r
DE LOON- EN PRIJSPOLITIEK
VAN ONZE REGERING
Zij, die tegenover ons stonden,
moeten heropgevoed worden
JJedrijfstakgewijze nagegaan welke lonen aanvaardbaar zijn
De hoge prijzen
Lonen bij D. U. W. ge"
deeltelijk omlaag.
Nieuwe wachtgeldrege
ling.
Arbeidsbemiddeling.
Waar zijn de meisjes ge
bleven
Voorschotbonnen voor
minder hoopkrachtigen
Loon- en prijspolitiek.
Politieke delinquenten
Twee K. B.'s te wachten.
Decemker-herinneringen
De overheidsdiensten.
Bij bespreking van de loon- en prijs
politiek pleegt te worden vooropgesteld,
dat in de eerste plaats beheersing van
de prijzen nodig is. De regering onder
schrijft dit ten volle. Deze beheersing
is echter slechts binnen zekere grenzen
mogelijk. Het tekort aan grondstoffen,
brandstoffen, levensmiddelen, machines,
meststoffen en zoveel meer dwingen
ons op groote schaal in te voeren, in de
eerste plaats uit Engeland en Amerika.
De prijzen zijn daar tijdens de oorlog
zeer sterk gestegen .Bovendien zijn va
luta verhoudingen vastgesteld, die neer
kwamen op een tweede, vrij sterke de
valuatie van de gulden, zodat Neder
land voor ponden en dollars veel meer
moet betalen dan vroeger, wat de prij
zen der geïmporteerde artikelen verder
verhoogt. Voorts zijn de transportkos
ten sterk gestegen.
De voorwaarde voor het tot stand
komen van gunstiger verhoudingen en
'n verhoging van 't levenspeil is, zo
als overigens voor de hand ligt, maar
in de praktijk niet altijd begrepen
schijnt te worden, toeneming der pro-
duetie. Naarmate het Nederlandse
productievermogen zich herstelt, wor
den wij minder afhankelijk van de
invoer.
Doordat bij de Dienst Uitvoering
Werken, in tegenstelling met de voor
malige werkverschaffing, de lonen de
zelfde zijn als in het vrije bedrijf, zijn
moeilijkheden gerezen. Om deze op te
heffen wordt bepaald, dat alleen die
arbeiders bij de D.U.W. mogen werken,
die in het normale bedrijfsleven geen
plaatsing kunnen vinden en alleen voor
de prestaties die als normaal kunnen
worden aangemerkt, eenzelfde beloning
wordt verstrekt als in de vrije bedrij
ven.
Alvorens een D.U.W .-werk wordt
aangevangen zal in den vervolge over
leg worden gepleegd met de arbeids
beurs, zodat de benodigde werkkrach
ten uitsluitend via deze instelling wor
den betrokken.
Daar de D.U.W. de lonen van het
bouwbedrijf volgde, die veelal hoger
waren dan in de landbouw en andere
bedrijfstakken, oefenden de D.U.W.-
werken in sommige streken op tal van
arbeiders een zuigende werking uit,
waardoor de functionering van het
normale bedrijfsleven werd geschaad.
Dit bezwaar wordt thans reeds goed
deels ondervangen door de bovenver
melde inschakeling der arbeidsbureaux,
doch afgezien daarvan is besloten, de
D.U.W.-werken te onderscheiden in ci
vieltechnische werken, waarop de loon
regeling voor het bouwbedrijf toepas
sing vindt en cultuur-technische wer
ken, waarvoor de loonregelingen in de
landbouw zullen gelden.
Voor de landbouw en andere bedrijfs
takken zullen nieuwe loonregelingen in
snel tempo tot stand komen.
Het ligt in de bedoeling om met
ngatig van 1 Januari 1946 een nieuwe
■wachtgeldregeling te treffen, waardoor
voor het gehele land uniforme bepa
lingen zullen gelden.
Het vraagstuk der personeelsvoor
ziening baart, hoewel het bedrijfsleven
nog slechts ten dele opgang is, geko
men, reeds veel zorg. Meerdere be
drijven toch hebben ten aanzien van
hun werkkrachten met moeilijkheden
te kampen.
Een bijzondere moeilijkheid bieden
de vrouwelijke arbeidskrachten.
