Soiree „Moed, Volharding en Zelfopoffering
Pietje Pluis en Jantje Joppe beleven
nieuwe avonturen
Stadsnieuws
Van dit, van dat, van alles wat, o.a. een
huldiging
Atomen en atoomsplitsing
„Recht, geen wraak"
SPORT
Blauw-WitMaimö 27
Med. record 100 m,
verbeterd
K.N.r V,.kampioenschapen
Het was 5 Januari 1940, dat de redders-
vereniging „Moed, Volharding, Zelf
opoffering" haar laatste feestavond hield.
En na die datum is er ontzaglijk veel ge
passeerd. Nederland werd betrokken in
een wrede oorlog, en aan die oorlog is
tenslotte een eind gekomen. „M.V.Z." is
er in die jaren niet florissanter op ge
worden. De kas was, toen de bevrijding
kwam, tot op de bodem geledigd.
Voorzitter Van Dok riep dit alles in
herinnering, toen hij na een kort wel
komswoord, een overzicht gaf van het
wel en wee der vereniging in de periode
tussen twee feestavonden. Spr. hoopte,
dat ook voor Den Helder, onder de
krachtige leiding van haar burgemeester
in de zaal aanwezig weer een tijd van
nieuwe bloei zou aanbreken. Hij sprak
tenslotte de wens uit, dat deze avond net
zo gezellig zou worden als voorheen, en
dat de aanwezigen na afloop zouden
zeggen: „Wij hebben weer eens een echt
ouderwetse avond meegemaakt met onze
zeeridders!"
Het cabaretprogramma.
Wij geloven wel, dat Van Dok's wens in
Vervulling is gegaan. Prompt na zijn
woorden betrad Tom Borgerding het
podium, en kondigde een hele serie
medewerkers aan, die tezamen een pro
gramma zouden gaan opbouwen onder de
titel „Van dit, van dat, van alles wat".
Jan de Man, wien een klein ongeluk
was overkomen, moest althans wat zijn
optreden betreft verstek laten gaan,
zodat ter elfder ure Los Equapos ver
zocht en bereid gevonden werden, bij te
springen.
In een bezetting van één dame en één
heer zongen zij, na hun herkennings
melodie op de wijze van „De kattenbak-
centrale" alias „Whispering", verschil
lende aardige liedjes, o.a. het smachten
de „Sentimental journey" en het hoop
volle „My dreams are getting better all
the time". Vooral het vrouwelijk deel der
Equapos, met haar beschaafde en zuivere
stem, bewees over kwaliteiten als chan-
sonniére te beschikken. Na de pauze
traden zij nog eens op, en wel „versterkt
met de helft van de andere helft", die
inmiddels gearriveerd was.
Het duo Boot en Van de Sande wist de
zaal enige kwartieren gezellig bezig te
houden met een liedje en een praatje; de
zaal liet zich hierbij niet onbetuigd. Er
werd gelachen, gezongen en gedeind,
terwijl ook het serieuzere genre niet
ontbrak. Jan Limburg's „Autopedje" was
wederom een succes, evenals diens
„Nieuwediep, jij gaat nooit verloren
een liedje voor rasechte Jutters.
Ook de Krekeltjes verleenden hun
medewerking, en zij hadden speciaal
nummertjes gekozen, die toepasselijk wa
ren binnen het kader van een zeehelden
avond, zoals Joop ter Wal's „Noordzee
strand", „Nieuwediep Swing" en.......
„Lange Gerrit!"
En dan waren daar de vier Morali's,
die de aanwezigen andermaal versteld
deden staan van hun keurige stunts. Zij
verrichten staaltjes van acrobatiek,* óie
de toets der critiek glansrijk konden
doorstaan.
Er werden een paar schetsjes opge
voerd, die in kwaliteit nogal wisselden,
en tenslotte was er een verloting, met
een enorme hoeveelheid prijzen, die In
zeer hoog tempo over de gelukkige win
naars werden rondgestrooid, maar welke
verloting niettemin een klein uur voor
zich opeiste.
