Hr. Ms. „Van Speijlc" in dienst gesteld
Stadsnieuws
Een modern schip met een roemruchte naam
Een nieuwe Nederlandse
walvisvaart
DE GESCHIEDENIS VAN PIEPNEUS EN BIBBERSNOET.
Gaat onze gemeentesecretaris
heen?
LANGS DE VELDEN.
Scheepstijdingen
Meer dan zes jaar na de kiellegging
op de werf „Gusto" te Schiedam is Hr.
Ms. kanonneerboot „Van Speijk" gis
termiddag op de Rijkswerf te Den Hel
der in dienst gesteld. Dat wil niet zeg
gen, dat het schip niet eerder heeft ge
varen, want de bezetter heeft het, na
de capitulatie in Mei 1940, doen afbou
wen en later bij de Kriegsmarine in
dienst gesteld als convooibeschermings-
vaartuig, onder het nummer „K 3". Als
zodanig werd het ook na de capitulatie
van Duitsland in de Noorse marineba
sis Horten aangetroffen.
Naar Nieuwediep!
Door de sleepboot „Amsterdam" van
Wijsmuller werd de „K 3" naar Nieuwe
diep versleept, waar zij vorig jaar om
streeks Kerstmis aankwam, min of meer
verwaarloosd, en onder een vuilgroen
verfje.
Nadien is op de werf hard gewerkt
om het schip voor de Nederlandse dienst
gereed te maken. Nauwelijks een maand
geleden waren we er toevallig getuige
van, dat de witte letters „K 3" op de
boeg door het mooie grijs werden over
geschilderd. Weldra had het gehele
schip haar Nederlandse pakje aangetrok
ken, en toen pas kwamen de fraaie lij
nen goed tot hun recht.
Het schip is nog niet geheel gereed
voor de dienst, maar toch werd het gis
termiddag om half vier door den com
mandant, de luit. ter zee der lee klasse
B. J. Velderman, in dienst gesteld. Op
het achterschip stond een detachement
matrozen aangetreden. De braniekragen
werden overeind geblazen door de straf
fe Westenwind, die hoog boven het schip
de werf en de rest van de wereld een
echt-Holandse wolkenlucht voor zich
Wit joeg.
De indienststelling.
Nadat de hoornblazer het com
mando „geeft acht" had geblazen,
betrad de commandant met den eer
sten officier, luit. ter zee der 2e
klasse J. C. A. Siliacus, het dek.
Even later klonk het commando
„vlag, geus en wimpel hijsen", waar
op prompt aan de achtersteven het
rood-wit-blauw gehesen werd, aan
de grote mast ging de wimpel naar
boven en voor op de boeg wapper
de voor het eerst op deze bodem
de geus. De hoornblazer blies onder
tussen de Vaandelmars.
Daarna nam de commandant het
woord: „Ik beschouw het als een voor
recht, dat mij het commando over dit
schip is opgedragen Het is het eerste
schip, dat na de bevrijding van ons va
derland binnen onze grenzen in dienst
gesteld wordt Dit schip draagt een
roemruchte naam! Z. M. Koning Willem
I had bepaald, dat steeds een schip van
de Koninklijke Marine de naam zou
dragen var. Carel Josephus van Speijk,
den man, die op 5 Febr. 1831 in 's lands
dienst de heldendood stierf.
Toen de oude „Van Speijk" van de
sterkte moest worden afgevoerd,
heeft het H. M. de Koningin behaagd,
deze naam aan dit schip te geven.
Ik verwacht van de bemanning, dat
zij de haar opgedragen werkzaam
heden met ijver en toewijding zal
verrichten, en zal doen, wat de dienst
"V
van ons eist.
Hiermede verklaar ik dit schip
voor in dienst tc zijn gesteld!"
Een prima schip.
