HELDERSCHE COURANT
Spanje centrum van Nazi-activiteit
Tweede Kamer behandelt onderwijs
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL. WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Polen klaagt Franco aan
De fabrieken produceren wapenen in massa
Weerbericht
Goede Vrijdag geen krant
160.000 bezoekers zagen
„weerbare democratie"
Belgische ministers in
ons land
Unaniem wordt de noodtoestand ingezien
Wat brengt de radio?
Naar de bollen!
DONDERDAG 18 APRIL 1948.
70e Jaargang No. 9717.
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties II cent per millimeter
Teleroon 2345, Den Helder.
Directeur: S. KONING.
Hoofdredacteur: J. BIJLSMA.
Uitgave: N.V. Uitg. MU. Holl. Noorderkwartier.
ABONNEMENT PER KWARTAAL; Stad en
omgeving f 2.60. Postabonnementen f 3.00
Gironummer 16038, N.V. Drukkerij v.h. C. de Boer Jr.
Polen vraagt directe
verbreking der betrekkingen
NEW YORK. 17 April. (Reuter)
Woensdagavond om vijf minuten over
negen begon de nieuwe vergadering
van de Veiligheidsraad onder voor
zitterschap van den Egyptischen ge
delegeerde, Hafez Affifi Pasja.
Poor de wisseling van het voorzit
terschap zat Gromyko links van dr.
Oscar Lange, de Pools" gedelegeerde,
die een berg documenten ten behoe
ve van zjjn klacht tegen generaal
Franco's régime in Spanje voor zich
opstapelde.
In zijn openingstoespraak verklaarde
dr. Lange:
„De Franco-regering werd tegen de
■wil van het Spaanse volk aan de macht
gebracht door de gewapende strijd
krachten van de as-mogendheden, die
de oorlog tegen de Verenigde Naties
hebben gewaagd. Het Franco-régime is
de schepping van de vijanden der Ver
enigde Volken", aldus dr. Lange.
„Het Franco-régime heeft geheel en
al gehandeld als de gehoorzame dienaar
van de meesters, waaraan het zijn be
staan dankt".
„Het Fascistische régime in Spanje
deed alles, wat in haar vermogen lag
om bij te dragen tot een overwinning
van de as-mogendheden. Franco-Spanje
leverde doorlopend explosieven, chemi
caliën, ijzer, lood, zink en nitrogeen aan
Duitsland."
Dr. Lange verklaarde, dat de regering
van generaal Franco haar havens als
duikbootbasis uitleende en de Luftwaffe
van vliegtuigen voorzag om de Britse
en Amerikaanse scheepvaart aan.te val
len. Ook gaf zij toestemming tot het ge
bruik van radiostations op haar gebied
om bevelen naar Duitse schepen en
vliegtuigen te zenden.
„Onder het Franco-régime diende
Spanje- en het dient nog zo als
centrum van nazi-propaganda en acti
viteit in Latijns Amerika. Het Franco
régime is niet slechts een binnenlandse
kwestie voor Spanje; het is de overle-
ENIGE REGEN.
Aanvankelijk zwaar bewolkt of
geheel bedekt, met plaatselijk en'ge
regen, in de namiddag opklarend,
iets kouder dan gisteren, meest ma
tige wind tussen Zuid-West en
Noordwest.
19 April: Hoog water: 9.3321.39
Laag water; 3.3715.49
vende partner van onze vijanden: de as-
mogendheden. Dit fascistisch régime is
geen vraagstuk van het verleden, maar
een ernstig probleem van de tegenwoor
dige tijd. Het zal een probleem voor de
toekomst zijn indien de raad geen maat
regelen neemt."
Atoomfab rieken.
Dr. Lange zeide, dat er zes uranium-
mijnen in Spanje zijn en dat projecten
op het gebied van de atoom-energie op
het ogenblik worden uitgevoerd. Er
worden wapenen gemaakt naar blauw
drukken, die uit Duitsland gesmokkeld
werden. Franco-Spanje blijft bestaan
als centrum van fascistische infectie en
als springplank voor oorlog. De wapen
industrie bloeit er en delen van de grens
zijn versterkt.
