Pietje Pluis en Jantje Joppe be even
nieuwe avonturen
Fï
Stadsnieuws
Bespiegelingen der
schilderkunst
's Mensen macht is niet
gelegen in hetgeen hij
doet, maar in *t geen
hij is.
Twee ereburgers van
onze stad
Een nieuwe
versterker-installatie
Waar gaan we heen?
„Papa is verloofd"
v De kunstavond van
..Ons Genoegen"
63
Het schaaktournooi
te Alkmaar
Maandag hield de heer Beekhuis
van Till voor de Noorderkunstkring
in de Vakschool een interessante
causerie met als onderwerp Bespie
gelingen der Schilderkunst.
De titel der voordracht en de
naam van den spreker beloofden
iets goeds en dat werd het ook wer
kelijk; het werd een beschouwing
der schilderkunst gezien door het
kunstenaarsoog. Op een verfijnde
wijze werd hier een bespiegeling
gegeven waaraan een bespreking
van de ontwikkeling der kunst in
het westen voorafging, en waaraan
wij het volgende ontlenen:
Aanvankelijk gebonden zijnde aan
de toenmalige begrippen waren de
z.g. „primitieven" gevangenen van
hun tijd, zodat hun werken vrijwel
uitsluitend 't symbolistische weerga
ven, waaraan geen enkel sprankje
natuurlijke weergave viel te ontdek
ken, eerst tegen het einde der Mid
deleeuwen ontstond er een ontkie
ming van het individualisme; de
eerste schreden van de vrije schil
derkunst, waarin voor het eerst ljet
individueele burgerlijke leven tot
uiting komt, doordat welgestelden
zich lieten afschilderen b.v. als om
standers in een bijbelse voorstelling.
Een andere vorm waaruit de vrije
schilderkunst is ontsproten, zijn de
z.g miniaturen. Merkwaardig is het
feit, dat juist al deze schilderingen
uitsluitend het motief mens behan
delden, en zich slechts bezig hielden
met het portret, met de mens-figu
ren en niet met landschappen of
bloemstukken.
Later werden ter opvulling van
dat motief op de achtergrond land
schapjes weergegeven, soms werke
lijke juweeltjes van schilderkunst in
hun soort en zelfs als men weer
later overgaat tot landschap-motie
ven, dan zijn het toch weer de mens
figuren die tot opvulling moeten
dienen. Zelfs een Rembrandt, die
zijn tijdgenoten eeuwen voor was
en daarom nooit werd begrepen,
kon hieraan niet ontkomen.
Toch is hij te beschouwen als een
der eersten "die zich meer verdiep
ten in het schilderij als zodanig en
niet in de voorstelling.
Ook het bloemenmotief is van la
tere tijden, waarbij men dan een
„symphonie" van kleuren kreeg te
aanschouwen van alle mogelijke
bloemen van alle jaargetijden, door
elkaar. De voorstelling was dus het
doel van het schilderstuk.
Een verdere, dieoere betekenis
was er dus niet in gelegen.
Zo dienden b v. in de 17e eeuw tot
schildersvoorbeeld uitsluitend de
voorwerpen van erkend-schone
waarde. Omstreeks de 18e eeuw
wordt dit anders, men komt dan tot
een verschuiven van afbeelden naar
uitbeelden. De 19e eeuw brengt ons
het schilderij als de rechthoek met
zijn eigen wetten. In de 20e eeuw
komt men tot het bewust worden
der kunstenaars, een verstandelijke
opvatting der kunst is hiervan
weer een uitvloeisel met als resul
taat de verscheidene -ismen, een
weerspiegelen vande geestesge
steldheid des tijds.
Men is gekomen tot de overgang
van het concrete naar het abstracte.
Hierbij was de spreker gekomen tot
het tweede, en we kunnen wel zeg
gen het hoogtepunt van zijn voor
dracht, waarbij hij ons de sluier op
lichtte van het geheim van het kun
stenaar-zijn met zijn bespreking der
„voorwaarden tot hgt slagen van
een schilderij", waardoor wij in
staat werden gesteld door zijn
sublieme voordracht een blik te mo
gen werpen in de scheppings-sfeer
van den kunstenaar.
