HELDERSCHE COURANT
Eén lijn bij de zuivering noodzakelijk
GUERILLA BIJ SEMARANG
Er is een groot tekort aan personenauto s
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Tweede Kamer
„Ramblers"-belogingeri moeten niet nodig zijn
Bonnen voor koffie en thee
1000 HOUTEN HUIZEN
VOOR GETEISTERD GEBIED
Wie wordt Secr.-Generaal?
IJsweg over een rivier
Verliezen der
Nederlandse luchtmacht
Op Borneo samenwerking
Vordering onvermijdelijk
Aantal vrachtwagens en
motorrijwielen bevredigend
Hoeveel Ned. strijdkrachten
zijn er in Indië?
ZATERDAG 12 JANUARI 1948.
3e Jaargang No. 334.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
o«iW Advertenties 11 cent per millimeter
HOOFDREDACTEUR J. BIJLSMA
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving t 2.60Postabonnementen 1 3.00
t>M Htldof
Aan de orde Is de beraadslaging over
Hoofdstuk 20 (zuivering) der regerings
nota.
De heer Hoosjen (a.r.) zegt, dat men
de zuivering zal moeten beperken tot alle
gevallen van ernstige aard. De werke
lijke misdadige elementen moeten wor
den uitgestoten. Zij, die op verantwoor
delijke posten geen juiste houding aan
namen, moeten van hun post verdwijnen.
De zuivering mag niet in strijd komen
met het recht. Een beschuldigde moet
van klachten tegen zijn houding kennis
kunnen nemen en gelegenheid hebben zich
te verdedigen. Tegen deze grondregels
in het recht wordt wel eens gezondigd.
Er is groot verschil tussen de zuivering
in de verschillende commissies. Ook de
vele wijzigingen in de besluiten werkten
de rechts-ongelijkheid in de hand.
De Ramblers etc.
Spr. hoopt, dat de regeling voor de
Kunstzuivering spoedig tot stand zal ko
men, opdat Tosca-incidenten en Ram-
blers-betogingen niet meer behoeven voor
te komen.
Het tekenen van de studentenverkla
ring vindt spr. onjuist, maar het gaat
niet aan hun een schandevlek op te leg
gen, die hen hun heele leven bijblijft.
Tenslotte hebben ook de ambtenaren een
soortgelijke verklaring getekend. Ook de
vrijwillge Duitsland-gangers en de wer
kers in z.g. Weermachtsbedrijven gaan
niet vrij uit.
De gang van zaken bij de studenten
zuivering bevredigt spreker allerminst.
Als een minister, die op een Oudejaars
avond met Seyss-Inquart voor de radio
sprak, er met een berisping afkomt, dan
gaat het niet aan de studenten, die de
loyaliteitsverklaring tekenden, zo zwaar
te straffen.
Voor de bunkerbouwers, de slopers van
het Haagse bos en figuren als Mengel
berg, schaamt ons volk zich. Laat men
bij de zuivering één lijn volgen. Dit ge
schiedt niet altijd. Het is voorgekomen,
dat men den enen burgemeester prees,
en den anderen ontsloeg op grond van
eenzelfde feit.
Als men de uit 1940 stammende lijst
van het ere-comité voor Winterhulp ziet,
bemerkt men daarop de namen van alle
commissarissen van de Koningin, van ver
schillende burgemeesters en verschillende
leden van de beide Kamers der Staten
Generaal. Het is niet sprekers bedoeling
een blaam op deze personen te werpen,
doch spreker wil daarmee slechts Illu
streren, hoe sterk de verzetsgeest in de
bezettingsjaren is ontwikkeld. In de latere
jaren zouden deze personen er niet aan
gedacht hebben, in dit ere-comité zitting
te nemen.
Spreker somt verschillende bezwaren
op tegen de methode van zuivering van
burgemeesters, waarbij hij verschillende
onbillijkheden ontmoet. Een zuiverings
systeem, dat een uitnemend en algemeen
geacht man als den commissaris der
Koningin in Friesland, Baron van Ha-
ringsma thoe Slooten, ten val brengt, ver
oordeelt zichzelf.
Op 18 Januari zal een nieuwe bon
voor 100 gram kofie worden aangewe
zen. Op 1 Februari wordt wederom een
rantsoen van 50 gram thee beschikbaar
gesteld.
Weerbericht
AFNEMENDE WIND.
Wisselende bewolking, plaatselijk
enkele buien, enige daling van tem
peratuur. Geleidelijk verder afnemen
de westelijke wind.
Zon op: 8.43 uur. Onder: 16.52 uur.
Maan op: 13.- uur. Onder: 2.33 uur.
De studentenverklaring.
Spr. gaat de voorgeschiedenis der stu
dentenverklaring na en herinnert eraan,
dat naar spr. is medegedeeld, deze ver
klaring van Nederlandse zijde is opge
steld met het doel de door de Duitsers
voorgenomen deportatie van alle studen
ten en hun tewerkstelling in de Duitse
oorlogsindustrie tegen te gaan. Ook wijst
spr. erop, dat de studentenverklaring vrij
wel gelijk is aan de ambtenarenverkla-
ring. Een bevredigende regeling der zui
vering zal vooral de jeugd van Neder
land ten goede komen.