Toevluchtsoord voor de nazi's
„Ik spoor u aan niet lichtvaardig met
een situatie als deze te handelen. Dit is
een gevaar voor de internationale vrede
en de veiligheid.
Zie vervolg pagina 3
-d».
Het stoomschip „Sommelsdijk"
is 14 April 1.1. uit Belawan vertrok
ken met totaal 805 repatriërenden
aan boord.
Morgen, Goede Vrijdag, zullen
geen kranten in Nederland verschij
nen.
Het eerste nummer van de Hel-
dersche Courant zal dus Zaterdag
20 April uitkomen.
Directie Held. Crt.
In Amsterdam bezochten in totaal
160.000 pèrsonen d£ tentoonstelling „Weer
bare democratie", die nu naar Rotterdam
wordt overgebracht en daar op 4 Mei zal
worden geopend.
Woensdagmiddag omstreeks zes uur zijn
per auto de Belgische ministers Spaak,
buitenlandse zaken, de Voghel, financiën,
Deveze, econoAische zaken, de Smaele,
v^ederuitrusting, Lefebvre, landbouw, in
Den Haag gearriveerd. Woensdagavond
hadden zij een bespreking met hun Ne
derlandse en Luxemburgse collega's.
Vandaag zal het gezelschap op het minis
terie van buitenlandse zaken in plenaire
vergadering bijeenkomen, vanmiddag zal
hun door minister president Schermer-
horn op kasteel „Oud-Wassenaar" een
diner worden aangeboden.
Satarishwesiie heeft de volle
aandacht
In de Woensdagmiddag gehouden
vergadering van de Tweede Kamer
kwam aan de orde het wetsontwerp
verlenging werkingsduur van het
reglement voorlopige pensionne
ring onderwijzers.
De heer Van Slehen (p.v.d.a.)
zegt het ernstig te betreusen, dat
het ontwerp niet een half jaar eer
der is ingediend Het ontwerp voor
ziet in een sterk gevoelde behoefte.
""Spr. betoogt, dat bij veel onderwij
zers vóór 't 60ste jaar een verlangen
naar afscheid ontstaat. In dit ver
band verwijst hij naar het vermoei
ende van het schoolmeestersvak. De
nodige energie is op de zestigjarige
leeftijd veelal niet meer aanwezig.
Het onderwijs bevindt zich in een
impasse; geeft aldus spr. den
onderwijzer eindelijk de plaats, die
hem toekomt; geeft hem een behoor
lijk salaris. Vele ouders achten het
onverantwoord hun jongen te laten
opleiden tot onderwijzer, omdat hij
daarin geen menswaardig bestaan
vindt.
Niet alleen een onderwijzersbe-
lang maar ook het onderwijsbelang
is bij een snelle afwikkeling van de
door den minister in uitzicht ge
stelde herziening der onderwijzers-
salarissen betrokken.
Spr. betoogt, dat een 21-jarig on
derwijzer minder verdient dan een
ongeschoolde arbeider, n.1. in een
eerste klasse-gemeente f 116 en in
een derde klasse-gemeente f 107,
loonbelasting niet afgetrokken. De
Nederlandse onderwijzer verkeert in
een onhoudbare toestand..
De heer Van Velt hoven (r.k.)
betoogt, dat de salariëring der on
derwijzers zo miniem is geworden,
dat er zo spoedig mogelijk moet
worden ingegrepen, niet door een
herziening maar door een geheel
nieuwe salarisregeling. Spr. wijst
erop, dat tal van vacatures onver
vuld blijven. Veel scholen worden
ontvolkt niet door gebrek aan kin-
ideren, maar omdat er geen leer
krachten zijn.
De heer Sweens (r.k.) meent,
dat slechts in uiterste noodzaak on
derwijzend personeel in militaire
dienst moet worden opgeroepen.
De minister antwoordt.
De Min. van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, Prof. Dr. G. van
der Leeuw, acht het onderwijsbe
lang ongeveer het grootst; het mili
taire belang is echter op dit ogen
blik zo groot, dat alle andere belan
gen daarvoor moeten wijken.
Een verbod voor de overheid om
onderwijzers in andere diensten dan
bij het onderwijs op te nemen, acht
spr. volkomen onjuist.
