AZIÈ Twee Helderse jongens slaken „de Atlantic" over ~ouw van 11 „Super Liners" Welke weg zulten de Aziatische volkeren kiezen? V.J Volgens de „Daily Sketch" is door Londen de eerste tocht gemaakt met een auto, welke met behulp van atoomenergie werd gedreven. De uitvinder is J. Wilson. V Zondagsoverdenking Een woord van Mussolini Hoewel de tweede grote wereldbrand i» uitgewoed, is het vuur helaas nog niet geheel overmeesterd. Nog altijd zijn er p'e'.'ken, waar kleine steekvlammen op nieuw aanwakkeren en maar al te dik wijls voedsel vinden. Het nablussen had nog niet veel succes en het heeft er alle schijn van, dat de brandweerlieden nog la-^g niet zullen kunnen afzwaaien. Achtereenvolgens kwamen er berichten Dinnen over revolutie in Venezuela en Brazilië en een ernstige crisis in Argen tinië. Maar hier behoeven we niet al te veel aandacht aan te besteden. Het wa ren met recht erfenissen van Nazi- en 1 .anco-invloeden en het was goed, dat men ook daar in Zuid-Amerika die wereldgifsporen uitwiste. Overigens: we v.a-en wel gewend aan revolutieberich- ten uit het „Spaanse" Amerika. Vóór de oorlog kwamen ze even regelmatig ttrug als zomer en winter. MAHATMA GANDHI. In Europa is de toestand niet pessi- «n stisch te noemen, al is het dan op het Iberisch schiereiland nog lang geen „koek en ei". Daar komt Franco steeds meer in het nauw en bleek men het in .Portugal met Salazar niet geheel eens te zijn. De blik op het Oosten gericht. Met bezorgd gelaat slaan wij echter »nre blik naar het Oosten. Het is im mers niet meer zo, dat in de toekomst een conflict tussen twee staten of ideeën tot een in verhouding klein geheel be perkt kan blijven. De gehele wereld zal er bij worden betrokken. De jongste historie heeft daar een meer dan over tuigend bewijs van geleverd. De eerste wereldoorlog bracht nog niet alle volken in het conflict, de twee de echter was in de ware zin van het woord een wereldbrand en de sympto men, die nu naar voren treden, sluiten een begrensd conflict tussen twee enkele machten zo goed als geheel uit. Het is oan ook zaak, dat men zich dit terdege bewust wordt. Belangen van enkele vol ken, hoe urgent wellicht, dienen opge offerd te worden voor het alleen-grote: net bevestigen en het bewaren van de vrede. Het splitsen van de wereldmachten in twee of meer kampen, het streven naar het verkrijgen van zo uitgebreid moge lijke invloedsferen, bet koesteren en be wust voeden van wederzijds wantrou wen, dit alles moet vermeden worden De diplomatie dient gans en al een nieu we koers te gaan volgen. Geheime clau sules in verdragen, egoïsme en bevoor delen van zekere groepen, het zal voor goed uit het diplomatieke verkeer ge bannen moeten worden. De diplomaat werpe zijn masker of, hij tone zich in zijn ware gedaante. Dan alleen is er zekerheid, dat het zo verderfelijke wan trouwen, dat nu nog hoogtij viert, zal verdwijnen. Maar ter zakeIn het licht van deze overwegingen geeft de huidige ontwik- De "T~w York Times" heeft mee ree dat volgens een telegram V ngton de Maritieme com- m 'nn de Verenigde Staten voor - s is elf „Super Liners" te Ic.'en 'en. Hun snelheid zal een derde "-o er zijn dan die van de es*'! 