HELDERSCHE COURANT
De regering antwoordt
Duizend mannen, vrouwen en
kinderen te Soerabaja ontvoerd
De bedrijvigheid in onze industrie
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Annexatie Politieke gevangenen
Wederopbouw Verkeer
Do ietol der Verenigde
Volken in de V.S.
Nieuwe regering in Azerbeidsjan
Konoje pleegt zeljmoord
Heil Mosley!
Flinke vooruitgang in wol- en schoenenproductie
De „Roode Ster" over
Indonesië
Waar zijn de Indië-vlieqers?
MAANDAG 1T DECEMBER 190.
3e Jaargang No. 114.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving i 2.60Postabonnementen t 3.00
„Het is bepaald niet waar, dat het pro
bleem der annexatie van de baan ls.
Immers, het probleem van de westgrens
van Duitsland is nog niet afgedaan en
het probleem van de westgrens van
Duitsland ls het probleem van Neder
lands oostgrens. De oplossing is een
internationale kwestie en zeker zal Ne
derland daarin een rol spelen. Iets an
ders is of dit vraagstuk in het kader van
onze voorstellen tot vergoeding der gele
den schade aan de orde komt. Doch in
de naaste toekomst zal zeker internatio
naal contact over dit onderwerp plaats
hebben".
Aldus sprak minister-president Scher-
merhorn op een persconferentie welke
Vrijdag te Nijmegen werd gehouden en
waar, behalve de minister-president ook
de ministers Beel, Van Schalk en Rln-
gers aanwezig waren.
Prof. Schermerhorn zeide verder over
hetzelfde onderwerp: „De Gaulle laat in
deze een zeer duidelijk geluid horen en
Nederland ls daarmede gemoeid. Wat er
met het Ruhrgebied gebeurt kan ons niet
onverschillig blijven en alleen al daarom
is het probleem niet van de baan. Wij
zullen stelling hebben te nemen. Ik zie
de kwestie als een belangrijk onderdeel
van onze gehele economische positie in
West-Europa, maar het is ondenkbaar
dat dit vraagstuk buiten beschouwing zou
blijven en het zou onverantwoord zijn,
dit object reeds van tevoren uit te slui
ten. De wijze, waarop het in geding zal
worden gebracht, is echter op zichzelf
reeds een punt van internationale onder
handeling en ook daarin moet Nederland
een standpunt kiezen.
Zeker zal het probleem van Duitslands
westgrens in de naaste toekomst sterker
de aandacht eisen dan op het ogenblik
Ten slotte, of Nederland pro of contra
annexatie ls, daarover zal het volk een
uitspraak moeten doen".
De wederopbouw
Minister Ringers voegde hieraan toe
„Men zegt, dat de bouwprijs het viervoud
zou bedragen van 1940. Ik durf dat niet
te ontkennen, noch te bevestigen, al ge
loof ik persoonlijk niet, dat het zo duur
is. Als wij echter aannemen, dat het 2'/t
keer zo duur is, dan is het nog fout
daaruit ten aanzien van de tegemoetko
ming een conclusie te trekken. Door het
gebrek aan materialen kunnen wij niet
ieder geven, wat hij nodig heeft. Als er
bij de wederopbouw wel arbeiders, doch
geen materialen beschikbaar zijn dan
ligt de zaak stop en dat maakt de we
deropbouw duurder.
Glas!
Wij zullen dikwijls op het buitenland
zijn aangewezen. Zo zal er deze maand
weer glas uit België komen. En als alles
lukt, zal volgend jaar het gehele glaspro
bleem zijn opgelost.
Het programma voor 1946 gaat uit van
bepaalde mogelijkheden van invoer. Wij
zien een beetje ruimer gat en hopen, dat
achter dat gat de wereld ligt, die in
1946 voor ons zal opengaan".
Vrijlating gevangenen.
Tevoren had de minister-president de
vraag, „of inderdaad met Kerstmis een
groot aantal politieke gevangenen zou
worden vrijgelaten, beantwoord, door er
op te wijzen, dat het onjuist is, het vrij
laten van gevangenen met Kerstmis te
associëren. Zoals het is voorgesteld, dat
er een soort kerstamnestie wordt ver
leend, is onjuist. Wat gebeurt, is niets
anders, dan het in hoger tempo func-
tionneren van 't selectie-apparaat, waar
door in December maar ook in Januari
en later, gevangenen zullen vrijkomen.
Dat dit tempo verhoogd wordt, ls nood
zakelijk. Er zijn mensen b.v. op grond
Weerbericht
KRACHTIGE WIND.
