Piet van Twisk's „bolwerk" jubileert
„Nederland helpt Indië"
De onderwijsvernieuwing
Stadsnieuws
Nazorg Kamp Rees
KOUSEN EN SOKKEN
VERKRIJGBAAR!
Denemarken helpt
onze kinderen
Uitreiking pakketten
Lezing van den heer Feringa
25 jaar Tivoti-bioscoop
Op Vrijdag 14 December a.s. zal het,
precies op de dag af, 25 jaar geleden
zijn, dat het gebouw „Tivoli" omge
schakeld werd tot bioscoop onder
directie van den heer P. van Twisk,
en dat zelfde Tivoli was toen, even
precies uitgerekend, de vijfde bios
coop in Nieuwediep. Daar zowel het
theater als zijn directeur grote popu
lariteit genieten en waar meer dan één
generatie Jutters belang stelt in beide,
willen wij in onderstaande regels even
de klok een kwart eeuw terugzetten.
Vijf en-twintig jaar geleden. Tivoli
bestond, maar het was nog niet gepro
moveerd tot het illusie-paleis, dat „bios
coop" heet. Het was een schouwburgzaal,
net als „wijlen" het Casino en het
floreerde opperbest. Hoe kon het ook
anders, in een zo welvarende stad als
Nieuwediep, waar de Jantjes dans-grage
voeten bezaten en waar ook Jan-de-
burger over een vlotheid beschikte, die
een instelling als Tivoli onontbeerlijk
maakte.
De naam Tivoli klinkt de vorige gene
ratie niet alleen vertrouwd in de oren,
doch ook sympathiek. Menige verloving
werd hier in de kiem geboren, menige
toneel-stunt ontlook op deze planken, en
iedere nieuwe dans, ook al heette ze
anders dan Lambeth Walk en Hookey
Pookey (excuseer als ik het fout schrijf,
lezer....!) beleefde in de Tivoli haar Hel
ders debuut.
Tivoli was gezellig, en zelfs de meest
nurkse Nurks zal dit feit niet willen en
niet kunnen betwisten. Het hoorde
bij de Jutterij, net zoals de Windwijzer
er bij hoorde, de Vuurtoren en het Pe
perhuisje.
Het offensief.
Toen kwam de 14de December 1920. De
schouwburgdeuren werden gesloten en
opnieuw geopend als bioscoop-deuren.
Nieuwediep wreef zich de ogen uit. Er
ware» al 4 bioscopen, en wel de Witte,
de Scala, Tavenu en Cinema Palace. Hoe
ter wereld was het mogelijk dat ook nog
de Tivoli een vinger in de pap wilde
hebben! Zou er iets met Piet van Twisk's
verstand niet in orde geweest zijn
Neen, Met dat verstand was het uit
stekend in orde. Piet van Twisk wist
drommels goed wat hij deed en de con
currentie bemerkte dit eerder dan haar
lief was. Het zou ons te ver voeren hier
in details te treden, voldoende zij dat
de ene bioscoop na de andere ter ziele
ging en dat de Tivoli als overwinnaar uit
het strijdperk trad.
25 jaar TivoliOnze gedachten gaan
terug. Films komen terug in de herinne
ring. „De koningin der aarde".... „Me-
tiopolis".... „De man met het ijzeren
masker".. „Eddy Polo".. „Dr. Cagligari"
„De graaf de Monte Christo".... Weet u
ze nogSerie films, die 12 weken
„Hepen". Ontzaglijke nonsens-films vaak,
de grootst mogelijke humbug en bedot-
terij. Maar de Tivoli zat vol. £en illusie-
Er is een tijd geweest, dat jonge Ne
derlanders werden opgepakt door Duit
sers en dan over de grens werden ge
transporteerd en in kampen gestopt. We
denken er al niet meer aan, wij Neder
landers, die alleen maar te kampen had
den met wat weinig eten en dan al
dachten dat we het 't beroerdste hadden.
De xielderse jongens, die in kamp Rees
hebben gezeten, vergeten echter niet
gauw.
Vrijdagavond j.1. waren zij met echt
genoten vergaderd in de bovenzaal van
Formosa. Op initiatief van den heer W.
Bakker van de Rijkswerf heeft de heer
Krimp, teehn. hoofdambtenaar van de
gemeente Haarlem op die avond het een
en ander verteld over de pogingen om
de jongens uit die kampen te halen en
dat was interessant. Legio zijn de ver
hagen van mannen met revolvers en
maskers. Hetgeen de heer Krimp en
zijn mannen gepresteerd hebben gebeur
de echter met de tong en valse papie
ren. Als doktoren bezochten deze he
ren de kampen in Duitsland en met
grote brutaliteit ontvoerden zij jongens
bij tientallen. In één kamp kwamen de
zelfde heren maar eventjes viermaal.
