FEIKE ASMA SPEELT
a
STADSNIEUWS
Een volle kerk luisieri, en geniet
Boekenactie door O, en O,
Waar een nieuw Nederlands
leger wordt voorbereid
De motorrijtuigenbelasting
en de geldsanering
Weer Petroleum!
Vorstelijke toezegging
De strijd
om het vloeibare goud
Japan had de grootste
duikboot
Meer electriciteit
Aan onze adverteerders
Waf brengt de
Dinsdagavond, zeven uur.
Matglanzend wachten de pijpen van
Jiet orgel in de Nieuwe Kerk aan de
Weststraat op het ogenblik, dat de han
den, maar meer nog de geest, van den
begaafden kunstenaar Feike Asma mid
dels de vergeelde toetsen der manualen
hen tot spreken zullen dwingen.
Beneden in de kerk zijn zeshonderd
zitplaatsen, ledig nog, doch aanstonds
zullen de eerste concertbezoekers komen
om te luisteren naar het meeslepende
spel van dien langen mageren jonge
man, wiens wieg eenmaal in onze goede
stad gestaan heeft.
Reeds voor achten is het kerkgebouw
geheel bezet. Achter de speeltafel geeft
Feike Asma de laatste aanwijzingen aan
Zijn secondanten, die de tientallen re
gisterknoppen op het juiste moment
zullen moeten verstellen.
Een druk op de schakelaar van de
motor en een zacht gezoem vertelt ons.
dat de balgen gereed staan om de wind
door de pijpen te stuwen.
Een enkel, even aangehouden accoord,
en het geroezemoes in de kerk ver
flauwt, sterft weg.
Met concert begint.
Dan begint het concert.
Het derde Brandenburgse Concert van
Bach, Allegro con spirito, snel en geest
driftig. En zo is deze compositie inder
daad, en zo wordt zij uitgevoerd ook
Terstond is Feike er „in". Hij bespeelt
werkelijk het orgel. Forto staat er bo
ven: een paar registers bijtrekken. For
tissimo: alles open! Is er niet meer? He
laas neen. Vooruit, orgel, volg me. Alle
gro con spirito! Het is een werk voor
orkest, dus orkestraal moet het klinken.
Soepele wisselingen van forto en piano,
jammer genoeg een pedaal, dat bij vol
werk te zwak en bij tere registratie
te sterk is.
Adembenemend is dit spel. In een ra
zende galop dansen de vingers over de
toetsen, nu eens op het ene, dan weer
op het andere klavier. Het orgel gehoor
zaamt trouw, hoewel soms, lijkt het,
enigszins onwillig.
Het tweede deel, Allegro, snel. Voort
gaat het weer, iets minder geestdriftig,
een fantastische mengeling van klanken,
op fantastische wijze voortgebracht, doch
volkomen klaar en overzichtelijk de
kerk in stormend.
Een breed slotaccoord en dan valt de
Stilte. De mensen in de kerk gaan ver
schikken.
Op het programma volgt dan Handei's
aria met variaties „The harmonious
blacksmith". Een weldadige compositie,
vol fleur en leven.
Dan komt Jan Zwart's bewerking van
Psalm 103, met sombere ondertoon,
klagend over de kortstondige duur van
's mensen leven hier op aarde. Rustig
volgt het koraal.
Borowski's Orgelsuite, die daarna
volgt, brengt ons weer in majeur. Voor
al de toccata wordt in zijn strakheid
meesterlijk gespeeld; het derde deel
van deze suite, Méditation-Elégie, is
lijn en teer.
Allegro vivace.
Vol bruisend leven is de beroemde
Vijfde Symphonie van den Franschen
meester Widor. Feike Asma brengt
hieruit het Allegro Vivace ten gehore
en hij doet dit op de hem eigene, on
navolgbare wijze. Een geweldig con
certstuk, dat onze aandacht tot aan het
slotaccoord gespannen houdt.
Een flagrante tegenstelling daarmede
vormt het daarna volgende Lento, van
onzen landgenoot De Vries. Zo te
horen een eenvoudig werkje, dat een
rustige, landelijke sfeer ademt. Om een
dergelijke compositie goed te laten ho
ren. zijn. zachte, strijkende registers
nodig, die het orgel helaas niet vol
doende bezit. Ook blijken de pijpen van
de zwakkere registers ongelijk in ge
luidssterkte.
Het programma wordt besloten met
Asma's eigen eerste voorspel tot Ge
zang 38, waarvan het koraal, „Alle roem
ls uitgesloten", door de aanwezigen
staande wordt medegezongen. Het
„meenemen" van de zangers door den
organist is verbluffend. Het gehele or
gel spant zich in^ om aan de wensen
van den veeleisenden bespeler zo goed
mogelijk gevolg te geven.
