De her-evacuatie begonnen.
VANDALISME
DE VOGEL
MET HET GEHEIM
Ergerlijk
Geleide her-evacuatie noodzakelijk.
De uiterste rechtvaardigheid betracht.
Een probleem, dat zich in de be
langstelling van welhaast iederen
Heldersen burger mag verheugen, is
dat der her-evacuatie. Hadden de
bewoners van het buitenveld verleden
jaar nog het plan om, zodra de vrede
daar was, desnoods te voet naar
Nieuwediep terug te keren, nu be
grijpt ieder, dat het nodig is van
hogerhand de zaak van terugkeer-
naar-onze-stad te regelen.
In ons blad van Zaterdag 26 Mei
jl. werd de samenstelling bekend ge
maakt van een herstelcommissie
voor onze gemeente, welke bestaat
uit het Centraal Bureau voor her
evacuatie binnen de gemeente en van
elders; hieronder werken een aantal
sub-commissies, nk één voor bedrij
ven, één voor winkeliers, één voor
werknemers en één voor woningbe
middeling.
Zoals reeds bekend is, zal men bij
de her-evacuatie als volgt te werk
gaan. Ten eerste zullen die mensen
voor terugkeer in aanmerking komen,
die nodig zijn voor het bestuur van
de gemeente. Het grootste deel van
deze personen is al teruggekeerd.
Vervolgens zullen de winkeliers en
middenstanders in de gelegenheid
gesteld worden hun zaken en winkels
in Den Helder te heropenen, zodat
wij mogen verwachten, dat de etala
ges er weer wat fleuriger zullen gaan
uitzien. Voor de materiële opbouw
van Den Helder zal het nodig zijn
verschillende mensen uit de bouw
bedrijven terug te voeren om de vele
huizen, die momenteel nog onbe
woonbaar zijn, te herstellen.
Naar wij vernemen, zullen onge
veer 10.000 burgers niet voor her
evacuatie in aanmerking kunnen
komen, aangezien er voor dit aantal
voorlopig geen woonruimte is. Als
wij echter in aanmerking nemen, dat
vele oud-burgers een vaste woon
plaats elders gevonden hebben, ter
wijl er nog een aanzienlijk aantal
zijn beroep in andere steden zal gaan
uitoefenen, mogen wij veronderstel
len, dat de mogelijkheid bestaat Den
Helder weer op gang te brengen,
zonder daarbij veel burgers het ver
blijf in onze stad te ontzeggen. Daar
bij komt nog, dat collaborateurs,
zwarte handelaren, N.S.B.'ers en
mensen, die een te loyale houding ten
opzichte van de Duitsers hebben in
genomen, naar alle waarschijnlijkheid
niet in Den Helder zullen worden
toegelaten, afgezien nog van het feit,
dat velen van hen uit de maatschap
pij zullen worden verwijderd.
In het algemeen gaat de commissie
voor her-evacuatie uit van het stand-
Punt. dat alleen die mensen in Den
Helder zullen mogen vertoeven, die
gunnen aantonen, dat zij hier nuttig
werk verrichten. Wij begrijpen heel
zi Yen u"' onze kring van lezers
jn hierover reeds stemmen opge
gaan, dat het alsnog evacueren van
eisen, die hier bijvoorbeeld de ge-
oorlog door bommen en ellende
Dben getrotseerd om toch maar te
nnen blijven, een moeilijk vraag
stuk
is. Bovendien is er nog een ca-
gorie van mensen, voor wie het
venskwestie Den Helder te
0 °,nen- Wij denken hierbij aan onze
1 a"redders en bejaarde vissers, die
uerdaad in 't boerenland wegwij-
ger Dan ziin er nog Helderse bur-
0JS' die een gezinslid hebben moeten
din6ren 'n slrijd voor de bevrij-
ten HVan ons land. Wij vragen, moe-
gpt e mensen nu ten tweeden male
re u°'fen worden door hun het
yit om in Den Helder te wonen te
ontzeggen?
