HELDERSCHE COURANT
HET NIEUWE MINISTERIE
Met Hr.Ms. „Flores' in de strijd
Een ereschuld
Nog niet langs dé
haven
Denk om de verkeersregel
MAANDAG 25 JHNÏ 1945
NIEUWSBLAD VOOR OEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
i
HOOFDREDACTEURJ. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad
omgeving f 2.60, Postabonnementen f 3.00
Den Helder behoort helaas tot een
van de meest getroffen steden van
ons land. Op de eerste oorlogsdag vie
len de bommen in de omgeving vlieg
veld en Buitenhaven en tuimelden de
mijnen in het Marsdiep. Op de dag van
de capitulatie kreeg Den Helder de
Duitse „vergissing", het capitulatie
bombardement. Een ravage in de bin
nenstad en verschillende doden. Van
nacht was het vijf jaar geleden, dat de
nacht der verschrikking de bevolking
van Den H~Mer deed kennismaken met
het meest afschuwelijke en zenuwslo
pende van de moderne oorlog, een
urenlang bombardement.
De Duitser» hebben de bevolking van
Den Helder in één nacht murw willen
maken. En dat is hun gedeeltelijk ge
lukt. De stad liep leeg. En toen begon
voor de duizenden Nieuwediepers het
leed van de evacuatie. Een zee van
narigheid, die vijf jaar lang met haar
golven van ellende, duizenden stadge
noten overspoeld heeft.
En de stad aan het Marsdiep werd
gebombardeerd, door vriend en vijand.
Nu eens regende het bommen op klaar
lichte dag, 1 Mei 1941, dan weer don
derde het in de nacht, October en No
vember 1940. Nu eens was het de werf,
dan weer. door misgooien, de stad.
Den Helder betaalde zijn tol aan de
oorlog. Het dankte dit aan zijn aard,
tprlogshaven van Nederland. En de be-
Jolking accepteerde de slagen, die haar
stad werden toegebracht. Nu eens met
verbeten woede, waar het bombarde
menten van de Duitsers gold, dan weer
met li'delijk aanvaarden als het bom-
ardementen van geallieerde zijde be-
rof, uitgevoerd op militaire objectsn.
soms ook met meer of minder gerecht
vaardigde ergernis, als het volkomen
misgegooide bommen gold, die de be
volk. ng en de stad. inplaats van de
militaire doelen troffen.
De Helderse bevolking en de Heider-
middenstand hebben de gevolgen
van deze oorlog, over het geheel ge-
°men. met moed gedragen. Ze hebben
r op vertrouwd dat, wanneer straks de
aanzin van deze tijd voorbij zou zijn.
en Helder sterker en flinker zou op
groeien. En toen dan ook aan het eind
J") de oorlog bleek, dat Den Helder
e getroffen, maar niet in het hart
raal<t was, dat de Marinewerf en de
ahivT Vr^*re' ongeschonden uit de
(ja'jd sekomen waren, toen heeft zich
grover de gehele bevolking verheugd.
Wa 611 I*e'der heeft als Marinestad zijn
Hand)6 ®e*oon<^' al*s ultvalhaven voor
urg is het van grote betekenis
m*eest- a's basis voor het niet grote
gk er'eel was het uitstekend geschikt.
rcparatiewerf heeft het zijn dienst
■^ezan
En
Wacht"11 'S s*ad 'n afwachting. Zij
blik °P de hlarine. die op het ogen-
he( y"0® 'n de strijd gewikkeld is in
de N:e ®°sten. maar die straks weer
nen, UWediepse haven zal moeten bin-
t)en°„en' ®erder zal Den Helder niet
0nze e'der zijn. Wij moeten „de Staf,
0„z* 'stafmuziek weer horen, wij moeten
tti o 3 ^'korsten weer horen stappen
En 26 marinlers weer zien paraderen.
t]je. hebben vertrouwen, dat dit
en
onze regering tegenover Den Hel-
Bi. fen eresehuld heeft, n-L de Marine-
"*ats weer
weer zo zal komen en dat niet al-
4»; .en 'n de eerste plaats om het feit.
Dertig maal in vijandelijk vuur en 70 luchtaanvallen
Uitstekende geest in gevechtstijd
4,1 rf" terug te geven, maar ook om-
4>el m 'leider bewezen heeft aan zijn
'arinebasis, te beantwoorden.
B.
weer te herstellen en haar haar
De Hollandse marineman staat be
kend als een gezellige „kankeraar".
Misschien is het niet alleen de Hol
landse marineman, die zich daar aan
schuldig maakt, maar is deze eigen
schap internationaal. We weten het
niet.
Hoe was nu deze" gee3t, tosn het
vechten geblazen werd?
