HELDERSCHE COURANT
Geheime overeenkomst
over atoombom
Heroriëntering in de
Democratie
Brigade-Gen. Mallaby te
Soerabaja vermoord
De déblokkering
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Tussen Churchill en Roosevelt
De omwenteling in Brazilië
WEERBERICHT
HOE STAAT HET MET
DE FIETSEN?
Onze plaats in het
internationale luchtverkeer
-ÜK!
■glljlllll^lllflllnn -
x 1
1 fÊt
i J
f
I E
Vv- H
9
V' ui
I
MARINUS (HAMA)
GEARRESTEERD!
WOENSDAG 31 OCTOBER 1945,
3« Jaargang Na. 575.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
HOOFDREDACTEURJ. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving 1 2.60, Postabonnementen t 3.00
Enige uren na de aankondiging, dat minister-president Attlee de Verenigde
Staten een bezoek zal brengen, werd er in het Engelse Lagerhuis gesproken over
het feit, dat Churchill en Roosevelt te Quebec in September 1943 een geheime
overeenkomst hebben gesloten met betrekking tot de atoombom.
Het Labourlid kapitein Blackburn
vroeg den minister-president deze over
eenkomst zo spoedig mogelijk te publi
ceren, zodat het huis in overweging zou
kunnen nemen de overeenkomst te ra
tificeren. Hij drong er op aan dat alle
inspanningen zooden worden geconcen
treerd op het gebrirtk van atoomenergie
in vredestijd. Hij zeide, dat meer dan
PO pet. van de in Amerika verrichte on
derzoekingen er op gericht waren
grotere en betere bommen te vervaardi
gen voor onbepaalde doeleinden.
Op de vraag welke firma's in Ame
rika door het Amerikaanse ministerie
van oorlog belast zijn met de leiding van
ce fabrieken voor atoomenergie, luidt,
aldus Blackburn, het antwoord: de firma
Dupont. Deze naam klinkt den Russen
zeer onaangenaam in de oren, omdat
oeze onderneming overeenkomsten had
niet de Imperial Chemical Industries in
Londen en met de I. G. Farbenindustrie
in Duitsland, overeenkomsten die ge
sloten waren met het doel hun eigen
herleving na de oorlog veilig te stellen:
Zij werden door de Russen beschouwd
als een onderdeel van de omsingelings-
politiek, gericht tegen de Sovjet-Unie.
Blackburn zeide dat om deze belangen
die nu tegen de wensen der geleerden
en de mening der vooruitstrevenden in
de Verenigde Staten en Engeland hun
werk.voortzetten, de walm der reactie
hangt. Hij drong aan op internationale
controle der atoomenergie:
Herbert Morrison antwoordde voor de
regering, en zeide dat Attlee bij zijn
aanstaande besprekingen deze en andere
overwegingen de nodige aandacht zou
schenken. Het zou niet nuttig zijn wan
neer er voor het vertrek van den mi
nister-president diepgaande verklarin
gen zouden worden afgelegd. De be
sprekingen met president Truman zul
len zich niet beperken tot de weten
schappelijke methoden met betrekking
tot het losmaken van atoom-energie,
doch zullen volledig en allesomvattend
zijn. Morrison zeide voorts, dat de as
pecten van de atoombom op het terrein
van de buitenlandse politiek „de rege
ring zware hoofdpijn geeft". Zij ka» niet
in vijf minuten een uitweg voor dit
veelomvattend probleem bedenken.
Het Braziliaanse leger heeft Jose
Linhares tot president uitgeroepen, in
de plaats van Gatulio Vargas, die vijf
tien jaar lang deze functie heeft ver
vuld. Volgens een Reuter-telegram uit
Rio de Janeiro heeft een woordvoerder
van de minister van oorlog verklaard,
dat alle garnizoenen in Brazilië de door
de troepen te Rio de Janeiro onderno
men actie hebben ondersteund. Hij
voegde er aan toe, dat in het gehele
land volkomen rust heerste.
