HELDERSCHE COURANT
Het Indonesische Volksleger verklaart
ons de oorlog
Mussert 13 November aan de beurt!
Londen blijft de Ned. regering in Indië als de enig
wettige autoriteit erkennen
Geen pessimisme
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOE GRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Hel weerbericht
Zijn
dromen gingen niet in vervuiling
Indië in de branding:
MAANDAG 15 OCTOBER 1945.
3e Jaargang Ne. 561
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
HOÓFDREDACTEUR J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving i 2.60Postabonnementen I 3.00
PROCLAMATIE VAN HET INDISCHE VOLKSLEGER.
Zaterdagavond laat kwam uit Bandoeng bet volgende bericht:
A. N. P.-Aneta. Reuter.
Het hoofdkwartier van het Indonesische volksleger heeft heden een pro
clamatie uitgevaardigd, waarin de oorlog wordt verklaard aan de Nederlanders,
Indo-Europeanen en Ambonneren op Java.
De proclamatie beveelt de Indonesiërs de guerilla-oorlog te beginnen en
zegt: „Wanneer de zon ondergaat, zijn wij. het Indonesische volk, in oorlog
met de Nederlanders. Bij deze verklaring bevelen wij alle Indonesiërs hun eigen
vijand te vinden: een Nederlander, Indo-Europeaan of Ambonnees. Oorlogs
wapens zijn alle soorten vuurwapenen, ook vergif, vergiftigde pijlen, brand
stichting en alle soorten wilde dieren, b.v. slangen.
De guerillaoorlog zal gelijke tred houden met de economische oorlogvoering.
Aan geen enkele vjjand mag voedsel verkocht worden. De markten moeten streng
bewaakt worden en z(j, die voedsel aan onze vijanden verkopen, zullen streng
worden gestraft".
PROCLAMAITE
VAN GEN. HAYVTHORNE.
De stad Batavia is met ingang van
Zondag onder geallieerd militair be
stuur geplaatst. Generaal-majoor D
C. Hawthorne, commandant van de
geallieerde landstrijdkrachten op
Java, heeft een proclamatie uitge
vaardigd, waarin verklaard wordt,
dat hij de controle op wet en orde,
openbare bedrijven, gezondheids
diensten en voedselvoorziening over
neemt.
De toestand op Java
Dr. van Mook zal op Maandag 15
October te twaalf uur dertig Gmt
een verklaring afleggen. Het onlangs
opnieuw gevormde Indonesische
volksleger is tot dusvere zonder
uniform. Als de soldaten een unifonn
dragen, is dit de vooroorlogse Ne
derlands-Indische uniform.
De proclamatie, die uitgevaardigd
is door Soekanor, begint met de Ne
derlanders ervan te beschuldigingen,
dat zij dorpen met mitrailleurs heb
ben bevuurd, tal van Indonesiërs
gedood en talloze Indonesiërs gear
resteerd hebben. In deze proclama
tie staat onder meer: „thans beant
woorden wij deze informele oorlogs
verklaring der Nederlandse strijd
krachten".
Hoewel de situatie in Batavia of-
ficiël als rustiger beschreven wordt,
doet het feit zich voor dat weer bar-
ricaden worden opgericht. Tijdens
het wegruimen van deze barricaden
zijn zes Indonesiërs gedood en twee
gewond. Na de bewuste schietpartij
te Meester Cornelis op elf October
Z'-jn aldaar honderdtwee-en-dertig
personen gearresteerd.
Dr. Moewardi heeft namens „Mar-
kas Rehajat Indonesië" (het hoofd
kwartier van het Indonesische volks
leger) verklaard, dat onmiddellijk
ln Batavia tot de guerilla-oorlogvoe-
•ing zal worden overgegaan. Dr.
Moewardi heeft tevens de staat van
beleg afgekondigd. Er is een nieuwe
jeugdorganisatie, de „Angkatan Moe-
genaamd, te voorschijn gekomen.
Ook op Bali.
De Japanners bezitten thans vol
ledig toezicht over de stad en het
Gedeeltelijk bewolkt, plaatselijk
enige lichte regen in het Westen des
lands en aan de kust meest matige
_N-W. wind. Zelfde temperatuur.
vliegveld bij Bandoeng. Zij hebben
gemeld, dat de Indonesische natio
nale beweging op Bali terrein ge
wonnen heeft nadat agitators uit
Soerabaja daar waren aangekomen.
