Erfprins, gevangenkamp voor 4000 S.S.ers
Stadsnieuws
Een oorlogserfenis, die de staat
op enige millioenen komt.
Ongerustheid bij de bevol
king, die geen reden van
bestaan heeft.
De Indië-lezing
Indië verloren,
Rampspoed geboren
Combinatie gemeentediensten
Predikbeurten.
Ouderavond Comeniusschool
MUZIEK
Een van de erfenissen die de oorlog
ons heeft nagelaten, is het grote aan
tal gevangenen, dat de Nederlandse
staat heeft te onderhouden en die de
gemeenschap jaarlijks millioenen kos
ten.
Wie hierbij stilstaat voelt de dringen
de noodzakelijkheid, dat met de recht
spraak van deze misdadigers spoed
wordt betracht. En het is geen wonder
dat tienduizenden Nederlanders zich er
geren aan het feit, dat Justitia met zo'n
slakkengang werkt en dat landverra
ders, waarvan de schuld onomstotelijk
vaststaat we denken aan een Mussert,
een Max Blokzijl, v. Ger.echten en zo
vele anderen nog steeds niet gevonnist
zijn. We zijn felle tegenstanders van de
rechteloosheid, zoals die onder het
Duitse regiem heerste, maar we erge
ren ons toch aan het feit dat duizen
den, van wie het landverraderlijk op
treden vaststaat, dagelijks uit de fail
liete staatskas moeten worden onderhou
den en dat er geen recht geschiedt
Eén van tweeën: zij moeten gevonnist
worden óf terug naar de gemeenschap
en werken voor die gemeenschap.
Den Helder heeft straks het twijfel
achtig genoegen vier duizend van de
verraderlijkste elementen uit de be
zettingstijd te herbergen.
In Erfprins zullen 4000 S S.-ers
worden opgeborgen. Dertienhonderd
zijn reeds enige weken geleden gear
riveerd en zijn in Zeefront onderge
bracht. Binnen korte tijd zullen nog
pl.m. 3000 leden van de Nederlandse
S S. daar worden opgesloten.
Het ls geen wonder, dat er Inwo
ners van onze stad zijn, die deze „be
volking" met enige zorg tegemoet zien.
Zij begrijpén, dat deze mensïn. die
van het leven niet veel meer te ver
wachten hebben, waarvan er velen
straks de doodstraf over zich zullen
horen uitspreken, tot alles in staat
zijn en dat ze, als het mogelijk was
om uit hun gevangenschap uil te bre
ken, dat zeker niet zullen laten.
Bewaking in goede handen.
We heben ons dezer dagen in verbin
ding gesteld met den commandant van
de Gezagstroepen. den kapitein A. Jacob-
son, en hebben hem naar zijn mening
gevraagd.
Kapitein Jacobson vertelde ons, dat
de binnenbewaking van het fort berust
bij Justitie en deze binnenbewaking
blijft dus in handen van de bewakers,
die daar tot op dit ogenblik waren, die
echter met ingang van Donderdag jd.
een anderen commandant hebben gekre
gen. De luitenant Reij werd vervangen
door den wachtmeester der huzaren, den
heer Haaema.
De buitenbewaking, dat is dus de
bewaking van het buitenterrein rond
om het fort. is in handen van de in
Den Helder gelegerde gezagstroepen,
momenteel bestaande uit twee com
pagnieën resp. 180 en 146 man sterk.
Deze compagnieën, in hoofdzaak oor
logsvrijwilligers, zijn gelegerd in fort
Oostbatterij. De geest onder de troepen
is uitstekend, de legering goed.
Kapiiein Jacobson is ervan overtuigd,
dat de vrees voor massaal uitbreken
niet behoeft te bestaan De controle,
het alarmsysteem, is zodanig, dat de
troepen direct klaar zouden staan om
in te grijpen en dat ingrijpen zou, bij
de minste geringste poging, die van de
zijde van de gevangenen zou worden
gedaan om hun vrijheid terug te krij
gen. radicaal zijn. De bewakingstroepen
en gezagstroepen zijn .zwaar bewapend.
Een verlichting rondom het kamp wordt
aangelegd. Een achttal torens, die rond
om het terrein staan en over pl.m. een
week in gebruik kunnen worden geno
men. zijn ieder bezet met twee mitrail
leurs en vier manschappen. Er is een
sterke wacht in de hoofdpoort en pa
trouilles rondom het terrein. Bovendien
komt er een dubbele prikkeldraadver
sperring om het terrein.
Men voelt dus wel, dat de heren
niet veel gelegenheid gegeven wordt
om met kans op succes een ontsnap
pingspoging te wagen. Bovendien
wordt vlak bij het gevangenkamp, in
kazerne Langestraat, nog e;n com
pagnie gezagstroepen ondergebracht,
bestaande uit 108 man. Zodat men op
alle eventualiteiten voorbereid is.
