Amerikaans plan voor controle op atoomenergie NIEUWSBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA De volle schuld van de hongersnood op de „Rijkscommissaris" Een organisatie, die onafhankelijk van de veiligheidsraad, militaire actie kan ondernemen Alle bestaande atoom bommen inleveren! Doodstraf geëist tegen drie S.S.-ers en een N.S.K.K.-man Weerbericht. Den Haag bouwt 1000 woningen Nederlandse Marine herneemt het door Indonesiërs buitgemaakte Japanse evacuatieschip 100.000ste passagier op Schiphol Ook West-Indië wil herziening van de grondwet Indonesische Christen jonge mannen doen beroep op dé Christelijke wereld Dr. Hirschfeld over Seyss Inquart De gedragingen van Seyss voor en na de herfst 1944 verschilden belangrijk Dr. Beel op zoek naar de brede basis Kijkjes uit 's Levens Venster Kampcommandant stal van gedetineerden WARE KRACHT Rotterdam 620.000 inwoners JATERDAG 15 JTJNI 191?. 75e Jaargang Nö. 9785, HELDERSCHE COURANT VERSCHIJNT DAGELIJKS Advertenties 11 cent per millimeter Telefoon 2345, Den Helder. Directeur: S. KONING. Hoofdredacteur: J. BIJLSMA. Uitgave: N V. Uitg. Mi). JIoll. Noorderkwartier. ABONNEMENT PER KWARTAAL: Stad en omgeving 2.60. Postabonnementen 3.00. Gironummer 16066, N.V. Drukkerij v.h. C. de Boer Jr. De commissie voor de atoomener gie is gister voor de eerste maal in het gebouw van de V.N. te New- York bijeengekomen. De leden van de commissie werden verwelkomd door den secretaris-generaal van de V.N., Trygve Lie. Deze verzocht Bernard Baruch, den Amerikaan- sen gedelegeerde, die als rapporteur van de commissie optreedt, het voor. zitterschap van de commissie te wil len aanvaarden. De regering van de Verenigde Staten stelde de commissie voor, over te gaan tot oprichting van een internationale organisatie, -tie noe men „Atomic Development Autho- rity" afgekort: ADA). Deze orga nisatie zou alle phasen in de ont wikkeling en het gebruik van de atoomenergie, te beginnen bij de productie van grondstoffen, moeten controleren. Tegelijkertijd heeft Bernard Baruch voor de delegaties van de Veiligheidsraad, waarbij zich een Canadese delegatie had ge voegd, rapport ultglbracldt. In dit rapport wordt voorgesteld, alle reeds bestaande atoombom men ter beschikking van de nieuwe organisatie te doen stel len. De organisatie zou dan moe ten beslissen, wat met deze bommen gedaan moet worden. Inzake alle kwesties betreffende de atoomenergie, welke, de Vei ligheidsraad te behandelen zou krijgen, zou het veto-recht van de grote mogendheden terzijde gesteld moeten worden, teneinde het uitvoeren van strafmaatrege len, indien nodig, te kunnen be spoedigen. Vervolgens ging Baruch nader in op het door de Verenigde Staten opgestelde plan inzake de atoomen ergie. Dit plan somt in veertien pun ten de bevoegdheden op, welke ter uitoefening van controle op de atoomenergie aan de ADA gegeven zouden moeten worden. Vooreerst moet de ADA een compleet over zicht verkrijgen van de vindplaat sen van uranium en thorium van de gehele wereld, om aan de hand daar van een productie-, bewerkings- en distributie-program te kunnen op stellen. De ADA moet volledige con trole uitoefenen on alle fabrieken die in aanmerkelijke hoeveelheid splitsbare elementen produceren en Niet minder dan vier maal eiste gisteren de advocaat-fiscaal van het bijzonder gerechtshof te Am sterdam, mr. A. H. van der Veen, de doodstraf tegen voor het Hof verschijnende verdachten. De 26-jarige Jacob Rauws uit Zuklen, de 40-jarige Leéndert Comelis Kloot wijk uit Utrecht en de 45-jarige grond werker L. de Bruin uit Zuilen, die o.a tegen de geallieerden had gevoch ten bij Arnhem, hadden allen tijdens de bezetting vrijwillig dienst genomen bij de Waffen SS, terwijl de 27-jarige H. C. W. Henskens uit