De nationalisten te Soerabaja verlie
zen hun invloed en zijn, naar ge
meld, bevreesd voor extremisten Op
eif October hebben zij al het Neder
landse personeel van hun kwartier
verplaatst en zijn de Nederlanders
voor eigen veiligheid door Indone
siërs opgesloten.
De „Republiek Indonesië"
neemt eigendommen van
geallieerden in beslag.
De zogenaamde „Republiek Indo
nesië" heeft alle particuliere eigen
dommen in beslag genomen, die be
horen aan particulieren en particu
liere ondernemingen en het tot vrij
eigendom der republiek verklaard.
Ongeregeldheden te Bandoeng.
Te Bandoeng hebben zich op
nieuw ongeregeldheden voorgedaan.
Japannezen noch Indonesiërs leden
hierbij verliezen. De nationalistische
speciale politie omsingelde plotseling
het Julian-hospitaal, waar voorma
lige geïnterneerden werden behan
deld en ontwapenden de Japanse
wacht.
Later werden de Japanse soldaten
naar het hoofdbureau der nationa
listische speciale politie gebracht.
Volgens de Japannezen .openden de
Indonesiërs het vuur, dat door de
Japannezen werd beantwoord
Laatstgenoemden lieten toen een
pantserwagen aanrukken, waarop
de Indonesiërs op de vlucht sloegen.
De Japannezen maakten tien mitrail
deurs en een aantal geweren buit en
vonden in een schuilplaats in de na
bijheid 20.000 patronen.
(Zie vervolg pag. 3.)
Het belangrijkste proces, dat
waarschijnlijk ooit in de geschie
denis van de Nederlandse staat is
voorgekomen, het proces namelijk
tegen ir. A. A. Mussert, leider van
de N.S.B., zal op 13 November a.s
te Den Haag beginnen.
Vermoedelijk zal het proces voor
iet Haagse Bijzonder Gerechtshof
niet meer dan twee dagen in beslag
nemen.
Een uittreksel uit de dag
vaarding.
De tenlastelegging is voor een pro
ces van deze omvang opmerkelijk
kort en bestaat uit niet meer dan
vijf aan één zijde getypte foliovel
len.
Mussert zal terecht staan: omdat
hij tussen Mei 1940 en Mei 1945 op
zettelijk, terwijl het Nederlandse
Rijk in Europa zich in de feitelijke
macht van het onder nationaal-socia
listische leiding staande Duitsland
bevond, als leider van de Nationaal
Socialistische Beweging in Neder-
land, met het oogmerk om het Ko-
->ink"-i;'- der Nederlanden, althans
het Rijk in Europa, onder Duits, in
ieder geval onder vreemde, heer
schappij te brengen en wel meer
bepaaldelijk onder de heerschappij
van het Duitse staatshoofd Adolf
Hitier, ook wel genaamd Germaan
se Führer of Führer aller Germa
nen, de volgende feiten zou hebben
gepleegd.
Een brief aan Hitier.
In de eerste plaats zou volgens de
dagvaarding Mussert in September
1940 een brief aan de Duitse autori
teiten hebben overhandigd met de
bedoeling, dat deze aan Hitier zou
worden doorgezonden, en waarin hij
aan Hitier verzoekt een bond van
Germaanse volken te stichten en hel
Nederlandse volk als lid daarin op
te nemen. Deze bond zou, zoals Mus
sert in een nota aan Hitier zou heb
ben uiteengezet, onder leiding moe
ten staan van het krachtigste Ger
maanse volk, het Duitse, staande on
der het oppergezag van Hitier als
Germaans Führer.
Een gemeenschappelijke bonds-
weermacht zou in het leven geroe
pen moeten worden, waarvan Hitier
.vanzelfsprekend" opperbevelheb
ber zou worden.
De Raai van State moest den leider
der beweging tot regent uitroepen,
waarna door hem als hoofd van de
staat een verantwoordelijke regering
zou worden gevormd.
..De daartoe nodige handelingen en
staatsstukken worden door den Rijks
commissaris en mij voorbereid." (Ais
juiste tijdstip hiervoor werd Zaterdag
5 September 1942 aanbevo'ep).
Mussert wenste de Koninklijke
eigendommen.
