Nederland eert den groten strijder
voor het recht der mensheid
NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Indrukwekkende plechtigheid in de
Pieterskerk
De machtsstrijd der E.V.C. brengt levensbelangen
van het Nederlandse volk in gevaar
Hitiers grootste fout was zijn oneerlijk
optreden na München
Moederdag
„Ik ben een tegenstander van tyrannie, wélke
leuzen zij ook gebruikt"
De ere-promotie van Churchill te Leiden
De promotie
Weerbericht.
Churchill liet
zijn sigaar vallen
Even rusten op de stoep
De regering veroordeelt de zeeliedensiakingen
Mijnwerkersstaking in de V.S.
voorlopig geëindigd
Kabinetszitting te Djokja
Churchill ontvangt de Pers
BENZINE, SMEEROLIE EN
VETTEN VRIJ
Wordt het broodrantsoen
verlaagd
Kijkjes
uit 's Levens venster
Churchill's toespraak in de Leidse Universiteit
ZATERDAG 11 MEI 1946.
7»e Jaargang No. 9TSJ, -
HELDERSCHE COURANT
VERSCHIJNT DAGELIJKS
Advertenties 11 cent per millimeter
Telefoon 2345, Den Helder.
Directeur: 8. KONING.
Hoofdredacteur: J. BIJLSMA.
Cft gave: N-V. UI tg. Mtj. Holl. Noorderkwartier.
ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en
omgeving ƒ2.60. Postabonnementen ƒ3.00.
Gironummer 16066, N.V. Drukkerij v.h. C. de Boer Jr.
Churchill begroet op originele wijze
de enthousiaste menigte. Achter hem
Mevr. Churchill en Miss Mary.
Leiden. - Vrijdag was het de dag van Lelden. Churchill Is in Amsterdam
geweest, hU is in Den Haag geweest, waar hjj ontvangen is met een enthou
siasme, waardoor hij, naar eigen verzekering, aangedaan was.
Maar Leiden is tenslotte de aanleiding geweest tot het bezoek van den
Britsen staatsman. Onze oudste universiteit toch had besloten hem het ere
doctoraat in de rechten te verlenen en Churchill verklaarde zich bereid de
bul persoonlijk in ontvangst te nemen.
Langs de lange route die Churchill's stoet door de stad Amsterdam zou
nemen, stonden reeds vroegtijdig duizenden opgesteld om den hogen gast
van Nederland toe te juichen. In Leiden zelf geleek het wel of de hele stad
was uitgelopen om hem te ontvangen.
Bij de Academie
De stoet reed door de stad onder het
luiden van de Bourdonklok in de Stad
huistoren. De ontvangst bij de academie
droeg een meer plechtig karakter. Chur
chill bevond zich hier op historisch ter
rein. Met een merkwaardige vitaliteit
Stapte hij, joviaal lachend, uit de wagen.
Vlak achter de stoet kwam de koninklijke
auto, waarin prinses Juliana en prins
Bernhard waren gezeten.
Nadat de heer Churchill op de academie
aan zijn promotor, prof. mr. R. P. Cle-
veringa, was voorgesteld, begaf het ge
zelschap zich te voet naar de Pieterskerk
via de Kloksteeg Deze tocht van acade
mie naar Pieterskerk zal voor de betrek
kelijk weinigen, die er getuigen van wa
ren, voor immer in de herinnering ver
ankerd blijven. Churchill, die gekleed was
ls rode roga met baret, het geschenk, dat
hij ontvangen had ter gelegenheid van de
aanvaarding van zijn eredoctoraat van de
Universiteit' van Oxford, liep in deze stoet
naast den reetor-magnificus. Al wie aan
Leiden en zijn symbolische Universiteit
met een warm hart verbonden is het
zij door vorming, hetzij door traditie, het
zij door genegenheid anderszins voor
hem is de plechtige bijeenkomst in de
Pieterskerk het culminatiepunt, zowel voor
het bezoek van Winston Churchill aan Ne
derland als voor de herrijzenis van de
Universiteit, die thans aan den vader der
overwinning den summus honor heeft ver
leend.
Twee mensen van het recht.