S. 1, DE BUSST
Bij besluit van 15 Februari hebben
B. en W. besloten tot het instellen
van het Eere-burgerschap van onze
gemeente. Tot ereburgers zijn be
noemd de heer H. G. Giblin, director
civilian War Relief American Bed
Cross en de heer C. B. Webster,
Field RepreSentative American Red
Cross.
Het Is een sympathiek idee deze
twee leden van het Amerikaanse
Rode Kruis, aan wie onze stad zo
veel te danken heeft, het ereburger
schap van de gemeente Den Helder
aan te bieden. Hun namen zullen
steeds met ere worden genoemd en
in de annalen van onze stad, zal het
onbaatzuchtige werk van het Ameri
kaanse Rode Kruis, de krachtdadige
hulp ir tijden van nood, met gulden
letteren geboekstaafd blijven.
Wij begroeten deze twee ereburgers
met vreugde.
Wij hebben gisteren kennis gemaakt
met de nieuwe versterker-installatie,
die het reclame- en amusementsbureau
„Métropole", Krugerstraat 15, heeft
gekregen, dank zij de medewerking
van de Philipsfabrieken in Eindhoven.
Het is werkelijk een zeldzaamheid, dat
.de heer Van den Berg een dergelijke
installatie machtig is kunnen worden,
want zij worden bijna uitsluitend ver
vaardigd voor het buitenland, met het
oogmerk deviezen te krijgen.
De installatie heeft een capaciteit van
60 watt, hetgeen gelijk is aan de capa
citeit van de installatie, die voor ons
bureau heeft „gedraaid" ter gelegen
heid vtan de bevrijdingsfeesten. Men zal
zich herinneren, dat laatstgenoemd ap
paraat een zeer behoorlijk geluid wist
te produceren.
De versterker heeft speciale schake
lingen om naar believen alle hoge en'of
lage tonen eruit te „zeven", voorts is
er aansluiting voor 2 microfoons, des
gewenst met de radiodistributie of met
één der Hilversumse zenders, terwij)
niet alleen muziek „geleverd" kan wor
den met behulp van een gramofoon-
met-pick-up, maar ook met een radio
toestel. De beide kracht-trechter-luid
sprekers zijn zowel in staat om lieflijk
te fluisteren als om vervaarlijk te bul
deren, hetgeen ongetwijfeld een grote
verdienste is. Dan is er verder nog een
benzine-aggregaat, met behulp waarvan
indien nodig stroom gedraaid kan wor
den, wanneer de netstroom uitgescha
keld wordt, of wanneer de installatie
gebruikt wordt in een omgeving, die
Donderdag 28 Maart: Zaal Krijgsman,
Koningstraat 31. Kunstavond, 8 u.
Vrijdag 29 Maart: Casino. Johan Kaart,
8 uur.
Geref. Kerk, Julianapark. Concert
Christelijk Mannenkoor met solist,
8 uur.
Elke Zaterdagavond Museum Oos
terslootstraat van 79 uur.
geen aansluiting op het lichtnet heeft.
Wij geloven wel, dat in het apparaat
iets „zit" voor politieke partijen om
straks voor de verkiezingen te trachten
een deel der „grijze middenstof" te be
wegen een bepaald hokje op hun stem
biljet zwart te maken. Als dan maar
niet een of andere oppositie-partij komt
opzetten met een installatie van 120
watt, want dan komt die met een over
winning uit de strijd.
Ook biedt het mogelijkheden ter op
luistering van voetbalwedstrijden e.d.
Ongetwijfeld zal deze versterker-instal
latie weinig rust hebben!
Wij kunnen ons voorstellen, dat een
mededeling als „Papa is verloofd" in
alle toonsoorten kan worden gezongen,
al naar gelang de mate waarin papa's
kroost de nieuwe verloofde apprecieert.
