glazen huis
ERVARINGEN in het
concentratiekamp te Amersfoort
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, HOESRAS TEXEL, WIERIM6EN EN ANNA PAULOWNA
Een He'dersche jongen vertelt
UITGAANSVERBOD
OPGEHEVEN
5 maal per week
DINSDAG 12 JÜNI 1945
I ELDERSCHE COURANT
HOOFDREDACTEUR: J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving f 2.25, Postabonnementen f 2.70
In een
ii.
Er is nog een andere instantie, die
in een glazen huis woont en waar dus
de buren en alle voorbijgangers zien
wat er gebeurt. Wij bedoelen Ae
N.B.S.
Van het ogenblik van de bevrijding
af is de N.B.S. naar buiten getreden
en in de volle belangstelling van de
publieke opinie gekomen. Als „on
dergrondse" was er niet anders dan
waardering voor de vaderlanders, die
hun leven inzEtten voor hulp aan
duizenden landgenoten, die ondergedo
ken waren of die om andere redenen
geholpen moesten worden. Toen de
jongens die eerste dagen van de be
vrijding in hun blauwe overalls met
hun stants en geweren door de
straten marcheerden, werden ze be
jubeld zooals de Canadezen, maar
toen de eerste roes van de bevrijding
Vt>orbij was, toen kwam de critiek
los. Was diè er bij en diè en diè? Men
ging de N.B.S. onder de loupe nemen
en inderdaad waren er elementen in,
die er niet in thuis behoorden. En die
zullen er nog wel in zijn. Pieter
't Hoen heeft enige weken geleden in
„Het Parool" een scherpe critiek ge
oefend op de profiteurs, die zich
vooral de laatste maanden van de be
zetting in de N.B.S. hadden inge
drongen. „Boeven en zwarte hande
laren noemde hij de elementen, die
op slimme en slinkse wijze hadden
getracht zich te dekken, door in de
gelederen van de N.B.S. te treden.
Die feiten hebben een storm van
critiek doen losbarsten. Critiek im
mers is zo gemakkelijk, maar tevens
zo gev.aarlijk en o zo vaak ongemoti
veerd. Vergeten zijn zo licht alle goe
de dingen, vergeten is, dat heel veel
van de jonge mensen, die een positie
in de N.B.S. hebben, dikwijls hun
leven hebben ingezet en dat ze dat
volkomen onbaatzuchtig hebben ge
daan.
De N.B.S. moet gezuiverd. Daarover
z'jn juist die mensen het volkomen
eens, die tot de kern van de N.B.S.
behoren, die niet tot het korps van
profiteurs gerekend moeten worden,
maar tot die flinke kerels, waarop ons
volk trots kan zijn.
Men heeft critiek ov^r het optreden
van de N.B.S. tegenover de N.S.B.ers.
rad men tegen de landverraders
elijk met Duitse methoden op,
l heeft zich spoedig gewij-
en het algemene oordeel is, dat
On= m°mfnteel veel te slap optreedt.
v - V0lk is^nu eenmaal geen volk
over h* ijvers- °ns volk brengt
cpni- ,Gt, Seheel genomen geen con-
kioi at ampbewakers voort. Geluk-
Prf' Maar toch, tegenover de N.S.B.-
briiikt°et n'et teveel consideratie ge-
ten h ,wor<ten- Men mag niet verge-
at deze mensen de beestachtige
uatmethoden van de Duitsers heb-
beh ®®tc>tereerd en goedgekeurd. Men
wjj°eft hen daarom niet op dezelfde
nig.e te ranselen, men behoeft hen
hen laten verhongeren, maar laat
XVat Werken hard werken, ze hebben
schap8°eC* *e maken aan de gemeen-
hed''3' ^.S.B.ers niethejt hoogste
dat u'tzingen in hun kampen, zoals
n„ ergens gebeurt en dan nog wel
en h so'datenliederen. De „dames"
zu„ "heren" zijn niet in pension. Ze
en zwijgen, we willen hun,mof-
enliederen niet horen.
Ais een bewaker, die toezicht had
p..een aantal N.S.B.-werksters en
v slaP toezicht vaak bij 't einde
.et werk zegt: „Kom meisjes, we
hr.,,.. huis", dan vergeet hij zijn
0£p v5' Daat ons het beeld voor
ttav /louden van de Duitse concen-
im i waarin duizenden zijn
gekomen, dan zullen we een juis-
IV.
We hoorden de Engelse radio.
We hoorden ook dagelijks de Engelse
radio. Doordat we in de N. S. F.-af-
deling werkten, kregen we radio
toestellen in reparatie- Eén daarvan
hebben we kunnen verduisteren en
daardoor konden we dagelijks luisteren
naar de Engelse berichten en die weer
aan betrouwbare mensen doorgeven,
die voor verdere distributie zorgden.
