HELDERSCHE COURANT
België, land van belofte
HET VRAAGSTUK INDONESIË
Vrijheid voor Indië
NIEUWSBLAD VOOR 0^1 HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Er is van alles ie koop, maar... iegen hoge prijzen
RIJKE ARMOEDE
Attlee zou zich scharen aan de zijde
van hei Nederlandse imperialisme
Mohammed Hatta over de
Hef weerbericht
verklaring van Attiee.
De troebelen op Midden-Java
NIEUW MINISTERIE
IN REGERING SOEKARNO
Nederlandse troepen op Java
Vliegveld Waalhaven
AMERIKAANSE
ONDERSCHEIDING VOOR
PRINS BERNHARD
MAANDAG a OCTOBER 1945.
«e Jaargang No. 567.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
HOOFDREDACTEUR J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving 2.60, Postabonnementen t 3.00
„Uw land is een mooi land", verzeker
de ons de vertegenwoordiger van het
Belgische Nieuwsbureau „Belga". De
man zat vier maanden in Holland en
had er zijn hart aan verpand.
Ah. die blinkende ramen van uw
huizen, dat rijke van de inrichting van
uw woningen, dat vinden we in België
niet. Wij hebben vensterglas inplaats
van spiegelglas. Bij U glanst en blinkt
ieder huis".
We reden door de buitenwijken van
Rotterdam, toen de Belga-man zich zo
enthousiast over ons land uitliet en hij
stadscentrum wijken in het donker,
wijken waar schaars hier en daar een
lamp brandt, waar je zoekend je weg
moet gaan.
En 's avonds, na 10 uur half elf is de
stad dood, dan schuift er nog een enke
le nachtvlinder, aan de arm van een
Amerikaan of Tommy langs de boule
vard, de tram brengt de laatste bezoe
kers uit bioscoop of café naar huis, maar
het leven is weg.
België lijkt in sommige opzichten ver
der op de weg van herstel dan Neder
land, maar of dit werkelijkheid is, zal
j de toekomst moeten uitmaken,
In een slotartikel zullen we nog een
en ander van dit vriendelijke land ver
wees op de ruime, lichte woningen, die j tellen, dat zo nauw verwant is aan ons
eigen land, door zijn taal en door de
gewoonten van zijn bevolking.
Ja, Holland is een rijk land, of moeten
Rotterdam omzomen.
we zeggen, was een rijk land. Onze
huizen en onze wegen getuigen ervan.
Als je met de bus over „kinderhoofdjes"
rijdt, dan weet je. dat je Holland achter
de rug hebt en dat je aangeland bent
in hetland der belofte.
België is de trekpleister voor menig
Hollander en als je er niet zo moeilijk
son komen, dan zouden zeker duizenden
Nederlanders eens een kijkje over de
grenzen nemen, ook al heeft de Belgische
shag geen beste naam.
België is.... het land van de rijke
armoede.
Je kan er alles kopen. Gebakjes, zo
veel je wilt, en zonder bon, maar
voor vijftig cents per stuk. De dames
kunnen er een japonnetje kopen, een
snoezig ding, maar.... voor 120 tot 140
gulden. Een paar schoenen, zonder bon,
je ziet ze in rijke étalages uitgestald,
maarvan 60 tot 100 gulden. Bon
bons. zoveel u wilt, 1 gulden per ons,
koffie met suiker, een likeurtje of een
borreltje. Etalages kinderspeelgoed als
etn vooroorlogse Sinterklaas-uitstalling,
maar prijzen om van om te rollen, 25
gulden voor een pop, zes zeven gulden
voor een pistooltie, een tientje voor een
flesje eau de cologne.
Voor wie geld heeft, maar wie heeft
dat tegenwoordig nog. is België een
land van vele mogelijkheden. Maar wie
geen geld heeft en dat zijn we practisch
allemaal, voor die is België een land vol
heerlijkheden, maar die onbereikbaar
zijn.
België heeft de schijn mee, maar in
wezen is het er zeker niet beter dan bij
ons. Of het moet de verlichting en het
gas zijn, waarvan de Belgen weer volop
profiteren, terwijl het voor ons nog
mondjesmaat is. Maar daarvoor is Bel
gië dan ook ruim een half jaar vroeger
bevrijd dan wij en daarvoor heeft Bel
gië dan ook heel wat minder van de oor
log geleden dan Nederland.