De historische gebeurtenissen van deze
idag groeperen zich rond de twee mannen,
die de centrale figuren van deze plech
tigheid zijn: Winston Churchill, die vijf
jaren lang voor de gehele beschaafde we
reld de verpersoonlijking is geweest van
recht en vrijheid; Cleveringa, die onver
gankelijke roem heeft verworven door zijn
nobel protest, dat het verzet der Neder
landse Universiteiten tegen de Duitse
dwingelandij zou inluiden.
Twee mannen, die gestreden hebben
elk met de middelen, die hun ten dienste
stonden, maar beiden uit de diepste over
tuiging van een edel en diepwortelend
rechtsgevoel.
Daarom juist,heeft deze erepromotie in
'de faculteit der rechtsgeleerdheid dubbele
Zin.
In de Pieterskerk.
Zelden is deze eerbiedwaardige Pieters
kerk in al de eeuwen, waarin zij reeds
neerziet op de geschiedenis van Leiden,
Zo overvol geweest. En nog missen wij
onder de 3000 aanwezigen velen, die wij
zo gaarne op deze gloriedag zouden heb
ben gezien mannen, wier namen en per
soonlijkheid nimmer in vergetelheid zullen
raken, door wat zij in de strijd der afgelo
pen jaren voor de vrijheid, voor het
recht van Nederland gedaan hebben. On
der de talloze genodigden merkten wij
o.a. op den min.-pres. prof. ir. W. Scher-
merhorn, de ministers van Roijen, Van
der Leeuw, Lieftinck, Kolfschoten, Vos,
Beel, de Booy, Meijnen, prof. P. S. Ger-
brandy, leden van de Britse ambassade,
de gezanten van Canada, Zuid-Afrika,
Australië, den Engelsen ambassadeur sir
Nevile Bland met lady Blancf, oud
minister A. C. D. de Graeff, den Neder
landsen ambassadeur te Londen enz.
Het was een buitengewone verrassing,
toen te 15.2? prinses Juliana en prins
Bernhard, in wier gevolg zich ook baron
Baud bevond, door den rector magnificus
en prof. dr. A. W. Byvanck werden bin
nengeleid Enkele minuten later betraden
Winston 'churchill en de leden van de
Leidse Senaat de kerk, terwijl de aanwe
zigen zich van hun banken verhieven en
de organist met begeleiding van trompet
ten en bazuinen twee oud-Nederlandse
marsen ten gehore bracht.
Na een rede van den rector magnificus,
prof. dr. B. G. Esccer, was het woord aan
prof. dr. B. G Escher, was het woord aan
dende, zich richtte tot zijn promovendus.
Art. 189 der H.O.-wet geeft de Se
naat der Universiteit het recht de
graad van Doctor Honoris Causa te ver
lenen „wegens zeer uitstekende ver
diensten". Het is zUn enig middel tot
eerbetoon, een kostbaar. Hier in Lei
den wordt er een uiterst spaarzaam
gebruik van gemaakt. Na de promotie
van H.M. de Koningin in 1925 is het
heden voor het e^rst, dat de Senaat
wederom het ere-doctoraat in de Rech
ten uitreikt. Ditmaal aan een Britsch
staatsman.
Weersverwachting, geldig tot Zater
dagavond:
Tijdelijk wat bewolking, voorna
melijk in de Noordelijke provincies,
overigens nog zonnig weer. Ie s
lagere temperatuur. Zwakke tot
matige wind tussen Noord en Oost.
12 Mei: Zon op: 4.53. Onder: 20.21
Maan op: 16.21. Onder: 4.05
Dit alles getuigt reeds op zichzelf van
het opmerkelijke van dit uur. De zeld
zaamheid der onderscheiding wordt nog
geaccentueerd door de faculteit, waarin
zij wordt toegekend. Menig geschrift van
belang staat op naam van hem, dien wij
vandaag huldigen.
Al laat men in deze academische kring
niet gaarne geschiedkundige werken van
belang buiten beschouwing bij iemand's
verheffing ,,in Honores", de treffendste
verdiensten, die de Senaat als „zeer uit
stekend" voor ogen stonden bij de vor
ming van zijn besluit, zijn die geweest van
den man, die bij uitnemendheid ons op
waarts stuwde van uit het dieptepunt
van woedend geweid omstreeks en na het
midden van het rampjaar 1940 tot de ves
tiging van een wereld, die recht boven
macht stelt.