Een enquête wordt ingesteld om een
inzicht te krijgen in de vraag, waar de
Gezinnen, wier inkomen het niet
veroorlooft, zich het noodzakelijke
aan schoeisel, kleding en huisraad
aan te schaffen, zullen geholpen wor
den door het verstrekken van voor
schotwaardebonnen.
Deze waardebonnen zullen tegelijk
met aankoopvergunningen, op aan
vrage, worden verstrekt.
Voor het in totaal te verlenen voor
schot zullen maxima worden gesteld,
verband houdende met de gezins
grootte. Ten bewijze, dat de aanvra
ger het voorschot nodig heeft, moet
hij een formulier ondertekenen,
waarin hij verklaart, dat zijn gezins
inkomen een nader vast te stellen
bedrag niet'te boven gaat en dat hij
ook overigens financieel niet in staat
is de goederen aan te schaffen, met
name niet beschikt over saldi. Ach
teraf vindt controle plaats op de
juistheid der opgaven en wordt vast
gesteld, hoe het voorschot moet wor
den terugbetaald.
Doordat de waardebonnen alleen
geldig zullen zijn tezamen met een
aankoopvergunning, wordt bereikt,
dat het voorschot ook inderdaad
wordt gebruikt voor het doel, waar
voor het is gegeven.
meisjes, die voorheen in verschillende
industrieën werkten, zijn gebleven en
wat als juiste oorzaken van hun weg
blijven moet worden beschouwd, ter
wijl mede het vraagstuk van het
dienstbodentekort in studie is genomen
Het buitengewoon besluit arbeidsver
houdingen 1945 voorziet in de instelling
van een college van rijksbemiddelaars,
een instituut dat ook in de eerste jaren
der bezetting effectief heeft gewerkt.
Door de instelling van dit college is
eenheid in het loonbeleid verzekerd.
Bij zijn beschikking van 15 October
1945 heeft het college als richtlijn
vastgesteld, dat zonder voorafgaande
toestemming zijnerzijds geen wijzigin
gen in rechtens geldende lonen mogen
worden aangebracht, tenzij het loon
door de wijziging niet verhoogd wordt
boven 125 pet. van het op 10 Mei 1940
of 115 pet. van het op 31 October 1942
rechtens geldende loon.
Uit de handhaving van deze percen
tages mag niet worden afgeleid dat de
regering of het college van rijksbemid
delaars een loonsverhoging overeen
komende met deze percentages, onder
de huidige omstandigheden in het alge
meen voldoende zou achten.
Het is echter onverdedigbaar, indien
het inkomen van de laagst betaalde ar
beiders beneden een zeker bestaansmi
nimum zou liggen .Zo wordt niet alleen
gedacht aan een „loonplafond" maar
ook aan een „loonvloer". Aangestuurd
wordt op een betere verhouding tussen
de beloning der verschillende catego
rieën dan vroeger (b.v. landarbeiders in
verhouding tot vele andere groepen).
Daarbij wordt niet geaarzeld loonsver
hogingen toe te staan, die veel verder
gaan dan 25 pet. boven het peil van
1940.
Thans wordt bedrijfistakgewijze na
gegaan welke lonen onder de huidige
omstandigheden, gelet enerzijds op de
noodzakelijkheid inflatie te voorkomen,
anderzijds op het bovengestelde doel
der loonpolitiek, voor de betreffende
bedrijfstak aanvaardbaar zijn. Dat be-
drijfsgewijs uitgewerkte loonregelingen
tot stand komen, is mede nodig, opdat
bij werkgevers en werknemers omtrent
hetgeen rechtens geoorloofd is, geen
onzekerheid besta. Zonder zodanige
regelingen zou ook de looncontróle door
de daarmede belaste diensten op te
grote moeilijkheden stuiten.
Het college van rijksbemiddelaars
brengt thans met spoed een aantal loon
regelingen tot stand.
Bij de te treffen spaar- en voorschot
regeling zal met de belangen der grote
gezinnen rekening worden gehouden,
doordat een bedrag per gezinslid zal
worden toegestaan, terwijl bij de kwes
tie der afbetaling naast het inkomen
ook de gezinsgrootte van invloed zal
zijn.
Voorts zal bij de samenstelling van
het distributiepakket de mogelijkheid
worden geopend van een keuze tussen
goedkopere en duurdere artikelen van
gelijke voedingswaarde. Ook dit zal ia
de eerste plaats voor de grotere gezin»
nen enige verlichting kunnen geven.