We hebben deze vraag voorgelegd aan
den commandant van Hr. Ms. Flores,
overste Bax. die thans als commandant
van de Marine in Den Helder is ge
plaatst. m
Twee jaar lang heeft overste Bax het
commando op de Flores gevoerd. Twee
moeilijke jaren, jaren van hard wer
ken, jaren van groot gevaar. En over
ste Bax heeft maar één woord over de
geest van de bemanning, die was „uit
stekend", zegt hij, „vooral in het ge
vecht". voegt hij er aan toe. „Dan doet
de Hollandse marineman voor geen
ander onder, hij is dapper, grimmig en
vasthoudend."
Als we aan de wal lagen, dan begon
het weer. In Palermo ..geen vette hap"
maar biscuits, bullenbief en zuurtjes,
in Bizerta geen „kouwe pijp" en „niks
te passagieren".
Maar als we weer geroepen werden
om te vechten, dan hoorde ie geen
verkeerd woord meer. dan was e» een
heid en onderling vertrouwen.
In November 1942 kwam overste Bax
uft Australië in Newcastie aan Be Tvrte
aan om met ziin mannen mee te helpen
aan de bevrijding van Europa- Hij had
toen reeds de oorlog van heel dichtbij
meegemaakt. Na de verloren slag in de
Javazee is hij als een der leden van de
marinestaf utt Soerabaja met een vrij
groot aantal vliegtuigen van de M. L.
D naar Australië gevlogen. Op die
tocht werden pl.m. 25 vliegtuigen door
Japanse jachtvliegtuigen in brand ge
schoten en van de 90 inzittenden kwa
men er slechts veertig levend uit.
Aan de dood ontsnapt.
„Ik heb toen gemeend, dat ik ook
m'n vrouw en zoon zou verliezen. We
lagen fn Broom, op de N W. punt van
Australië, op benzine te wachten, toen
ons vliegtuig in brand werd geschoten.
Ik kon er uit komen, doch zag noch
m'n vrouw, nóch m'n jongen. Op een
gegeven moment echter zie ik twee
mensen uit de brandende staart van
■het vliegtuig springen. Het waren de
verlorsn gewaanden. Twee uren moes
ten we toen zwemmen om de kust van
Ausfralië te bereiken. Maar we zijn er
gekomen, hoewel vrouw en zoon ge
wond waren.
In Melbourne werd ik commandant
van een detachement uit Java terug
getrokken marinemensen, pl.m. 800 man
sterk. Nadat de mensen weer in het
gereed gekomen waren, zijn we naar
Engeland doorgegaan, waar ik eerst
nog op het Kon. Instituut ben geplaatst
en vandaar als commandant van de
Flores ben opgetreden- Eerst heb ik
met Hr. Ms." Flores geconvoieerd op de
Oostkust van Engeland. Niet minder
dan 6000 schepen hebben we begeleid.
In die tijd kwamen practisch geen
Duitse aanvallen op deze convooien
meer-voor. Ik heb hier geen schepen
verloren zien gaan.
In Mei 1943 gingen we naar Sicilië en
daarmee kwamen we eerst recht op net
strijdgebied. De bemanning van de
„Flores" bestond uit pl.m. 165 man.^ We
maakten tezamen met de „Soemba" de
invasie mee. waarbij we tijdens en na
de landing steun hadden te verlenen
aan het beroemde 8e leger van Mont-
gpmery.
We hadden aan boord een Engelse
officier, die in radio-contact stond met
het Engelse leger aan de kust. Hij
kreeg dan een seintje, dat ze last had
den van een bepaalde batterij, dat er
gens een tankcolonne aankwam of een
concentratie van vijandelijke troepen
plaats vond -en dan was het onze taak
met artillerievuur één en ander te be
stoken. We hadden vrij zwaar scheeps
geschut, 15 cm kanonnen, waarvoor men
respect had. We stoomden dan zo dicht
mogelijk naar de wal en openden het
vuur. De Engelsen vonden ons vaak te
roekeloos. We waagden liuns inziens te
veel. In ieder geval deed het onze naam
geen kwaad. De operaties werden uit
gevoerd in samenwerking met Engelse
torpedojagers, monitors en kruisers- De
samenwerking was perfect.
Wa werden natuurlijk niet met rust
gelaten, nóch van de wal. nóch van de
lucht. Dertig maal werden we onder
vijandelijk vuur genomen en hadden
zeventig aanvallen uit de lucht te ver
duren. Drie maal werd ons schip be
schadigd. doch slachtoffers waren er
bij ons niet te betreuren, hoewel tal
van kogels jn granaatscherven in het
dek waren gedrongen.
Op ons zusterschip, de „Soemba",
kwam men er minder goed af. Daar
werd de commandant, kop. luit. ter zee
J. J. Sterkenburg op de brug gedood.
In Catania hebben we zijn stoffelijk
overschot tcraardebesteld. dat was een
droeve en aangrijpende plechtigheid-
Zeven leden van de bemannfng werden
gewond.
