HELDERSCHE COURANT
Gevechten te Soerabaja
duren voort
De geldsanering geslaagd
DE GAULLE
eenstemmig gekozen!
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Soebardjo doet beroep op Rusland
Het nieuwe Ind. kabinet
DE AUTO EN
ATOOM-ENERGIE
WOENSDAG 14 NOVEMBER 194S.
Ie Jaargang No. 387.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving 1 2.60Postabonnementen t 3.04
Dr. Soebardjo heeft volgens de „Merdeka" een telegram gezonden aan den
Russischen Volkscommissaris van Buitenlandse Zaken Molotov, waarin hg een be
roep doet op Rusland om „ten sterkste te protesteren tegen het gebruik van me
thoden, die tegen de humaniteit indruisen."
Mog
Gevechten te Soerabaja.
Het centrum van Soerabaja werd Maan
dagnacht nog zwaar door Brits artillerie
bestookt en de lucht was hel verlicht door
de „hakkaimo", een Japans schip van
8000 ton, dat in brancf is gevolgen terwijl
een Japanse werkploeg het in gereedheid
bracht voor de evacuatie van hun landge
noten. Troepen van de 23ste divisie zijn
aan de Oostelijke oevervan de Kali Mas
doorgedrongen en Thunderbolts en Mos-
quitos bombardeerden met de grootste
nauwkeurigheid een aantal doelen, terwijl
artillerie Indonesische verzetshaarden on
der vuur nam. Gisteren hebben de Indo
nesiërs het vliegveld met mortieren be
schoten, maar er werd geen zware schade
aangericht. Zij gebruikten onder andere
een Japanse 75 millimeterkanon, dat ech
ter tot zwijgen gebracht kon worden door
de Britse vloot. De Britse vliegtuigen ont
moetten onverwachte tegenstand en vele
ervan keerden erug met kogelgaten. De
Indonesiërs hebben tenminste een lucht
doelartillerie-stelling in Soerabaja, die de
piloten enige last bezorgt.
en Nederlandse troepen
niet in indië landen?
ANP—Aneta verneemt uit gezaghebben
de bron, dat de Britse militaire autoritei
ten nog geen toestemmng hebben verlee J
aan Nederlandse troepen Om te landen in
Nederl.-Indië. De Alcantara arriveerde 13
Nov. te Singapore met meer dan vier ba
taljons Nederlandse troepen (3200 man) De
Niéuw-Amsterdam met ongeveer eenzelfde
aantal soldaten heeft Colombo verlaten en
zal waarschijnlijk eveneens in Singapore
aanlopen.
Britten hebben 1 3 van
Soerabaja in handen
Volgens de laatste berichten uit Soera
baja hebben de Britten thans 1'3 deel der
stad in handen.
Soekamo aanvaardt „nieuw
kabinet"
Ir. Soekarno heeft het nieuwe „kabi
net" onder leiding van Sharir aanvaard.
Het nieuwe Indonesische „kabinet"
bestaat uit de volgende personen:
Sjarir, minister-president, binnenland
se zaken A. I., buitenlandse zakm.
Amir Sjarifoedin. binnenlandse veilig
heid en inlichtingen A. I., Soenario
financiën, dr. Abdoel Karim, verbin
dingen, dr.Moelia, opvoeding, dr.
Soewandi, justitie, dr. Adiidarmo, so
ciale zaken, dr. Damasatiawan, ge
zondheid, dr. Darmawan, economie,
dr. Poetoeher.a, publieke werken.
Hadji Rasjidi, minister zonder porte
feuille.
Dr. Soenario heeft te Leiden econo
mie gestudeerd, dr. Abdoel Karim stu
deerde te Delft, dr. Moelia. ook voor
de oorlog bekend als nationalist, pro
moveerde te Amsterdam, evenals dr.
Adjidarmo, dr. Darmasatiawan stu
deerde medicijnen te Leid ?n. Darma
wan studeerde te Delft, Poetoehena.
die aan de technische hogeschool
Bandoeng studeerde. Is de enige Am-
bonnees in het „kabinet". Ras' di stu
deerde te Cairo. De meeste leden zijn
ruim veertig jaar oud.
Weerbericht
VRIJ KOUD.
Tijdelijk toenemende wind tussen
Noordoost en Oost. Meest zwaar
bewolkt met plaatselijk enige regen,
vrij koud.
