HELDERSCHE COURANT
Een ondoordringbare wolk stof en rook
hing boven het getroffen gebied
LICHTFLITSEN
Indrukken uit bevrijd Indië
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
De aioombomaanval op Japan
Japan reageeri
Half Augustus weer een
„Spoorboekje".
Weer massagraven bij
Amersfoort ontdekt.
Onze lezers
aan het woord
VONDERDAG I AUGUSTUS IMS.
I*t IwrfMt Ne. MA
GEDRUKT OP DE GEVORDERDE PERSEN VAN HET DAGBLAD VOOR NOORD-HOLLAND N.V.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
HOOFDREDACTEUR: J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving t 2.60, Postabonnementen f 3.00
Jarenlang werd er in de wetenschappelijke wereld gezocht naar en
gesproken over bet wonder der atomen. Velen stonden voor een raadsel.
Het mysterie voedde niet zelden de fantasie van de schrijvers der sensatie
romans.
Nu is het dan zover: de wereld hefeft zijn atoombom. Na talrijke expe
rimenten werd in dit weekend, voor de eerste maal in de geschiedenis, de
atoombom aangewend in de oorlogvoering.
In aansluiting op ons bericht van gis
teren geven wij thans de volgende bij
zonderheden:
Het Amerikaanse departement van
oorlog heeft medegedeeld, dat een on
doordringbare wolk stof en rook hing
boven het doelgebied, nadat de eerste
atoomboom was neergeworpen te Hi-
rosjima. zodat een nauwkeurig rap
port over de schade nog niet kan wor
den opgemaakt. 1
Proeven in een woestijn in
Nieuw-Mexi co-
De eerste door mensen teweegge
brachte atoombomexplosie vond plaats
boven op een stalen toren in een
woestijn in Nieuw-Mexico op 16 Juli.
Een verslag hiervan zegt: „Toen de
bom tot .^ntploffing kwam, ontstond
een verblindende lichtflits, die het ge
hele gebied helderder dan bij bet hel
derste daglicht verlichtte. Toen kwam
een geweldig aanhoudend gebulder en
een zware drukgolf. Een ontzaglijke,
veelkleurige wolk steeg op tot een
hoogte van ruim 40.000 voet. De wol
ken, die onderweg werden ontmoet,
verdwenen, spoedig dreven de substra-
tosfeerwinden de op die hoogte rijp
geworden massa uiteen. De proef was
voorbij. Het project was een succes".
Een blind meisje nabij Alburquerque
ruim 200 km. van de plaats der proef
neming, riep uit: „Wat is dat?" toen
het licht opflitste.
Thomas Farrell verklaarde: „Het to
neel binnen de waarnemings-schuil-
kelder was onuitsprekelijk dramatisch.
Ieder kende de verschrikklijke poten
tie van de dingan, die naar zij dach
ten zouden gaan gebeuren- Wij reik
ten in het onbekende. Toen kwam die
geweldige lichtuitbarsting, gevolgd
door een diep grommend gebulder.
Alle opgekropte emoties kwamen los
in die paar minuten. Allen schenen te
voelen, dat zij aanwezig waren bij de
geboorte van een nieuw tijdperk, het
tijdperk van de atoom-energie".
De nitvinder.
Het organiserende genie achter „het
grootste gokspel in de geschiedenis",
de atoombom, was dr. Jtobert Oppen-
heimer, een natuurkundige van 41
jaar, die het onderzoek in de woestijn
in Nieuw-Mexico organiseerde. Stim-
son bracht hem deze hulde: „De ont
wikkeling van de bom zelf is voor een
groot deel verschuldigd aan zijn genie
en inspiratie en leiderschap".
Een nieuwe chemie.
Voor het vervaardigen van de bom
moest een geheel nieuwe fabriek wor
den ingericht en een volkomen nieuwe
chemie moest worden uitgewerkt om
bet materiaal te concentreren. Toen
bet proces het eerst werd ontdekt,
bon men een millioenste gram van
bet materiaal vervaardigen. In Maart
1944 werden proeven met een gram
mogelijk. Enorme hoeveelheden mate
riaal worden thans verwerkt in vele
processen, zonder dat een menselijk
®og ooit ziet wat er binnen de bouw
werken gebeurt. Alleen door middel
Tan een ingewikkelde reeks wijzerpla
ten neemt men er Iets van waar. Iede-
re verrichting wordt voltrokken in een
afgelegen cel. Wanneer deze operatie
voltooid is, wordt het materiaal naar
de volgende cel gebracht.
Grote mogelijkheden.