Zeist vier jaar lang „om Nederland te bevrijden", zoals hij naar hij beweerde in die tijd van mening was, onze vij anden zo goed mogelijk geholpen had in het NSKK. Een andere SS-er, A- M. van den Berg uit Hoenkoop kwam er met een eis van 15 jaar gevange nisstraf af. Allen maakten thans een meelij- wekkenden indruk, waartegen de ad vocaat-fiscaal zich verzette met de woorden: „We moeten nooit vergeten, dat indien Duitsland de„ oorlog zou hebben gewonnen, het juist dit soort mensen zou zijn geweest, op wie de nazi's zouden hebban kunnen bouwen bij de knechting van ons land". De vijf verdachten, tegen wie het Hof op 28 Juni a.s. uitspraak zal doen, waren allen lid of sympathiserend lid van de NSB geweest. IETS WARMER. Weersverwachting, geldig tot Zater dagavond: De Bilt, 14 Juni. - Wind uit ver anderlijke richtingen. Licht of half bewolkt. Overwegend droog. Iets warmer dan gisteren. in het bezit van de productie dier fabrieken gesteld Worden. De ADA moet het uitsluitend recht tot het doen van nasporingen op het gebied van atoom-explosieven verkrijgen; deze nasporingen moeten over de gehele wereld verdeeld en niet ge centraliseerd worden, evenmin als» de voorraden van grondstoffen en splitsbare elementen. De ADA moet de vreedzame toepassing van de atoomenergie aanmoedigen. Daar toe moeten de staten en hun bur gers, met speciale toestemming v.an de ADA, tot op zekere hoogte wor- den vrijgelaten in het doen van on derzoekingen op het gebied der atoomenergie, behalve wat betreft de atoom-explosieven. Alle fabrie ken, die uranium en thorium aan wenden, moeten, wanneer de moge lijkheid bestaat van gevaren op leverende verwerking, aan zeer strenge inspectie onderworpen wor den, en onder beheer en controle van de ADA blijven. Het personeel van de ADA moet, volgens beoor deling naar geschiktheid, zoveel mo gelijk internationaal worden geko zen. De taak en de verantwoorde lijkheden en bevoegdheden van de ADA moeten in een speciaal hand vest worden uitgestippeld. Reuter seint nader, van gezag hebbende zijde te hebben verno men, dat volgens plan de ADA in staat gesteld zou worden om, onafhankelijk van de Veilig heidsraad, militaire actie te on dernemen ter verijdeling van een oorlog met atoomwapenen of van een voorbereiding daar toe. Daartoe zouden voor de ADA, wanneer de V.N. dit zou den wensen, enige atoombom men beschikbaar gehouden kun nen worden. Naar verluidt, zou de Veiligheids raad, wanneer hef door Baruch ont wikkelde plan door de V.N. wordt aanvaard, al zijn eventuele bevoegd heden inzake controle op de atoom- ernergie en voorkoming van oorlo gen met atoomwapenen, aan de ADA overdragen en van zeggen schap over de ADA zelf afzien. De AÖA zou aldus een onafhankelijk lichaam, worden, dat pp eigen ge legenheid een actie zou kunnen doen ondernemen. Gevolgd door een 450C woningen plan. De Gemeenteraad te 's-Graven- hage heeft gisteren het voorstel goed gekeurd om aan het rijk een rente dragend voorschot van 11.000.000 te vragen ten behoeve van de bouw van 388 gemeentewoningen en 583 woningen, te bouwen door woning bouwcorporaties. Bij de besprekingen over dit voor stel deed de wethouder van open bare werken, ir. Faber (r.k.) o.m. de mededeling, dat volgens toezegging der regering dit 1000 woningen-plan in 1947 gevolgd zal worden door eén 4500-woningenplan voor Den Haag. Hr. Ms. mijnenveger „Willem van der Zaan" is te Rotterdam aangekomen. Onder grote belangstelling meerde het schip aan de Parkkade. Anefo/Hof. De Nederlands-Indische legervoorlichtingsdienst heeft bekend gemaakt, dat de Nederlandse marine het Japanse evacuatieschip, dat door de Indone siërs was buitgemaakt, binnen 24 uur heeft hernomen. Op 8 Juni, om 18.00 uur, heeft een Nederlands marine-vliegtuig het