Na afloop.
Een waardig besluit van een groots
concert, gegeven door een man zonder
de zoveel geroemde conservatorium
opleiding, doch die met zijn aangeboren
begaafdheid de meeste diploma-bezit
ters verre in de schaduw stelt, wat be
treft dictie, techniek en virtuositeit.
Na afloop maken tal van oude beken
den van den organist van de gelegen
heid gebruik, de concertgever even de
hand te drukken en hem esn spoedig
weer komen te verzoeken.
Voorwaar een avond van artistiek
genieten, waarvan wij oprecht hopen,
dat die, al zijn de verkeersverbindingen
nog niet vooroorlogs, door meerdere
gevolgd zal worden.
Wanneer Feike Asma straks aan de
uitnodiging gevolg zal gevsn en naar
Londen zal gaan om voor His Master's
Voice te spelen, wensen wij hem van
harte veel 6ucces toe.
Voor de geestelijke ontspanning van
onze militairen had men voor de oorlog
een behoorlijk voorziene bibliotheek,
waarvan een dankbaar gebruik werd ge
maakt. Het is té begrijpen, dat velen in
een verloren ogenblikje eens een goede
roman wilden lezen om zich op deze
wijze uit de dagelijkse sleur los te maken.
Natuurlijk heeft de bezitter kans gezien
om de boeken te laten verdwijnen en is
het met onze militaire bibliotheek treurig
gesteld.
O. en O. heeft nu het initiatief geno
men om deze leemte aan te vullen en te
trachten onze militairen een betere bi
bliotheek te bezorgen dan ooit het geval
is geweest.
Voorwaar een prachtig streven, dat
alleen bereikt kan worden, wanneer
iedere Helderse ingezetene zijn steentje
bijdraagt in de vorm van een paar boe
ken.
Zaterdag 27 October zullen de padvin
ders, die hun medewerking zullen verle
nen, huis aan huis aankloppen om 1 of
meerdere, liefst meerdere, boeken.
Kijkt Uw boekenkast eens na en wij
zijn overtuigd, dat U wel een boek voor
dit goede doel kunt missen.
O. en O. rekent op U, laat het beroep,
dat zij op Uw vrijgevigheid doet, niet te
vergeefs zijn.
Men is de laatste tijd geneigd te gelo
ven, dat de z.g. Meldingsbureaux een
overbodige luxe zijn geworden. Niets ls
echter minder waar! Het is een feit, dat
de oorlog afgelopen is, doch Nederland
heeft een goed geoefend leger nodig om
de rust te handhaven in eigen land en
in Indië, en om straks bezettingstroepen
voor sommige delen der wereld te kun
nen leveren.
De fundamenten voor ons nieuwe le
ger worden gelegd in de eenvoudige
Aanmeldingsbureaux voor Oorlogsvrij
willigers. Zij houden zich in hoofdzaak
bezig met de registratie van vrijwilligers
en beroepsmilitairen. Kapitein W. Velt-
huys van het Helderse Aanmeldingsbu
reau voor Oorlogsvrijwilligers verstrek
te ons de volgende gegevens:
In vergelijking met het aantal aanmel
dingen in andere plaatsen in ons - land
is het inschrijvingenaantal te Den Hel
der zeer bevredigend. *126 oorlogsvrijwil
ligers werden geregistreerd, 609 personen
werden verplicht ingeschreven, voor de
Koopvaardij meldden zich 132 vrijwilli
gers, 31 voor het Vrouwen Hulpcorps en
19 voor de Marva. Een totaal aantal van
1308 vrijwilligers maakt een gunstige
verhouding tot de 60.000 inwoners van
hel District Den Helder, vond Kap. Velt-
huys. Slechts weinig vrijwilligers zijn
nog afgeleverd, doch reeds ln de nauw
keurige registratie ligt een grote steun
en verdienste bij de fundering van ons
nieuwe leger, dat ook werkelijk ver
nieuwd moet zijn.
Het is bekend, dat vrijwilligers voor
Mariniers, Vloot en Luchtmacht niet
meer gerecruteerd worden, doch hun ls
de gelegenheid geboden over te gaan
naar de Garnizoenstroepen. Hiervan
wordt druk gebruik gemaakt.
Kap. Velthpys deelde ons mede. dat
reeds meer dan honderd vrijwilligers
door den Garnizoenscommandant, Kap
Jaeobson, zullen worden afgenomen.
Uit alles blijkt, dat men met de op
bouw van ons leger ernst maakt.
SCHOORSTEENBRANDJE.
Zondagavond brak een schoor
steenbrandje uit in een perceel aan
de Ruyghweg. De brand werd door
den bewoner zelf geblust. Een vuile
schoorsteen was de oorzaak.
