Stadsnieuws
Tentoonstelling
De Rijksdienst voor
uitvoering werken
lVat brengt de Radio
Uit de Pers:
Recht voor N.S.B -ers
Prestige politiek
Burgerlijke Stand.
COMENIUS
Vandaag 275 jaar geleden stierf de
peetvader van onze Helderse Come-
niusschool, de grote paedagoog Jo-
hann Amos Comenius.
Comenius werd in 1592 in Nivnice
(Moravië) geboren. Hij bezocht de La
tijnse school te Prerau en de Univer
siteit van Heidelberg. Op 22-jarigen
leeftijd werd hij priester der Mora
vische Broedergemeente te Fulneck.
Na veel omzwervingen vestigde hij
zich te Lissa in Polen, vanwaar hij
reizen ondernam naar Engeland en
Zweden, om gegevens te verzamelen
voor zijn „Pansophie", een soort en
er; iopaedie
In 1628 verscheen in de Tsjechische
taal zijn grote onderwijsteer, de ,,Di-
öactica Magna". Ongeveer terzelfder
tijd schreef hij een handboek voor de
studie van het Latijn.
De Godsdienstige vorming was voor
Comenius het voornaamste. In het te
ven van den mens onderscheidde hij
drie phasen, nl. een plantaardige, een
dierlijke en een geestelijke phase. De
mens heeft dientengevolge drieërlei
verblijfplaats: de moederschoot, de
aarde en de hemel. De beide eersten
geven den mens gelegenheid zich voor
te bereiden op de laatste.
Hij schonk bij de opvoeding vooral
aandacht aan het voorbeeld van de
natuur, die alles op de juiste tijd doet
geschieden, geen plotselinge sprongen
maakt, en de stof eerst voorbereidt
alvorens tot de vormgeving over te
gaan. Ook de tucht in de school ont
leende Comenius aan de natuur: de
zon geeft gestadig licht en warmte,
nu en dan regsn en wind, zelden
bl'ksem en donder en dan nog ten
nutte.
Veertien jaar voor zijn dood moest
Comenius uit Hongarije, waar hij zich
toen bevond, de wijk nemen. Hij
ves'igde zich in Nederland, waar hij
zlj-i laatste levensjaren heeft doorge
bracht. Hij etierf in Amsterdam. Zijn
lichaam werd te Naarden begraven.
W»j vestigen de aandacht op de ten
toonstelling, die momenteel wordt ge
houden in hotel Bellevue. Er worden
authentieke foto's geëxposeerd uit de
Duitse concentratiekampen en „Ver-
nichtungslager".
De tentoonstelling is geopend van
26 en van 710 uur n.m. Des Zon-
da .'s van 126 en van 710 uur n.m.
De entrée bedraagt 0.50; de bsten
zijn bestemd voor een liefdadig doel,
dat nog nader door de autoriteiten
zal worden vastgesteld.
In een onlangs door de Helderse be-
etuurdersbond gehouden vergadering
is de gang van zaken op de werken,
die onder leiding van bovengenoemde
Rijksdienst door de Heidemaatschappij
en de Grondmaatschappij worden uit
gevoerd, aan een ernstige bespreking
onderworpen.
Er werd door de afdelingsbestuur
ders scherpe critiek geleverd en vast
gesteld, dat de toegepaste methodes
niet in overeenstemming zijn met de
verklaringen welke bij het instellen
van deze dienst zijn afgelegd en be
zwaarlijk als bevorderlijk voor de be-
drjifsvrede kunnen worden be
er' nu wd.
v">orts werd in deze bijeenkomst de
w s geuit, een speciale vergadering
te ^ele??en, waarin door een deskun-
d -e van het N. V. V. een beschou-
w ig pc -r doel en wezen van de ge-
r rrnd" '^stellingen zou worden ge-
h"-den
Men k--*t den tweeden voorzitter
ven het V. V., den heer Oosterhuis,
1 -eid e enden deze taak op zich te
r men. i hoopt morgen- (Vrijdag-)
a' ond in Casino het onderwerp te be
handelen De Rijksdienst voor Uit-
voeri"p ""erken en wat daarmee sa
menhangt".