piratenschip in de buurt van Japara ontdekt H.M.'s kanonneerboot Van Kinsbergen, welke in de nabijheid kruiste, werd gewaarschuwd en om 15.15 uur signaleerde de Van Kinsbergen het schip, dat de rood-witte vlag voerde Op een afstand van 1.500 meter zijn toen enige schoten gelost. Het bleek dadelijk, dat het merendeel van de piraten in de twee reddingboten was gevlucht, zodra men het Nederlandse oorlogsschip in het zicht had gekregen. Anderen sprongen zonder meer in zee en trachtten zwemmende het strand te bereiken. Toen een landingsafdeling van de Van Kinsbergen het korvet had be reikt, waren er nog slechts twee man aan boord. Van de piraten, die zich in de reddingboten hadden begeven of in zee waren gesprongen, werden er 37 gevangen genomen. Het korvet is daarop op sleeptouw genomen en naar één van de door de Nederlanders bezette havens gesleept. Onder de gevangenen bevond zich een aantal Japannezen. Men heeft een onderzoek ingesteld om na te gaan, hoe de aanval was voorbereid en of de Japannezen er de hand in hebben gehad. De opperbevelhebber van de Nederlandse marine, heeft zijn waar dering uitgesproken over de krachtige en effectieve wijze, waarop de Nederlandse zeestrijdkrachten tegen de piraten zijn opgetreden. Hedenmiddag tussen drie en vier uur wordt de lOO.OOO^e inkomende, uitgaahde of transito-passagier na de oorlog bp de Amsterdamse lucht haven Schiphol verwacht. Namens de K. L. M. zal de heer Thomson, stationschef van Schiphol, den lOO.OOOsten passagier een oorkonde en een Delfts bord overhandigen. Gistermiddag zijn op Schiphol delega ties uit W.-Indië gearriveerd. In een gesprek met dr. M. F. da Costa Gomez, zette deze 't doel van de komst der delegaties uiteen. De leden hadden uitgebreid volmachten van de staten der beide gebiedsdelen en wensten de Ko ningin een petitie aan te bieden. Zij ver tolken wensen der gehele bevolking van de beide gebiedsdelen. De geest van de grondwet van 1865 kan geen beginsel meer zijn voor de huidige toestand. Bin nen het raam van de grondwet van 1922 is het zeker mogelijk in de onderbouw, voordat de rijksconferentie een defini tieve beslissing zal nemen, thans reeds hervorming aan te brengen. Hiervoor zijn wij dan ook gekomen. RADIOREDE VAN DE PRINSES. H. K. H. Prinses Juliana zal als voorzitster van het Nederlands Volks herstel Maandag a.s. 20.40 uur een radio-toespraak houden over: ..Volk in nood". Het ANP heeft het volgende bericht opgevangen van de zender van het In- donesisch-republikeinse persbureau An- tara: Zaterdag j.1. heeft de Christelijke ver eniging van Indonesische jonge mannen over de radio een beroep gedaan op de Christelijke jonge mannen van de ge hele wereld om hulp te verlenen bij het tot stand komen van een Indonesi sche republiek in overeenstemming met de Christelijke beginselen van mense lijkheid. Verder werd een persoonlijk beroep gedaan op vooraansaande Chris tenleiders, zoals John. R. Mott, voorzit ter van de Ymca, president Tsjang Kal Tsjek als voorzitter van de „Internatio nal Mission Coucil", dr. Ambaedkar van Brits-Indië, dr. Kagawa van de Japanse Christen verenigiging, Visscher, hoofd van het. secretariaat van jonge Christe nen te Geneve, om de strijd der Indo nesiërs voor de vrijheid te steunen. NIEUWS IN HET KORT. Te Tangerang bevinden zich op het ogenblik 5000 Chinezen uit het district Bantam. De zaak Seyss-Inquart werd gisteren ochtend beëindigd met het verhoor van de getuigen Hirschfeld en Schwebel. Het getuigenis van Dr. Hirschfeld wierp een beter licht op de houding van Seyss dan menig langdurig verhoor in de voorgaande dagen. Hirschfeld merkte op, dat de gedragingen van Seyss in Nederland voor en na de herfst 1944 belangrijk verschilden. De vragen, waarmede de verdediger, Stein- bauer. trachtte