Krachtige Zuidwestelijke wind,
zwaar bewolkt. Tijdelijk regen. Nor
male temperatuur.
van een N.S.B.'er-schap in 1934 die
volkomen onschuldig waren. Ondertus
sen zijn hun huizen leeggehaald. Als
deze mensen straks, als zij vrij komen,
aldus de min.pres., „tegen de staat der
Nederlanden een lang gezicht zullen
trekken, dan vind lk dit volkomen be
grijpelijk. Er zijn ergerlijke voorbeelden
aan te halen van vastzitten, zowel als
van vrijlaten. Het geladen sentiment
heeft hier een grote rol gespeeld, doch
ongetwijfeld zullen wij dit ln de toekomst
zien recht te buigen".
Verkeer.
Aan de antwoorden, welke minister
Van Schalk gaf betreffende verkeers-
vraagstukken, ontlenen wij het volgende:
Ofschoon het spoorwegverkeer tussen
de grote bevolkingscentra uiteraard veel
intensiever is dan elders in het land,
heeft men over het algemeen toch geen
reden tot klagen.
Uiteraard zijn de spoorwegen zeer ge
bonden door gebrek aan materiaal en
door de zeer beperkte reparatiemoge
lijkheden. De meeste werkplaatsen van
de spoorwegen zijn verwoest en leegge
plunderd. De reparatie-capaciteit be
draagt slechts 12 tot 18 pet. Om het be
drijf aan de gang te houden, laat men
momenteel in België repareren. Er be
staat eerder gevaar, dat men de dienst
zal moeten gaan inkrimpen, dan dat tot
uitbreiding zat kunnen worden overge
gaan. Desondanks wordt alles ingezet,
wat enigszins mogelijk is, en, naar de me
ning van den minister, op bewonderens
waardige wijze. De spoorwegen rijden
zonder enige reserve. De busverbindin
gen ondervinden dezelfde moeilijkheden.
Van de 4090 bussen zijn er nog 300 over.
Nu zijn er vrachtwagens ingezet. „En ik
weet wel, aldus minister Van Schalk,
„dat de mensen op elkaar gepakt staan
en op eikaars tenen staan te trappen,
maar wij leven nu eenmaal ln een land,
waar wij ons voorlopig behelpen moeten.
De voorbereidende commissie van de
organisatie der Verenigde Volken heeft
met 30 tegen 14 stemmen en 6 onthou
dingen besloten, de algemene vergade
ring voor te stellen, de zetel der organi
satie in de Verenigde Staten te ves
tigen.
Reuter meldt nader, dat volgens ra
dio-Moskou uit Tebris is vernomen, dat
daar in de afgelopen dagen een nieuw
gekozen parlement in zitting bijeen is
geweest en dat Jafar Pisjevani, leider
van de democraten in Azerbeidsjan en
president van de nieuwe provinciale re
gering, een kabinet heeft gevormd, dat
bestaat uit Dyevit voor binnenlandse
zaken, Ihani voor financiën en Kadye-
jan voor de „internationale mobilisatie".
Een vertegenwoordiger van de Japan
se regering heeft generaal Mac Arthur
er van in kennis gesteld, dat prins Ko
noje, die naar de gevangenis te Soe-
gamo had moeten worden overgebracht,
zelfmoord heeft gepleegd door vergif
in te nemen.
Prins Konoje was 54 jaar oud en
laatstelijk minister zonder portefeuille
in het kabinet van Sjidehara. Over het
alge.neen werd hij als pro-Angelsaksisch
beschouwd. Hij zou voornamelijk van
wege de rol, welke hij gespeeld heeft
in de oorlog tegen China, op de lijst van
oorlogsmisdadigers zijn geplaatst.
Meer dan duizend mannen en vrou
wen hebben de fascistische groet ge
bracht aan Sir Oswald Mosley, den
voormaligen leider van de Britse Unie
van Fascisten. Zij noemen zich thans
leden van de „Vereniging der vroegere
18 B-geïnterneerden" (18 B was het be
sluit, dat bepaalde, dat gedurende de
oorlog de fascisten gevangen gezet dien
den te worden). Mosley hield een rede
voering, waarin hij zei, dat de fascis
ten het hun berokkende leed niet zou
den vergeten en dat het ook hun vijan
den zou heugen. Leden van een knok
ploeg hielden journalisten buiten de
vergadering. Een persfofograaf schoot
er zijn camera bij in, een reporter werd
driemaal dreigende toegesproken en een
andere reporter werd „geslagen, ge
schopt en er uit gegooid".
NATIONALE
BILJARTKAMPIOENSCHAPPEN.
Zondag werd te Helmond de laatste
partij gespeeld om het Nederlandse
eerste klasse klein-biljart, kader 35/2.
Jan van Boekhoven wist tenslotte
winnaar te worden.
De extremisten te Soerabaja hebben
gedurende de gevechten aldaar bijna
duizend mannen, vrouwen en kinderen
ontvoerd. Zij worden als gijzelaars
vastgehouden, maar niemand, ook de
Britse militaire autoriteiten niet, weten
precies waar.