Men bond de strijd aan met het steeds
valscher en woedender onrecht en men
zag om naar mannen, die de banier er
van hoog op houden en wilden houden
en achter wie men zich in vol vertrouwen
op hun inzicht en gezindheid kon scha
ren; naar wijze staatslieden met rechts-
genialiteit in de grote nood. Zulk een
gids was de wereld destijds zo gelukkig
te vinden in de huidige promovendus.
Niet slechts in dier voege, dat hij het
onrecht afwees, maar wat meer is
doordat hij samen met den diep betreur
den Roosevelt, dien de Senaat, ware het
mogelijk geweest, zo gaarne mede <Je ere
doctorsgraad had toegekend, de 14e Augus
tus 1941 de stellige belijdenis uitsprak,
dat men zich had aan te gorden voor,
zoals het heette, „een betere toekomst
voor de wereld", waaruit over Moskou,
Dumbarton Oaks, Yalta en San Fran-
clsco heen het Handvest der Verenigde
Volken is gegroeid, hetwelk beoogt „op
nieuw het vertrouwen in de grondrechten
van den mens, in de waardigheid en
waarde van den menselijken persoon, in
de gelijke rechten van mannen en vrou
wen, alsmede van grote en kleine vol
ken te bevestigen.
Hem, die destijds zich inzette voor het
welzijn der wereld, die haar vervolgens
stug en staag en stoer steunde en die
door de grootste noden en gevaren heen
haar opstuwde naar haar redding, die
haar midden in het meest gigantische
gevecht wees naar hoger levenspeil, dien
kunstenaar en dien strijder voor het recht
der mensheid tooien wij met deze krans,
buiten welke wij geen schoner kunnen
vlechten. Hem roepen wij aan deze Uni
versiteit, die zelf opkwam uit een wor
steling om verlossing uit de greep van
weerzinwekkend onrecht, uit tot „Doctor
juris Honoris Causa",
Uitsprekende het Latijnse formulier
doctoreerde Cleveringa vervolgens zijn
promovendus.
Hierna was dan het woord aan den
jongen doctor", Winston Churchill.
Voor de rede van Churchill zie men
elders op deze pagina.
Na een langdurig applaus besloot ten
slotte de rector magnificus het gesproken
deel der plechtigheid met een kort woord.
De aanwezigen zongen hierna staande
en met begeleiding van orgel en trom
petten het Nederlandse en het Engelse
volkslied.
Terwijl het orgel uitleidingsmuziek
speelde, begaven de eregasten, onder wie
ook prinses en prins, zich met curatoren
en senaat wederom te voet naar het
academiegebouw, waar een receptie ge
houden werd. Indrukwekkend was het
ogenblik waarop Churchill en daarna het
prinselijk paar de erewacht Pro Patria
Op de Leidse straatweg, tussen de
Jozef Israëlslaan en de Bosbrug,
heeft Churchill, toen hij naar de
mensen wuifde, zijn sigaar laten
vallen. Het kostbare nlcotlne-appa-
raat viel buiten de auto.
Of er een run is ontstaan om de
big cigar van den great man op te
rapen, vermeldt de historie niet.
het weerbare corps van de studenten-sa
menleving, inspecteerde. Tot dusverre
vormde Pro Patria slechts erewachten voor
buitenlanders, Indien die van koninklijke
bloede waren. Doch ditmaal werd zonder
aarzelen besloten ook Churchill zulk een
militair eerbetoon aan te bieden.
Ongeveer half zeven vertrokken de hoge
gasten uit Leiden, terwijl bij het afscheid
een stormachtige ovatie werd gebracht
aan Churchill, die genoeglijk enige tijd
op de stoep van de Sociëteit op zijn auto
zat te wachten
Washington, (Reuter). - John
Lewis, de leider van de mijnwer
kers in de Verenigde Staten, heeft
Vrijdag de 400.000 mijnwerkere or
der gegeven weer aan het werk
te gaan tot 25 Mei aanstaande.