ontlastende verklarin gen voor Seyss te krijgen, sloegen dan ook hoofdzakelijk op de houding in de dagen, waarin de Duitsers wisten dat hun zaak verforen was. De vragen, waarmee hij de verantwoording voor de hongersnood van den Rijkscom missaris wilde afwentelen, werden evenwel door Dr Hirschfeld zodanig beantwoord, dat hier een van de zwaar ste beschuldigingen tegen Seyss zeer nadrukkelijk bekrachtigd werd. Hirschfeld vertelde uitvoerig over het bezoek, dat Vonderwense 22 September 1944 aan hem en Louwes bracht, waarbij namens Seyss de eis gesteld werd, een Nederlandse op roep te richten tot het spoorweg personeel, om de staking op te geven". Wanneer de oproep niet zou verschijnen, zouden terstond maat regelen worden genomen, om de be volking van Nederland onmiddellijk voor de honger te plaatsen zo zeide Hirschfeld. Wfl hebben de eis afgewezen en daarbO uitdrukkelijk vastgesteld dat represailles tegen de burgerbe volking in verband met de staking, de verantwoording voor de hongersnood geheel op den Rijks commissaris zouden werpen. Des ondanks werd het embargo door gevoerd". Seyss is schuldig aan Later bi) het kruisverhoor voegde Hirschfeld daar nog mededelingen over het opblazen van de Haagse Courant aan toe. Hirschfeld zeide, dat de Rijks commissaris persoonlijk opdracht gege ven heeft het gebouw van de Haagse Courant op te blazen, nadat het perso neel van dit blad geweigerd had de krant te drukken met de propaganda van de persdienst van den Rijkscommis saris tot het opgeven der staking. Hirschfeld gaf een overzicht van Seyss Inquart's bemoeiingen in het laat ste stadiwn van de oorlog om Neder land 'e sparen voor de uitvoering van het bevel-Bormann tot het toepassen der tactiek van de verschroeide aarde- Hirschfeld besprak deze zaak voor de eerste maal met Seyss in December 1944, toen deze reeds vreesde, dat een der gelijke order zou komen. Seyss wilde de mogelijkheid overwegen het Westen buiten verdere oorlogshandelingen te laten. Het gesprek werd in Januari 1945 voortgezet, waarna Hirsch'eld vergeefs getracht had zich m 't Londen in ver binding te stellen. Eindelijk deelde Seyss hem 2 April mede dat het bevel inder daad was uitgegeven en dat hij erover met Speer had onderhandeld. Speer had daarbij gezegd, dat yoor zover 'net burgerlijke instellingen be trof, het bevel niet behoefde uitgevoerd te worden. Voor zover het de weermacht aanging had Speer' evenwel niets te zeggen, daarna had Seyss met Blasko- witz gesproken, die op (iet standpunt stond „befehl ist befehl", doch overi gens toezegde mogelijkheden tot ver zachting te zoeken. Twee dagen later had Hirschfeld opnieuw met-Seyss ge sproken en een telegram aan Londen gestuurd, waaruit onderhandelingen zijn voortgevloeid. Het wegvoeren van personen in 1944 was volgens Hirsch feld inderdaad een door de Wehrmacht doorgevoerde maatregel. Seyss had be weerd het effect van deze maatregel te hebben verzacht door een groot aantal vrijstellingen te geven, doch Hirschfeld zeide, dat van het geven van vrijstel lingen in de practijk nauwelijks iets ge komen is. Tegen de vernielingen in de haven van Rotterdam had, volgens Hirschfeld de gevolmachtigde, Voelkers, zich inderdaad verzet. Eveneens moest hij bevestigen, dat Seyss invloed aange vend heeft om de omvang der door de Wehrmacht voorgenomen inundaties tot ongeveer de helft te beperken. Geen vrijwilligers naar Duitsland. In de loop van het kruisverhoor weer legde dr. Hirschfeld de bewering van Seyss Inquart, dat de Nederlanders, die in Duitsland gingen werken, vrijwilli gers waren. Aan de ondersteuning van werklozen werd in Nederland spoedig na de inval een eind gemaakt. Dit dwong de arbeiders naar Duitsland te gaan om in hun levensonderhoud te voorzien. Verklaring