STIL HERFSTWEER.
In de nacht en de ochtend vrij
koud, met mist over grote delen des
lands, later op de dag licht bewolkt,
JroJÉkien vrij zacht, zwakke wind.
Uit het geallieerde hoofdkwartier
wordt gemeld, dat brigade-generaal A.
W. Mallaby, bevelhebber van de ne-
j:en-en-veertigste Indische brigade, te
Soerabaja is vermoord.
Het nieuws werd medegedeeld door
twee geallieerde officieren, die in ge
zelschap van Mallaby waren, doch kon
den ontsnappen.
Generaal Christison, die de medede
ling deed. zeide. dat hij aan den In-
donesischen leider dr. Soekarno bevel
had gegeven bij hem te komen. Op een
vraag of hij Soekarno verantwoor
delijk zou stellen voor de moord op
brigade-generaal Mallaby antwoordde
generaal Christison: „Wis en zeker*'.
Dr. Soekarno heeft bevel gekregen
om half elf Batavische tijd op generaal
Ctvrréttsons" hbbTdKwari Scfftj-
nen.
Generaal Christison zei in zijn ver
klaring, dat brigade-generaal Mallaby
op een smerige manier vermoord was.
Hij werd vermoord, tewijl hij in con
ferentie was met extremistische Indo
nesische leiders.
In de late namiddag was hij weg
gereden om hen te ontmoeten, teneinde
de gang van zaken en de volledige uit
voering van de bevelen om het vuren
te staken te verzekeren, te bespreken.
Toestand rustig.
Dr. Soekarno en generaal Hathorne,
de geallieërde bevelhebber op Java,
vertrokken uit Soerabaja, nadat de
overeenkomst over het staken van het
vuren met de plaatselijke Indonesische
liders, was bereikt. Deze wapenstilstand
scheen enig effect gesorteerd te heb
ben en officieël werd de toestand gis
teravond rustig genoemd. In enige de
len van de stad waren nog enkele
scherpschutters aan het werk.
Generaal Christison heeft nieuwe be
velen in verband met de situatie ln
Soerabaja uitgevaardigd.
Onze huidige behoefte wordt ge
schat op 2 3 millioen fietsen. Het
zal nog wei 3 a 5 jaar duren eer we
met de productie bij zullen zijn.
Uit Engeland zullen in de naaste
toekomst S000 fietsen per maand
worden ingevoerd.
Over het algemeen geldt echter nog
het devies: Houdt uw oude fiets in
ere, laat hem zo goed mogelijk op
knappen. Hebt U geen fiets, hebt dan
geduld, want rekent niet op 'n nieu
we fiets voor..., 1950.
Op een persconferentie gaf de
heer A. Plesman, dir. der K.L.M.,
verschillende belangrijke gegevens
over onze burgerluchtvaart in de
toekomst.
Puntsgewijs geven wij hier enige
bijzonderheden:
L Van groot belang zijn de drie
„levenslijnen": A'damBatavia,
A'damWest-Indië, A'damNew
York
2. Vroeger had men per drie vlieg
tuigen één bemanning nodig,
thans voor elke machine drie
bemanningen.
,3. Kaar-do* hastdc- K.L.M
1600 man personeel, volgend
jaar 4500.
4. De eerste proefvlucht naar Indië
begint 7 Nov., duur ongeveer 4
dagen.
5. Eind Mei '46 gaat ook de K.L.M
naar New-York vliegen. In 16
uur worden 40 personen over
gebracht.
100.rekeningen binnenkort
gedeeltelijk vrij voor giraal verkeer.
Het ministerie van financiën deelt
mede. dat een regeling in voorbereiding
is. om van de geblokkeerde tegoeden iyt
hoofde van de inlevering van 100.—
biljetten, een bepaald deel voor giraal
verkeer vrij te geven. Na binnenkort te
verwachten nieuwe regeling zullen de
saldi uit ingeleverde 100.biljetten,
die ook nu reeds met andere geblok
keerde tegoeden kunnen worden samen-
gvoegd, zich op geen enkele wijze meer
van die andere tegoeden onderscheiden.