Wanneer energie, zoals die in de
bom voorkomt, beschikbaar wordt ge
maakt voor het aandrijven van ma
chines en het leveren van krachtbron
nen, zou het gehele industriële leven
kunnen worden gerevolutionneerd.
Churchill zegt: „Het is, nu aan Japan
te realiseren wat de gevolgen zullen
zijn van een voortzetting van het ge
bruik dezer verschrikklijke middelen
ter handhaving van het recht over de
gehele wereld". Bidden wij, dat deze
verschrikkelijke werktuigen gemaatk
zullen blijken om de vrede tussen de
volkeren te herstellen en dat zij, in-
plaats van mateloze vernieling op de
aardbol te veroorzaken, een blijvende
bron van voorspoed voor de gehele
wereld zullen vormen-
Het Japanse nieuwsbureau heeft gis
ter iets omtrent de atoombom gezegd.
Naar uit het Japanse hoofdkwartier
wordt gemeld, schijnt de vijand zich
van een nieuw type bom te bedienen,
aldus het nieuwsbureau. Een klein
aantal vliegtuigen viel Hirosjima aan
en veroorzaakte aanzienlijke schade.
Op 15 Augustus a.s. komt er weer
een oude bekende terug: ons spoor
boekje. Weliswaar nog niet als voor
heen. De reisgelegenheid is nog zo
beperkt, dat de complete dienstrege
ling meer weg heeft van een vouw
blad dan van een boekje. Maar toch,
het begin is er. En het is vooral als
symptoom van onze herrezen spoor
wegen dat we het „spoorboekje" met
vreugde begroeten. Overigens, men
zij nog zo wijs zijn reislust althans
per trein voorlopig tot het aller
noodzakelijkste te beperken.
Naar wij vernemen zijn in het kamp
Amersfoort weer enige massagraven
ontdekt. Hoewel de identificatie der
slachtoffers uiterst moeilijk Is, meent
men te kunnen vaststellen, dat in een
der graven een 75-tal Russen ter aarde
besteld is, terwijl in een ander een aan
tal Joden begraven werd.
Op velerlei terrein treedt langzaam
maar zeker in ons land herstel in. Dat
is bemoedigend! Dikwijls zijn het maar
korte berichten tussen veel uitgebreid
nieuws, daarom besloten wij deze toch
verheugende tijdingen onder het op
schrift: „Lichtflitsen" meer opvallend
onder Uw aandacht te brengen.
Binnenkort zullen in de broodjes
met-vleeswinkels de broodjes zonder
bon verkrijgbaar zijn; voor de beleg
ging met vlees zal echter nog
een rantsoenbon moeten worden inge
leverd.
Dinsdag Is de vaart op de Maas en
het Julianakanaal weer geheel vrij
gekomen. Daardoor heeft de kotenvoor
ziening en daarmee de wederopbouw
een sprong vooruit gemaakt!
Terugkeer van het Nederlands
Gezag als een zegen
beschouwd
Luit--generaal L. H. van Ooyen, com
mandant der Ned- Indische strgd-
krachten, is in Melbourne terugge
keerd van een inspectie-tocht van
drie weken door de bevrijde Indische
gebieden. Hij deelde mede dat meer
dan vijftig oliebronnen op Tarakan
weer olie opbrengen en was van me
ning, dat de raffinaderijen van Balik-
papan niet vóór zes-en-veertig in ge
bruik zullen kunnen worden geno
men, hoewel een gedeelte van de in
stallaties, die vernield werden aange
troffen, nog kan worden gebruikt.
Er zijn nog niet veel militairen uit
Nederland in Australië aangekomen
De Australiërs op Borneo kwijten zich
uitstekend van hun moeilijke taak.
De samenwerking tussen Australische
troepen, Nederlandse troepen en Nica
is zeer goed. De Australische com
mandant, generaal Milford. was vol
lof over het werk der Ned. Indische
militairen. Hij noemde hen echte
vuurvreters. Van Oyens voornaamste
indruk van de inheemse bevolking te
Balikpapan was, dat de mensen op
recht dankbaar waren verlost te zijn
van de wrede Japanse overheersing,
men beschouwt de terugkeer van het
Nederlandse bestuur als een zegen.
De inheemsen hadden volkomen be
grip voor de geallieerde luchtaanval
len en vlootbombardementen op het
belangrijke gebied van Balikpapan.
Het grootste deel van de bevolking
vluchtte meteen na het begin van dit
offensief de heuvels in en keerde da
delijk terug toen het vechten was af
gelopen. Elke dag komen honderden
inlanders uit de heuvels terug, de
meesten lijden aan beriberi en andere
tropische ziekten. Zij kunnen nauwe
lijks lopen.
