HELDERSCHE COURANT
Doodstraf geëst voor Max Blokzijl
Annexatie of niet?
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
„Ik heb het niet gewild.
De geldzuivering
De 250 gram zout is extra
De geldsanering
Ernstig ongeluk aan de kust
bij Anjum
Dagorder admiraal Fürstner
Weerbericht
Se Jsargang No. 2Ï*.
WOENSDAG 12 SEPTEMBER 1945.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
HOOFDREDACTEUR: J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving 1 2.60Postabonnementen 1 3.00
Oom H.ldofr
Onze lezers
aan het woord
De beer A. Potjewijd, leraar geschie
denis en staatswetenschappen, schrijft
ons:
Reeds mocht ik met belangstelling
kennis nemen van een aantal artikelen,
dat het vóór en tegen vaat een annexa
tie van Duits grondgebied naar voren
brachten.
Gaarne zal ik ook nog een bijdrage in
deze gedachtenwisseling willen leve
ren. Ais historicus mis ik nog steeds de
belichting van het onderwerp van uit
onze geschiedenis, onze tradities. Wat
vertellen de geschiedenisboeken over
de gedragingen van het Nederlandse
volk, door de eeuwen, met betrekking
tot eventuele annexatie, toevoegingen
van vreemd grondgebied aan de Neder
landse staat?
Welnu, de tradities spreken een dui
delijke taal, zij wijzen annexaties af.
Het particularisme van „stad en
land", de stedelijke en gewestelijke
vrijheid, was zo groot, dat voor gedach
ten van uitbreiding en vergroting, im
perialisme, streven naar meer „Lebens-
raum" (hoe zullert we 't noemen?) geen
plaats was. Daarvoor ontbrak dus ook
de machtige centraliserende kracht van
oen sterk nationaal koningschap: onze
regenten, de invloedrijke kooplieden en
kapitalisten konden veel te goed reke
nen om zich aan kostbare ondernemin
gen te wagen, terwijl het kleurrijk ver
schiet van „roem en eer" ons nuchter-
liagea slechts de vraag kon ontlokken
•>°f ja dat kan etèn".
Die burgerlijke Hollanders toch!
Daartegenover hebben we onze
kracht en onze betekenis en ons recht
steeds daar gezocht waar 'n klein volk
werkelijk en waarlijk groot kan .zijn:
m de verdediging van zedelijke begin
selen, van het internationale recht. Niet
als klein volk alleen zochten we deze
weg. maar ook door ons aangeboren
sterk gevoel voor recht en billijkheid
e" onze eerbied voor de menselijke
Persoonlijkheid.
De betekenis van ons land voor de
Westerse cultuur was dan ook steeds
veel groter dan ons klein volk, gelet
°P de getalsterkte van zijn inwoners,
deed vermoeden. Te midden van de
Srote staten liet Nederland dikwijls
2'jn waarschuwende stem horen: het
Was Geweten der grote mo-
®-ndheden. En nu zullen wij, naar
"Hi" mening, die sterke positie ver
bakken, wanneer wij de annexatie
van Duits grondgebied aanbevelen en
daartoe voor ons eigen land mochten
komen te besluiten.
Alle annexatie is uit den boze, ge
heel uit de tijd, nu de politieke zelf
standigheid en onaantastbaarheid van
l historisch gegroeide en volgroeide
anden en volken zijn aanvaard als één
der
grote beginselen van de nieuwe
Wereldorganisatie (Atlantisch Hand
vest).
Maar wat wilt ge dan? zullen velen
vragen. Duitsland berokkende ons va-
erland 'n schade van. alles en alles.
Wel licht twintig miljard! Zullen we
'er dan maar zand over strooien, alles
vergeten en vergeven?
Ju beginsel: ja. maar paedagogisch is
jl misschien even anders op te lossen,
toftiers waarom de Duitsers onder
®under moeilijke omstandigheden het
nieuwe leven (niet: nieuwe orde) te
'aten beginnen?
wat Duitsland bezit aan economisch
^nriogen boven het .algemeen mini-
um aU landbouwstaat" zou oa. ook
l ZWaar Setroff ?n Nederland ten
- gebracht kunnen worden; trans-
voo middelen grondstoffen en energie
Varaan hebben we ontzaglijke
j#n, °efte. nu tArcj'AnH ora in (Ié* eerste
hulp
f nu. terstond en in de eerste
Welnu. in die richting wordt al
gezocht en.,., verkregen. Spoor-
In de bioscoopzaal van het Paleis
aan de Kneuterdijk te Den Haag is
vanmorgen het bijzonder Gerechtshof,
bijeengekomen om een oordeel uit te
spreken over het doen en laten van
Max Blokzijl en de Blocq van Schel-
tinga, oud-burgemeester van Wasse
naar gedurende de oorlogsjaren.