Door aan de Bijzondere Gerechtshoven
speciale bevoegdheden te verlenen,
heeft de Regering gemeend een doel
treffende selectie te kunnen maken tus
sen de gevallen der politieke delinquen
ten, die voor een eenvoudige en snelle
afdoening vatbaar waren en die, welke
een ernstiger onderzoek eisten.
Indien deze schifting eenmaal is ge
maakt, zal de afdoening der politieke
delicten weer uitsluitend op normale
wijze plaats vinden.
Een gedeelte der politieke opsporings
diensten zal bij de gewone politie wor
den ingelijfd en opsporingsbevoegdheid
krijgen.
Zodra deze reorganisatie haar beslag
Korte dagen, lange nachten,
Neen, ze deren ons niet meer,
't Is weer licht in onze kamer
En de kachel brandt, meneer.
Weet U 't nog, een jaar geleden?
Hoe wij zatenin de kou?
Hoe we leden, hoe we streden?
Wéét U het nog wel, mevrouw?
't Is nog maar een jaar geleden,
Dat er haast geen eten was,
Dat wij leefden bij het heden
Zonder stroom en zonder gas.
Ging mevrouw óók voedsel halen?
Sliep U 's avonds niet in bed?
Moest U 's nachts óók naar de kelder,
Waar een veldbed was gezet?
„Als maar eerst de dagen lengen,"
Zeiden we toen tot elkaar.
„Als de vorst maar niet gaat strengen
Spelen we het nog wel klaar."
En we z ij n er dóór gekomen
En we werden heus bevrijd.
U had het niet durven dromen,
't Was dan ook ten hoogste tijd.
Och, wij zijn 't al haast vergeten,
Aan de weelde weer gewend,
MaarU moet er eens aan denken
Als U ontevreden bent.
(Nadruk verboden)
zal hebben gekregen, en een nader af
te kondigen wijziging van het besluit
politieke delinquenten 1945 in werking
kan treden, zal niemand meer op grond
van politieke redenen in bewaring
worden gesteld.
Detinering wegens politieke delicten
zal dan nog slechts mogelijk zijn op
grond van een door justitiële organen
gehanteerde wettelijke regeling.
Het ligt in het voornemen der rege
ring binnenkort een K. B. nit te lokken,
dat de internering regelt. Deze maat
regel is bedoeld tot opvoeding der ge
ïnterneerden tot nuttige leden van het
Ned. volk. Sociale en geestelijke ver
zorging der geïnterneerden zal met nut
tige arbeid de grondslag dezer opvoeding
vormen.
Daarbjj zal een criterium worden ont
worpen, waarnaar beoordeeld kan wor
den of geïnterneerden waarachtige blij
ken van verbetering hunner gezindheid
geven en daarom voor het verstrijken
van de maximum interneringstijd kun
nen worden ontslagen.
De stichting „Toezicht Politieke De
linquenten zal de ontslagenen leiding
verlenen. De regering is van mening,
dat hoezeer de gedetineerden zich ook
tegenover de Nederlandse gemeenschap
hebben geplaatst, zij na het einde van
hun straftijd weer in deze gemeen
schap moeten worden opgenomen.
De zorg voor de kinderen van gede
tineerden, die onverzorgd achterbleven,
werd met ingang van de 1ste November
1545 opgedragen aan het Bureau Bij
zondere Jeugdzorg, onder het ministerie
van Justitie. Het ligt in de bedoeling
aan deze zorg een wettelijke grondslag
te geven.
Wat de organisatie der overheidsdien
sten betreft, streeft de regering er naar
de doublures, die ontstaan zijn door de
vorming van regeringsinstanties ia
Londen, het bevrijde Zuiden en het
Westen van Nederland, op te heffen. De
staatsuitgaven dienen belangrijk te
worden verlaagd.
Het Bureau Nationale Veiligheid zal
in 't komende jaar worden opgeheven.
De regeringsvoorlichtingsdienst is be
doeld als coördinatie van het voorlich-
tingswerk der afzonderlijke ministeries
en heeft o.m. tot taak door campagnes
(b.v. voor de bestrijding van de gif-
handel) het beleid der regering te
steunen.
