S.S.-ERS ACHTER PRIKKELDRAAD
De herbewapening van de
Stadsnieuws
Boeven, die tot levenslang
werden veroordeeld
IJshockey
De nationale feestdagen
Burgerlijke Stand.
ZANGRECITAL JAN WILLEMS
Wal brengt de Radio
Doodstraf geëist voor
verrader
Een Zuid-Slavische federatie?
Constructie-experimenten Duitse Marine
in Nederland
De nieuwe bewoners van Erfprins
Sinds de vrouwen uit Erfprins weg
zijn is het kamp veranderd. Op het ap
pèl is er geen gelonk meer van vrou
wen in gevangenschap tegen gedetineer
de mannen. Het is er straf-militair ge
worden. En dat militaire karakter heeft
het kamp meer gekregen, toen de Hol
landse S.S. de stenen brug overgegaan
is en door de ronde poort naar binnen
marcheerde. Een groep degeneré's, die
Vóór enige maanden nog met veel ver
toon en hakkengeklik door onze stra
ten stapte en recht en wet vertrapte
in dienst van zijn Führer.
Nu zit de S.S. achter prikkeldraad.
Men ziet, als men op Koningsweg of
Huisduinerweg loopt de hoge palen»
rondom het kamp. Een haag van prik
keldraad gespannen van paal tot paal.
Op de hoeken torens, waarvan 'savonds
zoekend het licht over het kampterrein
schijnt. De wachten binnen en buiten
zijn op hun qui-vive, want de gevange
nen, die nu huizen op het fort Erfprins
zijn voor een groot deel misdadigers.
Boeven, die hun leven lang niet anders
gedaan hebben dan van de ene gevange
nis naar de andere gaan. Elementen, die
zelfs door de Duitsers ter dood veroor
deeld zijn. Levenslang veroordeelden
uit Nederlandse strafgevangenissen hui
zen eronder.
Toen Mussert zijn Nederlandse S.S.
vormde waren er gelukkig niet veel
Hollandse jongens, die vrijwillig
deze dienst wilden aangaan. Er waren
wat kinderen van 15 en 16 jaar, die er
invlogen, door jeugdige onbezonnen
heid, er waren bedrogenen, wien een
sportopleiding werd voorgespiegeld en
die door domheid tekenden, toen ze nog
niet wisten wat S.S. betekende. Er wa
ren er. die door vrienden werden om
gekocht en enkele fanatiekelingen, die
meenden „Volk en Vaderland" op deze
wijze te kunnen dienen. Maar over het
geheel was er weinig animo voor dit
korps.
Toen werden de leden geworven in
de gevangenissen. De grootste misdadi
gers konden vrijkomen, als ze tekenden
bij de S.S. En deze veroordeelden, die
niets meer van het leven hadden te ver
wachten. tekenden. Ze kwamen daar
door buiten de cellen waar ze hun le
ven anders zouden moeten slijten. Ze
kregen een uniform, ze konden hun
wraakzucht koelen op onschuldige bur
gers. Ze verwachtten het heil, hoe kon
het anders, van de overwinning van de
Duitse wapenen. En ze trapten daardoor
mee, ze vierden hun bestialiteit uit. Er
waren er die het zelfs de Duitsers te
beestachtig maakten en die werden
veroordeeld tot zware straffen.
En nu zitten deze boeven in Erfprins
Je waant je tussen de bewakers van
Bergen-Belzen als je de lange gangen
van Zeefront doorloopt. In de kamers
zitten ze, in de gangen komen we ze
tegen en als het „orde" uitgeschreeuwd
wordt door de kamerwachten, wanneer
ze den commandant met den man van
de krant zien. dan springen deze mario
netten in de houding, strak^en stram en
kijken met hun zielloze gezichten naar
de twee mannen, die binnenstappen.Ze
zijn gedrild deze mannen zoals ze in
de houding sprongen voor den Ober Ge
treiter. zoals ze gekropen hebben voor
den moffenofficier. zo staan ze nu voor
hun nieuwen commandant. Het zijn voor
het merendeel karakterlozt wezens, ke
rels waarvoor je geen enkel respect
hebt, kerels, bij wie de misdadigheid op
de domme koppen ligt. De diepliggende
ogen, waaruit geen hart spreekt, in de
vermagerde gezichten.
De Nederlandse S.S., het keurkorps
van Hitier. Het zijn boeven en misda
digers, kerels die hun handen niet
thuis kunnen houden van de spullen
van hun vrinden, die als ze er de kans
toe krijgen het brood uit de keuken
gappen. „Ik zou m'n vulpen niet graag
vijf minuten op m'n tafel laten liggen",
zegt dokter Schoorl, „want ik ben er
zeker van. dat wanneer die even zonder
toezicht ligt, hij verdwenen is."