Deze hervatting van het werk is af
hankelijk gesteld van toezegging door
de plaatselijke directies, dat de even
tuele loonsverhogingen, welke bij on
derhandeling verkregen zullen worden,
terugwerkende kracht zullen hebben
voor de tijd van de vastgestelde ter
mijn. President Truman heeft Lewis
en ean vertegenwoordiger van de
mijn-eigenaars op het Witte Huis ge
nodigd.
De Regeringsvoorlichtingsdienst deelt
mede: Gedurende bijkans een maand is
in de Nederlandse havens een staking
gaande, die het uitvaren van schepen
belemmert en de laatste tjjd ook het
laden en lossen van zeeschepen ver
traagt en bemoeilijkt.
De Nederlandse schepen, die voor het
vervoer dezer goederen zijn aangewezen,
kunnen echter bij gebrek aan een vol
tallige bemanning niet vertrekken en
kostbare tijd gaat met nodeloos wachten
verloren.
Het werk in de havens, dat met zoveel
ontplooiing van energie en werklust op
gzng ls gebracht, neemt zienderogen af,
Wat is de reden van deze staking?
Op 4 April is een nieuwe collectieve
arbeidsovereenkomst voor zeevarenden
in werking getreden, waaromtrent, na
wekenlang onder leiding van een ver
tegenwoordiger van den Minister van
Scheepvaart gevoerde onderhandelingen,
overeenstemming is bereikt tussen de
organisaties van werkgevers en werkne
mers ter koopvaardij en waaraan het
College van Rijksbemiddelaars zijn
goedkeuring heeft gehecht. De lonen en
arbeidsvoorwaarden van de zeelieden
zijn in deze C.A.O. zo geregeld, dat zij
in het algemeen uitgaan boven het in
enige andere bedrijfstak geldende peil.
Ten bewijze waarvan slechts gewezen
wordt op het basisloon van een gewoon
matroos, dat op 195.per maand is
vastgesteld, waarop nog een tijdelijke
toeslag wordt betaald van 50.ge
durende de eerste drie maanden en
daarna tot 1 September 1946 van 25
Niettemin meent een deel van de zee
lieden onder leiding van de Eenheids-
Vak-Centrale, deze nieuwe loon- en
arbeidsvoorwaarden niet te moeten aan
vaarden en tracht met politieke agitatie
middelen en bedreigingen met geweld
de werkwilligen,die verreweg de meer
derheid vormen, van hun werk af te
houden.
Als reden wordt onder meer aange
voerd, dat de E.V.C. niet in de onder-
Batavia, (ANP-Aneta). - De zender
voor de geallieerde strijdkrachten te
Batavia deelt mede, dat Sjahrir
Maandag a.s. een plenaire kabinets
zitting, gepresideerd door Soekarno,
zal bijwonen.
Amsterdam, 10 Mei. - Churchill heeft
Vrijdag een zestigtal voor het grootste
gedeelte Nederlandse journalisten in
de Mozeszaal van het Koninklijk Pa
leis op de Dam te Amsterdam ont
vangen, Er was een diepe fauteuil
voor den Britsen staatsman gereed ge
zet, waarvoor een tafeltje met twee
dozen sigaren en een aantal Engelse
bladen. Nadat Churchill was binnen
gekomen en gezegd had. „Wat een
formidabele menigte". (Doelende op de
aanwezige journalisten) schoof hij met
behulp van een der toeschietende he
ren de fauteuil achteruit en nam daar
voor In de plaats een hogere stoel,
waarop hij ging zitten).
Nog voor het opsteken van zijn si
gaar, zeide hij daarop met een inne
mende glimlach: „En wat kan ik voor
U doen?" waarop de journalisten hem
met vragen bekogelden. Alvorens de
eerste te beantwoorden 6tak Churchill
bedachtzaam een der dikke sigaren op.
Vrijwel zonder enige aarzeling gaf hij
daama antwoord. „Bent U optimis
tisch over het herstel van Frankrijk?"
„Zeker", antwoordde Churchill, „ik
heb goede hoop, dat Frankrijk haar
plaats onder de leidende mogendheden
van Europa weer zal innemen".
„Zoudt U ons als journalisten advi
seren propaganda te maken voor een
Europesea s'atenbond?"