van Schacht. Tijdens zijn verhoor voor het gerecht heeft Hirschfeld ook korte mededelingen gedaan over zijn ontmoeting met Schacht in 1938. Schacht had hem letter lijk verklaard: „Ik wens een groot en sterk Duitsland en om dat doel te be reiken verbind ik me zelfs met den duivel." Laat in de middag hebben de heren Tilanus en Schouten Woensdag den ka binetsformateur bezocht om hem op de hoogte te brengen van de aanvullingen en wijzigingen, die de Chr. Historische Unie en de A.R. Partij wensen aan te brengen in het voorgestelde regerings program, schrijft „Trouw". De heer Bierema, de liberale fractie voorzitter, liet op zich wachten. Deze diende den commentaar van de Partij van de Vrijheid op het regeringspro gram Woensdagavond in bij dj- Beel aan zijn woning te Wassenaar. De for mateur besprak de annotaties van de drie partijen met prof. Romme, den R.K fractieleider. Gistermorgen brachten de heren Rom me en Kortenhorst nog een kort bezoek aan den kabinetsformateur, alvorens zij zich begaven naar de vergadering, die om elf uur plaats vond. De Kath. Volkspartij heeft gisteren „de brede ba sis" bekeken, daarbij voorgelicht door de wetenschap, die prof. Romme bij den kabinetsformateur heeft opgedaan Heden zal de Kamerfractie van de Partij van de Arbeid vergaderen, waarmede dè tweede ronde van het binnenskamers gevoerde debat over het regeringsprogram van dr. Beel haar hoogtepunt bereikt. Dan zal de be slissing vallen over een Rooms-Rode coalitie, een kabinet op brede basis of een samengaan van de Kath. Volkspar tij met de Protestantse partijen en eventueel met de Partij van de Vrij heid. In verband met de kleine opper vlakte van ons blad hebben wij van de autoriteiten toestemming ontvan gen des Zaterdags met een dubbel nummer te verschijnen. In zijn zitting van gisterenmiddag behandelde de krijgsraad te 's-Gra- venhage de zaak tegen de beroepskapi tein der infanterie A. K. Scheuerman, thans gedetineerd wien ten laste ge legd werd, dat hij als commandant van het interneringskamp te Rosen- daal zowel als commandant van het interneringskamp fort Spijkerboor bij Purmerend zich verschillende artike len, die- toebehoorden aan gedetineer den, had toegeëigend. De auditeur militair, majoor mr. van Gilse, zeide in zijn requisitoir voor de onaangename taak te staan een Nederlands officier te moeten be rechten, doch de gepleegde feiten dra gen een .zeer ernstig karakter. Hij kwam dan ook tot de conclusie, dat verdachte ontslagen diende te worden uit de militaire dienst, te vens met ontzegging van het recht, bij de gewapende macht te dienen. De vrijheidsstraf wilde spr. beperkt zien tot 1 jaar, met aftrek van voorarrest. De krijgsraad veroordeelde verdach te tot 10 maanden met aftrek vanfhet volledige arrest, ontslag uit de mi litaire dienst, doch niet met ontzeg ging van het recht om bij de gewa pende macht te dienen. Men heeft in onze dagen een schier religieuse verering voor krachtmensen. Krachttermen zijn ln de mode, van kracht» toeren wordt het oog niet verzadigd, voor krachtfiguren doet men een knieval. Lichaamskracht Imponeert vooral jonge mensen. Mensen als Tarzan, daarvoor heeft men bewondering. Wat een bewon dering krijg je als jongen voor een Peter de Groote, die een zilveren roebel met zijn hancfen ombuigt al ware het een stukje blikt Als lichaamskracht het hoogste ls, wel nu, dan ls de dierentuin, dan is Artis, het enige ware Pantheon. Dan kan lk aan het hek van Artls wel een bordje plaatsen en er op zetten: Aan al de overwinningen over de mensheid gewijd! Waar is de acrobaat, die zo lenig is als een Orang Oetang? Als 't gaat om lichamelijke kracht, laat ons dan de bruine borst van een beer met medailles bel. ngen. Wie heeft er een-kracht als een stier? Hebt