De gevechten te Soerabaja
Volgens een bericht van radio-New
Dehli. die een telegram uit Java citeer
de. hebben Dinsdag wederom een aan
tal vliegtuigen van de R.A.F. huizen,
straten en Indonesische concentraties
in de omgeving van Soerabaja aange
vallen. In de stad zelf drongen de Brits-
Indische infanteristen opnieuw vooruit,
ondanks het vuur van Indonesische
sluipschutters, die zeven Brits-Indische
officieren verwondden. Geallieerde
tanks werden in de strijd geworpen en
joegen de Indonesiërs uit enkele stel
lingen.
Japanners gesneuveld
te Soerabaja
In een officiële verklaring van Brit-
sche zijde wordt gezegd dat betrouw
bare rapporten hebben bewezen dat er
bij de gevechten tet Soerabaja ook en
kele Japanners zijn gesneuveld.
De Britsche commandant van de 37ste
brigade te Bandoeng heeft besprekin
gen gevoerd met den republikeinsen
„gouverneur" van Oost-Java over de
evacuatie van vrouwen en kinderen.
De belofte werd gedaan dat de Indo
nesiërs zouden medewerken.
Tot nu toe hebben de Britten in het
gebied van Batavia 1300 Japanners
ontwapend.
DE REGERING ZORGT
Van 1 Februari tot en met 13 Oc-
tober 1945 zijn door het bureau goe
deren aanvoer van overzee (B. A.
G. O.) hier te lande in totaal 1.710.244
ton goederen ontvangen, n.1.: levens-
middelen 935.342 ton, tabak 10.439 3
ton, textiel 42.638 ton, leder en
schoeisel 8.166 ton, bouwmaterialen
2.448 ton, hout 84.646 ton, kolen
140.317 ton. f
Generaal de Gaulle is door de As
semblee Constituante éénstemmig ge
kozen tot president van de voorlopige
Franse regering.
Namens de M. R. P. werd het woord
gevoerd door Teitgen, namens de
S. F. I. O. door Vincent Auriol, na
mens de communisten door Jaeques
Duclos, namens de rechtse groepen
door Louis Dumat en namens de Rad.
Socialisten door Herriot, die zich be
perkte tot de mededeling, dat de Ra
dicaal-Socialisten hun stem zouden
uitbrengen op generaal de Gaulle.
De Gaulle werd gekozen met 555
stemmen. Eén lid van de vergadering
onthield zich van stemming.
Een groep Franse theoretici en
ingenieurs maakt bekend, dat men
er in geslaagd is een toestel te ver
vaardigen, gebaseerd op het beginsel
der vrijmaking van atoomenergie.
Dit toestel zou een omwenteling te
weeg brengen in de automobielindus
trie. Het apparaat zou in staat stel
len tot lassen met „atoom-wa er-
stof". De onderzoekers beweren, dat
proeven hebben uitgewezen, dat door
het gebruik van hun vinding 20"/i
minder benzine voor auto's nodig zal
zijn dan vroeger. Bovendien zal de
auto "een grotere snelheid kunnen
ontwikkeien, zich gemakkelijker la
ten hanteren en minder geruis ma
ken
Sterke aanbod van arbeidskrachten,
afname van de gifhandel, ruimere deblokkering
Gisteravond heeft de minister van financiën. Prof. Lieftinck, in een u.t-
voerige rede. mededelingen gedaan over de resultaten der geldsanering, weike
thans vjjf weken geleden in gang is gezet. Uit zyn rede bleek, dat men over
de resultaten zeer tevreden is en dat verdere deblokkering spoedig verwacht
kan worden. Voorts kondigde de minister enige belangrijke financiële maat
regelen der regering aan, waarvan de invoering van een tot heden in ons ,and
onbekend regerings-afbetalingsstelsel zeer de aandacht treki
De ontwikkeling van de geldsanering
heeft thans een punt bereikt, aldus de mi
nister, dat mij aanleiding geeft aan dit
onderwerp opnieuw een korte beschou
wing te wijden. Geldvernieuwing is im
mers een zaak, cfie ieder van ons afzon
derlijk en ons allen gezamenlijk in hoge
mate aangaat. Het is.een onderwerp met
belangrijke economische en geldpolitieke
aspecten, maar niet minder heeft het een
morele kant. De vraag, waf ons volk met
zijn geld doet, is een toetssteen voor zijn
algemene levenshouding en voor zijn ver
mogen om aan het stoffelijk bezit die
plaats toe te kennen, die het in de waar
dering van de mens als individu en als
lid ener gemeenschap toekomt.