Zij kochten jongens los met geld, drank,
sigaren, medicamenten en overbluffing.
Teveel ruimte zou het kosten alle ver-
ha'en op papier te zetten, misschien
gebeurt dat nog eens in boekvorm en
dan met op de eerste bladzijde een ere
saluut voor den heer Krimp en zijn
mannen.
paleis bij uitnemendheid. Men „vrat" de
films, èn men at daartussen door z'n
sausjes en pelde z'n sinaasappeltjes. Want
dat mocht (en het mag, geloof ik,
n o g!) in Tivoli.
Do Tivoli is geen mooie bioscoop. In
tegendeel, zij is on-aesthetisch, zij is ba
naal, zij is hol en kil. Maar hoe komt het
dat iedere Jutter bij voorkeur naar de
Tivoli gaat? Dat is het grootste wonder
van al. Of.... is het de sfeer van die
honderdduizenden, die er hun hart op
haalden aan die eindeloze stroom van ro
mantiek, die hier, een kwart eeuw lang,
voorbij golfde?
En de directeur?
Wij spraken hem, dezer dagen.
„Nog plannen?"
„En óf.... een mooi, modern theater ln
Den Helder.... dat moet er komen, en
het zal er komen"
„En de Tivoli?"
„De Tivoli.... die blijft.... dat is m'n
bolwerk.... dat was m'n begin en zij zal
m'n einde zijn".
Aldus de 63-jarige Piet van Twisk, de
Jutterse bioscoop-koning.
Het wordt geen groots feest. De tijd is
er niet naar en de jubilaris schijnt het
zelf ook liever kalm aan te willen doen.
Er zal wel iets gebeuren, anders was Piet
niet de geboren publiciteits-man, die hij
is. Zo kwam ons ter ore, dat de totale
entrée's van die Vrijdagavond volledig
naar een liefdadig doel gaan. En zo zal
er nog wel meer komen....
A. C. 'VAN KAMPEN.
Voor de zender Herrijzend Neder
land is V-ijdagavond in een toespraak
door H. K H. Prinses Juliana de ac
tie ingeleid van het Comité „Neder
land helpt Indië". Ook werd het
woord gevoerd door den voorzittter
van het Nederlandse Rode Kruis en
door oud-minister Weiter.
Zij wezen allen op de dringende
nooc'zaak, de helpende hand te verle
nen aan hen, die uit Indië repatriëren
Deze mensen hebben zoals voldoende
bekend mag heten, een zeer kommer-
veile tijd achter de rug. Het ontbreekt
hun veelal aan de meest noodzakelij
ke kleding. Het Comité „Nederland
helpt Indië" zal nu in samenwerking
met het Nedeerlandse Rode Kruis alle
brqrhtin inspannen, om deze landge
noten te helpen.
Ook is het de bedoeling van het
comité, om zo spoedig mogelijk, dus
7< dra de situatie in Indië dat toelaat,
eveneens bijstand te verlenen aan de
bevolking van Indië zelf, in de vorm
van het verschaffen van kleine, le
vens- en geneesmiddelen. Voorwaar
een veelomvattende taak, die niet al-
lesn zeer veel arbeid, maar ook veel
geld eist. Daarvoor is echter de steun
nodig van bet gehele Nederlandse volk.
De actie, die nu is ingeleid, vereist
dan ook ieders medewerking.
Zoals bek;nd is, hebben het Helders
Mannenkoor en het Toonkunstkoor
In deze hun taak ook ten volle be
grepen. De uitvoering die zij Dins
dagavond met de beide prominente
solisten zullen geven, geschiedt daar
om ten bate van bovengenoemd co
mité Een woord van lof voor belde
koren en voor hun energieken diri
gent, den heer Leeuwens, die wel de
nestor van onze plaatslijke musici ge
noemd mag worden, is dus stellig op
zijn plaats.
Het kan bij dit mooie initiatief ech
ter niet blijven Van de zijde va.i de
He'derse pemoanschan moet natuur
lijk ook de nodige belangstelling wor
den getoond. Een ieder, die deze avond
vrij kan maken, moet dus zijn schre
den richten naar de Nieuwe Kerk aan
de Wes'straat. waar hem een avond
wacht vsr muzikaal genieten, terwijl
hij bovendien weet mede te werken
ean de zo noodzakeliike actie van het
convté .Nederland helpt Indië". Men
behoeft niet bevreesd te ziln, de gan
se svond te zitten huiveren van de
koude, want de temneratuur in de
kerk zal zeer behaaglijk zijn. Onge-
twijfe1d zal dit voor velen een factor
zijn. die meetelt!