Hiermede is het eerste proces begon
nen tegen één van de belangrijkste
steunpilaren van de Duitse terreur.
Als procureur fiscaal fungeerde Mr.
J. Zaayer.
De verdediging was In handen van
mr. A. V. de Lauwere.
Het voornaamste punt dat mr.
Zaayer Max Blokzijl ten laste legt is
dat hij gedurende de bezettingsjaren
opzettelijk, terwijl Nederland in oorlog
was met Duitsland, in het openbaar, in
hoofdzaak door middel van de radio,
propaganda heeft gevoerd, gericht op
het breken van het geestelijk verzet
van het Nederlandse volk en het on
trouw doen worden van dat volk aan
zijn regering en de gemeenschappelijke
geallieerde zaak.
Mr. Zaayer staafde dit met het aan
halen van een aantal passages uit ra
dioredevoeringen -an geschriften van
Blokzijl.
De president citeerde hierna per
soonlijk nog enkele kranten-artikelen,
waarvan de inhoud zeer bezwarend
was.
Mr. van Berckel stelde Blokzijl ver
volgens de vraag hoe hij, die toch voor
de oorlog in Indië en in het buiten
land zoveel goeds .voor ons land heeft
gedaan, dat bij daarvoor gedecoreerd
is, het met zijn geweten overeen kon
brengen de zijde van den vijand te kie
zen.
Hii heeft het niet gewild!
Heftig ontkende Blokzijl ooit de zij
de van den vijand te hebben willen
kiezen. Teruggekeerd in Nederland na
de vijf Meidagen in 1940 meende hij
o.a. na lezing van de brochure van dr.
Colijn, dat tal van vooraanstaande Ne
derlanders van plan waren positief
werk te doen ten bate van het Neder
landse volk.
Met gebogen hoofd.
Blokzijl hoorde de opsomming van de
dertien citaten uit zijn geschriften
staande met gebogen hoofd aan.
In zijn antwoorden op een aantal vra
gen, welke de president vervolgens aan
verdachte stelde, zeide Blokzijl o m.,
dat, indien er werkelijk een homogeen
geestelijk verzet zou zijn geweest, hij
dit had toegejuicht. Doch het Neder
landse volk was verdeeld in tal van
wagens, locomotieven, schepen, steen
kolen en electriciteit, dit alles komt al
van over de grenzen binnen. Ook hout
zou voor de komende jaren een wel
kom artikel zijn uit de rijke staatsbos
sen van het Hunnenland. Over dit a.les
is bet laatste woord ook nog niet ge
sproken. onze regering zit al druk te
rekenen, dat kunnen wij dus wel rustig
afwachten.
Ten slotte: waarom vergeten en ver
geven?
Omdat een wet van gerechtigheid
ons leven en ons handelen beheerst,
omdat ons lot ligt in ons karakter, om
dat Wij geestelijk allemaal schuldig
zijn aan de oorlog.
Allemaal knoeiden we maar zo'n
beetje in ons levensschrift, zonder net
heid, zonder correctheid, zonder recht
schapenheid, zonder mensenliefde en
ware levensvreugd, zonder zedelijk ge
halte dus en religieuze verdieping
met al de zichtbare gevolgen van dien:
armoede, ellende haat, wraak, wreed
heden en.... oorlog.
kleine groepen. Van het breken van een
geestelijk verzet was dus eigenlijk geen
sprake.
Op een vraag van den president
hoe hij het met zijn geweten over
een had kunnen brengen nog pro
paganda te maken voor het natio-
naal-socialisrae nadat hij toch ge
zien had dat tienduizenden joden
weggevoerd en vermoord werden,
honderdduizenden arbeiders als sla
ven gedeporteerd en duizenden van
de beste Nederlanders in concen
tratiekampen waren opgesloten,
antwoordde Blokzijl dat tagj in 1942
en 1943 tot driemaal toe Mussert
verzocht had ontheven te worden
uit zijn functies doch dat Mussert
dit steeds geweigerd had en daar
de N. S. B. autoritair was bad hij
zich bij de beslissing van den lei
der neergelegd.
Nadat ook nog Prof. van Oyen ver
dachte enkele vragen had gesteld, ver
leende Mr. van Berckel het woord aan
dén Proc. fiscaal Mr. Zaayer voor het
houden van zijn requisitoir.
„Als er iemand is, die zich er in de
zen oorlog in heeft gepraat, is Blokzijl
het wel", aldus Mr. Zaayer.
De duivel die dit volk tot twijfel
wilde brengen was Max Blokzijl-
De eis welke de Procureur-fiscaal
aan het einde van zijn betoog stelde
was de doodstraf, gepaard gaande
met ontzetting uit het recht om ooit
weer als journalist of als radiospre
ker op te treden en ontzetting uit
het actieve en passieve kierecht.