„Vanmorgen nog". zegt verpleger
Brauns, „werd er een op heterdaad
betrapt, die had een deken onder zijn
jas verborgen, gewikkeld om z'n li
chaam."
'"t Is geen gemakkelijke taak om met
dit stelletje om te springen", zeggen
we tegen den nieuwen commandant van
Erfprins, den heer F. Hayemaye.
,Nee, gemakkelijk is het niet", zegt
de commandant „omdat je je bij dit
werk toch vooral ook telkens moet rea
liseren. dat je hier mensen voor je
hebt. mensen waarvan er waarschijnlijk
verschillende toch ook weer in de
maatschappij terug zullen komen. Want
het zijn niet allen boeven. die hier
zitten, al is er een groot percentage bij,
maar er zijn er ook bij, die hier eigen
lijk niet behoren. Daar kijkt U mis
schien verwonderd van op. maar een
feit is het. Daarom is er een scherpe
selectie toegepast."
En dan vertelt de commandant van
de leiding en werkzaamheden in dit
kamp. In een volgend artikel zullen we
daarover vertellen.
Weg met emotie en benauwenis
Ga een dansje maken in
,.DE ROSKAM'.
De derde gemeenschapsavond van de
Helderse Jeugdraad stond in het teken
van de sport. Nadat de Zingende Zwer
vers enige nummertjes gezongen hadden,
hield de heer Jan Suurbeek een causerie
over de IJshockeysport.
Deze „vakman" de heer Suurbeek
speelt in het Ned. IJshockey-team gaf
eerst een kort overzicht van het ontstaan
van genoemde sport in Canada, welk land
voor het beoefenen van ijshockey bijzon
der geschikt is. Iedere stad "van de grootte
van Den Helder heeft een 15-tal ijsbanen,
waarvan minstens één overdekt. Winnipeg
bijvoorbeeld, heeft twee overdekte banen,
maar iedere open plek in de stad wordt,
zodra dit mogelijk is, tot ijsbaan ingericht.
Als clubhuis fungeert dan een oude tram
wagen. Vandaar dan ook, dat het enthou
siasme onder de Canadezen voor deze
sport zo groot is. Een jongen van vijf jaar
gaat zijn kunsten reeds op dit gebied ver
tonen, met behulp van een afgedankte
hockeystick, net zoals bij ons dergelijke
knapen met groot élan aan het „koppen"
en „goalschieten" zijn.
De heer Suurbeek noemde enige techni
sche bijzonderheden, o.a. de zware uit
rusting van den speler, die zo moet zijn,
omdat hij wel tegen een stootje moet
kunnen, daar het spel, hoe mooi het ove
rigens ook is, toch vrij ruw gespeeld
wordt. Spreker schetste de geschiedenis
van het Nederlandse ijshockey, en het ont
staan van het team „De Ijsvogels".
Wil men deze sport goed leren, dan moet
men eerst uitstekend kunnen schaatsen
rijden, en dat met de stick in de hand,
wat lang niet meevalt.
Natuurlijk kwamen verschillende vra
gen los, die de heer Suurbeek op gees
tige wijze beantwoordde. Hij gaf toe, dat
hij liever een fikse wedstrijd speelde, dan
een lezing over deze soort te houden!
Op één der vragen gaf de heer Suur
beek als antwoord, dat hij graag eens
naar Den Helder wil komen, om als
„leermeester" aan belangstellenden enige
technische instructies te geven, mits na
tuurlijk de interesse groot genoeg is.
De „Zingende Zwerves'T besloten deze
geslaagde gemeenschapsavond met een
paar aardige liedjes.
Maandag j.I. werd in de bovenhaal
van Casino een vergadering gehouden
van vertegenwoordigers der buurt- en
Oranjeverenigingen, met het doel, te
komen tot vorming van een Comité voor
de feestviering op nationale feestdagen,
zoals 5 Mei en 31 Augustus. Het bevrij
dingsfeesten-comité had de leiding op
deze avond. Bij afwezigheid van den
heer Henderikx fungeerde de heer R.
C Gomes als voorzitter.
Na een korte inleiding, waarin een
duidelijke voorstelling werd gegeven
van het belang van samenwerken ook
op dit gebied, kwam de behandeling
van verschillende vragen en opmer
kingen aan de orde. Het resultaat der
besprekingen was, dat iedere vereni
ging een vertegenwoordiger krijgt in
een contact-comité, dat op zijn beurt
de leden van het hoofdcomité benoemt
Buurtverenigingen, die niet op deze
vergadering vertegenwoordigd waren,
worden verzocht, het adres van hun
secretariaat op te geven aan den heer
Prins, Javastraat IQ?.
