Welke eenheden van onze Marine
gingen ten onder?
Lamlendigheid
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Nog eens;
ÜeeVtt.UUrliJk
Hulp aan Oorlogsslachtoffers
AMERIKAANSE KOLEN
VOOR EUROPA
MAANDAG 28 JULI 1945.
HELDERSCHE COURANT
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
HOOFDREDACTEUR: J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving t 2.60Postabonnementen f 3.00 d_
Men heeft op ons artikel „Lamlen
digheid" gereageerd, afkeurend en in
stemmend. Dat doet ons genoegen
want het is voor ons een bewijs, dat
het doel heeft getroffen. Allereerst
dan de afkeurende stem. Die kwam uit
Den Helder. 'Men beweerde, dat dit
„kijkje uit ons venster" niet een Hel
ders, maar een Alkmaars venster was,
Inderdaad, men heeft gelijk. Het ge
val, dat we typeerden, deed zich in
Alkmaar voor en dat we dit er niet
speciaal bij vermeldden kwam door 't
feit, dat we niet dit geval als zodanig,
maar de geest, die vele arbeiders be
heerst, wilden veroordelen. Want die
geest, die is niet specifiek Alkmaars,
|m aar die vindt men bij de arbeiders
in Zaandam en in de Hoofdstad, die
vindt men in Den Haag en in Rotter
dam. En dat is het wat we naar vo
ren hebben willen brengen en waar
tegen we hebben willen waarschuwen.
Leidende Jiguren uit Den Helder ver
zekerden ons echter, dat deze mentali
teit zich hier niet voordoet. Dat doet
ons genoegen en dat vertellen we
eveneens gaarne in de krant om daar
mee den Heldersen arbeider in eer te
herstellen.
Een abonné uit Breezand betuigde
ons onomwonden haar grote instem
ming met het artikel en vraagt: ,,Zou
het niet mogelijk zijn, dat zulke werk
jes voor een bepaald bedrag aan enke
le mensen worden opgedragen? Ver
luieren en verkankeren ze dan hun
tijd, dan gaat dat ten koste van hun
eigen portemonnaie en houdt de ge
meenschap heel wat geld in de zak."
Dat is een goed idee, dat we gaar
ne doorgeven. De gemeente Den Hel
er doet dit trouwens reeds. Zij heeft
v de afbraak van de schuilkelders
i esteed aan particuliere aannemers
n ie zitten er natuurlijk wel achter,
a fir gewerkt wordt. Er Is ook taak-
jr van 'e maken. In ieder geval
v 8®n we dit gaarne voor aan de be-
e autoriteiten. Bij uitvoering kan
gemeenschap er wel bij varen,
o Een abonné in Hippolytushoef heeft
lezen°nS uart'ke' "met voldoening ge-
bii v i schrijft de lamlendigheid
te vijf6 arbeiders toe aan het leit, dat
en d- J^ar 'ang hierin zÜn opgevoed
minder ™?door van „flinke kerels
sleehto e 2iln gemaakt en van
deze onbruikt,are. En om nu van al
ten ense" weer bruikbare elemen-
'tzicht6 maken' daarvoor is heel wat
den w 6n 'ae' nodig. Afbreken kon-
een kunst4"6™331, maar opbouwen is
•taatdie lang niet iedereen ver-
dat de^6r gelijk als hij beweert,
arbeiders°.°u08S|aren van vele flinke
Wij wjl. 8laPPelingen gemaakt hebben,
'•ikheid en °ns oog voor deze werke-
en gevolg'61 s'uiten- is oorzaak
is ook het voedselpro-
Prestatie, „Van '"vloed op de arbeids
vat op (,elari vele". Al is het waar,
•s. de gevoi °8enb''k de nood voorbij
'do in Ve. gen van de hongerperiode
*0nnen e gevallen nog niet over-
Toch
Vaajc ais^.Ürclen deze omstandigheden
ge®^uikt w" doekje voor het bloeden
*3ar de m zitten zelf in een bedrijf
ïebad da ense" het niet beter hebben
iVolking Zt 8 Drocent van de be-
if CaPaeit„ Werken ook weer op vol
ding en doen dat niet met een
8elukkig d," te8enzin. En zo zijn er
im,VoordelHu!nd.en- Wie Zlch zijn ver-
?eer>seha,, J, id tegenover de ge-
lijn. iv,. ewust is, die trekt niet
h^ds'zijn 'dr d'e. geeft zichzelf in het
,e'Pt hij door zijn werk mee-
Vd -aan
■dta,
wederopbouw van zü"
o ieder steentje daaraan bljge-
Van betekenis.