Een radicaal plan. Landmijnen
rond het kamp.
Kapitein Jacobson bevredigen deze
bewakingsmaatregelen echter nog niet
Hij heeft zelf een radicaler, meer af
doend en goedkoper plan en hij zal
trachten dit er door te krijgen.
„Maak", zo zegt de kapitein, „een
dubbele prikkeldraadversperring
rondom het gehele kamp, met een
tussenruimte van 5 meter en leg de
ze strook vol met landmijnen, dan
zullen de heren het niet wagen ook
maar een enkele poging tot ont
vlucht ;n te doen, want iedere po
ging zou met de dood betaald wor
den".
Deze oplossing van het bewakings-
vraagstuk bespaart om te beg'rnc-n dc
aanleg van de verlichting rondom het
kamp, die 31.000 gulden kost; ten
tweede is het een aanzienlijke stroom-
besparing, 4000 Kwh. per maand en
ten derde is het een grote besparing
op het personeel, en ten slotte en dat
is het meest belangrijke, is de maat
regel afdoende.
Wij hopen, dat de betreffende auto
riteiten dit plan van kapitein Jacob
son zullen ondersteunen, zodat het
spoedig uitgevoerd kan worden.
B
RECTIFICATIE.
De naam van den nieuwen comman
dant van Erfprins stond gisteren in ons
biad oniuist gespeld. Er had moeten
staan: F. Hayemaye.
De afdeling Den Helder van de Kon.
Ver. „Oost en West" trad Donderdag
avond voor de tweede maal voor het voet
licht der openbaarheid, toen onder haar
auspiciën de heer Van Kossem zijn lezing
hield over Indië.
Dr. de Vries opende de avond en
heette de aanwezigen welkom, in het bij
zonder den burgemeester en de aan
wezige marine-autoriteiten. Hij zette
daarna kort het doei van de vereniging
uiteen, dat bestaat in het vergroten van
de kennis, die het Nederlandse volk heeft
van de gebiedsdelen in het Oostelijk en
het Westelijk halfrond, en voorts in het
verstrekken van inlichtingen en het geven
van hulp aan repatrieerenden en aan
hen, die voor de eerste maal naar Oost-
of West-Indië zullen vertrekken.
Tenslotte deelde hij mede, dat burge
meester Ritmeester het beschermheer
schap van de Helderse afdeling had willen
aanvaarden.
De heer Van Kossem ving daarna zijn
causerie aan, waarin hij een boeiende
en leerzame beschouwing hield over de
internationale politiek in het bijzonder
van Japan, en de plaats, die de bevolking
van Indonesië in zijn geheel daartegen
over inneemt en zal innemen.
Wij zullen een kort résumé hier laten
volgen.
Het brandpunt van de Pacific.
De jonge wetenschap der geopolitiek
ziet e lerlands-Indië als het brandpunt
van de Pacific. Grote bewondering moeten
wij hebben voor de stoutmoedige man
nen, die onze vlag daar voor de eerste
maal hebben geplant en daardoor de
grondleggers waren van ons imperium
over zee.
Japan heeft de grote betekenis van
Indië ingezien. Dit land was wóór 1870 een
onbelangrijke staat met 30 millioen in
woners, volkomen geïsoleerd van de rest
van de wereld.. Een kleine Nederlandse
factorij op Decima tegenover Nagasaki
vormde het enige contact.
Na 1870 gaat Japan zich echter vol
komen omschakelen. Van agrarische staat
wordt het een industriële staat. Een
internationale politiek wordt gevoerd, die
J.ipan weldra zal brengen in de rij der
grete mogendheden. Het inwonertal wordt
sterk opgevoerd, eodat het land omstreeks
1940 meer dan 70 millioen mensen bevatte.
Hiervoor wordt „Lebensraum" gezocht.
Het meest in aanmerking komt Australië.
Nederlands-Indië moet de springplank
zijn. dat op zijn beurt pas na andere
veroveringen te bereiken is. We zien de
Japanse invloedssfeer zich na 1918 hoe
langer hoe meer uitbreiden. Overal plaatst
Japan vooruitgeschoven posten, die zich
van de plaatselijke toestanden op de
hoogte stellen: rondreizende kappers en
dergelijke hebben wij in Indië vóór 1940
herhaaldelijk kunnen aantreffen.
Shintoe-dienst.
Dan komt Pearl Harbour, zonder oor
logsverklaring. Dit is verklaarbaar gezien
het feit, dat de Japanners zich als het
uitverkoren, volk op aarde beschouwen,
wiens keizer rechtstreeks afstamt van de
zcnnegodin, en die op haar beurt van
den schepper van het heelal.