Churchill antwoordde, dat hij voor
stander ls van de „Verenigde Staten
van Europa" en voegde daar desge
vraagd aan toe, dat dat geheel Europa
moest omvatten en geen Oostelijke en
Westelijke statengroepen moesten wor
den gevormd.
Over de positie van Duitsland spre
kende, zeide Churchill o.m.: „De ont-
w'kkellng van Duitsland na de oorlog
heb ik met grote bezorgdheid gevolgd.
Tk kan thans geen bepaalde gedrags
lijn voor de politiek, die wij met
Duitsland moeten volgen, geven, maar
er zijn nu eenmaal 70 80 millioen
Duitsers in Europa en we zullen moe
ten proberen met ze te leven. Ze moe
ten echter nooit meer de gelegenheid
hebben zich te bewapenen, en daarbij
bedoel ik niet alleen, dat ze geen ka
nonnen, kogels en vliegtuigen meer
mogen bezitten, maar ook geen in
dustrieën meer, waarmede ze het mo
derne oorlogsmateriaal kunnen ver
vaardigen.
„Acht U daamede het vrije rondlopen
van den Engelsen fascistenleider Mose-
ley niet in strijd?" vroeg daarop een
der journalisten.
„Ds man heeft niet eens meer een
partij", gaf de grote Brit ten antwoord,
„en wij houden er in Engeland niet van
mensen op te sluiten in vredestijd zon
der een proces tegen hen te beginnen.
Tijdens de oorlog moesten we dat doen
maar nu is het niet nodig".
„Wat acht u Hitiers grootste fout?"
Zonder mankeren kwam het antwoord:
„Zijn oneerlijk optreden na München.
Mensen worden dikwijls ten val ge
bracht door de buitensporigheid en over
daad van de kwaliteiten die hen tevoren
groot hebben gemaakt.
Namens de aanwezigen dankte daarop
de voorzitter van de Nederlandse Jour
nalistenkring, mr. M. Rooy, Churchill
voor de ontvangst en voor het ontzag
lijke werk, dat hij tijdens de oorlog
heeft verricht. Met veel nadruk knikte
Churchill instemmend met zijn hoofd,
toen mr. Rooy ook het Engelse volk
voor zijn magnifieke volharding dank
bracht.
„Dit zijn bijzonder vriendelijke woor
den geweest", besloot Churchill deze
persconferentie.
Het „Verzetskruis", dat door H.M. de
Koningin in het paleis op de Dam te
Amsterdam voor de eerste maal ls uit
gereikt aan hen, die zich tijdens het ver
zet bijzonder hebben onderscheiden. Aan
de nabestaanden van de in het verzet
gevallenen werd de onderscheiding als
posthume erkenning van verdiensten
verleend. Het Verzetskruis, dat in brons
is uitgevoerd, draagt het opschrift
„Trouw tot In de dood",
handelingen betrokken is geworden. De
E.V.C. kon niet aantonen, een rede
lijk aantal bonafide zeelieden onder
haar leden te tellen.
Op het ogenblik liggen in Amster
dam en Rotterdam ter lossing schepen
met soyabonen, soya-olie, vlees, suiker
en rogge. Komt de soya-olie niet deze
week ter beschikking van de Margarine-
fabrieken dan dreigt 26 Mei een rant
soenverlaging van 'vet.
De levensbelangen van 't Nederlandse
volk worden zodoende op de meest on
verantwoordelijke wqze tot speelbal ge
maakt van een door een kleine groep
gevoerde machtsstrijd, waaraan het al
gemeen welzijn volkomen wordt opge
offerd. Een dergelijke staking, waaraan
iedere redelijke grondslag ontbreekt,
mag noch door het Nederlandse volk in
zijn geheel, noch door de Nederlandse
regering worden geduld. Alle maatrege
len, die ten dienste staan, zullen der
halve worden genomen, om het scheep
vaartverkeer onder Nederlandse vlag
vanuit Nederland, alsmede het lossen en
laden van schepen voortgang te doen
hebben.
's Gravenhage. De distributie
van benzine, van motorolie en van
alle andere smeeroliën en vetten zal
met ingang van 1 Juni a.s worden
opgeheven.
De voorraadpositie van benzine is
in de laatste maanden veel gunsti
ger geworden en deze situatie deed
de regering overwegen of de distri
butie kon worden opgeheven.