De Nederlandse Marine heeft een
zware moeilijke strijd gestreden op al
le wereldzeeën. Zij nam deel aan de
strijd om de verdediging van het Moe
derland, aan de slag om de Atlantische
Oceaan en strijdt nog altijd haar on
verminderde strijd tegen Japan. Vooral
in de strijd ter zee in het Verre Oos
ten had onze vloot een belangrijke
taak. We behoeven U wellicht alleen
maar in herinnering te brengen hoe
onze duikboten vochten in het voor
jaar van 1942, toen een deel van de
Amerikaanse vloot na de verraderlijke
aanval der Japanners op Pearl Har-
bour lamgeslagen was. Menig Japans
troepentransportschip ging dank zij de
torpedo's van onze Hollandse onder
zeeërs ten onder.
In het in 1944 te Londen uitgegeven
boek: ,Onze Zeemacht.in de Oorlog" is
een zij het onvolledige lijst opgeno
men van de schepen der marine, die
in de strijd zijn gebleven. Het zijn er
vele.... We lezen heel vertrouwde
namen, die vooral met Den Helder zo
nauw verbonden waren. Met vermel
ding van de plaatsen en data waar zij
ten onder gingen, geven we hier een
gedeeltelijke opsomming.
De erelijst.
Lichte kruisers: De Ruyter. 27-2-'42.
Getorpedeerd tijdens de slag in de
Javazee, vermoedelijk door Japanse
kruisers. Java. 27-2-'42. Idem.
KustverdedigingsschepenHeemskerk.
14-5-'40. Na de capitulatie van de ves-
gng Holland door de eigen bemanning
tot zinken gebracht te IJmuiden, waar
het schip dienst deed als batterijschip!
Hertog Hendrik. 14-5-'40. Na de capitu
latie door de eigen bemanning tot
zinken gebracht op de Vlierede, waar
het schip dienst dèed als batterijschip.
Cocrabaia. 15-2-'42. Gezonken tenge
volge van vijandelijke luchtaanvallen
op het Marine Etablissement te Soera-
ba ja j.
Torpedojagers: Van Galen. ll-5-'40.
Gezonken tengevolge van Duitse lucht
aanvallen in de Merwede-haven te
Rotterdam. Van Ghent. 15-2-'42. Tij
dens een nachtelijke actie- aan de
grond gelopen en vergaan tussen de
eilanden Banka en Bilhton. Van Nes.
17-2-'42. Tijdens het escorteren van
een evacuatieschip vernietigd door
Japanse bommenwerpers ten zuiden
van Banka. Piet Hein. 19/20-2-'42. Tij
dens een nachtelijke offensieve actie
vernietigd in Straat Bandoeng. Korte-
naer. 27-2-'42. Door een vijandelijke
onderzeeër getorpedeerd tijdens\ie slag
in de Javazee. Evertsen. 28-2-'42. Tij
dens een gevecht met Japanse zware
kruisers zwaar beschadigd en aan de
grond gezet op het eiland Seboekoe
in Straat Soenda. Witte de With. 1-3-
'42. Op het Marine Etablissement te
Soerabaia tot zinken gebracht nadat
Isaae S--- - '"-ll-'42. Door een vi.ian-
dellijke onderzeeboot getorpedeerd- Het
schip maakte deel uit van een be
schermingssmaldeel, dat een der ge-
alieerde landingen op de N.-Afrikaan-
se kust dekte.