1 ""V deze kwesties verdienen de vol-
1 .^langstelling van de commissie-
Re ei? die hierin beslissen moeten.
volvaardigheid niet alleen is nodig,
en tevens dienen de hierboven be-
reven gevallen nauwkeurig on-
g.z°cht te worden te-wijl de groot-
objectiviteit vereist wordt
Hhjkt bij de herevaeuatie de woon-
*u>tote onvoldoende, dan zal men
°eten overgaan tot het onderbren-
onderzoèk ingesteld naar beschikbare
woonruimte. Men begrijpt heel goed,
dat in het algemeen, er zijn gelukkig
ook uitzonderingen, de animo om
mensen in huis te nemen niet groot
is, men heeft niet al te prettige erva
ringen in dit opzicht opgedaan. Daar
om streeft de her-evacuatie-commis
sie ernaar, de Helderse burgers zo
veel mogelijk op zichzelf te doen wo
nen. Veel hangt af van de snelheid
waarmee de nu onbewoonbare, toch
licht beschadigde, huizen hersteld
zullen kunnen worden en van de mo
gelijkheid tot nieuwbouw. Er doen
algemeen geruchten de ronde, dat
Amerika in staat is Nederland van
huizen te voorzien. Wij nemen in
dit opzicht de nodige reserve in acht,
doch wanneer wij zien hoe vlug de
voedselpositie zich in ons land ver
betert door de werkelijk spelle en
goed georganiseerde aanvoer van le
vensmiddelen van over zee, dan me
nen wij erop te mogen vertrouwen,
dat het probleem woningnood bin
nenkort eveneens afdoende zal zijn
opgelost.
Voorlopig moeten wij geduld oefe
nen, men pakt de her-evacuatie ste
vig aan, men werkt snel en recht
vaardig, wij moeten vertrouwen heb
ben in de overheid en begrip tonen
voor de grote moeilijkheden, waar
mee zij te kampen heeft. de B.
De Noorse blikconservenindustrie
zal binnenkort de export van haar
producten hervatten- Een voorraad van
350.000 blikken visconserven is gereed
voor verscheping naar vreemde mark
ten, terwijl 190.000 blikken in Noor
wegen gedistribueerd zullen worden.
Japanse bommendragende
ballons.
In Amerika zijn thans mededelingen
gedaan over de Japanse bommen
dragende ballons, die Amerika be
reikten.
Zij stegen op van de Japanse moeder
eilanden en worden gecontroleerd door
een automatisch systeem voor het uit
werpen van ballast. De niet bemande
ballons zijn gemaakt van 5 lagen van
geolied papier en hebben een diameter
van 35 voet. Gevuld met hydrogeen
bereiken zij een hoogte van tussen
25000 tot 35000 voet, alwaar luchtlagen
worden aangetroffen, die zich constant
van Westelijke in Oostelijke richting
bewegen. Telkens als zij dalen tot op
een hoogte van 25000 voet door gebrek
aan gas, wordt er door barometrische
druk een zandzak uitgeworpen, waar
door de ballon opnieuw stijgt. Als de
berekeningen juist zijn, moet de laat
ste zandzak worden uitgeworpen als
Amerika bereikt is. Dan gaat een
nieuw automatisch apparaat in wer
king. Als de ballon dan tot op 27000
voet daalt, wordt automatisch een bom
uitgeworpen. De ballon gaat dan weer
opnieuw omhoog. Bij de volgende da
ling wordt weer een bom uitgegooid.
Als alle bommen zijn uitgeworpen,
wordt er automatisch een lont ont
stoken. die de ballon geheel vernielt.
De ballons hebben een snelheid van
190 tot 200 km. per uur.
STETTINIUS OVER DE
CONFERENTIE VAN
SAN FRANCISCO.
Edward Stettinius heeft als Minis
ter van Buitenlandse Zaken der Ver
enigde Staten en als voorzitter der
Conferentie van San Francisco in een
radiorede verklaard, dat hij erop ver
trouwt, dat het mogelijk zal zijn
door de nieuwe wereldorganisatie
agressie te voorkomen en economische
en sociale omstandigheden dermate te
ontwikkelen, dat de oorlogsoorzaken
hierdoor verminderd zullen worden.
UIT DE NATUUR
gen
van meer gezinnen in één wo-
ng- Daarom wordt nu reeds een
Ochtend. Zojuist werd ik wakker.
Schraal en schuchter nog staat het
eerste vroege daglicht in de kamer. De
ramen staan open. Achter het huis ligt
de stad, nog stil en rustend in dit uur.
Voor ons huis zijn de weiden en daar
is het, dat de nieuwe dag zich aan
kondigt. Een regen' van geluiden dwar
relt door de geopende ramen de kamer
binnen. Als een achtergrond van die
klankenstroom hoor je het gekwaak
vart honderden kikkers, 'k Zié ze als 't
ware voor me, die welgedane groen-
jakken. Lekker drijvend op het water,
tussen een weelde van kroos en ande
re waterplanten Hun gezamenlijk
geluid lijkt een diepe orgeltoon, die
alle andere tonen ondersteunt.