De overheid kan aan de geldhoeveelheid
en aan het gebruik, dat van dat, geld
wordt gemaakt, ongetwijfeld -bepaalde
grenzen stellen. Daartoe is zij vooral in
tijden van schaarste verplicht.
De nauwe grenzen echter, die gedurende
de eerste weken van de geldvernieuwing
aan de geldhoeveelheid en het geldgebruik
moesten worden gesteld, zullen geleidelijk
aan verruimd dienen te worden.
Naarmate wU daartoe overgaan, worden
EEN NEDERLANDS OFFICIER, DIE ZO JUIST UIT IN DIE IN ONS LAND
ARRIVEERDE, BRACHT ZIJN NUMMERPLAAT UIT HET KRIJGSGEVANGEN
KAMP MEDE. Een mede-gevangene vestigde de aandacht op het nummer 1945
en zeide: „Dit kon wel eens het jaar der bevrijding zijn". Zs'ter zei de offic.er,
en dan geeft het nummer 8 de maand aan, dus Augustus. En *in de vroege
morgen van 19 Augustus 1945 deelde de Japanse commandant aan de de krijgs
gevangenen mede, dat de oorlog ten einde was. Foto: v. Rhijn-P.
de eisen van zelfdiscipline groter en klemt
de noodzaak te meer, dat een ieder weet,
wat van hem wordt verwacht en op w lae
belangen, die boven de zuivere persoon
lijke uitgaan, hij als lid ener zeer verarm
de en met het hersteivraagstuk worstelen
de gemeenschap ztfn handden zal hebben
te richten.
Waarom zo krap.
De zeer krappe toemeting van geld,
waarmede de vernieuwing van ons ru i-
rruddel werd begonnen, vond voor een n.et
onbelangrijk dfeei haar oorzaak in de ge
ringe voorraad bank- en muntbiljetten,
waarover de regering eind September be
schikte. Ook andere motieven golden daar
naast: lo. moeten wij voortaan zoveel
mogelijk van ons Lopende inkomen gaan
leven en 2o. werd de volledige inlevering
en blokkering dienstbaar gemaakt aan een
registratie van het aanwezige geldbezit en
was het een machtig hulpmiddel tot de
ontwapening van de zwarte handel.
De genoemde over wegingen gaven tevens
aanleiding tot het instellen van de zg.
„girale"' rekeningen, waarover alleen per
overschrijvingsopdracht kan worden be
schikt.
De minister bracht vervolgens hulde
aan het bankpersoneel en aan de ambte
naren van distributie- en postkantoren en
van de postcheque- en girodienst voor hun
toegewijde arbs.d in de afgelopen weken,
waardoor zij zoveel tot het welslagen der
geldsanering hebben meegewerkt.
Ik spreek van het welslagen der geld
vernieuwing, aldus de minister, en be
doel daarmede in de eerste plaats, dat
de operatie, die werd uitgevoerd, den
patiënt niet door een te sterk bloedver
lies of een gevaariyke vertraging in de
bloedsomloop aan het einde van zijn
krachten gebracht heeft. Daarvan is
geen ogenblik sprake geweest. Het her
stel is door de geldoperatie niet ver
traagd, integendeel heeft het door dit
ingrijpen aan kracht gewonnen. Men
moet deze zaak vooral breed en onper
soonlijk zien, dus in het licht van het
welzijn der gemeenschap en dan zijn de
resultaten, die werden bereikt, zeker
niet gering te achten.
Welke resultaten reeds werden bereikt.
Als resultaten noemde prof. Lieftinck
o.m. de morele wmst, want de bereid
heid tot het verrichten van nuttige arbeid
is belangrijk verbeterd.
Bovendien is door de geldsanering de
zwarte handel een der zwaarste slagen
toegebracht, die aan dit euvel maar toe
gebracht kan worden. Het feit. dat zwarte
handel thans bezig is ook met nieuw geld
weer gif te brouwen, vormt voor de rege
ring aanleiding om thans ook met andere
clan monetaire middelen krachtig te gaan
;oesl?.\n. Het plan de campagne is o ge
maakt en de U'tvoering st3at voor de deur.
Het doeltreffendste middel tot het u -
roeien van de zwarte handelspraktijken s
echter cen algemene kopersstaking op de
zwarte markt.
<Zie vervolg pag. 3J