Zes kanonneerboten gingen verloren
o.a.. Frisio. 12-5-'40. Door Duitse vlieg
tuigen op de Zuiderzee vernietigd.
Joh. Maurits van Nassau. 14-5-'40. Door
Duitse vliegtuigen ter hoogte van
Callantsoog tot zinken gebracht tijdens
de evacuatie uit Nederland.
Dertien onderzeeboten bleven in de
6trijd, waaronder de O IS. Juli '40. Na
een patrouille op de Noorse kust niet
het schip aldaar ernstig was bescha
digd tengevolge van één Japanse bom-
treffer. Banckert. 2-3-'42. In het drij
vende dok te Soerabaia vernietigd,
naar haar basis teruggekeerd. O 22.
Jfov. '40. Idem. O 16. 15-12-'41. Op een
mijn gestoten benoorden het eiland
Tioman nabij Singapore. K 16. Ver
moedelijk door Japanse dieptebommen
vernietigd, nadat zij op 24 Dec. '41 een
grote Japanse jager nabij Kucmng tot
zinken had gebracht. K 18. 2-23-'42.
Vernietigd door de eigen Demanning
op het Marine Etablissement te Soe
rabaia, nadat het schip nabij Balik
Papan zwaar beschadigd was door
dieptebommen.
Twaalf mijnenleggers keerden niet
weer o.a. de Hydra. 13-5-'40. Tengevol
ge van vijandelijk vuur in de Zeeuwse
stromen verloren gegaan. Prins van
Oranje. 12-l-'42. Gestationneerd te
Tarakan tijdeqs de Japanse landin
gen op dit eiland en vernietigd tijdens
een uitbreekpoging.
Van de 28 mijnenvegers die ten on
der gingen, werden de meesten door
de eigen bemanning tot zinken ge—
bracht-. Verder gingen er 22 gemili-
tairiseerde schepen van de gouverne
mentsmarine verloren o.a. de Wega, de
Sirius, de Castor en de Pollux.
Zo bracht de marine haar offers.
Vele manschappen gingen met hun
schepen strijdend \en onder. Wij ge
denken hen in diepe eerbied en bewon
dering. Het Monument voor hen die
vieie -> Den Helder, dat zwaar be
schuts- is, zou te klein zijn voor Jie
talloze namen. ïn onze harten zal hun
daad blijven voortleven als een lich
tend voorbeeld.
Ondaniis de grote verliezen zet de
Nederlandse Marine haar taak voort.
Er komen nieuwe schepen en nieuwe
manschappen en zij zullen even ver-
'betën vechten als hun voorgangers tot
dat de laatste vijand zal ;zijn versla
gen en Indonesië weer zal herrijzen
Dat het spoedig zij
Wie in aanmerking komen en hoe
wordt geholpen
De zorg voor de, oorlogsslachtoffers
is voortaan geheel in handen geiegd
van het Centraal Bureau voor de Ver
zorging van Oorlogsslachtoffers (C B.
V.O.), dat is gesplitst in provinciale
bureaux (P.B.V.O.) en districtsbureaux
(D.B.V.O.)
Te Alkmaar wordt een D.B.V.O, ge
vestigd in de St. Laurensstraat, dat op
1 Augustus haar werkzaamheden zal
aanvangen.
Wie in aanmerking meent te komen
heeft zich, indien hij in Alkmaar
woont, te wenden tot het D.B.V.O.,
kantoor ingang Langestraat 104. Be
woners van de buitengemeenten moe
ten zich vervoegen bij hun gemeente
bestuur
Wie zijn oorlogsslachtoffers?
Onder oorlogsslachtofers worden
vgu;staan:
S. evacués; dat zijn zij, die om be
paalde redenen hun woning hebben
verlaten en die, zolang zij niet kunnen
terugkeren geheel of ten dele buiten
staat zijn in hun levensonderhoud te
voorzien;
b. overige personen, die om bepaalde
redenen ten gevolge van de oorlog-I
geheel of ten dele buiten staat zijn in
hun levensonderhoud te voorzien. Ge-
repatrieerden worden na hun terug
keer als oorlogsslachtoffers aange
merkt, zolang zij geheel of ten dele
niet in hun levensonderhoud kunnen
voorzien.