De vergadering vangt aan om 8 uur.
DE INDIE-AVOND.
Wij vestigen nogmaals de aandacht
op de hedenavond in Casino te hou
den lezing over „De bevolking van
Indonesië" door den heer Van Ros-
sem. Deze interessante en leerzame
avond begint om 8 uur.
EEN STRAATMAKERSJUBILEUM.
Het is vandaag vijf en twintig jaar
geleden, dat de heren C. Smit en A.
Meijer, als straatmaker bij de ge
meente in dienst traden.
Deze populaire gemeentewerklieden
hebben letterlijk in elke straat van
onze stad op hun knieën gelegen; het
zou interessant zijn, te weten hoeve-
Ie maten zij bijvoorbeeld de Sluis
dijkstraat zulten hebben genivelleerd.
Genoemd voorbeeld illustreert we!
duidelijk dat ook het werk eens
straatmakers geschiedt onder de doem
der vergankelijkheid.
Het zal de jubilaris stellig niet
aan belangstelling ontbreken.
„Accorni'
Dit is de naam van het Accordeon-
Orkest Nieuwediep, dat enige weken
geleden met de repetities is begonnen.
Dit is geen nieuw gezelschap, want
reeds in het begin van de oorlog heb
ben enige accordeonnisten de vereni
ging „Inter Nos" opgericht. Het ging
hun echter met hun werk niet naar
den vleze, vooral toen de Cultuurka
mer op het tapijt werd geschoven.
Onze Helderse accordeonnisten voelden
er bitter weinig voor, zich daarbij te
laten „gelijkschakelen".
Gelukkig vonden zij de Korfbalver
eniging Helder bereid, hen in hun ge
lederen op te nemen, zodat men bui
ten de Cultuurkamer om aan de gang
kon blijven.
Met het einde van de oorlog ver
dween met vete andere lastposten ook
de Cultuurkamer, zodat men er weer
over kon gaan denken, op eigen benen
te gaan staan. De vereniging werd
opnieuw opgericht, thans onder de
naam „Accorni".
Men wil graag in het openbaar op
treden, doch het is duidelijk, dat met
uitsluitend accordeonmuziek niet een
gehete avond 'te vullen is. De oplos
sing is wellicht daarin te vinden, dat
andere verenigingen „Afcorni" op een,
of andere avond uitnodigen om een
gedeelte van het programma te ver
zorgen.
Ook is „Accorni" gaarne bereid om
mede te werken aan uitvoeringen roet
een liefdadig doel.
Eventuele verdere Inlichtingen kun
nen worden verkregen bij den voor
zitter, den heer J. Harms, van Lim
burg Stirumstraat 16, of bij den se
cretaris, den heer A. Tabeling, Bas
singracht 35.
BESTRIJDING TUCHTELOOSHEID.
Contactmiddag.
Het Centraal Comité ter bestrijding
van de tuchteloosheid geeft as. Za
terdagmiddag half twee een feestmid
dag voor kinderen uit de 22 onder
wijsinrichtingen welke onze Gemeente
rijk is. Het plan voor deze middag
is pas 14 dagen oud en nu reeds is
het, dank zij medewerking van plaat
selijke vereniging ?n Morali's, Kre
keltjes en vele andere, mogelijk tot
een contactmiddag met de jeugd over
te gaan.
Daar er in Casino voor alten geen
plaats zou zijn, ontvangen een deel
van de kinderen uit de 5e en 6e klas
se lagere school een uitnodiging. Het
Centraal Comité werkt. Er zit schot
in. Het is te hopen, dat deze eerste
proef mag slagen, dat de jeugd „ge
pakt" wordt door het plan van het
Centraal Comité en er Zaterdagmid
dag een basis wordt gevormd, waarop
het idee verder kan worden gebouwd.