Bevallen: P. M. v. d. Berg—Boer-
dijk, z. D. SwartNoeken, d. A. T.
NoordeloosNuijens, d. I. E. Fonteijn
Smit, z. A. Vlas—Molijn, d. W. Bar
biersvan der Doe, z. Th. M. Bijl
Papo, d. C. M. Robben—Borgart, z.
G. Scheper—Boerman, z. S. Bergsma—
Veenstra, d.
Ondertrouwd: H. de Vries en M.
J. Mastemaker. J. Purmer en W. van
der Linden. C. Kurz en P. A. Groot.
P. G. M. de Vries en M. Chr. Hertog.
J. A. K. Verwillegen en C. E. Toering.
K. Woort en A. Sluijs.
Getrouwd: G. Veenman en M. C. de
Does. J. Gouka en G. Koch. M. A.
Rozemond en H. A. van Pel. J. Bruin
en W. van Toledo. A. Windt en M.
Kiekebos. J. Bennema en N. Verweij.
Overleden: P. J. Dekker, m., 73 j.
Onze Helderse tenor Jan Willems geeft
Zondag a.s. een recital van liederen
van de componisten Schubert, Richard
Strauss en Mahler. Als vleugelsecon
dante zal Zr. van der Lans fungeren.
Op het programma staan een tiental
liederen van Franz Schubert, o.a. het
gedicht Erlkönig van Goethe, Frühlings-
traum, en Rastlose Liebe, liederen,
waarin de ziel van den dichter zowel
als van den componist tot ons spreekt,
Jan Willems houdt zijn recital in het
gebouw der operettevereniging „Harmo
nie" aan de Bierstraat (voorheen mode-
atelier Spruit), Zondagmiddag om 3 uur.
Het zaaltje zal verwarmd zijn, en de
ruimte is zodanig, dat aan de intieme
sfeer, die voor de te zingen liederen
een eerste vereiste is, geen afbreuk
wordt gedaan.
Toegangskaarten zijn verkrijgbaar bij
muziekhandel Strang, Julianapark. Het
aantal plaatsen is beperkt.
HILVERSUM 1, 14.—15.15 Cavalleria Rus-
ticana, opera van Mascagni. 15.15—15.30 Het
kwartier voor de vrouw. 16.15—16.30 Rhap-
sodie Espagnole, Ravel. 17.35—18.— Louis
Armstrong-progr., (gr.pl.) 18.15—18.30 Ca-
baretuitz. „Zes en een kwart". 18.3018.45
Rijk overzee. 19.19.30 Nieuwsber. en pro-
gramma-overz. 19.3020.Kwartet in F
gr. t., Ravel. 20.3021.Sterren van het
Franse chanson. 22.1522.30 Mens en Maat
schappij. 22.30—23.— Componist van de
week: Hector Berlioz. 23.0123.15 Nieuws
ber. en post scriptum. 23.15—23.30 Avond
wijding.
HILVERSUM 2, 415 M.! 18.01—18.38
Nieuwsber. en progr.-overzicht. 19.—19.30
Dolf v. d. Linden en zijn „Metropole"
orkest, met zang van Tony van Hulst.
19.30—20.— Progr. v. Nederl. strijdkrachten.
20.0121.Het Omroepojkest. 21.1521.45
„Musette Romantiek". 21.4522.Avond
wijding. 22.22.20 Nieuwsber. en Parlemen
tair overzicht. 22.2022.57 Op de drempel
van de nacht.
VOOR DONDERDAG 29 NOV.
HILVERSUM 1, 301 M.: 6.45—7— Och
tendgymnastiek. 7.017.20 Nieuwsber. en
progr.-overzicht. 7.20—7.50 Lichte ochtend
klanken. 7.50f.Ochtendwijding. 8.01
820 Nieuwsber. en progr.-overzicht. 8.20—
9.— Operette-selectie. 10.—10.45 Muziek bij
de arbeid. 11.4512.Berichten over
krijgsgevangenen in het Verre Oosten.
13.0113.20 Nieuwsber. en progr.-overzicht.
Gisteren stond voor het Bijzonder
Gerechtshof te A'dam terecht de 26-
jarige K. Rodermond.
