Bij 't weerzien van 't zoute water
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
ALARM
Dijk, strand, zee
BUITENLANDS OVERZICHT
DONDERDAG 14 JUNI 1945
elders
ura
HOOFDREDACTEUR: J. BIJLSMA
ADVERTENTIES 11 CT. PER MM.
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving f 2.25, Postabonnementen f 2.70
Onze Jeugd.
Onze
in een maatschappij, waarin alle zede
lijke
ganse
roversbenden op jacht naar buit. Wat
Van Duitsers was mocht vrij ge
stolen
worden. Het was immers ook
Sestolen goed. Dat was de opvatting
an yele ouders en ze beseften niet,
at ze met die stelling bij hun kinde-
ren grondig het begrip van het mijn
en dijn bedierven.
Jeugd werd er op uitgestuurd,
zakken en emmers, om te roven al
*at in hun handen kon komen. Le-
ensmidcielen en brandstoffen. Vader
va /n°et'er moedigden dit aan (wel
a uit bittere noodzaak!) en prezen
Un jongens en meisjes, als ze met
uit thuis kwamen. Ze keurden het
a'e' af als ze in de plantsoenen en
angs de wegen, de boompjes en hees-
ers vernielden.
Er werd onze jongens en meisjes
n'et 0p gewezen, dat dit diefstal was
an gemeenschapsgoed, dat ze daar-
trtee veel moois in de natuur verniel
en. Neen, het was brandstof en daar-
0n} werd de vernieling goedgekeurd.
n deze ontredderde wereld staan
ele van onze jongens en meisjes zoil-
er stuur- Het is één van de meest
Een woord aan ouders en opvoeders.
Het is een bekend woord: »„Wie de
jeugd heeft, heeft de toekomst". De
jeugd van heden is het bouwmateriaal
voor ons maatschappelijk leven over
10 of 15 jaar, is de draagster van onze
cultuur. Onze jongens van nu zijn
straks de arbeiders in onze fabrieken
en werkplaatsen, moeten worden de
stuwende kracht van het nieuwe leven
in onze nieuwe maatschappij- Zij zijn
de toekomstige bestuurders van onze
organisaties, de mannen, die leiding
hebben te geven in het maatschappe
lijke en sociale leven.
Onze meisjes moeten worden voor
bereid voor hun taak van toekomstige
huisvrouwen en van moeders van onze
nieuwe generatie, die naar we ver
wachten en hopen, in een betere en
gezondere wereld zal opgroeien dan
de jeugd van heden.
Hen voor die roeping klaar te ma
ken is de taak van ouders en opvoe
ders. Die taak is zwaar. Is daarom zo
zwaar omdat onze jongens en meisjes
vijf jaar lang geleefd hebben in een
wereld van misdaad en ongerechtig
heid. De wildwest-boeken uit onze
jeugd zijn kinderverhaaltjes bij wat
onze kinderen persoonlijk hebben be-
leefd. Zij zijn er getuige van geweest,
dat zonder enige noodzaak jonge men
sen werden vermoord, dat een gang
sterbende jacht maakte, van huis tot
huis, op onze jonge mannen en op hun
eigen vaders. Zij zagen de diefstal van
onze radio-toestellen en fietsen, van
onze kleding en van ons huisraad. Zij
ondergingen een geraffineerd uithon-
Seringssysteem® en zagen de vernieti-
Smg van cultuurwaarden van eeuwen.
Zij werden dagelijks opgevoed in een
wereld van haat en verbittering.
jongens en meisjes groeiden op
waarden verloren zijn gegaan.
Een groot deel van de jeugd heeft vol
komen het begrip verloren van eerlijk-
e'd, van ridderlijkheid, van gemeen-
schapszin. Zij hadden vijf jaar lang de
rem n'et meer van thuis en de invloed
Van de school. Ze zwalkten vaak de
langs de straat, als kleine
I.
Was 't eind '42, begin '43 dat de
heer Van Dok, de waarnemer van
„De Windwijzer" aan de Dijk, me
door de Duitse militaire posten heen-
loodste en de gelegenheid bood het
Marsdiep te zien? 'k Weet 't niet
meer. 't Moet omstreeks die tijd ge
weest zijn. Wel weet ik, dat ik een
uur heb gelopen aan de dijkvoet, dat
ik' toen m'n longen vol gezogen heb
aan 't prikkelend zout, dat van 't
Marsdiep overgewaaid kwam. Het
"Was, met al dat prikkeldraad, de
bunkers en de andere Teutoonse oor-
logs-requisieten, wat mistroostig
daar, op die winterse dag.
Maar de vorige week heb ik haar
opnieuw gezien. -
Eerst de Huisduinerweg, kaal,
vlak, ongelijk, met links en rechts de
groene grasmatten. De wind davert
om me heen en stelt alles in het werk
me van de wrakke fiets te krijgen. Ik
buig me over het stuur, vouw het
persend lichaam samen en het gaat.