Hoe wordt er geholpen?
De taak van het C.B.V.O. omvat:
A. de liquidatie der lopende onder-
steuningsgevallen. Daartoe verleent het
bureau vergoeding voor:
lp. transportkosten, zowel voor het
vervoer van personen als van inboe-
New York, 27 Juli (AFP). - De
minister van binnenlandse zaken
der V. S. Ickes, heeft medege
deeld, dat Amerika tegen eind De
cember zo mogelijk zes millioen
ton kolen naar Europa zou zenden
om de econ. en politieke situ
atie in dat werelddeel te redden.
Ickes zei: „Het gaat er hier om,
wat er het eerste is: de brandstof
of de anarchie".
dels bij terugkeer naar de oude ge*
meente;
2e. opslagkosten voor inboedels?
3e. huurwaarde verlaten woning?
4e. inrichtingskosten nieuwe woning
(gedeeltelijk);
5e. kosten voor huisvesting en ver«
zorging;
6e kosten van levensonderhoud voor
hen, die ten gevolge van oorlogsom
standigheden hun normale werk niet
kunnen hervatten. Dit betreft werk
nemers en niet-werknemers, voor da
laatsten wordt echter eerst het oor
deel ingewonnen van een speciala
commissie van advies.
Na een speciale beoordeling kam
verder vergoeding worden gegeven
voor;
le. eerste noodvoorziening inzak»
huisraad, kleding en dekking (even
tueel in natura);
2e. gehele of gedeeltelijke dekking
van begrafeniskosten;
3e. ziekenhuiskosten of ziektenkos-
ten, die niet door verzekering zijn
gedekt.
4e. hulp in de huishouding bij ge
hele of gedeeltelijke invaliditeit van
degene, die de hbishouding deed;
5e. bijzondere gevallen.
B het doen van uitkeringen aan ge
heel of gedeeltelijk invalide' oorlogs
slachtoffers en nagelaten betrek
kingen.
Dit zal in de toekomst de belang
rijkste taak zijn, waarbij ongemsAkt
zij, lat het hier alleen burgers betreft
en geen militairen.
De betrokkenen zijn te verdelen in
2 groepen:
a- Zij, die invalide zijn geworden bij
het plegen van verzetshandelingen of
ten gevolge van mishandeling door
den vijand gepleegd uit hoofde van
hun verzetshouding.
b. Zij, die invalide zijn geworden
ten gevo.lge vtin oorlogsomstandighe
den, doch die niet vallen onder a
(o.a. bombardementen, beschieting
treinen, gedwongen arbeid in Duits
land, enz.)
De uitkeringen geschieden aan de
slachtoffers zelf of aan hun nagelaten
betrekkingen en bedragen:
Voor groep a: minstens 70 pet. van
het laatst genoten inkomen met ee*
grondslagminimum van 1000. Af
trek van nieuwe verdienste heeft nie#
plaats zolang niet meer wordt ver
diend dan vroeger. Bij gedeeltelijk»
invaliditeit-uitkering naar evenredig
heid. Eventuele kosten van heratel
voor rekening der regering.
Voor groep b: dezelfde uitkering als
voorheen de evacué's, d.wk.z. per dag
en per persoon.
Natuurlijk zal van overheidsweg*
worden getracht de betrokkene weer
zelf in hun onderhoud te laten voor
zien. Eventueel doortoe te maken kos-1
ten worden betaald door het rijk.
Uit den aard der zaak zal nauw
worden samengewerkt met andere or
ganisaties. als „Herstel 1940'45".
U V. V., enz.
Ten slotte moeten we vermelde®
dat aan ieder D- B. V. O. Is verbon
den een afdeling Sociale Voorlichting,
(vaar de betrokkenen met raad wooe
den ter zijde ges'