Naar „Trouw" verneemt, is de Ne
derlandse regering er in geslaagd In
Zweden een groot aantal houten hui
zen te kopen, die bestemd zullen wor
den voor de zwaar geteisterde gebie
den van ons land, o.a. voor de Wie-
ringermeer, Gelderland, Limburg en
Zeeland. Het betreft hier ca. 1000 al
leenstaande huizen, die kant en klaar
in Zweden zijn gebouwd van bijzonder
solied Zweeds hout.
De U.N.O.
In verband met de aanstaande verkie
zing van een secretaris-generaal van de
algemene vergadering der U.N.O. wordt
thans vooral de naam van Lester Pear-
son, den Canadesen ambassadeur te Was
hington, genoemd. Ofschoon men ver
moedt, dat zijn canditatuur door Groot-
Brittannië en de Ver. Staten gesteund zal
worden, heeft men de indruk, dat de
Sovjet-Unie tegenover hem zal stellen
den Joegoslavischen ambassadeur te
Washington, Stanoie Simitsj. Voorts
v/ordt ook Éden wederom genoemd.
Men is doende op de grote Siberi
sche rivier de Lena een ijsweg te
construeren om de administratieve
centra te verbinden met de noordelij-
lijke goudvelden en micamijnen. Tot
dusver was het slechts voor vliegtui
gen mogelijk om in de winter de ver
dingen met deze oorden te onderhou
den. Indien het ijs onverwacht mocht
smelten, staat een ploeg gereed om
door dooi aangetaste gedeelten van
het tweehonderd km. lange traject,
weer kunstmatig te bevriezen Bin
nen enkele dagen zal het verkeer
over de Lena worden opengesteld.
Honderden auto's zullen dagelijks
over deze ijsweg rijden.
De Voorlichtingsdienst van de Ko
ninklijke Nederlandse Luchtmacht
meldt: „Tussen Mei 1940 en het einde
van de oorlog hebben 247 van het 521
man sterke vliegend personeel der Ne
derlandse Luchtmacht, opererend vanuit
Engeland, de dood gevonden. Nog 13
vliegers werden als vermist opgegeven,
doch moeten nu eveneens geacht wor
den de dood te hebben gevonden. Deze
cijfers omvatten niet de verliezen onder
de mannen die naar Engeland vlogen
en later naar het Verre Oosten zijn ge
gaan. Evenmin zijn hierin begrepen de
verliezen onder het personeel van
vliegdekschepen".
Extremisten uit Demak, ten westen van
Semarang, maken de omgeving van Se-
marang sedert enige tijd onveilig. Zij
passen een guerillatactiek toe, en ver
dwijnen zodra geallieerde troepen op het
toneel verschijnen. In Oost-Java worden
meer gevallen gmeld van extremisten, die
op Britse patrouilles schieten. De ge-
alliëerde verliezen zijn echter in de regel
nihil. Te Pakanbaroe is na de ontvoe
ringen van de laatste tijd, dtoor de ge-
alliëerden een overval uitgevoerd, waar
bij tien verdachte personen zijn gearres
teerd.
Uit Banjermassin (Borneo) komen be
richten over een nauwe samenwerking
tussen de Nederlandse en Indonesische
bevolking. In de stad zijn de zaken
weer practisch normaal. Onder aus
piciën van de „Nigeo" is door de oude
handelshuizen de export weer ter
hand genomen. Dit werk is zeer be
langrijk, omdat op deze manier de
bevolking weer de beschikking over
geld kan krijgen, waardoor de terug
keer naar de normale gang van za
ken wordt bevorderd.
De minister van energie en verkeer
gaf in zijn praatje „Op de brug" o.a. de
volgende cijfers over de huicfige motor
rijtuigensituatie:
Twee categorieën, die er vrij bevredi
gend uitzien zijn op de eerste plaats de
motorrijwielen, waarvan er in 1939 circa
65.000 op de weg waren en waarvan er nu
al weer omstreeks 30.000 in bedrijf zijn
en ca. 15.000 nog wel niet in bedrijf zijn
maar bij aanvoer van banden en onder
delen gebruiksklaar gemaakt kunnen wor
den. Bovendien moet er mee gerekend
worden, dat vroeger een groot aantal
motorrijwielen uitsluitend voor sport en
ontspanning gebruikt werd.
Ook de cijfers voor de vrachtwagens
zijn niet onbevredigend. Tegenover een
aantal van 48.000 in 1939 staat op het
ogenblik een aantal van 37.000. Deze be
trekkelijk gunstige voorziening is te dan
ken aan een belangrijke import van deze
motorvoertuigen. Op het gebied van de
vrachtwagens is de ernst van het pro
bleem zeer verminderd, al kan niet ont
kend worden, dat de situatie vooral voor
de toekomst nog niet bevredigend is.