Het is anders wel een prettige erva
ring, als je in een stadscentrum van
Antwerpen of in dat van Brussel weer
eens op z'n ouderwets de verlichting
ziet branden. Een zee van licht. En niet
ïlleen op de brede boulevards, maar het
stroomt ook van de amusementspaleizen,
waaraan België zo rijk is. Het straalt
overdadig vanuit de winkels. Maar laat
U daardoor, nu ook weer niet bedriegen,
Want wie verder kijkt, vindt buiten het
B.
Han van Meegeren, wiens levende
„Vermeer", voorstellende „Christus in
de Tempel" is gereed gekomen.
Foto: v. Bennekom-P. In ons no. van
morgen gaan wij nader op dit onder
werp in. (Red.)
ENIGE REGEN.
Meest zwaar bewolkt met vooral in.
de ochtend enige regen. Matige
Zuidwesten wind. Iets minder zacht.
Naar Reuter uit Batavia meldt heeft
Hatta verklaard: „De verklaring van
Attlee in het Engelse Lagerhuis van
Woensdag, verandert in feite niets aan
de situatie: „Over de gevraagde erken
ning door de verenigde volken zei
Hatta, dat die in beduidende mate het
afvoeren van geallieërde krijgsge
vangenen en geïnterneerden zou be
spoedigen. „Elke poging om het Ne
derlandse gezag weer te vestigen, zou
slechts leiden tot verdere botsingen"..
De Merdeka valt verder de speech
van Attlee nog aan met de bewoor
ding: „Attlee schaart zich hiermee aan
de zijde van het Nederlandse impe
rialisme".
Een zeer betrouwbare ooggetuige die
zo juist in Batavia is aangekomen, na
zijn ontsnapping uit het Pekalongan
district, verhaalt dat moordpartijen
daar aan de gang zijn onder alle In-
do-Europeanen, die in de kleinere ge
meenten wonen. Benden als die van
den „roden stier" vermoorden hun
slachtoffers me' messen. Zij zoeken
speciaal naar diegenen, die betrek
kingen hebben in de Nederlands-Indi
sche legermacht of die hun opleiding
hebben genoten aan Europese scho
len. In de grotere gemeenten zoals Pe
kalongan werden de Indo-Europeanen
in de gevangenissen gedreven onder de
bedreiging dat zij gedood zouden wor
den, als de Nederlandse soldaten kwa
men.
De „Merdeka" meldt dat de republi
keinse regering heeft besloten tot de
instelling van een ministerie van „bin
nenlandse veiligheid". Minister ad in-
trim van dit departement is Moehamed
Soeljodikoesoemo. Chef staf is majoor
Oerip Soemohardjo, die vroeger als
majoor van het K. N. I. L. commandant
was van het garnizoen te Poerworedjo.
Associated Press meldde op 18 Octo;-
ber uit Batavia dat weer 700 man Ne
derlandse troepen daar zijn gearri
veerd, hetgeen het totale aantal Ne
derlandse troepen op Java op 5000
brengt.
(Van onzen R'damsen corr.)
Het Rotterdamse vliegveld Waalhaven
is dusdanig vernield, dat het vermoedelijk
niet meer hersceld zal worden. Br bestaat
evenwel te Rotterdam toch een dringende
behoefte aan een vliegveld. Op het ogen
blik behelpt men zich met een grasterrein
aan de Gordelweg. Men is evenwel doen
de, om althans Waalhaven weer enigszins
bruikbaar te maken, zodat Rotterdam
over enige maanden in het net van de
Regeringsvliegdienst zal kunnen worden
opgenomen.
Tevens zijn er plannen in voorbereiding
om ergens in de omgeving van Rotter
dam de plaats staat nog niet vast
een nieuw vliegveld aan te leggen.
Tijdens de openingsplechtigheid van
de gemeenschappelijke R. A. F.
U. S. A. F -tentoonstelling in de Bij
enkorf te Amsterdam heeft luitenant-
generaal John K. Cannon. bevelvoe
rend generaal van de Amerikaanse
luchtstrijdkrachten in Europa, medege
deeld, dat aan Z. K. H. Prins Bernhard
is toegekend de onderscheiding „Se
nior Officers' Wings" van de Ameri
kaanse luchtmacht, uit erkentelijkheid
voor zijn verdiensten voor de geal
lieërde zaak en zijn verrichtingen als
vlieger. Het zilveren embleem zal den
Prins later worden overhandigd.