En de andere stemmenIn de
eerste plaats d^ roep van de kievit.
Vrolijk en uitbundig klinkt nog altijd
zijn roep over de bonte weiden. Soms
lijkt het of je er even een angstgeluid
in hoort. Wellicht dreigt er dan gevaar
voor de jongen, die voorzichtig tussen
het nu nog ongemaaide wuivende gras
of langs een greppelkant hun wereld
gaan verkennen
Plotseling ruist daar als een water
val het wonderlied van de merel door
heen. Wat. een genot is dat telkens
weer, van uit een rustig plekje te luis
teren iTaar de zanger van de lente!
Wanneer de merel zijn fluit bespeelt,
weet je, dat een meester onder het
vogelenkoor aan ..het woordis. Ais
je het lied van de merel beluistert, is
het of je bloed feller gaat stromen, het
tilt je als het ware uit boven de be
slommeringen van alle dag en zou je
er bijna toe brengen te geloven, dat
alles in de wereld alleen maar goed
en schoon is. Hoor, daar heb ie de tu
reluur ook! Én 't is me weer of ik hem
zie staan, daar op de kop van een te
lefoonpaal. Met zijn kop maakt - hu
steeds die leuke karakteristieke knik-
beweging. Vanaf zijn hoge uitkijkpost
zendt hij zijn langgerekte roeptoon
over de bloeiende velden en staat dan
een ogenblik stil uit te kijken als om
te zien of er wel behoorlijk aandacht
aan zijn stem geschonken wordt.
tussen dat ganse koor van kikkers,
kievitten. tureluurs, merels en andere
zangers door klinkt voortdurend de
naamroep van de koekoek. Koe-koek
Koe-koek Een roep. die ieder
een kent, al was het dan alleen maar
van het bekende klokje in de gang.
Koe-koek Koe-koek Ja, zijn
stem kennen we wel. Maar de gedra
gingen van deze vogel zijn even ge-
^heimzinnig als zijn roep bekend is.
^▼Rondom verschillende gedragingen van
de koekoek hangt nog altijd de sluier
der geheimenis
De koekoek komt in onze streken
vrij algemeen voor. De vogel is echter
tamelijk schuw en het valt lang niet
altijd mee hem op korte afstand rustig
gade te slaan. Vooral in de duinen is
hij vrij lastig te besluipen. De beste
kans om hem te bestuderen, hebben
we nog in de duindoornterreintjes.
Daar houdt hij zich dikwijls op, ten
einde zich te voeden met de vette,
harige rupsen van de bastaardsatijn-
vlinder. Als kleuren onderscheid je
dan direct de donkere leikleur van de
„rug" en de fraai gestreepte onder
zijde. Die gestreepte tekening doet
hem enigszins lijken op de sperwer-
Wellicht dat daardoor het praatje in
de wereld is gekomen, dat de koekoek
's winters in een sperwer zou ver
anderen De nauwkeurige waar
nemer ziet echter direct de duidelijk
opvallende verschillen in bouw. snavel
en jachtwijze.
Het geheim van deze vogel bewaart
hij in zijn broedgewoonten. We kennen
allen de vele verhalen wel, die daar-
cver in omloop zijn. De koekoek be
drijft broedparasitisme. Ze bouwt zelf
geen nest en verzorgt zelf haar jongen
niet. Daarvoor laat ze de kleinere
zangvogels opdraaien. Vooral de gras-
pieper en in mindere mate ook leeuwe
riken. tapuiten en roodborstjes heb
ben de hoge „eer", een koekoeks-ei te
mogen uitbroeden en het jong te ver
zorgen. De koekoek legt bij afwezig
heid der oudervogels het ei in een
speciaal „uitgezocht" nest of brengt
het ei er in- Niet altijd wordt het ei
„aangenomen". Het jong komt meestal
enige tijd vóór de andere zangvogel
eieren uit. Het stiefkind heeft de
voorrang in het nest en bij het voeren.
Merkwaardig is, dat de pleegouders
het koekoekiong trouw verzorgen en
het in het geheel niet als een indrirfger
beschouwen.