Naar de K.N.A.C. meldt, neemt het mi
nisterie van financiën maatregelen, opdat
de houders van motorrijtuigen, die in
verband met de geldzuivering momenteel
niet in staat zijn, de motorrijtuigenbelas
ting (wegenbelasting) over een per 1
October beginnende periode te voldoen,
bij een controle op de weg daarvan geen
nadelige gevolgen ondervinden. Dit geldt
niet alleen voor de bezitters van een we-
genbelastingkaart, waarvan de geldig
heidsduur op 30 September 1.1. verstre
ken, maar ook voor degenen, van wie
aannemelijk is, dat zij voor de eerste
maal op 1 October een belastingkaart
zouden hebben aangevraagd. Tenslotte zal
op overeenkomstige wijze worden gehan
deld ten aanzien van zestig-dagenkaarten,
welke sedert kort geheel zijn ingevuld,
c.q. de geldigheidsduur sedert enige tijd
ls verstreken.
Men make zich dus niet ongerust, in
dien voor latere contróle bij aan
houding op de weg naam en adres van
een motorrijtuighouder zonder een over
October geldige belastingkaart worden
genoteerd.
TROTTOIR-TEGELS GESTOLEN.
Een aannemer van de Kerkgracht
deed aangifte van het feit, dat hem
trottoirtegels ontstolen waren.
DE VLUCHTELINGEN NAAR
ERFPRINS TERUG.
De vluchtelingen, waarvan wij
vorige week een kort berichtje in
ons blad plaatsten, zijn door offi
ciële instanties naar Erfprins terug
gebracht.
HANDWAGEN VERMIST.
Door een bewoner van de 2e
Vroonstraat werd aangifte gedaan
van de diefstal van zijn handwagen.
HET POSTAGENTSCHAP ZUID STRAAT.
Bovengenoemd postagentschap zal met
ingang van Woensdag 17 October tijdelijk
gesloten zijn.
BURGERLIJKE STAND DEN HELDER.
Bevallen: N. Omis—Platschorren, z.
J. C. PleterseReljnders, d. M. A.
(Jen IJzerman—ter Bruggen, d.
Ondertrouwd: J. Gouka en G.
Koch.
Overleden: Th. Pronk, m. 19 Jaar.
Maar zuinig doen. Nieuwe
petroleumbonnen aangewezen.
Het centraal distributiekantoor maakt
bekend, dat van 17 October t.m. 20
November a.s. op de bonnen A, B, c
en D 781 der bonkaarten 511 drie iiter
petroleum beschikbaar wordt gesteld.
Het is in verband met de bevoorrading
van de handel mogelijk, dat de petro
leum niet onmiddellijk overal ver
krijgbaar zal zijn. Vóórinlevering der
bonnen mag evenwel niet plaats héb
ben. Men moet er rekening mede hou
den, dat waarschijnlijk niet spoedig
weer voor de gehele bevolking een bon
voor petroleum zal worden aangewe
zen.
PUBLICATIE.
In aansluiting op de uitspraak van de
Ereraad voor het Toneel ten aanzien van
het Amateurstoneel, maakt Sectie XIV
(Onderwijs en Culturele Zaken) bekend,
dat deze uitspraak betrekking heeft op
die toneelverenigingen, welke zich bij de
Kultuurkamer hebben aangemeld en na
1 April 1942 in het openbaar zijn opgetre
den.
Onder toneelverenigingen worden mede
verstaan alle verenigingen, welke zich
met toneelspel, ln welke vorm ook, bezig
houden, als: operettegezelschappen, re
vueverenigingen. amusementsverenigingen,
cabaretgezelschappen enz.
Het is verenigingen, welke momenteel
wèl in 't openbaar mogen optreden, niet
toegestaan, personen te laten meespelen,
welke lid geweest zijn van een vereniging,
dip zich bij de Kultuurkamer heeft aan
gemeld.
Hoofd Sectie XIV M.G. Alkmaar,
J. SCHEKKERMAN.
H.M. de Koningin heeft een deel
van het paleis het Loo ter beschik
king gesteld van de Stichting 1940
1945 met de bedoeling oorlogsslacht
offers, ex-illegale werkers en ex-
politieke gevangenen, die enige tijd
rust nodig hebben, in de gelegenheid
te stellen, volkomen te genezen.
De stichting heeft deze vorstelijke
toezegging uiteraard dankbaar aan
vaard.
ENGELSE FIETSEN ARRIVEREN TRAAG
In aansluiting op het bericht, dat de
Nederlandse regering ln Engeland 100.006
rijwielen heeft besteld, kan worden me
degedeeld, dat de aflevering van deze
fietsen door de Engelse fabrieken nog ln
een zeer traag tempo geschiedt. Er zijn
nog slechts enkele duizenden fietsen in
ons land gearriveerd.