Daarmede was deze korte plechtig
heid ten einde. De matrozen verspreid
den zich weer en de werklieden zetten
hun onderbroken arbeid voort. Wij
maakten nog een kleine rondgang door
het schip, ons een weg banend tussen
arbeiders, kabels en gereedschappen, en
wij kregen wel een indruk van de uit
stekende inrichting van deze belangrij
ke aanwinst van onze Koninklijke Ma
rine. Het biedt een grote mate van
comfort aan officieren en bemanning.
De ,,Van Speijk", die 1268 ton wa
ter verplaatst, 77,90 m. lang is, 10,20
m. breed en 3,10 m. diepgang heeft,
is voorzien van een bewapening van
4 12 cm-kanons in dubbelopstelling
achter schilden, 4 mitrailleurs anti-
lucht van 3,7 cm, eveneens in dubbel
opstelling, en 6 20 mm Oerlikons.
De voortstuwing geschiedt door twee
2-tact dieselmotoren van 3500 pk.,
die het schip een snelheid kunnen
geven van 18 mijl.
Het zal in de buitenhaven worden
klaargemaakt; o.a. komt nog een radar
installatie aanboord, benevens de nodi
ge olie en munitie, waarna het wan
neer precies is moeilijk te voorspellen
zal uitvaren, om dienst te doen bij
de Visserij-inspectie. Moge de „Van
Speijk" voorspoedig varen en een ge
lukkiger einde vinden dan het schip van
haar groten naamgever.
Enige maanden geleden werd door de
personeelsverenigingen „Elgawa" (Water
en lichtbedTijven), „De Postiljon" (PTT)
en „Debo" (N.V. Drukkerfij v h. C. de
Boer Jr., ca) besloten gezamenlijk ont
wikkelingsavonden te organiseren. Er
werd een oproep gericht tot andere
plaatselijke personeelsverenigingen om
zich aan te sluiten, met het gevolg, dat
ook „A. en O." (confectiefabriek Gebr,
Meijer) zich in principe tot de bedoelde
samenwerking bereid verklaarde.
De eerste in dit kader georganiseerde
avoncf werd Maandag j.1. in „Formosa"
gegeven. Een 300-tal belangstellenden,
welk aantal ongeveer gelijkelijk over de
vier genoemde verenigingen was ver
deeld, woonde deze avond bij.
De betekenis van de walvis.
De hoofdschotel was een lezing over
„Een nieuwe Nederlandse Walvisvaart",
door <ïr. A. G. U. Hildebrandt uit Rot
terdam. Voor de pauze hield hij een inlei
ding, waarin hij het een en ander ver
telde over de walvis, zijn betekenis voor
de vetvoorziening, en over de walvis
vaart. Allereerst gaf dr. Hildebrandt een
historisch overzicht, waarin hij o.a. ver
telde, hoe in het begin van de 17e eeuw
de Nederlanders de walvisvaart gingen
beoefenen (oprichting Noordse Compagnie
in 1614). Het bleek wel, dat voor deze
vaart mensen nodig waren, die over een
behoorlijke dosis zeemanschap beschik
ten, en het was dan ook niet te verwon
deren, dat vele van onze grootste zeehel
den uit de geschiedenis hun „loopbaan
te water" op een walvisvaarder zijn be
gonnen.
Aanvankelijk werd de walvistraan bijna
uitsluitend gebruikt voor straatverlich
ting, maar toen later de petroleum op
de markt kwam, werd de traan gebruikt
bij de zeepfabricage. Later nog, toen men
kans zag door een hardlingsproces de on
aangename reuk te verwijderen, ging de
walvistraan een belangrijke rol spelen bij
de margarineproductie. Bijna 30 °/o van
onze vooroorlogse margarine bestond uit
walvistraan!
Nieuwe kansen voor Nederland.
De lezing gaf een goede indruk van de
enorme hoeveelheden kostbare grondstof-
Waar gaan we heen?
Woensdag 1» Juni: Lutherse Kerk, ds
G. Visser spreekt over „Massagraf
ontdekt".
Donderdag 20 Juni: Lutherse Kerk, ds.