Dit is de eerste keer, dat de „Senior
Officiers' Wings" zijn toegekend aan
een vlieger, die zijn opleiding niet in
Amrika heeft genoten. Het embleem,
dat door de Amerikaanse vliegofficie-
ren op hoge prijs wordt gesteld,
wordt alleen toegekend aan vliegers,
die ten minste 1500 uur in de lucht zijn
geweest.
Generaal Cannon verklaarde nog.
dat Prins Bernhard ter voldoening aan
de vereisten voor deze onderscheiding
de laatste types der Amerikaanse
oorlogstoesteLlen had gevlogen.
De toestand, zoals die zich in Indië
ontwikkelt, baart de regering véél
zorg.
Dit acute vraagstuk is niet zo een
voudig op te lossen ais velen wel me
nen. De revolutionnaire pers schreeuwt:
„trek uw handen van Indië terug.
Geef het de zelfstandigheid, waarop
het recht heeft. Herstel het onrecht
van eeuwen", en dergelijke leuzen,
meer. Men heeft zelfs moed gehad
om een vergelijking te maken tussen
ons bestuur in Indië en de Duitse be
zetting van ons land. Zoals wij de
Duitse bezetting zouden hebben ge
voeld en verfoeid, zo zou Indië het
Nederlandse bestuur hebben gevoeld
en verfoeid.
Wie de zaak Holland-Indië echter zo
durft voorstellen, geeft blijk van een
hopeloze oppervlakkigheid, want zo
ligt de zaak niet.
Wij hebben de laatste maanden nogal
eens het Indische vraagstuk in onze
krant behandeld. Deskundigen hebben
zich uitgesproken over de verhouding
Indië-Nederland en hebben gewezen op
de grote betekenis van dit koloniaal
bezit en op de wenselijkheid om In
dië, na beëindiging van de oorlog, een
grote mate van zelfstandigheid te ge
ven. Trouwens onze Koningin heeft
zich daarover op klare wijze uitge
sproken.
Nederland zonder Indië valt terug tot
een tiende erangs mogendheid, zo zei
eens ean deskundige. Nederland gaat
een toekomst van grote armoede tege
moet, als het Indië zou verliezen.
Mag dit echter het motief zijn om
Indië ten koste van alles vast te hou
den? Wij geloven van niet. Wanneer
het vasthouden van Indië alleen een
materiële grond had, zouden we het
recht daartoe niet hebben. Maar als
Nederland Indië vasthoudt dan is dit
ook voor Indië zelf. Want zonder over
drijving mogen we zeggen, dat Neder
land zonder Indië een donkere toe
komst tegemoet gaat, maar evenzeer,
dat Indië zonder Nederland, verloren
is.
De objectieve mening van hen, die
Indië kennen, uit jarenlange ervaring,
is, dat Indië niet klaar is voor zelfbe
stuur. De onderlinge verdeeldheid is
te groot. Het zou voor het Indischs
volk een vloek worden, wanneer het
gezag van Nederland verloren ging.
Strijd en verdrukking zouden er het
gevolg van zijn.
Vrijheid voor Indië. dat is het ideaal,
dat ieder, die Indië lief heeft, zich voor
ogen stelt, maar vrijheid onder super
visie van bekwame Nederlanders. Ne
derland heeft een historisch recht ge
kregen in Indië. Het heeft ontzagge
lijk véél gedaan, ten zegen van Indië.
Op het gebied van onderwijs en hy
giëne, de medische verzorging, de gees
telijke verheffing. Prachtige verkeers
wegen doorsnijden Java. Havens zijn
aangelegd. Vliegvelden geven 'n snelle
verbinding naar alle delen van de we
reld.
Nderland als koloniserende mogend
heid is altijd ten voorbeeld geweest
aan andere koloniserende mogendhe
den. En Nederland heeft bij dit alles
niet in de eerste plaats gedacht aan
eigen voordeel, maar het heeft dit ge
daan in het belang van het land en
het volk. waarover het de leiding, itt
een geschiedenis van enige eeuwen,
verkregen had. Natuurlijk zijn er véél
zwarte bladzijden ook in dit boek der
historie geschreven. Maar dat is dan
ook inderdaad historie en een breuk,
nü. zou alléén voor beide delen van het
regering wijsheid en tact ontvangt om
éne rijk, funest zijn.
Het is van harte te hopen, dat onze
dit uiterst moeilijke vraagstuk, zowel
voor Indië als voor Nederland, tot e^jj
bevredigende oplossing te brengan.
B.