Wij rekenen dus Dinsdagavond op
ten volle kelk
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat met ingang van 10
December a.s. op de letterbon A der
textielkaart V.A. 510, benevens vier
der reeds aangewezen bonnen 115
dezer kaart een paar kousen of sok
ken verkrijgbaar is.
De zogenaamd standaardkousen zijn
verkrijgbaar op de letterbon A. zon
der inlevering van genummerde bon
nen.
Het was een goede gedachte van het
Deense Roode Kruis om levensmiddelen
pakketten beschikbaar te stellen voor
kinderen uit de Nederlandse getroffen
gebieden. Een en ander vormde nogal
een moeilijke distributie, doch via de
scholen is het mogelijk geworden op
vlotte en bevredigende wijze de heer
lijkheden op hun plaats van bestemming
te brengen.
Was deze hulp een half jaar eerder
gekomen, wij geloven, dat het nog beter
te pas zou zijn gekomen, doch wie de
talloze vrolijke gezichten heeft gezien,
beseft, dat de kinderen de boter, kaas,
melkpoeder en suiker oppergraag lusten.
Wij bevonden ons Vrijdag j.1. op een
der scholen in onze stad, waar na school
tijd de uitdeling zou plaatsvinden. De
kinderen zagen er heel wat beter uit
dan ruim een jaar geleden, toen een
veertigtal magere kindersnuitjes je da
gelijks zat aan te kijken. Zij deden toen
hun best om de interessante vraagstuk
ken, zoals die traditionele twee-kranen-
geschiedenis en de heren A. en B., die
tegelijkertijd van een plaats vertrok
ken, de een per fiets, de ander per auto,
te snappen en daarbij en daardoQr het
rommelend, kale hongergevoel te
overstemmen. Als het dan tijd was,
vertrok de schare, armoedig gekleed,
proper en fris nog weliswaar, maar het
waren onmiskenbaar pakjes van oudere
broers en zusters, die moeder in oorlogs
tijd voor de kleinere hummels pasklaar
gefatsoeneerd had. Vele kinderen gin
gen barrevoets, weer of geen weer, de
lange tocht naar huis, waar koude en
narigheid hun wachtte
Vorig jaar was het geen Sinterklaas,
was de schooljeugd verspreid over de
provincie, geëvacueerd naar alle oorden
School was er niet, vóór alles ging het
voedselprobleem, en daarbij was het
kind tenvolle ingeschakeld: het ging de
boer op, scharrelde hier en daar tar
we en rogge op, gerst was ook goed. Dat
was Sinterklaas 1944!
Gelukkig, nu was het anders: de
ouders konden hun kinderen iets ge
ven, al was het dan misschien maar een
kleinigheid, de vreugde van het mooie
kinderfeest was aanwezig, voor de volle
honderd procent.
In de hoogste klas lijkt het wel een
distributiebureau, daar is de „boven
meester" bezig de stamkaarten af te
tekenen, waarna de betreffende ouder
het pak- voor zijn zoon of dochter in
ontvangst neemt, maar, het is een vro
lijk distributiebureau: allemaal vrolijke
gezichten en helemaal geen bureaucratie.
Als de uitdeling heeft plaats gevonden,
wordt een foto gemaakt: allemaal met
plezierige gezichten, terwijl de pakjes
in de hoogte gestoken worden. Natuur
lijk moet de meester er ook op, en zelfs
de „juf" uit de eerste ontbreekt niet.
Bij haar was het nog veel mooier.
Geen wonder, de pukkies uit de „eerste"
genieten zo'n nog-nooit-beleefde uitde
ling van eten, zegge en schrijve eten,
pas met volle teugen. Talloos zijn de
uitroepen, en nieuwsgierig dat zij zijn!
De juf weet op tactische wijze een
voedselrevolutie te bedwingen. De moe
ders zijn niet minder verheugd!
De Helderse jeugd is het milde Dene
marken dankbaar voor het goede, dat
het land van melk en boter schonk.
Dat de goede verstandhouding moge
bijdragen tot het bestendigen van de
vrede, zodat honger en armoede niet
meer geleden behoeven te worden!
De vrachtrijder, de heer P. C. Kaan
van de Ruyghweg, heeft belangeloos
voor het vervoer van de pakketten naar
de school gezorgd.
Zaterdagmiddag om 2 uur waren bur
gemeester en wethouders en het grootste
gedeelte van het onderwijzend personeel
van de gemeente Den Helder in een der
zalen van het Raadhuis bijeen, waar de
heer Feringa, inspecteur bij het L.O.,
een interessante causerie heeft gehouden
over het onderwerp „Onderwijsvernieu
wing".
Dr. de Vries opende deze middag en
leidde met enige woorden den spreker
in. Verder bleef het deze middag eigen
lijk bij een inleiding, want de heer Fe
ringa heeft verteld, waarom de onder
wijsvernieuwing nodig was en waar de
richtlijnen voor deze vernieuwing ge
zocht moeten worden.