G. Visser spreekt over „Doorbraak van
het Leven".
fen welke één enkele walvis van 30 me
ter lengte en een gewicht van 150.000 kg
oplevert! Dr Hildebrandt vertelde ook
van de verschillende verplaatsingen van
het Jachtgebied, en hoe na deze oorlog
van de 34 walvisvaarders nog maar 8
deugdelijke schepen waren overgebleven,
waaronder 5 Noren en 3 Duitse,
Nu heeft ook Nederland een mooie
kans, om evenals vroeger, bij de her
nieuwde walvisvaart een woordje te
gaan meespreken. Er wordt dan ook
op het ogenblik de staking bij de
Ned. Scheepsbouwmij. is immers ge
ëindigd! weer gewerkt aan de af
bouw van de „Willem Barendsz", een
walvisvaarder van ruim 10 000 brt en
170 m lengte, die als moederschip van
een 8-tal vangschepen in het najaar
zal uitvaren, om in de Zuidelijke IJs
zee de walvisvaart te beoefenen. Dit
initiatief is van zeer groot belang voor
de toekomst, want het ligt in de be
doeling, met dit schip in de periode
van November 1946 tot Maart 1947 niet
minder dan 18.000 ton walvistraan te
verwerken. En dat betekent een zeer
aanzienlijke verbetering van onze
nationale vetpositie.
Een na de pauze vertoond filmpje gaf
van de walvisvaart een duidelijk beeld:
énerzijds bleek wel, dat het vangen en
slachten van een walvis (een zoogdier!)
toch wel een vrij lugubere bezigheid is,
maar anderzijds werd het duidelijk, welk
een belangrijk bedrijf de walvisvaart
ook voor ons land is.
Ter afwisseling van deze leerzame voor
dracht, werden muzikale bijdragen gele
verd door mevr. stevens—Derksen
(piano) en de heer D. Abbenes (viool) en
door de dames R. te Boekhorst en W.
Reekers, die enige aardige liedjes zon
gen met guitaarbegeleiding,
DE „MOTORBRIGADE" WEER
PRESENT!
Sinds gisteren heeft onze neiuerse
politie weer de beschikking over een
motor-met-zijspan, zoals wij die in de
goede dagen van weleer door de straten
konden zien snorren, op jacht naar ver-
keersovertreders of anderszins.
Het is weer een Harley Davidson,
maar nu van een nieuwer en nog deug
delijker type, een machine, die zijn be
rijder niet spoedig in de steek laat.
Onze verkeerszondaars mogen van nu
af aan dus wel extra oppassen, want al
rijdt een overtreder nog zo snel, de H.
D. achterhaalt hem wel!
GESLAAGD.
Voor het Machinisten-diploma A
(scheepswerktuigkundige) slaagde
onze stadgenoot de heer W. Smit.
AANGEHOUDEN.
De politie heelt iemand aangehou
den, die verdacht werd zich te heb
ben schuldig gemaakt aan diefstal.
Iruk: Dagblad v. Noord-Holland N V
Door G, TH, ROTMAN. (Nadruk verboden.)
7. Daar hoorden we, ergens onder een
stoel, een gepiep. En zowaar, er waren
nog meer muizen in de kamer! We stel
den ons netjes voor. De muizen wisten
precies, waar 't lekkers te vinden was en
een ogenblik later zaten we met z'n allen
boven op de tafel, waar het theeservies
gereed stond.
8. De koekjestrommel konden we Jam
mer genoeg niet open krijgen, maar er
stond een kan vol heerlijke, vette zoete
melk. Bibbersnoet was de eerste, die er
op zat, maar o wee! Toen ze voorover-
bukte om bij de melk te komen, schoo
ze er heleméél ln! O foei, wat stond ik 'n
angsten uit!
Op voordracht gemeentesecretaris
tc Zwolle.
B. en W. van Zwolle hebben op
de voordracht ter benoeming van
een nieuwen gemeentesecretaris
in de vacature, ontstaan door de
pensionnering van mr. dr. G. v.