De Openbare Leeszaal
en Bibliotheek
De openbare leeszaal werd geduren
de de maand October bezocht door
350 mannen en 52 vrouwen, totaal:
382 personen.
Uitgeleend werden: 2429 romans,
1327 studiewerk sn en 2938 jeugdboe
ken, totaal: 6694 boeken.
L(jst van nieuwe aanwinsten
November 1945.
Romans: Barth, E., Liefde en lauwe
ren; Chronsky, J. C., De schamele
vreugden van Josef Mak; Colerus, E„
Leibniz; Crawford, F. Marion, Via
crucis; Dominik, H., Dollarvlucht; Dij-
ke, H. van, Op weg; en, Het heren
huis; Eggermont, J. van. Het lokken
de vrije teven; Ernst, P„ Het gebeur
de in Lautenthal; Kampen, A. van,
Variaties op 't thema Nieuwediep; Op-
penheim. E. P., De burgemeester te
paard; Oppenheim, E. P., Het Gras-
leyes-mysterie; Oppenheim, E. P„ Sir
Adam; Verhoog, P., De Vliegende
Hollander.
Studieboeken: Boerman, J., P. C.
van Dongen, Kunstsmeedwerk; Band, J.,
De automobiel sn zijn behandeling;
Brueggeman, J., Het verwijderen van
vlekken; Deursen, A. van. Zóó is de
wereld; Geers, G. J., Spaans leesboek;
Geers, G. J., W. A. van der Kamp,
Hert Spaanse practijkexamemHoge-
DONDERDAG 15 NOVEMBER.
15.1515.30 Kwartier voor de vrouw.
15.3016.30 London Symphony Orchestra
o.l.v. Bruno Walter.
17.0017.30 Jeugdkrant.
17.30—18.— Lex van Spall en zijn orkest,
18.3018.45 Kwartier van de arbeid.
18.45—19.— Tony Schifferstein speelt oude
bekende melodieën.
19.00—19.15 Nieuwsber. en progr.-overzicht.
19.3020.— „O, Tommie, kom". Cabaret-
programma.
20.1522.15 Aansluiting met het Concertge
bouw te Amsterdam.
22.1522.30 Mens en Maatschappij. Yge Fop-
pema over: „Heeft ons leven
stijl?"
23.0123.15 Nieuwsberichten.
23.15—23.30 Avondwijding. Ds. W. Willemse,
Ned. Herv. predikant.
HILVERSUM 2, 415 M.:
18.0118.30 Nieuwsber. en progr.-overzicht.
If .3019.Secco's Gitanos spelen en Im«
perio Argentina zingt.
20.01—20.30 „Speellieden" o.l.v. Wessel
Dekker.
20.3020.45 Landbouwpraatje. Ir. H. A.
Ormel, adj. phytopatholoog van
de plantenziektenkundige dienst
te Wageningen over: „De chemi
sche onkruidbestrijding in gra
nen".
21.0021.15 De Regeringsvoorlichtingsdienst
antwoordt.
21.4522.— Avondwijding. Pater J. A. J.
Linnebank o.p.
21.1521.45 Ensemble George Frank.
VRIJDAG 16 NOVEMBER.
HILVERSUM I. 301 m.
7.017.20 Nieuwsber. en progr.-overzicht,
7.207.50 Lichte ochtendklanken.
7.508.00 Ochtendwijding. Kap. F. L.
Koning.
8.018.20 Nieuwsber. en progr.-overzicht
9.3310.00 Orkestwerken.
10.0010.45 Muziek bij de arbeid.
10.4511.15 „De Zonnebloem", radio-zie
kenbezoek.
11.4512.00 Berichten van krijgsgevangenen
uit het Verre Oosten.