Coen Bot gehuldigd.
Als laatste programmapunt voor de
verloting kwam een meer officiéél onder
deel.
Toen het doek openging stond op het
toneel het bestuur van M.V.Z. aangetre
den, waarna op verzoek de oud-schipper
van de Dorus Rijkers eveneens de plan
ken beklom. Loods Jaarsma sprak Bot
namens alle redders en alle zeevarenden
hartelijk toe, en zeide, dat men nu
eigenlijk pas officiéél afscheid van den
schipper kon nemen. „Bot heeft zich een
goed zeeman getoond, met moed, volhar
ding en zelfbeheersing, een echte Jutter
waardig". De heer Jaarsma ^bood den
schipper een mooi zelf vervaardigd schil
derij aan, dat de „Dorus" voorstelde,
optornend tegen de golven.
„Als ik naar dit schilderij kijk", aldus
antwoordde Bot, „dan kunt u begrijpen
dat vele herinneringen door mijn hoofd
gaan. Zo herinner ik me het jaartal 1923,
toen we nog met de roeireddingboot
moesten uitvaren, met een tien-mijls
vaart achter een sleepboot aan. We wer
den dan boven stroom gesleept en dan
aan ons lot overgelaten. Je moest zelf
maar zien wat je er van maakte".
Bot schetste het zware en uitputtende
werk, dat dergelijke tochten opleverden.
Toen kwam de dag, dat hij naar Duits
land moest om de nieuwe „Dorus Rij
kers" te halen. „Moest ik daar nu men
sen mee redden? 't Stond me eerst ab
soluut niets aan Het bleek later ook wel,
dat er nog heel wat aan te verbeteren
was, maar het is cfan toch een voortref
felijk schip geworden, en ik ben er van
gaan houden. Het is 't liefste wat ik op
aarde bezeten heb. Het viel niet mee, af
scheid ervan te moeten nemen. Jaarsma
heeft er wat op gevonden. Ik kan de
Dorus nu in mijn kamer bewonderen, en
ik ben het bestuur van M.V.Z. en de
heer Jaarsma oprecht dankbaar daar
voor".
Vermelden wij tenslotte nog, dat bij
na-verloting een tweede schilderij
voorstellende een huisje uit oud Den
Helder Amerikaans werd verkocht. De
gelukkige was.... Schipper Bot, die dus
na afloop van deze gezellige avond met
twee schilderstukken aan de Binnenha
ven terugkeerde.
Het afwikkelen van het non-stop pro
gramma duurde tot ruim half één, waar
na onder leiding van het orkest de
Paloa's o.l.v. K. Bauts tot drie uur werd
gedanst.
Waar gaan we heen?
Maandag 4 Maart, De Roskam. Bewa
kingstroepen Fort Erfprins, Bonte ca
baretavond nm 0 uur.
Dinsdag S Maart, Casino, O. en O. Caba
retavond met bal na, nm B uur.
In de Roskam, nm 8 uur, Soirée Dan
sante door Dansinstituut Mouton.
Elke Dinsdag, 8 u., Vakschool, Volks
universiteit: A. Potjewijd over
Economie.
Woensdag 6 Maart, nm 8 uur, Evangeli
satie, Vijzelstraat: 5e lezing: Jezus de
Meerdere der Schriftgeleerden,
De tweede avond.
Dat de cursus Atomen en Atoom
splitsing van de Helderse Volksuni
versiteit, gegeven door Dr. J. Hout-
gast, een grote belangstelling onder
vindt, bleek wel op de tweede avond
der cursus op Vrijdag j.1. Het aantal
j cursisten was aanmerkelijk toegeno
men.
Was de vorige avond te beschouwen
als een algemene inleiding, deze avond
was geheel gewijd aan de bespreking
van de atoom zelf. Uitvoerig werd de
atoomsamenstelling besproken van
verschillende elementen.
