NAAR BERLIJN
DE HUISVROUW EN HET BOEK
ONZE DAMRUBRIEK
A. Roland Holst officier in de Orde
van Oranje Nassau
H„CHANTAGETj
Via Russisch gebied naar het Britse
deel der Duitse hoofdstad
Londense Brieven
Het derde programma
van de B.B.C.
PUZZLE-RUBRIEK
Aap verdwenen
Stijn Streuvels
vijf-en-zeventig
Hij schrijft uit
Zuid-Afrika:
Nederlandse ministers naar
België
Vaderdag
FEUILLETON
(Van een eigen verslaggever)
Via Russisch gebied, naar het Brit
se deel van de Duitse hoofdstad.
Dat óe wegen der militaire admini
stratie vreemd en onnaspeurlijk zijn.
is in soldatenkricgïn bekend. Toch
verwonderde het mij nog, toen de on
volprezen Royal Air force politie
ontdekte, dat zij nog een sergeant-
tolk in Berlijn nodig had en daarvoor
niemand anders geschikt scheen te
achten dan mij. Tot aan het tijdstip
der demobilisatie heb ik nl. nog
•lechts vijf weken voor de boeg, die
Ik rustig in mijn eigen sectie, in één
der miniatuur-stadjes van Schaum-
burg-Lippe, had gedacht door te
brengen.
Blij van zin ging ik. nu enkele da
gen geleden, op weg naar de Britse
sector van Berlijn, een tocht van bij
na 300 km, waarvan ongeveer de helft
door Russisch bezet gebied. Dat de
Duitsers zonderlinge verhalen over de
Russische zóne ophangen is niet
zo verwonderlijk, maar geschiedenis
sen, die ik van Engelsen gehoord had.
deden het mij wel de moeite waard
vinden, zélf eens een kijkje te nemen.
Ik kan niet ontkennen, dat de maat
regelen bij de Britse grenspost
enigszins alarmerend werkten. De
chauffeur van onze wagen meldde zich
in het met de Union Jack getooide
hokje bij de slagboom. Aan de over
kant kon ik de Russische post zien:
een rood geverfd' houten gebouwtje,
op het dak een groot aantal kleine
rode vlaggetjes, aan beide zijden van
de slagboom enkele Russische solda
ten in hun typische, met een koppel
riem, samengesnoerde jakken, twee
met het geweer bij de voet.
Na korte tijd kwam de chauffeur
terug en terwijl we ongehinderd hun
post passeerden, salueerden de Rus
sen. Men had mijn reisgenoot verteld
dat onze gegevens doorgeseind zouden
worden naar de Britse sector van
Berlijn, opdat men daar maatregelen
kon nemen, voor "het geval we bin
nen een bepalde tijd niet aan zouden
komen. Dit systeem was ingevoerd
als gevolg van in de laatste tijd voor
gekomen vermissingen van voertui
gen en personeel. Verdere bepalingen
waren, dat de „Autobahn", die recht
streeks naar Berlijn voert, niet ver
laten mocht worden, dat alle reizigers
gewapend moesten zijn en dat elke
chauffeur ten minste één passagier
bij zich moest hebben.
Dat gaf mij een vreemd, prikkelend
gevoel, toen we, na nauwelijks een
km op Russisch gebied' afgelegd te
hebben, door een soldaat van het Ro
de Leger tot stoppen gemaand wer
den. De „Autobahn" loopt daar door
een bosgebied en er was opvallend
weinig verkeer. We stonten en de
soldaat over het portier leunend,
vroeg in gebroken Duits of we een
blik benzine te koop hadden. Hij was
jong en lachte gemoedelijk. Ik keek
naar de vreemde, brede epauletten
van zijn uniform en naar het geweer
aan zijn schouder, de loop naar be
neden hangend. Hij vroeg nog, of de
kameraden sigarettan te koop hadden.
Ik vertelde hem, dat ook dót niet mo
gelijk was. maar gaf hem een Player,
die hij met een vergenoegd gezicht
opstak. Toen keek hij naar onze blau
we uniformen en merkt an op, dat we
zo goed Duits spraken. Waren we
soms Duitsers? We ontkenden het
lachend en zeiden, dat we van Hol
land waren. Hij had er nog nooit van
gehoord. Maar schudde ons de hand
en liep verder in de richting van de
grens.
Dit zou het enige vermeldingswaar-
dige voorval op onze reis blijven.
En nu zit ik dan hier. in een tame
lijk door het oorlogsgeweld gespaarde
wijk van Charlottenburg.