Wat zijn we die week van de invasie
in Nederland doqr het dolle heen
geweest.
Maastricht bevrijd, Breda bevrijd,
Arnhem bevrijd. In Rotterdam para
chutisten gedaald. We waren in een
hoera-stemming. De Moffen pakten hun
boel. De S.S.-lui in het kamp tracht
ten de benen te nemen. Er waren n.1-
oók in het kamp S.S.-gestraften en die
trachtten nu uit te breken. Maar dat
hebben wij verhinderd. We hebben
wachtdiensten ingesteld om te verhin
deren, dat de heren aan hun kuiten
zouden trekken en hun gerechte straf
ontgaan. Op een nacht hebben we er
een aan zijn benen weer naar binnen
getrokken.
Wat was er in het kamp een des
illusie. toen later bekend werd. dat al
die berichten op fantasie berustten.
De dag van de bevrijding.
Donderdag 7 September, 's morgens
6 uur, werden 80 nummers afgeroepen
We moesten onze burgerkleding aan
trekken en waren in de mening, dat we
naar Duitsland zouden worden gede
porteerd. We wachtten tot 10 uur, we
waren in spanning, toen werd ons
medegedeeld, dat we een „Entlassungs-
schein" kregen. We konden het niet
geloven. We keken elkaar aan. Dat
was niet zo snel te verwerken, want
dat betekende dus ons vrijbiljet. Vrij,
vrij, vrij het dreunde door ons
heen, we beseften het nietmaar daar
werd me het papier overhandigd. En
daar stond het:
Der Verkerk. Lucas,
geb- am 17-l-'22 in Den Helder,
wurde heute aus dem polizeilichen
Durchgangslager entlassen.
Der Lagerkommandant
S.S. Untersturmführer,
BERG.
Het was dus waar. Als er geen bi-
zondere dingen gebeurden,zouden we
strpks met dit papier door de poorten
van onze gevangenis weer buiten
komen. Onze vrijheid
We wachtten nog tot kwart over drie
's middags. Toen werden we tot de
poorten weggebracht. Nog eenmaal
werden onze papieren gecontroleerd.,
toen moesten we in groepjes van vijf
elk een andere kant uit.
Daar lopen we dan als vrije mensen
in onze eigen burgerplunje en het
enig uiterlijke kenteken van onze ge
vangenschap is onze kale kop.
We beseffen het nog niet We zijn
geneigd voor iederen Duitser die we
tegenkomen, onze hoed af te nemen.
Dan dringt het tot ons door, dat dat
niet meer nodig is. dat we ze van nu
af aan weer kunnen negeren.
Een paar kleine meisjes staan met
een autoped buiten het hek. „Móeten
jullie naar het station?", vragen ze.
tere houding vinden tegenover hen,
die deze methoden hebben goed ge
praat.
Geen nazi-methoden, maar wel
strikte rechtvaardigheid in de toe te
passen straffen, opdat de gestraften
straks niet, over een jaar, over twee
of over vijf jaar, uit de kampen van
daan komen met lachend gezicht en
de gedachte: dat kunnen we nog wel
feens riskeren.
B.
En als we ja zeggen, nodigen ze ons
uit onze koffers maar op de autoped
te zetten dan zullen zij die wel rijden
en zo rijden de dreumessen met drie
koffers op een autoped naast ons.
We ontmoeten een verpleegster.
„Hebben jullie al gegeten?", vraagt ze-
Als we ontkennend antwoorden, dan
wil ze ons meenemen. Maar wij hebben
op het ogenblik maar één verlangen en
dat is zo spoedig mogelijk op het sta
tion te komen en zo snel mogelijk van
Amersfoort weg.
Overal zijn mensen, die ons toewui
ven of toejuichen zelfs.
We zijn weer in de „mensenwereld"
terug.
Op het station Amersfoort worden
we of we willen of niet. eerst naar
het bureautje van de P. T. T. ge
bracht en daar krijgen we vier dubbele
boterhammen.
En dan stappen we in de trein en
rijden weg.
Je kan je de dingen nog niet goed
realiseren.
En als je thuis komt en weer mensen
spreekt, dan verbaas je je erover, dat
ze klagen, dat er niets te krijgen is-
Een boze droom is voorbij Een
droom, die we niet spoedig zullen ver
geten. die we nooit zullen vergeten
(Slot).
Clandestien terugkeren
Wij kunnen ons levendig indenken,
dat zij, die Den Helder reeds zo lang
moesten missen, branden van ver
langen om naar hier terug te keren.
Toch willen wij hierbij op één ding
wijzen.