De voedseltoestand is niet al te
slecht. Grote voorraden rijst van de
Japanners die de vijand niet tijdig meer
hadden kunnen vernietigen, zijn intact
aangetroffen. Er werden grote partij
en schrootijzer gevonden. Alles stond
gereed voor transport naar Japan,
doch het had geen schepen bij de
hand om een en ander te vervoeren-
DE HOOGOVENS SPOEDIG IN
BEDRIJF.
Hoewel de hoogovens te IJmuiden
in de oorlogstijd zeer geleden heb
ben, zullen zij toch spoedig weer in
bedrijf gesteld worden. De cement
fabriek beschikt nog over een grote
hoeveelheid hoogovenslakken en zal
dezer dagen weer beginnen. De aan
voer van gascokes zal binnenkort ook
een feit zijn, naar verwacht mag
worden, en de cokesfabriek kan der
halve eveneens weer gaan werken.
Zoodra over enige weken deze fa
briek op temperatuur zal zijn geko
men. kan een hoogoven op gang ge
bracht worden.
De grote betekenis van
het gezin
De aandachtige lezer(es) zal zich her
inneren, dat we enige weken geleden
gewezen hebben op de grote betekenis
van het gezinsleven voor de opvoe
ding van onze jeugd, waarbij wtj
naast het gezin hebben genoemd de
school en de verenigingen, die van
vormende betekenis kunnen zijn op
het karakter van ons kind, terwijl we
aan het slot wezen op de grote bete
kenis van het godsdienstig leven.
De heer Schoeffelenberger slaat
daar op aan. Hij zegt, zich als vrijden
ker geroepen te voelen, erop te moe
ten wijzen, dat de opvoeding van on
ze jeugd niet alleen door het evange
lie verbeterd kan worden, maar met
meer zekerheid en kans van slagen
door de maatschappij is te hervormen en
wel zo, dat er voor een ieder een
menswaardig bestaan zal zijn, waar
door het. gezinsleven en dus de op
voeding van de jeugd zal verbeteren,
't Is dus een eerste plicht, om alle
sociale noden, welke oorzaak zijn van
de hedendaagse bestaande verwilde
ring onzer jeugd, weg te doen nemen.
Is dat tot heden getracht door hen,
die het Christendom belijden? Wertëte
onze vorige regering daaraan mede?
U zegt-o.m.: In het gezin worden
onze kinderen gevormd voor het le
ven, dat hun in de maatschappij te
wachten staat. Zeer terecht! Maar
om die vorming toe te passen zijn no
dig: liefde, opgewektheid, geen finan
ciële zorgen, enz., enz- Het kerkboek
zal daartoe niet nodig zijn, al ontken
ik niet, dat het mede een stimulans
is tot verbetering van het gezinsle
ven. Ook zegt de schrijver: Breng Uw
kinderen onder de invloed van het
evangelie van Christus en Uw gezin
en de maatschappij zullen er de ge
zegende werking van ondervinden.
Deze zin luidt als algemene maatre
gel en klinkt, alsof dit de enige weg
is. Ik aanvaard' deze stelling niét, te
meer niet. omdat ze te mooi is, om
waar .te kunnen zijn. Ik word mis
schien een beetje te scherp, doch
vraag bijtijds daarvoor excuus, te
meer als vrijdenker. Zoudt ge denken,
dat, wanneer men, in plaats van
het geweer, de bijbel ter hand had ge
nomen en de vrede had gebeden, deze
spoediger zou gekomen zijn? *De Paus
bad en bad nog eens, zijn land zakte al
meer en meer hl het moeras. Stalin
zond de soldaat met het bajonet op
het geweer, bad niet en het is niet te
onkennen, dat het de Russische sol
daat is geweest, die de vrede hielp
brengen. Neen, waarde heer, om het
gezin uit deze poel van ellende te ha
len. moet het geestelijke plaats ma
ken voor het materialisme; zo niet.
dan zult ge het spoedig ontwaren, dat
juist het gezin al dieper en dieper
in armoede vervalt. Geen stenen voor
brood, maar een goede huisvesting
met al het nodige daarin, waaTop een
mensenkind recht heeft. In zulk een
gezin zal liefde heersen, zullen moe
der en kind elkaar beter leren be
grijpen en dan zal het bekende
spreekwoord: „Zeg mij wie Uw kinde
ren zijn en ik zal U zeggen wie gil
zijt" eerst bewaarheid worden.
We geven over dit belangrijke on
derwerp gaarne het woord aan onz®
lezers. Er is over dit „brandejyt"
vraaestnk veel te zeggen en het is
goed. dat verschillende meningen hier
over naar voren komen!
Tn een slotartikel.honen we hierover
zei? dan nog een en ander te zeggen.