Kerkhoflaan. Herinnering. Hoe
vele malen ging ik er in, de laatste
vijftien jaren? Niet te tellen. Een
ganse stoet blauwe zeeridders, die
nooit ge-herëvacueerd zullen worden.
Vrienden uit Nieuwediep. Eigen fa
milie.
De wind dondert over de zwaaien
de bomen, net als vroeger. Vijf hon
derd meter verderop slapen Helderse
burges de dodenslaap. Ove de zerken
jakkert de storm, meeuwen vallen
uit het hemel-grauw en krijsen hun
navrante stormroep. Dat is Nieuwe
diep!
En de ene. oude boom staat er nog,
vlak vooraan. De wereldbrand van
vijf jaar deerde hem niet.
Huisduinen: eenzaam, verstild. Ka
potte en gammele huisjes. Twee
honden wringen hun harige snuiten
onder de deksels van een paar ver-
rogste vuilnisvaten en kijken me
gluipend aan. Het Duitse „Casifto" of
wat 't anders is, staat er wat grotesk
tuisen de andere bouwseltjes in. Wat
daar mee moet gebeuren, straks?
De kluft op, staande op de trappers.
En we zijn er.
Op het zelfde ogenblik doorgolft
een groot en vreemd geluk me. Het
is alsof ik, na eeuwen van scheiding,
ineens van aangezicht tot aangezicht
sta met een verloren gewaande ge
liefde: de zee.
Zij is zichzelf gelijk gebleven. Zij is
in niets veranderd.
Blauw en grijs, met witte schuim
koppen op de aanrollende branding.
Onder aan de dijk en rondom de pier
kolkt en kookt het. Een warreling
van water, schuim en steen. In lange
banen, brede golven en korte stukken
slaat de zee op dijk en pier te pletter
en de muziek ervan wordt in mijn
oren een allegro. M'n hart opent zich
en brandend dringt de weemoed er
binnen. Het brandt ook achter m n
ogen. Wat is dit? Sentimentaliteit?
Zwakheid? Wie zal het zeggen
Misschien iets van dat allebei te-
zaam.
Ik zet m'n fiets ergens neer en
loon de kant op van het strand.
Het allegro wordt een furioso. In
brandende vraagstukken van onze
nieuwe tijd om onze jeugd op te van
gen en te leiden, om haar weer de
begrippen bij te brengen van eerlijk
heid an fatsoen en van gemeenschaps
zin.
Over die taak hopen we in een vol
gend artikeltje te schrijven,
i B-
grijs-witte driehoeken loopt het wa
ter tegen hef blauwe basalt op:
HoorDat is de zee, dat sissend-
schurend overspoelen van de dijk-
glooiïng. Bedelvend de grauwbegroei-
de stenen. Miriaden fijne waterdeel
tjes sproeien op, worden meegenomen
op de wieken, van de jakkerende
wind, tezamen met 't aanjagend zand
van verderop. Zand en zout en wind,
ik proef het op m'n lippen, die strak
staan.
Rechts de dijk, de zee en de hemel.
Links: bunkers, prikkeldraad, beton
nen misbaksels. Groen en grijs en
grauw. Geen soldaat kom je meer
tegen, op dit „land's end". Het bad
paviljoen staat armelijk als een
baken op de Hbogte. De opstanden
zijn er nog en straks zullen de ge
kleurde vuren gaan branden.
Domineeend over dit alles: de
vuurtoren. Lang; grijs-zwart ge
streept. Het late avondlicht speelt in
de glazen koepel. Wanneer zullen de
wieken weer, de een achter de ander,
neerslaan over de Texelse duinen en
d^ nachtzee van Nieuwediep?
(Slot volgt).
A. C. v. K.
Verzoek aan automobilisten
Er zijn inwoners van onze gemeen
te, die familieleden bezitten, welke
verpleegd -gorden in een of ander
ziekenhuis, gesticht of sanatorium
buiten onze stad. Deze mensen zijn
natuurlijk zeer verlangend hun fami
lie daar te bezoeken. Helaas is het
treinverkeer nog niet in die mate
hervat, dat zij per trein de reis kun
nen maken; zij zijn geheel aangewe
zen op auto's, die toevallig die rich
ting uit meteten.
Namens deze mensen doet de heer
F. N. Winter, tijdelijk voorzitter van
het Rode Kruis, afdeling Den Helder,
een beroep op automobilisten en
chauffeurs, die op geregelde of onge
regelde tijden Den Helder verlaten
met het doel een of andere plaats in
Nederland te bezoeken. Hun wordt
verzocht op hun tochten enkele men
sen, die een ziek familielid wensen te
bezoeken, mede te nemen.