u ln Amsterdam de paarden van Heine- kens Bierbrouwerij wel eens gezien? Wat een beesten. Span een paard van Heine- ken af en ridder het om zijn brede schof ten. De mechanische kracht wint 't nog van de dierlijke. Dus: de machines ln de bloe metjes! Een driewerf hoera voor de Motor. Er zijn wel andere dingen waarop men met meer reden trots kan zijn, dan juist op harde biceps. De ware held heeft geen voorstelling nodig, die doet zijn werk in stilte. Niet de spierkracht beslist over de wereld, maar de zielskracht. In de Mlddeleguwen was het de gewoonte, dat ieman n dan pas de rang van ridder kreeg, wanneer hij niet alleen in een tournooi zijn tegen stander knock out had geslagèn, hem uit het zadel had gelicht, maar als hij be wijzen had gegeven met gevaar van eigen leven een weerloos mens te hebben ge red, hem uit een brandend huis te heb ben gered of hem had ontrukt aan de kokende golven. Wie is de ware held? Niet wie er het best op los kan slaan, maar die den neergeworpene kan oprichten, die van een vijand een vriend kan maken. Hagenbeek, de grote dierentemmer, heeft eens gezegd: „Bij wilde beesten be reikt men meer met vriendeijke woorden dan met ranselen bij het dresseren". Wij hebben in de grote wereldoorlog gezien wat bruut geweld vermag. Maar van de concentratiekampen hebben wij gelezen, dat er iets is, dat kracht geeft. Als de held van beneden in ons is ge dood. komt de held van Boven naar vo ren. Die mensen, die werden gemarteld en uitgehongerd, konden alleen staande, blijven door de kracht van het geloof. Dat maakt sterk, dat is het ook, dat de wereld overwint. O neen, wij willen het dwepend enthou siasme der jongeren niet dempen; als zij dwepen met heldenfiguren. Geen sprake van. Wij zijn ook jong geweest en het is nooit goed als de koe vergeet kalf te zijn geweest. In onze Jeugdjaren waren er ook men sen, die onze bewondering hadden. Ik denk aan prof. Piccard, -die zijn stratos feertochten maakte, aan den schaatsenrij der en fietser J. Eden, aan J, Olieslagers, die ons verstomd deed staan door zijn halsbrekende luchttoeren, aan Nansen met zijn pooltochten. Maar het moet niet overdreven worden. Lichaamskracht is veel, geesteskracht, is meer, geloofs kracht nog meer. Liefde is meer dan kracht, ja sterker dan de dood. Het is belachelijk om op zijn spieren te pochen, alsof die ons een overwicht op de mensen gaven. Ze ver schaffen ons één voorrecht: Wie sterk is, kan anderen, die zwak zijn, daarmee hel pen. Het is toch wel arm, als men na onze dood niet anders van ons kan zeg gen dan „Hij was zo sterk als Hercules". Hét voorbijgegane Pinksterfeest heeft ons opnieuw geleerd de waarheid van het Bijbelwoord: „Niet door kracht, noch door geweld, maar door Mijn Geest zal t geschieden!" Een krachtfiguur heeft eens gezegd: „Als ik zwak ben, dan ben ik machtig!" Op I April van dit jaar telde Rot terdam 620.537 inwoners, namelijk 316.216 vrouwen, 304.321 mannen. Dit. betekent sedert 1 Januari van dit jaar een vermeerdering met 4113 in woners. INDEXC'JFERS KOSTEN LEVENSONDERHOUD VAN ARBEIDERSGEZINNEN IQO I5Q ZOO 250 300 1 a HET GEHEELS JAAR 19392 JANUARI/JULI 1944 3.SEPTEMBER 1945 —-4SDECEMBER 1945SsMAART 1946 GEGEVENS VAN C 6 S 1 |4659|VAN PELT Wij geven hierboven de gegevens van 't Centr. Bureau voor de Statistiek betreffende de vermeerdering van de kosten van het levensonderhoud voor arbeidersgezinnen, waarover wij deze week een artikel opnamen. Bij de berekening van deze index cijfers is het C.B S. tot en h\et 1'944 van de veronderstelling uitgegaan, dat dezelfde goederen zijn aangeschaft als in 1935'36. Van September 1945 af, zijn de niet verkrijgbare artikelen uit de berekening weggelaten,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1946 | | pagina 1