„Ten slotte moet ik ook uiterlijk als
Staatshoofd kunnen optreden en moge
lijkheid hebben om mijn staatssecretarie
op te bouwen. Daarom verzoek ik den
Führer de als „Feindvermögen* in be
slag genomen koninklijke bezittingen
ter beschikking te willen stellen van
het nieuwe optredende staatshoold.
Mr. J- H. Rolandus Hagedoorn te
's-Gravenhage is Mussert als verdedi
ger toegewezen.
NIEUWE DIENSTREGELING.
Op 22 October a.s. verschijnt een
t.ieuwe dienstregeling van de Ned.
Spoorwegen.
door
Drs. C. VAN ROSSEM.
Volgens de laatste berichten hebben
de geallieerden de macht in Batavia in
handen genomen, m.a.w. de chaotische
toestand op Java heeft zo de overhand
genomen, dat ingegrepen dient te wor
den om een nog grotere ramp te voor
komen. Elke kenner van Indië had dit
reeds voorzien. Het aarzelend optreden
van de geallieerde bevelhebber heeft
dat in de hand gewerkt. Vermoedelijk
wel een goed generaal, maar geen politi
cus, stond hij tegenover het gehele ge
beuren vreemd. Dat men nu van koers
verandert, zal wel voornamelijk te dan
ken zijn aan onzen luitenant-gouverneur-
generaal van Mook, die wel andere ad
viezen gegeven zal hebben. Een beslis
send en krachtig optreden had direct het
nodige respect afgedwongen. Een poli
tiek van compromis kent men in het
Oosten niet en wordt als zwakheid uit
gelegd.
Het verzet gaat uit van -een zeer klein
aantal Indonesiërs, dat in werkelijkheid
ever geen enkele macht beschikt. Het
:s geen vrijheidsstrijd van een volk in
zijn geheel, om de eenvoudige rede, dat
bet volk in al zijn geledingen hier voor
nog niet rijp is. Dat dienen wij ons te
■;ezinnen, alvorens ons een oordeel te
vormen.
Als het Duitse volk een Hitier volgt,
dan is het een sprong in het duister,
men is ten einde raad. Met het socialis
me en ook met het communisme had
men het geprobeerd en steeds meer
naderde men de afgrond en nu hoopte
men dat hij zou slagen. Hitier, geholpen
door Göbbels, wist de lagere gevoe'ens
van de bevolking met een meesterlijke
tactiek op te warmen. Het resultaat is
een volledige ruïne van het Duitse rijk.
Hetzelfde spel speelden Soekarno en
de zijnen. Zij hadden daarbij voor, dat
zij met een bevolking of beter met
volken te doen hebben, zonder enige
critische zin. Met schone leuzen en het
uitspelen van blank tegen bruin ont
ketenden zij hartstochten, die alleen nu
nog met de krachtige arm kunnen wor
den beteugeld. Men Versta mij goed, dat
hier niet gepredikt wordt, dat er maar
op los geschoten moet worden en dan
Is de zaak in orde, maar wel dat de
bevolking tot rust zal komen, zodra zij
bemerkt, dat gezag optreedt, dat respect
weet af te dwingen. Is dat gezag één
maal gevestigd, dan kan men aan een
gemeenschappelijke tafel gaan zitten en
overleggen, in welke richting men het
schip van staat verder zal doen varen.
Wij waren vóór 1940 op de goede weg,
naar de zin van velen in een te lang
zaam tempo, maar juist met zeer in
grijpende maatregelen moet men in het
Oosten niet overhaast te werk gaan.
Wij hadden in Indonesië een volksraad,
waar blank, bruin en geel hun stem
konden doen horen en waar ook naar
geluisterd werd. Wij gingen op deze weg
voort en op de conferentie van San
Francisco nam ook een Indonesiër aan
de beraadslagingen deel. De Volksraad
was een unicum in de tropische landen
en wij moeten op deze weg voortgaan
Het is niet mogelijk Indonesië met zijn
grote verscheidenheid in talen (175) en
landaarden (91) in een handomdraaien
zelfstandig te maken, daardoor zijn ge
neraties nodig.
Het doet dan ook wel heel vreemd
aan, wanneer men in bepaa'de Neder-
tandse dagbladen over een ministerie-
Soekarno leest als dé gewoonste zaak
van de wereld en men zou willen advi
seren: heren komt tot bezinning. Het is
nu toch wel heel duidelijk geb'eken,
dat Soekarno geen macht achter zich
heeft. Hij heeft de toestand niet meer
(Zie vervolg pag. 3.)