Wij weten werkelijk niet, hoe daarom
de titel van het Hongaarse blijspel van
die naam moet worden uitgesproken.
Met weerzin, met verachting, met een
weinig ondeugendheid, op hoogst vrolij
ke toon of in onverschillige trant. Mis
schien geeft de aanduiding „blijspel"
bepaalde aanwijzingen.
In ieder geval is genoemd blijspel er
een van een uitstekend genre. Vrijdag
avond a.s. zal het in Casino ten tonele
worden gebracht door Johan Kaart en
zijn gezelschap. Hij heeft met dit blij
spel voor talloze voetlichten veel suc
ces geoogst, zodat wij wel verwachten,
dat het toneellievend publiek een goede
avond tegemoet gaat. Het gezelschap
neemt eigen decors mede. De opvoering
begint om 8 uur.
Wij willen nog eens de aandacht ves
tigen op de kunstavond, die Donderdag
as. zal worden gegeven in de muziek
school „Ons Genoegen", Koningstraat
31, aanvang 8 uur.
Zonder enige twijfel zal deze avond
op een zeer hoog peil staan, en de heer
Krijgsman verdient dan ook zeker
waardering voor zijn initiatief. Het is
zijn bedoeling, om zijn muziekschool
niet „zo maar" een muziekschool te la
ten blijven, maar er ook op artistiek
gebied iets van te laten uitgaan.
Het is de eerste maal. dat hij door
het engageren van een drieta' v=gaafde
kunstenaars aan de verwerke'ij ung van
door G. Th. ROTMAN.
(Nadruk verboden)
.1 Ktf'
«6
65 Eindelijk was de arme jongen dood
op. Hij kèn niet meer. Rillend van kou,
want zijn kleren waren nog steeds nat
van de regen, zocht h»j langs de helling
van de dijk naar een plekje, waar hij
wet kon uitrusten. Maar overal was
het gras nat.... Wacht, daar ontdekte
hj) iets. Een eind verder lag in bet gras
een opgerold zeil. Met een zucht liet
hü or ziek «p neervallen.
66. Meteen sprong hij echter, als door
een wesp gestoken, weer overeind) Het
zeil bewoog; er kwam een hand onder
uit steken, toen een pet.... Nee maar,
wat 'n verrassing! 't Was zowaar Pietje.
Hij was daar aan wal gekomen, had niet
naar huis gedurfd en zich, om wat te
slapen, in een zeil gerold, dat in het
bootje la"
dit streven begint. Over het programma
behoeven wu niet verder uit te weide
daar wij in ons nummer van Vriid
J.1. daarover reeds iets hebben geschre?
ven. Alleen noemen wij nog even d
Sonate ^athétique van Beethoven
Verder vermelden wij nog dat d
piano-begeleiding van de zang-soliste*
mej. N. Drager, zal worden verzorgd
door mevrouw C. Morée—Dol.
De zaal kan slechts een klein getal
liefhebbers herbergen, doch dit kleine
getal is nog niet bereikt. Wij hopen
dat kunstlievend Den Helder den heer
Krijgsman niet in de steek zal laten,
daar het anders een onmogelijkheid zal
blijken, om deze proefneming in de toe
komst te herhalen. En dat zou zeer
jammer zijn, omdat onze stad, wat wer
kelijke kunst betreft vrij spaarzaam is
bedeeld.
Laat het vol zijn, Donderdagavond,
De bezoekers zullen van hun komst stel.
lig geen spijt hebben! Wie zich nog een
kaart wil aanschaffen, kan ook aan ons
bureau terecht.
lc Ronde.
De eerste ronde verliep voor de Hel-
derse spelers wel buitengewoon slecht.
In de Ere-groep verloor Wijker na zeer
felle strijd van Kwik, terwijl v. d. Kuijl
in de tweede Eregroep remise maakte
tegen Appel Jr. In de le klasse verloor
Smit van Huiberts, terwijl in de 2e
klasse wist alleen v. Zoonen remise te
maken tegen Speets. terwijl D. de Lan
ge van Dinkla won.