Aangezien de voorraad- en de
aanvoerpositie van motorolie en
van smeeroliën en vetten in het
algemeen even gunstig is ais die
van benzine en de distributie van
motorolie voor een belangrijk deel
wordt verzorgd door dezelfde
ambtenaren, die belast zijn met
die van benzine, wordt ook de dis
tributie van deze oliën en vetten
opgeheven.
Rijvergunningen
blijven vereist.
Hoewel het gebruik dus door het
in de hand houden van de uitgifte
van rijvergunningen en door het
handhaven van het verbod tot rijden
op Zon- en feestdagen (dat zo nodig
tot andere dagen kan worden uitge
breid) beperkt wordt, doet de over
heid toch een beroep op hen, aan
wie een rijvergunning is verleend,
om zuinigheid met het gebruik van
benzine en smeerolie te blijven be
trachten.
Dan meer vlees.
Er zal voor moeten worden gezorgd,
dat de. wereldvoorraad aan graan, welke
voor de nieuwe oogst nog ter beschik
king kan komen, zo goed mogelijk wordt
verdeeld.
Uit dien hoofde wordt een beroep
gedaan op alle landen, om het brood
rantsoen te beperken tot 300 gram per
dag. Hiermede zal bij de verdeling reke
ning worden gehouden.
De regering is van mening, dat, in
dien wij zullen overgaan tot de invoe
ring van dit rantsoen, wij met andere
voedingsmiddelen zullen moeten trach
ten, de voedingswaarde in caloriën van
het levensmiddelenpakket op het tegen
woordige niveau te handhaven.
Het zal dan waarschijnlijk nodig zijn
andere voedingsmiddelen, b.v. vlees, in
grotere hoeveelheden in te voeren.
Reeds enige tientallen jaren wordt er
van de 385 dagen één dag naar moeder
genoemd. Deze dag is er om moeder
eens extra in de bloemetjes te zetten.
Dan kijken wij eens wat langer dan ge
woonlijk naar haar en met andere ogen.
Is zij *t soms niet waard?
Van Napoleon wordt verhaald, dat hij
eens aan mevrouw de Campan vroeg:
„Wat denkt u mevrouw, dat ons volk
nodig heeft, om het volk beter op te
voeden?" Haar antwoord was: „Moe
ders, Sire!" En ze voegde er nog bij:
„Alleen moeders en anders niet!" Zo
is het ook bij ons. Het huisgezin is een
machtig blokhuis, dat zo sterk mogelijk
moet gepantserd. Een gezond gezins
leven ls beter landsverdediging dan de
Hollandse Waterlinie. De huiskamer is
het Waterloo, waar beslist wordt over
het wel en wee der volkeren. En ln het
huisgezin is het vooral moeder, die
daarin het centrale punt is. Daarom is
't een grote, onuitsprekelijke zegen een
goede moeder te mogen hebben. Als wij
dat woord noemen, dan noemen wij de
warmte en de tederheid zelf.
Terwijl vader de sterke vader
zich van den ontaarden zoon afkeert,
grijpt moeder hem bij de hand. Dichters
hebben van moeder en de moederliefde
gezongen, maar wij kunnen zeggen:
Haar bestaan is een lied, ze is zelf een
lied, waar zij komt. Eens las ik in een
boek uit Indië dit merkwaardige woord:
„Eén moeder is meer waard dan dui
zend vaders!"
De lichtzinnige Heine, die eens zei dat
hij vermetel genoeg was om zelfs voor
geen Koning zijn ogen neer te slaan, zet:
„Als ik mijn moeder aanzie, voel ik
mij door een geheimzinnig, deemoedig
zoet sidderen aangegrepen." Als wö
vandaag moeder eens extra lang aan
kijken en wij denken terug aan wat
zij voor ons deed en voor ons was of
nog is. dan vervult grote dankbaarheid
onze kinderharten. Zij heeft voor ons
geleden toen wij ter wereld kwamen,
zij leerde ons praten, lopen, zij bezit
een kracht, die door geen teleurstellin
gen wordt gebroken, een geduld, dat de
taaiste en tergendste tegenstand weet
te overwinnen. Hoe heeft zij ons als
kind teder verzorgd en gekoesterd.