12.01—12.15 The Mills Brothers.
12.35—13.00 Harry de Groot en zijn Vibra-
phoon sextet.
13.00—13.20 Nieuwsber. en progr.-overzicht.
13.2013.45 Harry Roy en zijn orkest.
14.30—15.15 Uit Opera en Operette.
„Trouw" schrijft:
Er zijn nogal wat mensen,
die er zich over verbazen,
die er verontwaardigd over
zijn, dat er advocaten ge
vonden worden bereid om
N.S.B.-ers voor het ge
recht te verdedigen.
Deze verbazing en deze
verontwaardiging zijn niet
op haar plaats.
Als een N.S.B.-er geen
advocaat mag hebben, mag
niemand, die van een mis
drijf verdacht wordt, er
een hebben. Gelijk recht
voor allen! Als de ene ver
dachte geen recht op een
vedediger heeft, dan de
andere ook niet.
De rechtsgang, zoals die
in een rechtsstaat behoort
te zijn, brengt mee, dat
een verdachte nog geen
veroordeelde is. Hij wordt
dat eerst doordat het ge
recht de zaak onderzoekt,
naar alle kanten bekijkt en
met de wet in de hand ten
slotte een oordeel uit
spreekt.
Voor dien rechter staan
twee partijen. Aan de ene
kant de vertegenwoordiger
van het Openbaar Mi
nisterie, die aanklaagt, die
de misdaad en de schuld
bewijzen moet. aan de
andere kant de verdachte,
die er tegenover het Open
baar Ministerie, dat over de
nolitlonele organisatie van
de staat en juridische erva
ring beschikt, recht op heeft
over een technische en ju
ridische hulD te beschikken,
om alles, wat tot zijn ont
lasting dienen kan, voor den
rechter aan te voeren.
Waarom zou men hem dat
onthouden? Het gaat er
niet om, dat wij mensen,
die wij verafschuwen, het
koste wat het kost, willen
aten hangen. Het gaat er
om, dat mensen die van
ernstige misdaden verdacht
worden op eerlijke wijze
berecht worden.
In Batavia kwijt zich dr.
Van Mook van zijn zware
taak op een wijze, die van
een uitnemend inzicht in de
omstandigheden en de ei
sen van dit historisch mo
ment getuigt: hij slaagt
erin, oriënterende bespre
kingen te voeren met de
nationalistische vertegen
woordigers, die een begin
van overleg tussen Neder
land en Indonesië kunnen
inluiden, zo schrijft mr.
Eldering in „De Vrije Ka
theder".
In Nederland houdt de
pers zich ijverig met dit
bericht bezig en zij, die
zich om niets zo bezorgd
maken als om ,,ons gezag"
en „ons prestige", vragen
zich af: waar moet dat
heen? Gaat Van Mook hier
mee niet buiten zijn boekje?
De regering gaat ijlings
over tot het desavoueren
van Dr. Van Mook en zet
daarmee alle bereikte over
eenstemming weer op losse
schroeven Zij roept D».
Van Mook op het matje
en publiceert na ontvangst
van nadere inlichtingen uit
Batavia een verklaring,
waarin van desavoueren
niet meer gesproken wordt,
en die culmineert in de
veelzeggende woorden dat
regering het niet in
's lands belang acht, thans
in nadere beschouwingen
hieromtrent te treden. Een
verklaring dus, die met het
begrip „verklaren" weinig
meer uitstaande heeft, en
niet tot klaarheid in de
situatie aanleiding geeft.
Die integendeel de Pers
tot allerhande nadere ver
klaringen provoceert en het
dagblad „Trouw" inspi
reert tot het met nauw
verholen verontwaardiging
stellen van de vraag, of de
regering nu tóch Van Mook
dekt?
En intussen gaan steeds
meer Britse troepen aan
land op Java; intussen zijn
reeds aas weerskanten
slachtoffers gevallen. Intus
sen hoopt zich door het
gebrek aan een duidelijke
vaste regeringspolitiek de
conflictstof op.