Het werd welhaast een tweede ge
woonte van ons tijdens de Duitse be
zetting. zoveel mogelijk de maatrege
len van de Duitse overheid te sabo
teren. Wij behoeven hiervan geen
voorbeelden te geven, ieder kent er
voldoende uit zijn eigen omgeving.
Nu moet het met dergelijke o n-
vader landse praktijken uit
zijn. Niét alleen de zwarte handel
moet tot het verleden behoren, doch
ook het clandestien terugkeren naar
Den Helder. Het is begrijpelijk, dat
men graag terug wil, maar het be
tekent sabotage van de arbeid van
onze eigen overheid. Men doet
zijn best, de her-evacuatie spoedig
.te doen verlopen en rechtvaardig.
Men dient echter begrip te tonen en
vertrouwen te hebben in de com
missie voor her-evacuatie.
Reisvergunningen
Het reizen naar de Oostelijke en
Zuidelijke provincies is alleen toege
staan over de landroute, dus niet
over het IJselmeer en ook niet over
de Afsluitdijk. Passen voor reizen
verder dan de Grebbelinie moeten
opde gewone manier worden aan
gevraagd. Toestemming wordt alleen
verleend:
1- voor reizen van nationaal belang;
2. bij dringende familie-omstandig
heden, als een doktersattest kan
worden overgelegd.
Het uitgaansverbod van 115
uur is in de gehele provincie
Noord-Holland opgeh even.
Met ingang van deze week zal
de Heldersche Courant vijf maal
verschijnen. Er zijn nog enige
technische moeilijkheden te over
winnen en dan zal onze krant
weer dagelijks uitkomen- Op
Maandag na komt zij nu echter
weer iedere dag. Wel zijn we dan,
in verband met de papiervoor
schriften genoodzaakt inplaats
van vier, zoals op het ogenblik
gebeurde, twee pagina's te geven,
doch de krant zal er in ieder ge
val wat de actualiteit betreft aan
winnen. Dinsdag en Zaterdag zul
len we vier pagina's kunnen blij
ven geven.
Wij weten, dat onze abonné's
dit bericht met instemming zullen
begroeten en wij hopen, dat wij
binnen afzienbare tijd, ook weer
met groter formaat kunnen ko
men.
Er komen fietsen
Engels fabrikaat.
Naar „Trouw" verneemt worden door
het rijksbureau vóbr metaalverwer
kende industrieën onderhandelingen
gevoerd over de aankoop van fietsen
en onderdelen in Engeland- Het gaat
hier over een zeer aanzienlijke partij.
De nieuwe regering
Spoedig samengesteld?
Met Militair Gezag deelt mede:
De heren prof. dr. W. Schermerhorn
en W. Drees. door H. M. de koningin
aangezocht om het nieuwe ministerie
samen te stellen, hebben deze opdracht
aanvaard in de overtuiging, dat zij
zouden slagen. Thans, na een nauwe
samenwerking van enige tijd. zijrl zij
in deze verwachting ten zeerste ver
sterkt. Toch vallen er vele moeilijk- y
hedsn van practische aard te over
winnen vooral inzake het contact met
personen, wier huidige verblijfplaats
buiten de Hollanden of zelfs buiten
Nederland ligt-
Verder is velerlei uitvoerig overleg
nodig, opdat het komende kabinet de
vereiste stabiliteit kan bezitten.
Niettemin mag de vorming van de
nieuwe regering zeer binnenkort wor
den verwacht.
De Wieringermeer
Met Kerstmis droog.
Half Augustus de dijk dicht en met
Kerstmis de polder droog. Dat is het
plan van Waterstaat, naar min. Tromp
verklaard heeft.
Om hiertoe te geraken moet er met
man en macht gewerkt worden en zal
ook de scheepvaart enige lasten moe
ten dragen. Het peil van het IJssel-
meer zal n.1. gedurende enige dagen
wordsn verlaagd tot 50 cm. A P.
Wanneer de nieuwe dijk van 700 M„
die om het 400 M. wijde gat gelegd
wordt, gereed is. gaan de beide grote
gemalen Lely en Leemans aan het
uitslaan. Naar de minister meedeelde
zou ook het gemaal van de Vier Noor
der Koggen bij Medemblik hulp ver
lenen, terwijl voorts dertig hulpge
malen rrltet een zelfde capaciteit als de
grote gemalen in werking worden
gesteld. „Trouw".
Terugkerende
krijgsgevangenen
Terugkerende krijgsgevangenen
van land- en zeemacht moeten zich
vervoegen bij den betaalmeester van
het departement van Oorlog, Singel
250, Amsterdam.
HILVERSUM ZENDT 1 JULI
WEER UIT,
De zenders te Lopik -en Jaarsveld
komen één dezer dagen gereed, zodat
er 1 Juli met de omroep van Hilver
sum uit kan worden begonnen.
I