Dit is dus Berlijn. Vanochtend was
ik bij de „Brandenburger Tor"; de
voorkant is Brits. de achterkant
Frans gebied. Het beeld op het dak
tijdens de oorlogshandelingen tot een
onherkenbaar hoop rommel gescho
ten, de beide paarden hangen amech
tig tegen elkaar aan en één heeft
een gebroken nek. Alle zuilen dragen
de sporen van mitrailleifrvuur en
overal in het rond is puin en ver
wrongen ijzerwerk, zover men ziet.
Vlakbij staat een nieuw, groot Rus
sisch oorlogsmonument, een rij blan
ke strakke zuilen, een flauwe boog
vormend, bovenop een reusachtig
beeld, een Sovjet-soldaat. In de lin
kerhand houdt hij het geweer en
enigszins vooroverleunend tuurt hij
in de verte. Vóór dit monument
staande, ziet men tussen de zuilen
door de ruine van het Rijksdagge
bouw, nu omgevm met roestig prik
keldraad. Ik beklom de brede trap
pen, waarover Nazi-harlekijnen de
zwakke Duitse democratie ten grave
droegen, beurtelings „ja" en „Heil"
schreeuwend in esn dodelijke cadans.
Ze zijn nu bezaaid met brokken mar
mer uit de gevel en omhoogziende,
waar dit allemaal vandaan was geko
men, las Ik daar nog het oude op
schrift „Dem Deatschen Volke". De
ingang, eronder, was dichtgemetseld
met ruwe klinkers.
(Van onzen specialen correspondent)
Londen, October.
Zondagavond om zea uur is het der
de programma van de BBC. waarvoor
de eerste plannen al geruime tijd voor
het einde van <ie oorlog werdsn opge
zet, dan eindelijk werkelijkheid ge
worden. De meesten van U kennen de
BBC waarschijnlijk in de eerste plaats
als de hoopgevende stem in de duis
ternis, terwijl ook naar de Engelse
programma's veelvuldig in Nederland
wordt geluisterd, al zorgt de taal daar
vaak voor een moeilijkheid.
Dit Derde Programma (de officiële
benaming is werkelijk „Third Pro-
gramme" al is er van vele zijden op
gewezen dat dit ezn tamelijk zonder
linge titel is) is evenals de bekende
„Home Service" en het wat meer po
pulair gehouden „Light Programme"
wel degelijk in de eerste plaats voor
Engeland zelf bedoeld, maar wanneer
de gedane beloften in vervulling gaan
zal het een manifestatie van zo groot
belang blijkïn, dat er ook in het bui
tenland voldoende aandacht aan ge
schonken behoort te worden.
In opzet verschilt het nieuwe pro
gramma namelijk volkomen van de
twee andere, die immers in grote lij
nen het geijkte patroon volgen. Het
geijkte patroon, dat wil zeggan: voor
elk wat wils, tamelijk korte program-
maoelen, en opgebouwd rond enkele
vaste punten, het dagelijks nieuws, en
de wekelijks terugkerende uitzen
dingen. Door zulke vaste punten is het
derde programma niet gebonden, en
wat veel belangrijker is de hele
geest is veel rustiger en gedragener,
veel meer doorlopend gericht op de
kunstzinnige kanten van het leven dan
die van „Home" en „Light".
Misschien is dit alles het beste met
een paar voorbeelden uit de program
ma's der eerste weken te illustreren.
Dinsdag was er allereerst een volle
dige uitvoering van het toneelstuk
„Man and Superman" van Shaw, in
drie delen die samen bijna 4 uur in
beslag nemen. Vrijdag Donizetti's
opera „Don Pasquale" (ruim 2 uur) en
het fascinerende toneelstuk „Huis
Clos" van Sartre, dat in de Hel speelt.
In de komende week zal onder an
dere de „Elias" van Handel worden
uitgevoerd, de „Faust" van Berlioz en
„De Schending van Lucretia", de
nieuwe opera van Benjamin Britten.
Al deze langere brokken worden afge
wisseld door korte besprekingen, reci
tals, concerten, enz., zodat er welis
waar veel aandacht van den luisteraar
wordt gevergd, maar toch het geheel
niet langdradig of vervelend wordt.
En misscltien is hier het kernpunt van
de zaak wel benaderd: zoals in het be
geleidend woord In „The Radio Ti
mes" (het Engelse Programmablad)
wordt gezegd: het heeft weinig zin om
het Derde Programma domweg aan te
zetten en aan te laten staan, men moet
er bewust voor gaan zitten, zoals man
naar een concert of een theatervoor
stelling gaat.
Boze tongen beschuldigen de BBC
van aanstellerigheid en pedantheid, en
beweren het „het gewone volk" voor
dergelijke uitzendingen op voortdu
rend hoog cultureel peil geen belang
stelling heeft. De tijd zal het moetan
leren. Vast staat, dat de radio als
„amusementsbedrijf" in een nieuw sta
dium is getreden.