En Nederland is bezig,
door zijn halfslachtige be
nepen houding de kans op
een kloekmoedig vormge
ven aan de schoonste ver
nieuwing die tot onze na
oorlogse taak behoorde,
grandioos te verspelen,
We moeten ons thans
eens eerlijk afvragen, of
men zijn prestige niet eer
der vergooit, door hoog
hartig, maar kleingeestig
iedere poging van toenade
ring tot de Indonesische
nationale regering af te
wijzen. En of niet de be
reidheid tot onderhandelen,
gepaard gaande met een
duidelijke uitspraak om
trent de consequenties, die
de Nederlandse regering
trekt uit de al bijna tot een
reclametekst verstarde Ko
ninklijke rede van 1942, tot
een versterking van het
gezag in de beste zin van
het woord zou kunnen lei
den?
brinkVisscher, L. C. P., Het binnen
ste buiten; Kamp.' D. W. A. van der,
Inleiding tot de Spaanse handelscor
respondentie en economische taal;
Kamp, D. W. A. van der, en C. C.y
Espinoza, Spaanse handelscorrespon
dentie en economische taal; Landwehr,
(mej.) B. H., Het is maar een weet!;
Moerkerk, J. J., en Ans de Beer, Elec-
triciteit en gas in de huishouding;
Roy. C. J. van, J. C. van Roy, Klein
speelgoed van triplex; Veringa, J., Li
noleumsnede; WilzenBruins, E. J.
Aardappelallerlei; Wittop Koning,
Martine, Eenpans-gerechten; Ymker,
H., Leerboek voor de Engelse taal;
dl 2 3 (dl. 1 uitverkocht, volgt later.
Geschenken: Broedelet, J. W., De
slaapwandelaar; Canter, B., Rakketten;
Canek. K.. Hordubal; Charteris, L.,
Volg den Saint: Christle, Agatha, Poi-
rot speelt bridge; Ciampitti, F, De
90ste minuut; Clouston, J. S.. De man
die opnieuw gezocht werd: Cohen, O-
R., De bittere druppel: Corman, M„
Afgoden op de brandstapel; Deeping,
W., Ballingschap; Destruction of an
army; the first campaign in L'bva
Sept. 1940: Erics. Linda., Tine Brink;
Haas, J. de P. L. Battefeld, Voor 't
dambord: Hertog, H. J. den, M.
Euwe, Practische sch'sklessen: 4 dln;
Kobus, M. L.v J. G. H. Dommisse,
Logarithmische en goniom°trisrhe ta
fels in vier decimalen; Ludwig, E..
Genie und Charakter; Ludwig.
Juli 14; Muller, W. A.. Leerboek der
vlakke meetkunde; 2 ^ln.' Nieuwbarn,
M. C., Het Roomse kerkgebouw;
Ocean front.
Powell, R. B., Wenken voor le'decs
van padvinders; Ravenek, H. A., Calo
rische werlotuigen; Rijsene, F. van..
Hoofdpersonen uit de algemene Be"
schiedenis, dl. 1.: Oudheid pn middel?
eeuwen; Sande Bakhuyzen, H G. van
de. Gronden der werktuigkunde;
Schaap, P. de, Practische damlessen,
Steiner, R., Theosophie; Visser, F. P-.
Thèmes et exercices: Wichers,
Logarithmen en goniometrische func
ties.
Texel.
Ondertrouwd: Jan Koopman ®n
Josefa Godek. Pieter Jansen en Hen-
drika F. Leurs. Arie Huizinga JO'
hanne van- Dijk.
Getrouwd Arie Kalis en Geertruid»
van Liers. Johannes Buisman en Katn
rina Murawska. Jasper Keizer en lud
Stepantschenko.
Druk: Dagblad w. Noord-Holland