In deze Shintoe-dienst school gevaar,
dat ook nu, na de capitulatie van Japan,
dreigen blijft. Japans streven zal
er op gericht blijven, *ich weer uit de
debacle op te heffen. Grote waarzaam-
heid blijft dus geboden.
Na de val van Singapore silechts
tegen zee-aanvallen verdedigd, doch van
de landzijde gekomen! is Indië aan de
beurt. De slag in de Javazee „Ik val
aan, volg mij!" veroorzaakt voor Japan
belangrijke vertraging, wat vooral voor
Australië van onschatbare betekenis is
geweest. Indië wordt echter bezet en
Japan, dat zich daar toch niet blijvend
vestigen wil, stelt niettemin alles in het
werk om het blanke gezag en het aan
zien dat de Westerling had, te onder
mijnen. De Japanner haat de Westerse
cultuur en huldigt de stelling „Azië" voor
de Aziaten". De gevolgen van die onder-
mijningspolitiek ondervinden we heden
ten dage.
Geen eenheid.
Het is uitgesloten dat Indië in staat is
zichzelf te besturen. Indonesië is geen
eenheid; talloze volkeren spreken teza
men 175 talen. Deze volkeren hebben
noch taal, noch cultuur, noch afstamming
gemeen, en evenmin hebben zij deel aan
dezelfde historie.
Indië kan Nederland niet missen, maar
wij kunnen Indië ook niet missen. Min
stens één zevende van ons voiksinkomen
danken wij aan IncPië, zodat de gevolgen
niet te overzien zijn, wanneer Nederland
en Indië gescheiden zouden worden. Ook
voor Indië zouden de gevolgen zwaar
zijn: het zou in onderling rivalerende
delen uiteenvallen en de speelbal wor
den van internationaal kapitaal. Het is
èii voor Nedcrand èn voor Indië het beste,
dat wij ons gezag daar soepel en tactvol
als voorheen blijven uitoefenen, niet
overhaast tewerk gaande, in het belang
van onszelf, maar tot heil ook van de
Indonesische bevolking.
Directeur dienst van openbare
werken benoemd.
Door het college van B. en W. is in
gesteld een dienst van openbare wer
ken. omvattende gemeentewerken,
grondbedrijf. gem. zwembad. gem.
rpiniging en plantsoen »n. Deze combi
natie van twee vroegere diensten, be
tekent een belangrijke bezuiniging
voor de gemeentekas.
Tot directeur van deze nieuwe dienst
is, met ingang van 1 Januari 1946, be
noemd de heer ir. J. F. A. Allozerij.
eerst aanwezend ingenieur bij de
rijksgebouwendienst in Venlo.
De heer Allozerij heeft aanvanke
lijk practisch gewerkt als opzichter
later als uitvoerder van belangrijke
bouwwerken Eerst op 26-jarige leef
tijd begon hij zijn studie voor bouw
kundig ingenieur. In 1935 behaalde hij
zijn ingenieursdiploma.
De nieuwe 'directeur is 41 jaar oud.
ZONDAG' 18 NOVEMBER 1945.
DEN HELDER. Bethelkerk vra. 10 uur
ds. F. Tollenaar Z.oadag 42; nm. 5 uur cfs.
A. W. Schaafsma, van M:ddemneer. Reiio-
bothkerk vm. 10 uur ds. A. W. Schaafsma,
nm. 5 uur ds. F. Tollenaar, Zondag 42.
Herst. Evang. Luth. Gem. Weezenstraat):
vm. 10 30 -uur: de heer J. K. Schencfelaar.
Onderwerp: „Indonesië in de storm": nm.
3 uur: ..Jong en oud"-bijeenkomst. Spre
kers: mej. Fransen van Amsterdam, J. K.
Schendelaar en C. Rtekwel. Liturgie, so
praanzang, orgeisoli, kwartetzang. Oud-
Ger. Gem. (Hoogstraat): vm. 10 en nm. 5
uur Leesdienst. Evangelisatie (Vijzel
straat): vm. 10 en nm. 7 uur: Samenkomst,
nm. 2.30 uur Zondagsschool. Woensdag nm.
7.45 uur Bijbelkring Donderdag nm. 7.30
uur Vrouwenkrans. Zaterdag nm. 7.30 uur
Bidstond. Doopsgez. Gem. vm. 10.38 uur
da. Schepman. Chr. Geref. kerk (a. d.
Steengracht): vm. 10 en nm. 5 ur Lees
dienst. Leger des Heils (Spooi gracht 35):
Leiders Kapts. H. Winter: vm, 10 uur Hei-
ligingsdienst, nm. 7.30 uur Verlossings
samenkomst; Maandag nm. 2.15 uur Da-
meskrans; Donderdag nm. 7.30 uur bijz.