Zo lang moeder er nog is, is 't nog
warm in huis, ls het zonnetje er nog.
Moeder houdt de kinderen, ook de ge
huwde kinderen, nog bij elkaar. Toch
komt de dag, dat wij haar moeten mis
sen. Begint haar haar al te grijzen? Dan
weet ge: die dag nadert. Waardeer in
de grote wereld dat onbetaalbaar bezit
van een goede, zorgzame moeder toch!
Maak voor haar de Moederdag tot een
mooie, blijde dag. Betaal haar. die ons
zo lief heeft, door uw wederliefde! En
weet, dat 't een rijk bezit is een goede
moeder te mogen bezitten. Wie echter
een vrome moeder mag bezitten, die
heeft nog grotere zegen.
In een boek over grote mannen las
ik: Drie moeders van grote gezinnen
waren gewend elke week een bepaald
uur samen te komen. De kinderen wis
ten niet, wat die moeders daar deden.
Toen de laatste van de kinderen het
huis uitging en trouwde, vertelde moe
der, waarom zij met haar twee vrien
dinnen elke week samen kwamen: Om
voor haar kinderen te bidden. En God
verhoorde die gebeden van die moeders;
God zegene onze moeders!
En ligt uw moeder al in haar graf.
Hebt ge haar al moeten afstaan, houdt
dan haar nagedachtenis in ere!
Gelukkig is het land en het volk, dat
echte moeders mag bezitten. Zulke moe
ders laten grotere schatten na dan de
multi-millionnairs van Amerika.
Op deze moederdag komen wij om
haar te huldigen en God te bidden:
„Dat 's Heeren zegen op haar daal'
Zijn gunst uit Zion haar bestraal!
„Rector magnificus, promotor, ko
ninklijke gasten, dames en heren en
senaat van de Rijksuniversiteit van
Leiden.
Ik betuig u mijn diepgevoelde
dank voor de eer die u mij heden
aandoet. Ik ben reeds doctor van
vele universiteiten en indien men
deze dingen zou beoordelen naar
het aantal behaalde graden, die ik
ontvangen heb, ben ik aardig op
weg om de geleerdste man ter we
reld te worden:
Ik ben zeer vereerd met de bul,
die de Leidse universiteit mij heeft
willen verlenen.
Nu de nachtmerrie
voorbij is.
Nu is de nachtmerrie voorbij. Het
land is weer vrij, de tiran, is uitge
worpen.
Rector magnificus, een grote ver
antwoordelijkheid rust op de schou
ders van u en de uwen om de
jongemannen en jongevrouwen aan
de universiteiten leiding te geven.
In dit tijdsbestek draagt u nog 'n bij
zondere verantwoordelijkheid, want
wij moeten er voor waken dat niet
de ene vorm van tyrannie door een
andere vorm wordt opgevolgd.
Ik ben een tegenstander, en altijd
een tegenstander geweest, van ty-
ranale onder welke vorm zij zich ook
voordoet. Het maakt voor mij geen
verschil in welke kleding zij zich
steekt, of welke leuzen haar mond
verkondigt.
Het motto van uw universiteit, die
tot de oudste en meest democratische
van alle hoge scholen behoort, is:
presidium libertatis (bolwerk der
vrijheid). Dit is het motto dat ik
voor mijzelf wil aanvaarden, gelijk
met de bul die u mij zojuist hebt
gegeven".
Churchill besloot zijn toespraak
als volgt:
Laat ons de handen stevig ineen
geslagen houden met die der grote
wereld van Amerika. Laat ons ook
die vriendschap bewaren, die ban
den tussen Nederland en Groot Brit-
tannië, die zoo vele krachtproeven
hebben doorstaan, en die opnieuw
aaneen zijn gesmeed door de be
proevingen welke wij hebben onder
vonden; beproevingen, die ons heb
ben verenigd in zulk een groot erf
goed van roem en van morele en
intellectuele samenhang. Laat ons
die banden goed bewaken en ver
zorgen, want door dat te doen zullen
wij Inzien dat wij, zelfs heden ten
dage. ons deel ertoe hebben bijge
dragen om de veilige en onwrikbare
grondslagen te leggen van een be
tere «n hoopvoller wereld-