Verdachte was een lid van de N.S.B.
maar had zijn opleiding in Schalkhaar
genoten en hij was bevriend geraakt
met een dame, die qpn Joodse onder
duiker en een Duitse deserteur in haar
huis in llaarlem verborgen hield en
in opdracht van zijn chef, wachtcom
mandant Krist, won hij het vertrou
wen van deze vrouw en dat van de
bij haar ondergedoken mensen, met
wie hij 's avonds vaak genoeglijk een
kaartje legde. Verdachte wist, dat er
in de wonig van- zijn vrienden een ra
dio w&s en een schuilplaats. Ook wist
hij dat ae Joodse onderduiker illegaal
werk deed en toen deze, tezamen met
een anderen ondergrondsen strijder
hem vroeg voor wapens te willen zor
gen voor een beraamde overval op
de gevangenis in Utrecht, achtte de
politieman de tijd gekomen, om
zoals de president, mr. van Vugt, het
uitdrukte, zijn judasrol te spelen. Hij
gaf alles wat hij wist, door aan zijn
chefs met het gevolg, dat er een over
val in de woning geschiedde, waarbij
alle betrokkenen gearresteerd werden.
De verrader speelde zijn spel zo
"goed, dat zijn gearresteerde vrienden
toen zelfs nog niet wisten, dat hij de
oorzaak van de ellende was. De ge
vangenen werden weggevoerd en twee
ervan werden gefusilleerd.
Zoals te verwachten was, eiste de
advocaat-fiscaal tgen dezen verdachte
de doodstraf. Uitspraak 4 December.
MOSKOU SYMPATHIEK TEGEN
OVER BEWEGING IN
AZERBEIDSJAN.
Naar verluidt, zou het Sowjet-Rus-
sische volkscommissariaat van buiten
landse zaken de Iraanse regering te
verstaan gegeven hebben, dat Moskou
in aanmerkelijke mate sympathiek
staat tegenover de eisen, welke in de
verklaring van de zogenaamde „alge
mene volksvertegenwoordiging van
Iraans Azerbeidsjan" naar voren zijn
gebracht. Deze verklaring, «waarin ge
dreigd werd met strijd voor de „na
tionale autonomie", is door de „ïzves-
tia" onder een driekolomskop gepubli
ceerd en nam in dit blad meer plaats
in dan het verslag van het proces te
Neurenberg.
Men acht het niet uitgesloten, dat er,
vooral in Joego-Slavië en Bulgarije, po
gingen zullen worden gedaan om tot een
Zuidslavische federatie te geraken, die
zich zou uitstrekken van de Adriatische
tot de Zwarte Zee. Een aanwijzing ziet
men in de omstandigheid, dat zowel
Joego-Slavië als Bulgarije de monarchie
grondwettelijk zouden gaan afschaffen.
Aan Tiet slot van de ochtendzitting
kwam gisteren de herbewapening der
Duitse marine ter sprake.
Sinds 1920 bereidde Duitsland het
herstel fler onderzeevloot voor, onder
meer door constructie-experimenten
in Nederland onder camouflage van
een civiel bureau. Dit werd bekend ge
maakt in het manuscript voor 't werk
„historie der Duitse vloot 1919-1939"
met medewerking van het oppercom
mando der Duitse vloot geschreven
door kapitein ter zee Schuessler. Het
manuscript werd gisterenmiddag door
Alderman aan het tribunaal overhan
digd als bewijsstuk.
Duitsland wilde, naar Rader bij zijn
verhoor verklaard heeft, zich aan de
letterlijke tekst van Vereailles houden
doch over het geheel trachten zoveel
mogelijk voordeel te bereiken. Daar het
verdrag de bouw van onderzeeërs in
Duitsland verbood heeft de marinelei
ding maatschappijen .in andere landen
opgericht om ze daar te doen bou
wen. Niet alleen in Holland doch ook
in Spanje. Finland, Japan, Turkije en
Argentinië. Bijna de gehele middag
was gewijd aan de Duitse verdrags-
sehending?n op marinegebied en de
naam Rader is aan welhaast al deze
schendingen verbonden.
Het meeste materiaal ten bewijze
van de Duitse toeleg om de vlootbepa-
lingen te schenden levert het manus
cript. Doch stapels andere documenten
werden de zaal binnen gedragen,
waarbij oude orders van Rader in
1932 om verkapte torpedoboten te
bouwen en deze pas te bewapenen
wanneer de toestand der politieke
controle dit toestond. Alderman merk
te hierbij scherp op dat deze zinsnede
zeer merkwaardig is daar het volgend
jaar de greep naar de macht zou
plaats hebben.
Hitier gebood In 1934 de bouw van
hulpkruisers voor de overzese wate
ren, die als camouflage genoemd moes
ten worden „transportschepen". Zu
moesten voor het einde 1935 klaar zijn.
De luchthartige wijze waarop
de
Duitse vlootbouw gefinanciërd werd
blijkt uit Raders verslag van een on
derhoud met Hitier, waarin hij klaag
de dat de fondsen voor de vlootbouw
niet toereikend waren om het versnel
de programma voor 1938 klaar te Krij
gen. Hitier wist raad ?n zei dat °T'
Ley dan maar 150 millioen van het s
beidsfront ter beschikking moest s e
len.