De Roemeense olie.
De Britse minister voor brandstof
voorziening, Shinwell, heeft op een
voorstel van het parlementslid Hogg
om olie te importeren uit de USSR
en Roemenië geantwoord, dat Roe
menië een aanzienlijk deel van zijn
productie als herstelbetalingen naar
Rusland uitvoert, en dat Rusland
zich ook verzekerd heeft van het
resterende deel. Er zijn pogingen in
het werk gesteld om door middel
van de Britse maatschappijen, die
in Roemenië opereren, een dpel van
de productie voor uitvoer naar En
geland te reserveren, maar tot dus
ver zonder succes.
Gealliëerde correspondenten ln Tokio
hebben Zondag JJ. naar de correspondent
van de Times meldt de reuzen Japanse
duikboot mogen bezichtigen, welke de
grootste ter wereld is. De boot was 5700
ton groot, tegen de grote Franse duik
boot, de „Surcouf" 3800 ton. De duikboot
had drie vliegtuigen aan boord, een be
manning van 200 man en bezat een spe-
ci,ÏS installatie vermoedelijk 'n Duitse
uitvinding waardoor het mogelijk was
om voor onbepaalde tijd vlak onder de
zeespiegel te blijven. In Februari 1046
was de boot gereedgekomen. Op 28 Aug.
J.1. had de overgave aan de geallieerden
plaats.
De vele moeilijkheden op het gebied
van de koienvoorziening vormen een
beletsel om nog in de loop van dit
jaar tot een algemene verhoging van
de gas- en electriciteitsrantsoenen voor
particuliere verbruikers over te gaan.
Ten einde evenwel aan de ergste
moeilijkheden tegemoet te komen heeft
de minister van handel en nijverheid
besloten de gas- en electriciteitsrant-
soeneringsregeling 1945 in zoverre te
wijzigen,, dat het electriciteitsrantsoen
voor verlichting en huishoudelijk ge
bruik gedurende de wintermaanden
wordt verhoogd. Voor de 5e en 6e pe
riode bedraagt die verhooging 8, resP-
12 kwk en voor de le en 2e periodè 12,
resp. 8 kwh per periode van ongeveer
60 dagen. Al naar gelang de 5e periode
in Augustus dan wel in September is
ingegaan, bedragen de nieuwe rantsoe
nen, dus achtereenvolgens 20 35, 38 ett
27 kwh of 26. 38. 34 en 24 kwh.
Tegelijkertijd zijn de kookrantsoenen
voor alleen wonende personen met in
gang van 16 October verhoogd: voo
gas van 17 m3 tot 28 m3 en voor
elec
triciteit van 42,5 kwh tot 70 kwh Per
periode van ongeveer 60 dagen.
Zakenadvertenties moeten ^wfe
gen van te voren vóór 's mid „plder
uur aan ons bureau te Den H
worden opgegeven.
Dringende familieberichten
densadvertenties bijv.) kunnen cz
dag, maar dan vóór 's morgens
worden opgegeven. -..Hverten-
Andere advertenties <ru,1"b „aar
ties e.d.) worden zo snelmoge 'men.
de plaatsruimte 't toelaat, °Pge <jat
Wij vestigen er de aandacht jet
het kan voorkomen, dat W1J 0 ]tun,
altijd aan bovenstaande regf ;rritege-
nen houden, aangezien plaats' onS
brek een grote moeilijkheid vo«
vormt.
RADIO WOENSDAG 17 OCTOBB
HILVERSUM I. 301 M-
7.01— 7.20 Nieuwsberichten. ter
7.80— 8.00 Ochtendwijding door
la Haye. O.S.Gr.
8.01— 8.20 Nieuwsberichten.
8.20- 9.00 Lichte orkestwerken-
10.00—10.45 Muziek bij de art) dioZjeke°^
10.45—11.15 „De zonnebloem
bezoek den
11.15—11.30 Kookpraatje om»
p. J. Kers.
12.15-12.30 Joop Walvis, orgeL
12.35—13.00 Joop Walvis, orge
13 00—13.20 Nieuwsberichten.
HILVERSUM n.
18.01—18.30 Nieuwsberichten.
18.30—19.00 Sylvestre-trlo. Ko0s
20.01—21.00 Omroeporkest o i'
Griend. beUid 0
21.00—21.15 Commentaar op
wlnd door den r*1
21.45—22.00 Avondwijding.
22.01—22.15 Nieuwsberichten- fle n
22.15—22.58 Op de vleugelen
beer
d.
be-
ifc