'kaanse schenen, die nu n r" r:in. De gemiddelde kruis- rr- ved'ca"t n29 knopen. Zij- t '"n i"e belangrijke handelsroutes bevaren. keling van de toestand in Azië, tevens gezien tegen de achtergrond der historie, reden tot bezorgdheid. Het probleem Palestina behandelden wij reeds eerder voor u. Thans is er door Bevin een nieuwe verklaring af gelegd inzake Anglo-Amerikaanse sa menwerking betreffende het Joodse vraagstuk. Zowel van Joodse als van Arabische zijde kwamen echter al weer nieuwe protesten in. De vraag rijst hier of men wel ooit voor dit probleem tot een rechtvaardige oplossing zal weten te komen. V/ij willen echter meer aandacht be steden aan het probleem-Azië in zijn wijde omvang. Een stem, die zwijgt Er voltrekken zich op het ogenblik gebeurtenissen in Azië en vooral in de Indische wereld, die het toekomstige beeld van het Aziatische werelddeel een geheel ander aanzien kunnen gaan ge ven. Tientallen jaren reeds kennen we het streven van de Voor-Indische Congres- partij onder leiding van Mahatma Gandhi naar een volkomen zelfbestuur en liefst naar een geheel onafhankelijk Voor-Indië. Dit streven kenmerkte zich dan hier dan daar door opstanden te gen het Brits bewind, ander maal kwam het tot uiting in een sterk doorgevoerd lelde'ijk verzet. Beloften werden dan gegeven van de zijde van Engeland, er werden voorstellen gedaan, maar tot resultaten kwam men ook hier niet. De stem van den leider van dit ver zet, Gandhi, wordt niet meer vernomen. De donkere man in het witte kleed zwijgtBetekent dit, dat men in Voor- Indië mede gaat breken met deze wijze van verzet en men straks andere wegen zal zoeken om bet zo vele decennia lang nagejaagde doel te bereiken? Dr. ir. H. G. van Beusekom schreef enige jaren vóór de oorlog een werkje, waarin het Indische streven uitvoerig werd uiteengezet. Daarin zegt hij o a.: „Jong Indië wil een andere leider. Dit moet een man zijn als de jongeren zelf, gedrenkt met de moderne gedachten- wereld en midden in het leven staande. Zulk een man is Pandit Nehroe, de se cretaris van het Indisch Nationaal Con gres. Hij is het tegendeel van Gandhi en een volle man van de twintigste eeuw. Gandhi was de man, die luisterde naar de stem van God. Nehroe daaren tegen is de intellectuële Marxist, die ge looft in eigen kracht en die der jonge ren van Indië. Rusland 1s voor hem een lichtend voorbeeld, waarvan hij grondig kennis heeft genomen. Ook is hij voor collectivisering van de landbouw". Jong Indië gaat kiezen. Thans is de tijd gekomen, dat Jong Indië zal gaan kiezen. De nationalisti sche idee, die door de overwinning van Japan op Rusland 1n het begin van deze eeuw sterk werd gevoed, zal door de huidige ontwikkelingen in Indo-China en Indonesië zeer worden versterkt. Het feit, dat hierbij door zekere leiders een beroep werd gedaan op de steun van Rusland, het feit ook, dat hier te lande van communistische zijde geprotesteerd werd tegen het zenden van Nederlandse troepen naar Indonesië (open brief in de Waarheid aan de regering), het com mentaar over de gebeurtenissen in het Oosten van de „Daily Worker", het com munistische dagblad in Engeland, het is alles een duidelijk bewijs van commu nistische morele steun aan het nationa listische streven in Oost-Azië. In 1934 stelde dr. Visser 't Hooft in ,.The Student World" deze vraag: „Zal Jong Indië luisteren naar dé stem van Moeder Indië of zal zij luisteren naar de roepstem van het communisme, dat tot haar spreekt door Nehroe?" Gandhi zwijgt.... het communisme spreekt nu steeds duidelijker een meer onbevangen taal. In de jaren vóór de oorlog bleef dit conflict nog voor een groot deel verborgen, thans treedt het naar voren en het is geworden tot een vurige haard van spanning in het te genwoordige wereldbestel. Naar een communistisch Azië? De jongste botsingen in China tussen de regeringstroepen en de communisten, bet nog steeds bezet houden van Iran (Perzië) door Russische strijdkrachten en de reeds hierboven genoemde feiten doen ons komen tot de vraag: Komt er een communistisch Azië? Direct daar bo venop rijst ook de vraag: Zal het Chris tendom in Azië zijn invloed verliezen...? De loop der historie gaat haar gang, onweerstaanbaar V/ij hopen echter vurig, dat ondanks deze