Hier volgt de zeer spannende en in
gewikkelde partij Kwik—Wüker:
1. e4, c5; 2. Pf3; Pc6; 3. d4, cd4:; 4.
Pd4:, P'6; 5. Pc3, e6; 6. Pdb5, Lb4; 7.
Pd6+. Deze opzet deugt n'c'. Aangewe
zen is a3; 7 Ke7; 8. Pc8:, Tc8:; 9. Ld2,
Lc3:; 10. Lc3:, Pe4:; 11. Lg7:, Tg8; 12.
Lh6, Da5t; 13, c3, Df5 (het verleidelijk
offer Pf2: slaat niet door); 14. Le3,
Pe5; 15. Dd4?, Pf3:t; 16. gf3:, Df3:; 17.
h4, Dhlr Wit krijgt een zeer sterke
aanval voor de verloren kwaliteit 18.
0-0-0 d5; 19. Db4t. Kf6; 20. Ld4t, Kg6
(niet e5, wegens Le5:l); 21. Le2 (beter
Ld3) Dh2 (Dh4: zou verliezen); 22. h5t,
Kf5; 23. Db7:, Tc7; 24 Db3, Tb8; 25. Dc2
(indien Db8:, dan Tc3t en Db8: met
winst), e5; 26. Lg4fl. Kf6 (niet Kg4:,
wegens f3t, Kg3:, Le5: en wint); 27. Le3,
Tbc8?,? (geeft de kwaliteit weg, na Tbc7
had Wit voor remise moeten vech'en);
28. Lc8:, Tc»:; 29. Td5:. Dg2; 30. f4, Dfltl
31. Tdl, Dc4; 32. fe5:t. Ke5:; 33. Ld4t,
Kf5; 34. Kbl, Tc6: 35. Dg2, Dd5; 36. Dh5t
en zwart geeft op.
2« Ronde.
In deze ronde ging het beter me' 8e
Nieuwediepers. v. d. Kuijl en Wijker
maakten be'de remise, resp. tegen Van
Setten en De Waal In de le k'asse won
Smit van Pieterse. In de 2e k'asse
maakte v. d. Wijk remise met Don.
Bosch won van Leeuw. v. Amersfoort
van Bastiaanse. De 3e klassers déden
het nrrr beter. A. W. de Lange won
van Roeper. D. de Lange van Dor1 and,
en Pranger maakte remise met v Vliet,
In de B-groep verloor de heer Geurts
zijn le partij en 'speelde de tweede re'
mise.
3e Ronde.
Er waren in deze ronde nog diverse
Helderse spelers, die kans op een pi«s
hadden, v. d. Kuijl was daartoe ver
plicht te winnen en na lange tijd zeer
goede kansen gehad te hebben liet "e
zich ook aanzien dat hij zou gaan wm
nen. Een kleine fout kostte hem ech
een pion en daarmede de partij. Zo
tegenstander, Dr Karper, won hierme*
de de le prijs. Wijker verloor van
A. J. Meijer en belandde daarmede
een halve punt op de laatste pl®a
Winnaar in deze groep werd De "a
(AlkmaaT).
In de le klasse verloor Smit van
Vliet en behaalde derhalve 1 uit
de 2e klasse wonnen Verschuur en
Amersfoort, resp. van Konijn en
Veen. v. Amersfoort deelde WenoWJJ
de le prijs, doch deze ontging hem
loting. Bosch maakte remise
Schuurman.
De 3e klassers hielden nog een t>e
de eer hoog. D. de Lange boelt'eja4r.
derde overwinning en behaalde a
..1«44a a a 4 n ta n 7 c z\
ook ie
mede een vlotte eerste prijs. A,
Lange won eveneens, deelde
eerste prijs, doch viel bij loting mjj
slotte verloor van Zoonen van
-en won Pranger van de Haan.