Een oude bekende.
In deze tijd van vernieuwing is de on
derwijsvernieuwing een oude bekende.
Reeds in de jaren vóór de oorlog en
vooral in het jaar 1939 is veel en belang
rijk werk in deze richting gedaan. Nu
echter in dit na-oorlogse tijdperk, is ver
nieuwing op velerlei gebied een behoefte
gebleken, de departementen zijn van dit
woord vernieuwing goed doordrongen, en
de onderwijsvernieuwing zal zeer zeker
in den minister van onderwijs, prof. dr.
G. de Leeuw, een groot voorstander vin
den. De tijd is dus rijp en waar zich dus
op elk gebied vernieuwingen voordoen,
zal het onderwijs niet kunnen achterblij
ven, vooral daar het onderwijs, zoals dat
nu wordt gegeven, ook al in de 19e eeuw
werd gegeven. De onderwijzer is conser
vatief. Dat wordt hij door zijn vak. De
asp. onderwijzer volgt de Kweekschool,
staat een tijdlang naast een andere on
derwijzer voor de klasse en wordt dan
„losgelaten". Hij moet maar zien hoe hij
zich redt, het is te hopen dat 2ijn intuïtie
hem op het goede pad helpt. Hij werkt
zonder critiek. De kinderen nemen aan
wat hij zegt, want hij weet het, hij moet
het weten. Deze onderwijzer tast naar
een juiste methode, meent dan voor
zichzelf en voor de klasse die methode
gevonden te hebben en op dat ogenblik
doet de sleur haar intrede.
Om de ideeën nu eens op te frissen, om
eens te zien hoe een ander dat nu doet,
om met elkaar van gedachte te kunnen
wisselen en daaruit plannen te laten
voortvloeien, welke uiteindelijk kunnen
leiden tot de onderwijsvernieuwing, no
men nu op de Zandhoeve in Bergen
regelmatig enkele, steeds weer andere
onderwijzers bijeen. Zij verblijven een
week op deze Zandhoeve te Bergen, dus
in een mooie omgeving, wat echter niet
wil zeggen dat dit verblijf als vacantie
beschouwd moet worden. Integendeel, er
wordt daar gewerkt, cursussen worden
gegeven, moeilijkheden en inzichten be
handeld.
Het leerplan.
Volgens de heer Feringa moet een
leerplan voor een school eigenlijk voor
iedere school weer anders zijn. Men moet
het leerplan aanpassen naar de omge
ving van het kind. De ouders moeten de
school gaan zien als een deel van het
leven van het kind. De school moet ge
zellig zijn, de lokaliteiten wat aantrekke
lijk ingericht en de lessen moeten het
kind boeien, b.v. een geschiedenisles
moet niet zijn het' overhoren van rijen
jaartallen die uit het hoofd worden ge
leerd, doch een boeiend verhaal, waar
het kind naar verlangt. Het zal van dit
verhaal meer leren en langer iets ont
houden dan van een lange rij uit het
hoofd geleerde jaartallen, welke het na
een week toch reeds weer vergeten zal
zijn.
De heer Feringa wekt het onderwij
zend personeel verder op om toch vooral,
wanneer de gelegenheid zich voordoe
een week de cursus op de Zandhoeve te
volgen en spreekt zijn vertrouwen ui
dat een ieder zijn beste krachten zal ge
ven aan de onderwijsvernieuwing.
De heer Van Zandwijk.
Hierna sprak de heer Van Zandwijk,
die reeds een week op de Zandhoeve J»
geweest. De heer Van Zandwijk dan
burgemeester en wethouders, dat hij
de gelegenheid gesteld is geworden oi
deze week mee te maken. Hij noem
het bezoek aan de Zandhoeve een £ee
telijk bad. Hij ls er z* r enthousiast var-
daan gekomen en is van mening,
men zo'n week niet eenmaal moe n
maken, doch dat periodiek een dei ge
opfrisser mogelijk moest zijn. Na
korte beschouwing over een
der be
handelde onderwerpen op de Zand o
vertelde de heer Van Zandwijk.
waarschijnlijk reeds met Pasen een
congres zal worden gehouden, waar
hoopt te komen tot een plan voor o g
wijsvernieuwing, welk plan ^aBirafn#.r
omstreeks April aan de Tweed* _ho-
7al worden voorgelegd. De sala"s ün
ging zal drastisch zijn, in Engclfpn het
b.v. L.O. en M.O. gelijkgeschakeld e^r
aantal leerlingen per klasse tal y)
sehtjnlQk niet hoger xtjn dan
kinderen.
(Zie vervolg pag. 3)