Met het achtste leger zijn we mee op
gekropen naar Napels en steeds hadden
we vijandelijke concentraties op te
ruimen, vooral bij Anzio en Salerno
was er veel tegenstand. In Febr. 1944
voor Gaeta hadden we zoveel gescho
ten. dat onze kanonnen uitgesleten
raakten en toen ziin we naar Engeland
teruggekeerd, waar we vereerd werden
met een lpezo.ek van H M. de koningin.
Th zal hooit vergeten de lieve en moe
derlijke wijze, waarop H-.M. aan de be
manning van „forel" er» „Soemba" een
zestigtal onderscheidingen uitreikte.
Helaas werd ik na de z-g. „Italiaanse
campagne" overgeplaatst naar het
bureau „Voorbereiding terugkeer Ne
derland" en raakte ik dit mooie com
mando kwijt.
Die goeie ouwe „Flores" kreeg een
nieuw stel 15 cm kanonnen van Hr. Ms.
„Sumatra" en trok er onder commando
van luit. ter zee le kl. Koudijs en
weer met de „Soemba" onder lult. ter
zee lste kl. Pröpper weer op uit en
beide schepen lieten bij de invasie m
Normandië weer van zich spreken.
Teveel munitie-
De marine-autoriteiten die de
verknochtheid van de Helderse
bevolking aan de zee kennen en
die weten, wat een wandeling
langs de haven voor menige
Nieuwedieper betekent, hebben
ernstig overwogen om de haven
weer open te stellen. Helaas kan
dat nog niet. Er ligt op verschil
lende plaatsen aan de Buitenha
ven nog teveel munitie- De wan
deling is nog te gevaarlijk, te
meer omdat men weet, dat de
Heldersen nu eenmaal mooi lijk
van de spullen af kunnen blijven
die ze op hun wandeling zien.
Daarvoor zijn ze dan ook Jutters.
Men zal dus nor even geduld
moeten hebben. Er wordt met
spoed gewerkt aan de opruiming
van het oorlogsmateriaal.
De waarnemend commissaris van Po
litie verzoekt ons het volgende rfiede t«
deen:
Nu het verkeer ïïajMfüJlis drukke*
wordt, is het nodig dat ieder zicMI
houdt aan de verkeersregels, zoals diw
vóór de oorlog werden nageleefd- Hea
is dus weer: voetgangers op de trot-?
toirs, daar niet blijven staan; wie!rij-'
ders bellen, ook ad maakt Uw anti-plog
nog zo'n kabaal, hand uitstelten. U weeë
het nog wel. Denkt U er om Uw ren»
eens te laten nazien?
Het verkeer oVer het Koningsplein te
weer als vanouds, dus: om de vlocht-
heuvel heen; altijd recht» houden! t
Denkt om de verkeersregels; de pcm
litie zal zeer streng op de naleving er
van toezien, dpgepast dus! v
De namen van de leden van het nieuwe minister»»
zijn Zaterdagavond bekend gemaakt. De minister-
lijst ziet er als volgt uit:
Voorzitter, r. d. Ministerraad, belast met d« algemene Oorlogvoe
ring: Prof. Ir. W. Schermerhorn.
Buitenlandse Zaken: Mr. E. N. van Kleffens.
Minister zonder Portefeuille: Mr. J. H. van Royen.
Oorlog: Mr. J. M. Meynen.
Marine: J. M. de Booy.
Overzeese Gebieden: Prof. Dr. J. H. A. Logemaan.
Binnenlandse Zaken: Dr. L. J. M. Beel.
Justitie: Mr. H. A. M. T. Kolfschoten
Financiën: Prof. Mr. P. Lieftinck.
Handel en Nijverheid: Ir. H. Vos-
Voedselvoorziening en Landbouw en Visscheri}: Ir. S. L. ManshoÜ,
ScheepvaartJ. M. de Booy (ad int).
Onderw. Kunsten en Wetensch.Prof. Dr. G. v. d. Leeuw.
Soc. ZakenW. Drees.
Openb. Werken Dr. Ir. J. A. Ringers.
Verkeer en Energie: Ir. T. S. G. J. M. v. Schatk.
Het nieuwe kabinet, dat zich aandient als „kabinet van herstel ea
vernieuwing", zal heden, 25 Juni, worden beëdigd.
De eerste zitting vah de ministerraad zal gehouden worden op Dinsdag
26 Juni, terwijl de nieuwe regering bij het Nederlandse volk zal worden
ingeleid door H. M. de Koningin, met een toespraak te houden Woensdag
27 Jnni, 'a avonds 8 uur. Hierna zal de nieuwe minister-president bet
woord voereu.