Aan zijn eis voegde Mr. Zaayer het
verzoek toe geen cassatierecht te
verleenen.
Daar de maatregelen tot intrekking
van de bank- en muntbiljetten van
100 slechts een onderdeel vormen
van het veel omvangrijker vraagstuk
der geldzuivering, kan op het ogenblik
nog geen antwoord worden gegeven op
de bij het departement van financiën
binnenkomende vragen, hoe en van-
reef degenen, die biljetten van 100
inleverden, hun geld zullen terug
ontvangen. In vele gevallen is boven
dien een omvangrijk onderzoek naar de
wijze van verkrijging noodzakelijk, het
geen uiteraard veel tijd kost. In het bij
zonder geldt dit voor de talrijke geval
len van na-inlevering, waarbij de opge
geven oorzaken voor het te laat inle
veren der biljetten uiteraard niet onge
controleerd kunnen worden aanvaard.
Voor bonafide personen is echter geen
enkele reden tot ongerustheid aanwezig.
Nadere regelingen inzake de geldzuive
ring zijn overigens zeer spoedig te ver
wachten.
Zoals de minister van handel en
nijverheid in zijn radiorede van 28
Augustus heeft aangekondigd, was
het niet mogelijk nog in de maan 1
Augustus zout voor de inmaak be
schikbaar te stellen. Getracht zou
echter worden dit alsnog in Septem
ber te doen. De thans beschikbaar ge
stelde 250 gram zijn als extra voor
dit doel bestemd. Naast deze bonaan
wijzing zal in September 100 gram
zout per week en per persoon worden
beschikbaar gesteld-
Woensdagavond 12 September om
9 uur zal de minister van Financiën,
prof. mr. P. Lieftinck, voor de radio
spreken over de komende maatrege
len tot sanering van het geldwezen.
8 personen gedood.
Aan de kust van de Lauwerszee bij
Anjum is een ernstig ongeluk geschied,
dat aan acht personen het leven heeft
gekost. Door nog onopgehelderde oor
zaak is een mijn, welke aan het strand
was aangespoeld, tot ontploffing ge
komen en daarbij zijn zes militairen en
twee burgers om het leven gekomen.
Een groep personeel van een marine-
onderdeel begaf zich gisteren naar An
jum om de mijn onschadelijk te maken.
De groep stond onder leiding van een
sergeant en werd begeleid door twee
burgers.
Een soldaat bleef op veilige afstand,
teneinde nieuwsgierigen niet te dicht bij
het gevaarlijke voorwerp te laten ko
men. Hij zag, hoe zes militairen en de
beide burgers zich naar de mijn be
gaven, en er om heen gingen staan en
de helse machine bekeken. Op een ge
geven ogenblik pakte één der militairen
iets vast. Op hetzelfde moment explo
deerde de mijn. De gevolgen waren ont
zettend. Alle acht omstanders werden op -
siag gedood.
De Marine Voorlichtingsdienst meldt;
Luitenant-admiraal J. Th. Fürstner,
die kortgeleden in verband met zijn
benoeming tot lid van de Raad van
State het opperbevel over de Neder
landse zeestrijdkrachten heeft overge
dragen aan luitenant-admiraal Heifrich,
heeft zich in de volgende dagorder tot
het personeel der Koninklijke Marino
gericht:
„Bij het verlaten van de zeedienst na
het neerleggen van het bevel over de
zeestrijdkrachten van het koninkrijk, is
het mij een behoefte mijn grote waarde
ring uit te spreken voor de plichtsS-
betrachting van het gehele personeel
van hoog tot laag gedurende de vijf
moeilijke jaren, die achter ons liggen.
In mijn radiorede voor de Navy-week
te Rotterdam herdacht ik reeds onze
vele kameraden, die in de juist afge
lopen wereldoorlog het leven lieten.
Ik wil nu mijn dank en bewondering
uitspreken voor de zeer vele marine
mannen. die in deze oorlog blijk gaven
van moed, doorzettingsvermogen en
nimmer verflauwende waakzaamheid,
waardoor d-> Koninklijke Marine op de
meest eervol'e wijze heeft bijgedragen
tot de algehele overwinning op de, in
de aanvang voor velen zo onoverwin
nelijk lijkende agressie-machten. Het
ga tl allen wel."
WEER EEN EI VOOR KINDEREN.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat met ingang van Dins
dag 11 September bon D 698 der 6e
noodkaart geldig is verklaard voor
het kopen van een ei. Deze bon is
geldig t.m. 29 September- De eieren
kunnen gekocht worden bij een han
delaar, die eieren op rantsoenbonnen
voor zieken pleegt te verkopen.
NOG VRIJ WARM.
Plaatselijk enige ochtendmist, over
dag half tot zwaar bewolkt, overwe
gend droog, vrij warm, zwakke tij
delijk matige wind uit Zuidelijke
richting.