Het aantal autobussen. Dit bedroeg in
1939 circa 4500, waarin opgenomen een
duizendtal toeringcars, die voor ontspan
ning en gedeeltelijk voor verkeer naar
het buitenland gebruikt werden. Het aan
tal was in October slechts 524. Het blijkt
echter, dat er thans ongeveer 1000 auto
bussen weer een rijvergunning hebben.
Tragisch staat het met het aantal per
sonenwagens. Hiervan waren er in 1939
ongeveer 100.000 in gebruik. Thans is dat
aantal ten hoogste 50.000, dus minder dan
de helft van wat er voor de oorlog was,
Maar dit aantal alleen geeft nog niet een
voldoend beeld. Men moet zich er bij
realiseren, dat een zeer groot gedeelte
van deze 50.000 wagens volgens de nor
men, die voor de oorlog werden aan
gelegd, reeds lang bij den sloper had
moeten zijn.
De behoefte aan personenvervoer is in
evenredigheid veel groter dan die aan
goederenvervoer en het is dan ook geen-
wonder, dat bij een zo klein aantal bruik
bare wagens de situatie, wat betreft per
sonen-auto's, algemeen en terecht als
hoogst onbevredigend wordt ondervon
den. Daarbij komt, dat een verbetering
in deze toestand op korte termijn niet
in het vooruitzicht gesteld kan worden.
De toewijzing van auto's.
Er is een rangorde van prioriteit opge
maakt, waarbij de voorziening van de
noodgebieden, de medische verzorging en
de allernoodzakelijkste overheidsbemoei
ing bovenaan staan. De verdere culturele
en zakelijke behoeften komen daarna in
volgorde van hun belangrijkheid. Dit
prioriteitenstelsel wordt niet alleen toe
gepast voor de distributie van de weinige
door invoer ter beschiking komende au
to's, maar zal ook dienst doen ter be
oordeling van de noodzakelijkheid van
de rij verguningen, die in een vroeger
stadium zijn afgegeven. Hoe pijnlijk de
operatie ook is, het zal toch nodig zijn,
dat, in verschillende gevallen waarin
wagens rijden, voor niet uiterst drin
gende behoeften, deze gevorderd wor
den.
De vernielingen na de Japanse bezet
ting hebben zich beperkt tot het in
brand steken van een paar Chinese
marktplaatsen. De bevolking wordt met
voorraden uit Amerika en Australië door
de Nederlands-Indische regering van
voedsel en kleding voorzien. In kleinere
plaatsen, ten zuiden van Banjermassin,
met Sampit als centrum, is een enigs
zins wanordelijke toestand ontstaan door
de aanwezigheid van enige niet inheemsen
(waarschijnlijk Javanen), die de bevol
king trachten te terroriseren. Kort gele
den is een afdeling uitgezonden om de
orde en de rust te herstellen.
De minister van overzeese gebiedsdelen
heeft het Eerste Kamerlid den heer
W e 11 e r, betreffende het verstrekken
van mededelingen, rakende de huidige
toestand in Ned.-Indië, op diens vraag
geantwoord:
Het volgende overzicht moge een in
druk verschaffen nopens de strijdkrachten
van het Koninkrijk, welke in Zuid-Oost-
Azië aanwezig zijn, dan wel zich op weg
daarheen bevinden, gerekend naar de
stand van ultimo Dec. 1945:
1. Kon. Ned.-Indische leger:
a. Op Java: Troepen ter sterkte van
een regiment infanterie; b. op de overige
voornaamste eilanden van de Archipel:
troepen ter sterkte van een of meer
bataljons; c. buiten Ned.-Indië: een aan
tal bataljons, gevormd uit de voormalige
krijgsgevangenen; d. 3 afdelingen lucht
strijdkrachten en een aantal reserve
eenheden.
II. Kon. Landmacht: 17 bataljons in
fanterie.
IH. Koninklijke Marine: a. 2 kruisers,
3 torpedojagers, 6 onderzeeërs, 1 kanon
neerboot, een aantal mijnenvegers en
mijnenleggers en overig kleiner mate-
riëel; b. een brigade mariniers; c. een
afdeling luchtstrijdkrachten van de Ma
rine Luchtvaartdienst.
2. (b) in verschillende delen van Ned.-
Indië schrijdt het herstel van rust, orde
en veiligheid geleidelijk voort en wordt
dat her.stel door de machtsmiddelen der
regering beveiligd.
Elders laat zich het einde van dit pro
ces nog niet schatten, beheerst als het is
door talrijke in kracht wisselende fac
toren, waarvan de omvang der militaire
machtsmiddelen er slechts één is.
JAPANSE REGERING BLIJKBAAR
NIET AFGETREDEN.
Uit Tokio wordt bericht, dat de me
dedelingen over het aftreden van de
Japanse regering onjuist moeten zijn.
Verdere bijzonderheden zijn nog niet
bekend.
Horakiri afgetreden.
Wel heeft Zenjiru Horakiri, de Ja
panse minister van binnenlandse za
ken, zijn ontslag aangeboden. Hij is de
eerste van een reeks ministers, van
wie men verwacht dat zij af zullen
treden.