Onze lezers
aan hel woord
RpliJM
3f- -V S--
j-
- :y c
tÊ
V t f
i,Mió
'l,
wm
Onder de klanken van het „Wilhelmus" heeft de torpedobootjager „Kortenaer" de
reis naar de Oost aangevangen, onder commando van den Lt. ter Zee 1ste klasse
J. N. Kempers. Deze snelle torpedobootjager hoopt de reis in 16 a 17 dagen te
volbrengen. Foto: ANEFOP.
ii.
De vraag is nu: hoe voorkomen we
op de meest juiste manier een onge
wenste stand van zaken als in 't vorige
artikel geschetst, die onwaarhoudbaar
op een dictatuur zou kunnen uitlopen?
Hiervoor is nodg det wij ons allereerst
duidelijk voor ogen stellen, hoe ons
kiesstelsel feitelijk werkt.
Zoals reeds omschreven is, kan
men niet zeggen dat gehéél het
volk „politieke interesse heeft" en het
bestaan van dit onlochenbare feit heeft
men reeds op provisorische wijze trach
ten weg te doezelen door de invoering
van de stemplicht, 'n tamelijk onbehol.
pen wijze van doen, wanneer men be
denkt dat men politieke belangstelling
nu eenmaal niet dwingend opleggen
kan, maar „wekken" moet.
Wat m:n er echter wel mee bereikt,
is, dat men den weliswaar „apathi
sch »n, maar in doorsnee toch wel
gehoorzamen staatsburger tenmin
ste naar de stembus krijgt en
omdat hij daar nu toch is, ook
nog wel bereid zal zijn het één
of ander hokje zwart te maken.
Of men de op deze manier gekozen
volksvertegenwoordiging nu ook wer
kelijk wel de afspiegeling van een „be
wuste volkswil" kan noemen is echter
een kwestie die we nog weleans even
nader onder de loupe mogen nemen.
Vóór het invoeren van de evenredige
vertegenwoordiging, hadden we het
„Districtenstelsel". Het land was, voor
de Tweede Kamer althans, in 100 kies
districten verdeeld en in elk district
hadden de respect, partijen e»n candi-
daat gesteld. Deze candidaten, gesteld
door de kiesverenigingen van het dis
trict, hadden, doordat zij door de
meerderheid der districtkiezers zelf
waren uitgekozen, een aparte plaats
in het hart dier kiezers en zij waren
bereid hiervoor te strijden. Hierin zit
zéér zeker de oorzaak van de veel
grotere geestdrift waarmede het kie
zerskorps destijds zijn taak opvatte, ln
tegenstelling met de apathische wijze
waarop dit thans geschiedt, nu de on
prettig aandoende candidatenlijsten op
het welhaast niet te overziene stem
biljet door de partijbesturen worden
bekokstoofd.
Oh ja, ik weet wel, het is „evenre-
diger", en „theoretisch juister", maae
het hart van de kiezer heeft men er
mee verspeeld en is dat niet een al te
groot vei lies?
Is 't in dit verband niet. „kenteke
nend", dat in Engeland ïn Amerika
met hunne districtenstelsels de demo
cratie het best verankerd is gebleven?
Laten we ons hieraan spiegelen nu
het nog tijd is.
Er wordt hier en daar op spoedige
verkiezingen aangedrongen. Ik kan dat
verlangen niet onderschrijven, zolang
niet eerst de wfjie van verkiesen gron
dig is gereviseerd.
(Zie vervolg pag. 31.
Het hoofd van de P.O.D. te Amster
dam maakt bekend, dat Hendrik Joseph
Johan Marinus, geboren te Boxmeer
21 Januari 1913, wiens opsporing was
verzocht, door de Amsterdamse P.O.D,
te Den Haag is gearresteerd en naar
Amsterdam overgebracht. Hij zit in het
gebouw Hirsch in bewaring.