Leyden, als no, 1 geplaatst de heer
H. Bakkér, secretaris der gemeen
te Kampen. Nummer twee is mr,
dr. E. v. Bolhuis, secretaris van
Den Helder.
Zondagavond.
Uit het overladen sportprogramma
van dit week-end eerst Iets over de
prestaties van de reserves van onze
oudste vereniging op Zaterdagavond.
Evenals bij 't eerste elftal is ook daar
die goede opleving 'e constateren.
Dit kunnen op deze wijze inplaats
van moeilijke wedstrijden, prettige
lee: zame ontmoetingen worden. Wat
mij die avond bijzonder heeft ge
troffen, is het opmerkelijk groot aan
tal toeschouwers uit kerkelijke krin
gen. Inderdaad zullen wij al het
mogelijke moeten doen om onze
sport geheel op Zaterdag te houden.
We kunnen de Zondag dan geheel
wijden aan het ve'e en goede andere
wat het leven schenkt.
Bij Racing natuurlijk the top of
the day! Dat begon al 's morgens
me* het kampioenschap van het
tweede elftal. Deze jongens mogen
dan di reserves zijn, in toewijding
en clubliefde zijn ze zeker niet de
minderen van de spelers uit het
eerste. Via de honderden, die om
één uur zich reeds verdrongen voor
een plaatsje voor het grote middag
gevecht, gelukte het nog even naar
huis te gaan.
Geabonneerd als zij schijnt te zijn
op prachtig zonnig weer, ontvangt
Racing de duizenden toeschouwers,
enige vooraanstaande figuren uit de
Voetbalbond en„Alcmaria".
De club, die altijd een sieraad was
in het sportleven van Noord-Holland,
een vereniging met een prachtige
staat van dienst.
Jammer, dat zij, gedwongen door
allerlei tegenslagen, genoodzaakt is
haar plaats te verdedigen tegen
Racing.
In tegenstelling met de algemene
opinie dat de Alkmaarders ernstig
op retour zijn, offreren zij ons van
middag een prachtige tweede klasse-
partij, waar Racing de handen vol
aan heeft.
Aanvankelijk denk je in de tweede
helft, dat de jongens uit Den Helder
met hun bekende geestdrift en uit
houdingsvermogen goede kansen
hebben. Voor het eerst zien wij dit
jaar een tegenstander, die dit wapen
kan pareren. Zonder twijfel was dit
een wedstrijd van prachtig gehalte,
waarvoor wij naast de clubs zeker
ook arbiter Hessink dankbaar kun
nen zijn. Practisch valt volgende
Zondag hier op het Tuindorp de be
slissing. Weten de aal-vlugge S. D.
W.-ers ook hier te zegevieren, dan
is de zaak bekeken.
Tenslotte trok onze spes patria
naar Alkmaar, waar ruim elfhonderd
kereltjes van 12 tot 16 jaar deel
namen aan het jaarlijkse adspiran-
tentournooi. Indachtig aan het be
kende lied: „Nieuwediep jij 8aat
nooit verloren", pikten ze daar ver
scheidene eerste en tweede prijzen
weg. Door de zon gebruind en uitge
hongerd kwamen de adspiranten van
avond, getooid met de erespeldjes
van de bond, weer thuis.
Tot de volgende week, lezers. De
grote militaire sportweek van O. en
O. Toean Tik-Tik.
Amstelkerk 14 6 v. Monrovia. Be"®I
kalis 14 6 te Sydney. Deo Ducc 17-
van Amst. te Kopenhagen. Frans va
Mieris 17 6 van W.-Indië te Antwerpen.
Hermes 12 6 te Curagao. Ino 12°
Curagao. Iris 17-6 van Lissabon na_
Rotterdam. Johan v. Oldenbarnevei
Amst. naar Batavia, 16 6 te Southamp
Nieuw Holland, Amst. n. Batavia,
van Southampton, 26-6 te Port Said
wacht. Pericles 13 6 te Talcahuano.