Wij kennen van deze tragedie slechts
het eerste gedeelte: Een ooggetuige heeft
medegedeeld hoe deze ongelukkigen, on
der wie ook vele Menadonezen en Am
bonnezen waren, meegenomen werden uit
het kamp Roebeecklaan in Soerabaja in
een tropische regen.
Op een der vorige dagen waren zij
had hun medegedeeld, dat zij „geëva
cueerd" zouden worden, omdat de streek
te gevaarlijk was en „de Gurkhas hen al
len zouden doden". Maar na vier uur
gelopen te hebben werden zij naar het
kamp teruggestuurd. Toen de uittocht
onder toezicht der extremisten eindelijk
begonnen was wilde een aantal vrouwen
niet vertrekken., en zij zeiden: „Waarom
doden jullie ons hier niet?" De extremis-
Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft nadere gegevens gepubli
ceerd omtrent de bedrijvigheid der Nederlandse industrie, die met enkele uit
zonderingen, van een verdere voortuitgang getuigen.
De productie-index voor steenkolen (1938 100 ook voor de verdere in
dexcijfers, welke hier volgen) was in October 55 tegen 42 in September. Van
de openbare nutsbedrijven liep het cijfer voor electriciteit op van 62 in Sep
tember tot 80 in October, dat van gas van 45 tot 57. Er komt dus meer licht,
zowel letterlijk als figuurlijk.
De afdeling Bouwmaterialen geeft voor dakpannen een stijging te zien
van 37 tot 52.
De zeepproductie is nog uiterst gering en is zelfs sedert Juli gehalveerd.
In deze maand was de productie-index n.1. 4, terwijl hij in October nog slechts
2 bedroeg.
Wat metaalproducten betreft treden de huismeubelen het meest op de
voorgrond, daar de productie daarvan, die van 1938 zelfs nog met 1/3 over
treft. Het index-cijfer is daar 136. De rijwielen maken nog een zeer sober
figuur, hoewel ook daar vooruitgang in zit. De indices stegen (met een in
zinking in Augustus) van Juli (1) tot September (3) en October (4).
Ook de textiel- en schoenindustrie geven een gestadige vooruitgang te
zien, wol- en schoenenindustrie produceren beide reeds weer ruim de helft
van wat zij in 1938 voortbrachten. De Index-cijfers zijn hier voor October
resp. 68 en 64, een lichte verbetering tegenover de vorige maand, toen zij 62
en 60 bedroegen.
Van de voedings- en genotmiddelen kon de index voor chocolade in 3
maanden tijd met 60 worden opgevoerd (Juli 1, October 61). Voor cacaopoeder
was de vooruitgang minder groot, n.1. van 2 tot 35.
zij
ten lieten hen toen achter, waarop
door Gurkhas bevrijd werden.
De Britse autoriteiten hebben ontdekt
dat de gijzelaars naar Taman ten Zuiden
ven Soerabaja gezonden waren, maar dat
zij daar niet gebleven zijn. Zij hebben
deze plaats verlaten met onbekende be
stemming, waarschijnlijk Modjokerto, 30
kilometer landinwaarts.
Zeer vele Nederlanders op Java worden
gesloopt door deze nooit eindigende on
zekerheid. Het is een van de ernstigste
aspecten van de huidige toestand, die
het officiële communiqué laconiek be
schrijft als „tamelijk rustig".
Het blad van het Rode leger „Kra-
snaja Swesda" (Rode Ster) wijdt een
artikel van een halve pagina aan de
Indonesische kwestie. Professor A.
Guber gaat in dit artikel de ontwik
keling na der nationalistische bewe
ging in Indonesië en Indo-China en
zegt dat de betekenis ervan het ge
bied van zuid-Azië verre te bulten
gaat. Het artikel getuigt van de gro
te waardering voor de onafhankelijk
heidsbeweging. Professor Guber
schrijft dat de Nederlandse regering
het feit dat Soekarno met'de Japan
ner» heeft samengewerkt heeft willen
aangrijpen om de onafhankelijkheids
beweging te onderdrukken en noemt
het een succes voor de strijders voor
onafhankelijkheid dat zij niet zijn in
gegaan op „de weinige reformistische
maatregelen die de Hollanders willen
gebruiken om hun macht te herstel
len. De nationalistische beweging
schept haar grote kracht uit de wil
der volksmassa om tot zelfstandigheid
te komen".
De vrije volken volgen met grote
sympathie de ontwikkeling van „vrien
den van de vrede en der democratie"
zo besluit Guber zijn artikel.
De NL 303 (vijfde vlucht), gezagvoer
der Both. is op het vliegveld „Kema-
joran" te Batavia aangekomen.