ontwikkelingen de grote wereld machten in staat zullen blijken over die vele moeilijkheden heen de handen in een te slaan, tot heil van het ganse menselijke geslacht. W. K. Japanse „dodenmars" op Borneo veroorzaakte 1800 doden De „Daily Mail" bracht deze week op de voorpagina onder de vette kop „Borneo death march of 1800 priso- ners" een artikel van zijn speelde correspondent te Singapore over de massamoord op 1899 geallieërde krijgs gevangenen twee maanden voor de capitulatie. Slechts zes overlevenden werden op Borneo door Britse en Australise officieren, die op een on derzoekingstocht uit waren, aangetrof fen. De Japanse officieren, die er bij betrokken waren, zijn gearresteerd en zullen terechtstaan als oorlogsmisda digers. In een tweetal dodenmarsen werden de krijgsgevangenen door de binnenlanden van Borneo gejaagd, ziek en gewond als zij waren. Diege nen, die er tenslotte bij neervielen, werden door de Japanse bewakers door bajonetsteken of revolverschoten om het leven gebracht. Dertig jaar geleden tij dens de donkere dagen van de eerste wereldoorlog, sta ken twee Helderse jongens, Rens en Willem Zwaan, de Atlantische Oceaan over om in de Verenigde Staten hun geluk te beproeven. En zij slaagden! In het Aprilnummer van het Vloottijdschrift der V. S. vonden we een rijk geïl- ustreerd artikel, gewijd aan dat wat deze twee Hel derse kerels wisten te be reiken. In die dertig jaar werden zij actieve burgers van Amerika en nu vormen zij een belangrijke factor in de productie van vliegtuig onderdelen en het ont werpen van nieuwe plan-, nen op luchtvaartgebied, zowel voor de marine als voor ho* leger. Sinds 1915 ?hn Wi'liam en C. P. Swan (Zwaanl verbonden aan de vliegtuigindustrie. Zij klommen op van monteurs tot eigenaren en fabrikan ten. Hun gemeenschappelijk streven. „Pennsylvania Vliegtuig- werken" in Upper Darby, Pennsylvania is het bedrijf, waarvan de twee broers tezamen met Nich. Sclufer de eigenaars zijn. Mijn Pennsylvania Works" zegt William Swan is het resultaat van het werk van een groep men sen, die bijna 30 jaar sa men hebben gewerkt in de vliegtuigindustrie. Van zijn kinderen, drie jongens en een meisje, zijn er twee bij de marine (de foto's tonen hun echte Hollandse koppen in het Amerikaanse marinepak), de derde Ralph is nog op school, de dochter Ruth v:ndt haar werk in het be- drüf van haar vader. Alvorens in 1942 de vlieg- tuigwerlcen werden opge richt waren William en zijn broer werkzaam op het terrein van de experi mentele luchtvaart en de productie en waren zij in dienst van verscheidene bekende Amerikaanse en buitenlandse fabrikanten. Beide begonnen hun loop baan bij de vliegtuigindus trie als voorman, opzichter en later als monteur bij ver schillende vliegtuigmaat schappijen o.a. de Standard Aircraft te New York. Ongetwijfeld zullen zij tussen al hun vliegtuig plannen door nog wel eens terugdenken aan het winderige plekje Holland, waar eens hun wieg op stond. En dat de twee zoons van Wjlliam dienden bij de Navy is in elk geval een teken, dat zij hun hart aan de zee hebben verpand, de zee die toch overal het zelfde lied zingt, bij Nieu- wedien. maar ook langs Amerika's kusten W. K. Enige jaren geleden, na het veroveren van Oost-Afrika, sprak de Duce tot een enthousiaste meztigte dit woord: „In één maand zijn oude rekeningen van jaren ver effend". Op dit woord, waarmee hij een gevoelige snaar bij het volk aanraakte, volgde een schier eindeloze ovatie. En geen wonder. Een mens is van na ture wraakzuchtig. Als hij hoort van het vereffenen van oude rekeningen, is hij er dadelijk bij. Wij doen dat allen zo graag. Zelfs ce meest vredelievende naturen. Zoals L?.mech zichzelf wilde wreken en in pralende zelfverheffing riep: ,,Kain wordt zeven maal gewroken, maar JLa- mech zeventig maal zevenmaal!" Wee ons, als d>t motief het leidend be-* ginsel wordt in de staatkunde der volke ren. Dan vermenigvuldigen de oorlogen zich. Als de giote en de kleine volken zich gaan toeleggen op het vereffenen van oude rekeningen, o, dan zijn wij er nog lang niet. Wie spreekt van oude rekeningen is haatdragend. Er zijn mensen, die hiervan spreken ten opzichte van het Duitse volk, van de N.S.B.