De wetenschap, aanvankelijk veron
derstellende dat atomen waren opge
bouwd uit positief en negatief geladen
deeltjes, kwam door het experimentele
onderzoek, ongeveer een dertigtal jaren
Vrijdag 1 Maart hield voor de afd. Den
Kelder van de NCVB mr. A. Schenkeveld
Hit Alkmaar een lezing over het onder-
tverp: „Recht, geen wraak". In een met
aandacht gevolgde rede, zette spreker de
Verschillende kwesties uiteen, die er aan
gaande de rechtsui toefen! ng nu na de
corlog zijn. Een Juiste houding en een
goede richtlijn kan ook hier alleen Gods
Woord ons geven. De verschillende vra
gen, die nien na de lezing stelde, werden
door spreker beantwoord, waarna Mr.
Schenkeveld de vergadering met dank
gebed sloot.
geleden, tot waarneming van meerdere
atoomdelen. Dit experimentele onderzoek
omvatte slechts waarnemingen van
reacties, doordat de afmeting van ato
men uiterst klein is, en wel van de orde
van een millioenste mm, terwijl de
atoomkern van de orde van een billioen-
ste mm is. De scherpste microscoop zou
niet in staat zijn een dergelijk iets zicht
baar te maken Men construeerde hier
voor een ingenieus instrument, de z.g.
Wilson-kamer, genoemd naar zijn uit
vinder, waarin fotografisch de baan van
een stralingsdeeltje werd vastgelegd. Dit
verkreeg men door condensatie van wa
terdamp op de stralingsdeeltjes van
een radio-actieve stof, waardoor een
z.g. nevelspoor werd gevormd. Een vol
gende stap van waarneming was de z.g.
Ioriisatie van electronen, waarbij botsin
gen werden waargenomen van deze stra
lingsdeeltjes met atomen, tot in 1919
Rutherford een reeks banen waarnam,
waarvan men moest aannemen dat er
zelfs kern-veranderingen plaats vonden,
de eerste waarneming van een kern-ver
andering van een atoom, door mensen
handen teweeg gebracht! Aan 't gebruik
van deze Wilsonkamer is het te danken
dat men kwam tot een uitgebreide ken
nis van verschillende soorten atoom
deeltjes, welke werden vastgelegd in de
z.g. „tabel der elementaire deeltjes".
Men vond o.a. dat bij atomen van meer
samengestelde delen, de kern, behalve de
positief geladen delen' ook ongeladen de
len bevatte, de z.g. neutronen.
Terwijl men aanvankelijk gebonden
was aan radio-actieve preparaten ont
wikkelde de wetenschap zich zodanig dat
men instrumenten ging construëren
waardoor versnelling van atoomdelen kon
worden verkregen door opvoering van
de spanning en met deze versnelde
atoomdelen bombardeerde men andere
atoomkernen, waardoor de kernreacties
welke Rutherford waarnam als zijnde op
natuurlijke wijze teweeg gebracht, wer-
>den geforceerd. Men bezigde hiervoor de
positief geladen deeltjes, omdat de daar
in aanwezige lading kon worden benut.
Doch de wetenschap ging verder en men
was omstreeks 1939 in staat zelfs ongela
den kern-deeltjes een dusdanige snelheid
te geven. Hierdoor werd de grohdslag
gelegd voor een atoomsplitsing waarbij
een geweldige energie vrij komt, deels
verbruikt door de snelheid, deels ook tot
voortplanting der splitsing van andere
atomen, en welke zodoende gebruikt kan
worden om een rol te spelen in natuur
en techniek.
Een serie interessante lichtbeelden van
waarnemingen met de Wilsonkamer be
sloot deze tweede leerzame avond.
door G. Th. ROTMAN. (Nadruk verboden).
25. Thuisgekomen bij Pietje, ontde
den onze helden zich met spoed van
hun Sinterklaaskleding, waarop ze
snel het hazenpad kozen naar Jantjes
huis. Kort daarop vond Pietjes vader,
thuisgekomen, zijn hele schrijftafel on
der de inkt bedekt, daar de fles, die
aan de kurk was opgehangen, naar be
neden was komen vallen. Geen drie
minuten later vond de arme man ook
zijn verpletterde sigaren en horloge....