Samenkomst (o.l.v. Brig. J. E. v. Eeken).
Ned. Herv. Gem. Nieuwe kerk vm 10
u'^r ds. Cramer: Palmstraat vm. 10 uur,
ds. Borghardt. Donderdag 22 Nov. om 3
uur, 2e dienst van de serie ..Diensten voor
iedereen". Spreker ds. Enklaar met het
onderwerp „God heeft een plan met ons
gezin".
JULIANADORP. Geref. kerk. nm. 5 30
uur leesdienst. Ned. Herv. Gem., 14.30
uur ds. Borghardt.
Dezer dagen werd in het schoolge
bouw aan de Vlamingstraat een leden
vergadering, tevens ouderavond van de
Helderse Schoolvereniging gehouden.
De voorzitter, de heer S. Schellinger,
herdacht in zijn openingswoord de voor
het vaderland gevallen oud-leden en
-leerlingen. Hij wees op de veranderde
toestand en sprak de hoop uit, dat de
Helderse Schoolvereniging haar taak bij
de wederopbouw van Den Helder zal
volbrengen.
Na de lezing der notulen gaf het
hoofd der school, de heer C. Prinsen,
een boeiend verslag over het tijdvak
19401945. onder de titel: „De school in
oorlog". Nimmer werd het ideaal: goed
onderwijs in een prettige sfeer, uit het
oog verloren. Momenteel volgen 170
kinderen uit alle kringen en gezindten
der Helderse bevolking het onderwijs
aan de Comeniusschool.
Nadat de penningmeester de financië'e
zijde van het jaar 1944 had toegelicht,
werd overgegaan tot het kiezen van
3 bestuursleden. Benoemd werden: me
vrouw Beekhuisvan Til en de heren
H. J. Mooy er. C. J. Timmerman
Enkele vragen betreffende schoolza-
ken werden afgehandeld, waarna de
heer Prinsen een uiteenzetting gaf van
aard en doelstelling der neutrale bij
zondere scholen.
Na de sluiting door den heer Schel
linger namen de ouders in de verschil
lende lokalen kennis van de vorderin
gen hunner kinderen.
JEUGDVEREN. „VIJZELSTRAAT"
Maandagavond zal in het Evangeli
satiegebouw aan de Vijzelstraat de der
de lezing worden gehouden over .Jezus",
DE BUFFEL TERUG.
Vandaag komt, in de loop van de dag,
een oude getrouwe in Den Helder terug.
De .Buffel", die jarenlang ligplaats aan
de Zuidstraat heeft gehad, wordt van
daag Nieuwediep binnengesleept.
Het schip zal voorlopig ligplaats krij
gen op de werf en zal dienst doen als
depótschip.
450 N. S. B.-ERS NAAR SCHO1RL.
Donderdagmorgen zijn een 450-tal
N. S. B.-ers uit het kamp Erfprins
overgebracht naar het strafkamp
Schoorl. Dit zijn allen vrij lichte ge
vallen. In verband met het onder,
brengen van 4000 S. S.-ers in Erfprins,
waarover men elders leer* z""°n nr>k
de andere gevangenen uit Erfprins
binnenkort naar Schoorl worden over
gebracht.
„Het beste staat niet geschreven,
Men moet het beleven, beleven."
Echt najaar was het die avond,
toen we ons na een drukke werkdag
begaven naar het oude kerkgebouw
om voor enige ogenblikken ook nog
anders te kunnen leven.
We zetten ons daar neer in de ho
ge banken, waarop dikke Bijbeis in
perkamenten banden rusten en we
luisterden
Het programma vermeldde werken
van Bach en Handel: twee groot
meesters, twee geesten, die het leven
van de mens kenden tot in al zijn
uitersten en dit blijvend uitwerkten
in machtige composities.
Louis Zimmerman bespeelde zijn
viool
Feike Asma het orgel
Welk een wereld is het, die er dan
voor je open gaat. Hoe stroomt het
hart vol van blijdschap, hoe voel je
dan, dat er vrede keert in je leven.
Op een onvergetelijke wijze werd
het Largo van G. F. Handel vertolkt.
Het Largo
Muziek.... klassieke muziek.
Inderdaad, zulke scheppingen over
leven de eeuwen, omdat de mens
behoefte blijft gevoe'en aan het goe
de, het ware, het schone en deze mu
ziek a'leen in staat is om die ge
voelssnaren van het hart te beroe
ren
„Als ik muziek maakt of dirigeer,
dan is er antwoord op mijn vragen,
of beter' dan zijn er geen vragen
meerschreef Gustav Jflah'er
eens.
Geen vragen Ja, het is waar
dan wordt het goed
Muziek en leven. Muziek in je te
ven. Ja. breng het er zelf ook in.
dan zal het goed zijn. W. K.
V,