De toestand der kweekscholen is
minder zwart dan hij wordt afge
schilderd, meent de minister. Met
het openstellen van bloedarme
kweekscholen schieten we niets op.
Spr. zegt, dat de noodtoestand bij
het onderwijs zeer zeker ten nauw
te samenhangt met de meer dan
gebrekkige salariëring. Met een to
verformule is dat niet op te lossen.
Spr. deelt mede, dat bij de Raad
van State aanhangig is een Kon.
besluit volgens hetwelk de studie
tijd voor de onderwijsakte van hen,
die HBS-oplfiding hebben gehad,
met een jaar verkort wordt en dus
van drie op twee jaar wordt ge
bracht. De salarisherziening is een
integrerend deel van de onderwijs
vernieuwing Deze zal het eerst aan
de orde moeten komen.
Hij zegt ervan overtuigd te zijn,
dat de salariëringskwestie meer is
dan een actie om meer te verdienen.
Deze zaak heeft zijn volle aandacht,
In de Marine-kazerne te Den Haag
vond de overdracht plaats van het com
mando zeemacht Nederland door den
vice-admiraal G. W. Stoeve aan kapt.
ter zee J. A. Gauw. Luit.-admiraal
Helfrich inspecteert met den afgetre
den en den nieuwen commandant de
matrozen. Meijer P.
De nieuw benoemde commandant
deelde mede, dat het H. M. de Koningin
behaagd heeft, d enscheidendencom
mandant definitief te benoemen tot vice-
admiraal. Vice-admiraal Stoeve zal met
ingang van 1 Mei a s. eervol ontslagen
worden wegens langdurige dienst onder
dankzegging voor de vele diensten den
lande in moeilijke tijd gewezen.
Luit.-adm. Helfrich deelde mede, dat
het H. M. de Koningin behaagd heeft
vice-admiraal Stoeve te benoemen tot
commandeur in de orde van Oranje-
Naussau.
Met een persoonlijk woord nam vice-
admiraal Stoeve afscheid van zijn ma
rinetroepen.
„KLIPFONTEIN" TE SUEZ.
Het motorschip „Klipfontein" is Woens
dag 17 April te Suez aangekomen.
VOOR GOEDE VRIJDAG
HILVERSUM 2. KRO: 10.15 Van man tot
man. (10.30 IKOR: Liturgische wijdlngs-
dienst). 12.Fragmenten uit Oratoria.
12.15 Jezus op de berg Golgotha. 13.20
Hoorntrio.
14.Oude muziek. 15.De kruisweg.
16.Radio Philharmonisch orkest. 17.15
Het passievers in de Nederlandse litera-
tuur. 18.15 Het achtste uur. 19.50 's Avonds
als ik slapen ga. 19.15 21000 kruisen. 19.30
Johannes Passion. 22.15 Avondgebed. 23.—
Gramofoonmuziek.
HILVERSUM 1. VARA: 8.50 Voor de
huisvrouw. (10.VPRO-morgenwijding).
10.20 De regenboog (voor de zieken). 10.45
De bedelaar en het trotse meisje. VARA
en AVRO. 11.Passie muziek naar het
Evangelie van Matthaus. AVRO: 12.30
Voordracht. 12.45 Strijkkwartet.
14.Matthaus Passion. VARA. 16.Mu
zikaal babbeltje. 16.30 Voor de jeugd.
(19.30 VPRO: Avondmaal tijddienst). 21
Op de brug. VARA: 21.15 Paul Robeson
en Lawrence Brown. 22.Buitenlands
weekoverzicht. 21.30 Men vraagt en wij
draaien. (22.40 VPRO avondwijding). 23.15
Orgelspel. 23.35 Gr.pl.
Hoewel oorspronkelijk de Zondag
na Pasen d e bollenzondag zou zijn,
is het mooie weer oorzaak, dafr daar
in wijziging is gekomen. Met de
Paasdagen zullen bij Lisse de hya
cinthen in volle bloei staan (nar
cissen zijn hier al uitgebloeid). Bij
Hillegom zullen de hyacinthen en
narcissen volop bloeien, terwijl bij
Noordwijk aan Zee behalve de nar
cissen en hyacinthen ook de vroege
tulpen uit zullen zijn.