De grote vraag is echter nog steeds:
welke redenen de koekoek heeft, niet
zelf tot nestbouw en broeden over te
gaan. Natuurlijk zijn over dit hoe en
waarom vele theorieën opgesteld, maar
wie en of men het bij het rechte eind
heeft, is nog zeer de vraag.
Zo blijft deze typische vogel nog
steeds voor ons de vogel met het ge
heim.
W. Kok. 4
De discipline(?)
van de Duitse weermacht
Dezer dagen kwamen wij in de ge
legenheid met eigen ogen een voor
beeld van de zinloze vernielingen en
andere uitingen van verregaand van
dalisme te aanschouwen.
In het Ankerpark, aan het weg
getje dat in zuidelijke richting langs
de Binnenhaven loopt, staat een blok
pakhuizen, dat gebruikt wordt door
de firma's G. A. van der Blom en
Zoon, Kiesewetter en B. Harjer. In
deze opslagplaatsen zijn inboedels
ondergebracht van Nederlanders, die
gedurende de oörlog in ons Indië ver
toefden, van marine-afficieren en
Helderse burgers die om de een of
andere reden Den Helder moesten
verlaten en hun meubels lieten on
derbrengen in deze pakhuizen.
In de periode van 15 September
tot 1 October 1944 vond een reeks
kleine inbrake.n plaats, vermoedelijk
gepleegd door leden van de Duitse
marine (burgers mochten in die tijd
het Ankerpark reeds lang niet meer
betreden), daar er in die periode veel
Schnellbooten in de haven lagen. De
diefstallen moesten door de Duitse
weermacht opgehelderd worden, hier
van kwam niets.
Op 3 October d.a-v. had het pand
het aanzien van een gebouw, dat
door bominslag beschadigd was, zo
hadden dieven erin huisgehouden:
deuren waren ingedrukt, terwijl veel
vermist werd en een wanordelijke
bende was achtergelaten door de da
ders. Een Duitse matroos, die den
eigenaar bij het pakhuis bezig zag,
verklaade na enig heen en weer
praten, dat leden van de bemanning
van de Duitse schepen de M 3448 en
Alte Liebe schuldig aan de inbraak
waren. Inderdaad bleek na onder
zoek dat de gehele bemanning aan
de plundering had deel£*iomen, zo
zelfs, dat een vechtpartij ontstond bij
het verdelen van de buit. Berechting
van de daders vond niet plaats.
In de loop van Oct. 1944 werden
behalve veel gestolen tevens door de
Feldgendarmerie de inboedels van
leden van de Nederlandse marine, die
zich in het buitenland bevonden, „ge
vorderd"- omdat dit „vijandelijk be
zit" gold. De firma's hebben nog ge
poogd een en ander te redden, doch
slchts met gering succes.
Wat er nadien aan diefstal, plun
dering, verontreiniging en vernielin
gen in de pakhuizen is gepleegd, laat
zich nauwelijks beschrijven. Wij heb
ben gezien, hoe er is huisgehouden
en wij hebben alle reden aan te
nemen, dat dit voor het allergrootste
gedeelte door Duitsers is gebeurd.
Beneden ligt alles letterlijk door
elkaar: opengebroken kisten, waar
de inhoud uitgestolen is, uit elkander
geslagen kasten, kapotte tafels,
scherven van kostbare stukken por-
celein, niets staat meer enigszins or
delijk wjj moesten over de bende
heen klauteren- Alles is door elkaar
gegooid; de kasten, tafels, stoelen,
kisten, bedden, matrassen, boeken,
pannen en kleden liggen meters hoog
opgeworpen. Uit stofzuigers zijn de
motoren gestolen, fietsen zijn in stuk
ken gezaagd, om toch maar een be
paald onderdqel te kunnen mee
nemen- Wat niet meegenomen kon
worden, is totaal vernield of on
bruikbaar gemaakt of moedwillig
verontreinigd.
Boven is de ravage als niet veel
minder: prachtige boeken, welke een
kostbaar bezit zouden vormen, zijn
aan stukken gescheurd, matrassem
zijn opengereten, terwijl de meubels
gekraakt of ernstig beschadigd zijn.
NOQpS SCHRIJVER
GEARRESTEERD.
De bekende Noorse schrijver Knut
Hamson ij in zijn woonplaats gear
resteerd. Hij is 85 jaar oud en was in
de laatste jaren aanhanger van het
Naziregiem. Hamson won in 1900 de
Nobelprijs voor litteratuur.