-ers en de landverraders. Toen na de vorige wereldoorlog Cle- menceau Duitsland op de knieën nad, sprak hij tot de ministers van zijn kabi net: „Mijne heren, daar heb ik zeven en veertig jaren op gewacht!" De vernede ring van 1871 was gewroken. Een oude rekening was vereffend. Maar het ver effenen deed weer een nieuwe oorlog ontbranden, erger dan de vorige. Het is dan ook een boosaardig werk. Er wordt nooit iets door goed gemaakt. Wel kan het zaad zijn voor een nieuwe oorlog, wel wordt aan oude schuld weer nieuwe toegevoegd. Als wij uit het be ginsel leven: Wij zullen nu eens afreke nen, dus een oude rekening eens veref fenen, leven wij uit een verkeerd begin sel. Het Verdrag van Versailles deed deze nieuwe oorlog geboren worden. Men nam toen Duitsland 12 pet. van zijn grondge bied af, 12 pet. van zijn bevolking, 10 pet. van zijn industriële en 74 pet. van zijn ijzerproductie. De oorlogsschatting was 8 X zo zwaar als die in lifll aan Frankrijk was opgelegd. Geen wonder, dat uit dit vereffenen een nieuwe oorlog ontstond. Dezer dagen las ik dat door Duitsland t>0 milii$en mensen de dood zijn inge jaagd en 20 miilioen in de gruwelijke concentratiekampen zijn vermoord. Daar zijn er, die nu willen dat minstens even veel Duitsers worden vermoord door hongerdood. Dat noemen ze dan „het verefenen van een oude rekening". Zo zijn er, zelfs onder de z.g. beschaafde mensen, die de N.S.B.-ers allen willen fusilleren. Zij leven uit het beginsel: „Oog om oog, tand om tand". Dit is boos aardig en in strijd met het christelijk beginsel. Daarom was „het getuigenis der kerken gericht tot ons Nederlandse volk" zo uitnemend. Neen, dat was geen pleidooi voeren voor toegevendheid zonder meer. Maar dat was: het recht zijn loop doen hebben en tegelijkertijd de barmhartigheid niet buitensluiten. Het was een waarschuwen voor „het vereffenen van oude rekeningen". Oude rekeningen vereffenen kan God alléén. Onze vaderen hadden het spreekwoord: „Gods molens malen langzaam, maar malen wonderfijn". Schiller schreef eens: „Wereldgeschiedenis is wereldgericht". In haar algemeenheid is deze gedachte niet juist. Maar wel is er zo nu en dan een gericht in de historie openbaar ge worden, waarvan wij kunnen zeggen: Dit was Gods vinger! Zeker, er zijn nog tal van oude re*£" ningen, die God niet vereffend heeft. Dat wacht op het eir.dgericht. Dan heeft de grote afrekening plaats, óók met «e dictators der twintigste eeuw. De Heere kan met ons ook nog een oude rekening te vereffenen hebben. Daarom beproeve ieder zichzelf. Oude rekeningen moeten ons onrustig maken. In het eindgericht zullen de worden geopend en de doden geoordeeia worden naar hun werken. Gelukkig, er is dan ook een ander boek, dat geopend wordt: het boek van Gods eeuwig welbehagen. Zalig zij wier namen daarin gesenrc- ven staan! Hun rekening is vereffend door Die dat op Golgotha deed. Directeur: S. Koning: hoofdredacte j. Bijlsma: stadsverslaggever Tae*° rt>* de Boer: alg. reportage W Kok: Spo redacteur J Bremer. Correspondent*^ Breezand-Anna Paulowna Ph. F- «J- j Wilde; Julianadorp I. J. Gaakeer: W J tey. Den Burg: Hoofdcorrespo» dentsohap Wierigen: His Wilms, HipP lytushoef.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1945 | | pagina 6