Om moeilijkheden te voorkomen
kunnen chauffeurs en automobilisten
zich vervoegen bij den heer F. N.
Winter, Molengracht no. 10 alhier,
zodra dag en uur hun bekend is
waarop zij Den Helder per auto zul
len verlaten. De heer Winter kan dan
bijtijds contact tussen ziekenbezoe
kers en automobilisten bewerkstelli
gen.
Wij twijfelen er niet aan of auto
mobilisten en chauffeurs zullen gaar
ne een plaatsje afstaan voor hen, die
een ziek familielid willen bezoeken.
DE VREDECSORGANISATIE
Éénstemmigheid te San
Francisco.
„Het winnen van de vrede" zo
heeft Roosevelt gezegd, „kost meer
hoofdbrekens dan het winnen van
de oorlog". En wie rondom zich
ziet, voelt daarvan de waarheid. Er
zijn zoveel puzzles, de wereld ver
keert in een nog zo chaotische toe
stand, dat de rust van de vrede nog
ver weg lijkt. Toch is in dit opzicht
pessimisme ongemotiveerd. Wij kun
nen en mogen niet verwachten, dat
wat in vijf jaar werd afgebroken en
vernield, ook in geestelijk en mo
reel opzicht, in de tijd van enige
maanden weer zal zijn hersteld.
Daarover zullen jaren heengaan.
Men breekt nu eenmaal vlugger af
dan dat men opbouwt.
Van stap tot stap zullen de ver
enigde volkeren de weg moeten
gaan, tot een wereld zal leiden
waar de begrippen waarheid en ge
rechtigheid niet enkel loze klanken
zijn.
Wii hebben vertrouwen, dat men
op de goede weg is. en dat de confe
rentie van San Francisco resultaten
zal boeken. Er is tussen de vijf grote
mogendheden overeenstemming be
reikt omtrent 14 van de 17 punten,
waarover men verschil van mening
had.
De voorstellen inzake de militaire
organisatie van de Veiligheidsraad
hebben hun beslag gekregen. Het zal
in de toekomst mogelijk zijn, doel
treffende economische en militaire
sancties tegen eiken vredesverstoor-
der toe te passen. De Veiligheids
raad kan zelfs reeds tot handelen
overgaan, wanneer hij denkt dat de
vrede bedreigd is, zodat elke aan-
valshandeling voorkomen kan wor
den. Elk lid van de organisatie is
verplicht zijn strijdkrachten ter be
schikking te stellen, aan een inter
nationaal leger moet vrije doortocht
worden verleend. De staten, die niet
in de te vormen internationale gene
rale staf vertegenwoordigd zijn, zul
len het recht krijgen, aan de be
raadslagingen deel te nemen.
Al deze besluiten zijn eenstemmig
genomen.
Men voelt de betekenis van deze
organisatie en hoe zij preventief
haar goede werk kan doen. Elke
agressieve daad kan voorkomen
worden wanneer ieder lid zich houdt
aan de bepalingen. De lust tot
agressie zal daardoor aan ieder land
met imperialistische neigingen ont
nomen worden.
Tenslotte willen wij hier nog af
drukken de inleiding tot het hand
vest der voorgestelde wereldorgani
satie. zoals dat te San Francisco
werd opgesteld en waaruit ook de
ernst blijkt waarmee de verenigde
volkeren bezield zijn om een duren
de vrede aan de wereld te verzeke
ren. Zij luidt:
„Wij, de volkeren van de verenig
de landen, hebben besloten de ko
mende geslachten te behoeden voor
de vloek van de oorlog, die twee
maal in onze tijd onnoemelijk ver
driet -over het mensdom heeft ge
bracht.
Wij zijn besloten het geloof aan de
grondslagen der menselijke rechten,
waardigheid en waarde van de mens
als Gods zoon, gelijke rechten voor
mannen en vrouwen uit de grote of
kleine landen, opnieuw te bevestigen.*
Wij zijn besloten toestanden in het
leven te roepen, waaronder recht
vaardigheid en eerbied voor de ver
plichtingen aan verdragen, verbon
den en andere bronnen van interna
tionaal recht, kunnen worden ge
handhaafd en maatschappelijke
vooruitgang, een verbeterde levens
standaard in grotere vrijheid te be
vorderen.
Onze oogmerken zullen zijn ver
draagzaamheid uit te oefenen, in
vrede met elkaar te leven als goede
naburen, onze krachten te verenigen
om internationale vrqde en veilig
heid te bewaren, beginselen te aan
vaarden en maatregelen in te voeren
om te verzekeren, dat gewapende
macht niet zal worden gebruikt, ten
zij in het algemeen belang, en inter
nationale organisaties te gebruiken
voor de bevordering van economi
sche en sociale vooruitgang van alle
volkeren."
B.
j