26. Bijna tezelfder tijd ontdekte Piet
jes zuster Griet, bijgenaamd Gritta,
verdache modderplekken op haar rode
ochtendjapon, die argeloos opgevou
wen op een stoel lag. Ze nam hem In
de handen en ontwaarde tot haar grote
ontzetting, dat het ding, waarvoor ze
weken gespaard had, letterlijk in de
lengtet in tweeën gescheurd was....
Vliegers gaan op
tegen, niet met de
wind.
RE CTIFICATIK.
In de advertentie 25-jarig huwelijk
echtpaar L. F. v. d. Bogaerde Sr„ ge_
plaatst in ons no, van Zaterdag ji
staat de datum 7 Maart. Men leze
daarvoor 17 Maart.
Voetbal.
De Zweedse voetbalclub „Malm'3"
speelde een wedstrijd tegen Blauw Wit
in het Olympisch stadion te Amster
dam. De Zweden wonnen met 7—2.
BelgiëNederland uitgesteld.
Daar de herstelwerkzaamheden aan
het Antwerp-stadion te Antwerpen niet
op tijd gereed kunnen zijn, is de voet.
balwedstrijd België—Nederland van
Zondag 14 April tot Donderdag 30 Mei
(Hemelvaartsdag) verschoven.
Roode DuivelsZwaluwen afgelast.
Bij het bestuur van de Zwaluwen is
uit België een telegram ontvangen,
dat de wedstrijd Roode DuivelsZwa
luwen, welke op Dinsdag 5 Maart in
Brussel zou weiden gespeeld, wegens
de sneeuwval niet kan doorgaan.
Zwemmen.
Tijdens een driekamp tussen de Rob
ben (Hilversum) H. V. G. B. (Haarlem)
en D. E. K. (Amsterdam), welke Zon-
dagmiddag in het Sportfondsenbad-O.
te Amsterdam werd gehouden is de
Robbenzwemster Nel van Vliet erin
geslaagd het Nederlandse record op
de 100 meter schoolslag met 0,4 sec. te
verbeteren en te brengen op 1 min.
217 sec.
Het oude record stond op naam van
Alie Stijl met een tijd van 1 min. 21,6
sec., gemaakt op 14 Januari '40 te Am
sterdam.
Het wereldrecord, althans het offi
cieel erkende, staat op het ogenb'ik
op naam van Hann'e Hoelzr.er met
een tijd van 1 min. 20 sec b'jna tien
jaar geleden gemaakt te Plauen.
Gymnastiek.
BONDSVFRG ADERING
K N. G. V.
Op 13 en 14 April a.s. zal het K. N.
G. V. in hotel „Americain" te Amster
dam in vergadering bijeenkomen.
Turnen.
Te Leeuwarden werden voor de eer
ste maal de wedstrijden om de verent-
gingskamnioenschappen van het ko-
ninklijk Nederlands gvmnastiekverbond
gehouden.
De organisatie berustte in handen van
de Huizumer gymnastiek vereniging
„Quick". Aan het algeheel kampioen
schap namen deel de verenigingen
„Donar" te Den Haag, „de Halter" te
Alkmaar en ..Quick" te Hulzum, welk
drietal ook streed om het kamoioen
schap der dames, terwijl bij de heren
behalve deze 3 clubs nog uitkwamen
..Simpson" te Amsterdam en „Hercu
les Hebe" te Enschede.
De 25-jarige Huizumer vereniging wist
op alle drie 'kampioenschappen beslag
te leggen.
De uitslagen:
Kampioenschap dames: 1. „Quick
541 1/4;. 2. .De Halter" 485Vt; 3. „Do-
nar" 412 3/4.
Kampioenschap heren. 1. „Qulck^
Huizum 548 1 /4; 2. „Hercules Hebe'
543V2: 3. „Simpson" 501: 4. ..De Hal
ter" 449 K; 5. „Donar" 433 3/4.
Algemeen kampioenschap: 1. „Quick
Huizum 1089 1/2: 2. „De Halter" 885;
3. „Donar" 846)4.