Dèt zijn we allen met
elkaar eens, het ls niet al
tijd even prettig, om huis
vrouw te zijn. Natuurlijk
voelt de ene vrouw dat va
ker en sterker dan de An
dere, maar ieder heeft wel
eens de neiging te zeggen:
„nu doe ik het niet meer."
Nu de herfst is ingetre
den en de middagen zo
vreemd stil en somber om
ons heen kunnen staan
voelen we ons soms een
gevangene in de vlcieuse
cirkel van het dagelijkse
werk. Ook de vrouwen, die
vroeger hulp hadden moeten
nu dikwijls alles alleen
doen, en dan is het maar
koken, afwassen, verstel
len, stof afnemen.... of er
niet anders meer bestaat.
Op zulke ogenblikken
moest er een kleine ka.
bouter te voorschijn sprin
gen, die ons een verhaal
tje ging vertellen. Bij
voorbeeld dit: Het leven
is, ondanks alles, duizend
maal waard om geleefd te
worden. Alleen zien we 't
niet altijd zo. Ieder mens,
op welke plaats hij ook
staat, heeft de opdracht,
van zijn eigen leven iets
moois te maken. De taak,
die hij kreeg is op
krachten berekend. dus
moet en kan hij die taak
volbrengen....
Helaas bestaan er alleen
maar kabouters in de
sprookjesboeken van onze
jongste bengels, dus horen
wij geen opwekkender ge
luid dan de wind en het
ritselend vallen van de
bladeren.
Als het zó met ons ge
steld is, moeten wij aan
ontspanning gaan denken.
Dat lijkt een heel onprac-
tische raad, want o, die
kapotte kousenmaar
toch is ontspanning het
enige geneesmiddel tegen
dat sleurgevoel. Wel te
verstaan: goéde ontspan
ning; en één der beste
soorten van ontspanning is
nog altijd: het boek.
Gelukkig is het aantal
huisvrouwen, dat lezen
tijdverspillen vindt, nog
maar heel klein. Bijna
iedere vrouw is er van
doordrongen, dat de op
voeding van haar kinde
ren een voorlichting ver
eist, die in het goede boek
te vinden is en dat de vor
ming van onze eigen per
soonlijkheid voor een niet
gering deel wordt beïn
vloed door goede lectuur.
Wie leest wordt in een
ruimere denkwereld ge
plaatst. We verdiepen ons
in de karakters, in lief en
leed van andere mensen
en vinden onze zorgen
toch niet meer zó erg; we
vergelijken onze proble
men met die van de per
sonen uit het boek en ko
men tot de conclusie, dat
we toch eigenlijk veel
meer kunnen doen dan we
deden.
Als we ons boek dicht
klappen, zien we, dat we
in de ruimte staan. We
ontdekken, dat het herfst
is; het jaargetijde van
warmte en kleur: we be
ginnen ons eigen leven ook
als een „verhaal" te zien
en zijn van plan er een
prachtige roman van te
maken. Plotseling voelen
we ons geïnspireerd, om 't
beste van onszelf te ge
ven. En tot hun grote
vreugde vinden de kinde
ren een moeder, die niet
op alle vragen slechts „ja"
en „neen" zegt!
Wie de moed heeft, haar
dagelijkse zorgen even fe
laten liggen voor intense,
geestelijke ontspanning,
vindt als beloning een
schat van energie en nieu
we gezichtspunten, die
haar in staat stelt veel te
kunnen doen en veel te
kunnen zijn. En dat is zo
heel nodig!
Oplossing vmn de lettergreep-pnxzle.
De 13 bedoelde woorden waren: 1
Epilepsie; 2 engageren; 3 naturalisatie;
4 Dendermonde: 5 ritselen; 6 Ob; 7
eventueel; 8 vogelvrij; 9 Eduard; 10 ma
terie; 11 overdaad; 12 Ramona; 13 ge
weldig.
De eerste en laatste letters van boven
naar beneden gelezen vormen: Een
droeve morgen, een blijde dag.
En- dit laatste gedeelte was het in
derdaad voor ons 23 September jl.
PUZZLE 2.
Een letterdeling.
Gevraagd wordt de volgende kleine
deling, die geheel in letters ls gege
ven, in cijfers samen te stellen.
Dezelfde letters stellen steeds het-
zefde' cijfer voor.
PPP)CDEFG(GH
C S S P
C N N G
C N N G
Hoe zou deze deling er in cijfers uit
zien?
Wij ontvingen oplossingen van ver
schillende lezers, die met genoegen de
rubriek weer hadden gevolgd. Wij komen
hierop nog nader terug.
Wij mochten reeds na onze eerste
rubriek van jl. Zaterdag verschillende
brieven ontvangen van damliefhebbers,
die hun voldoening uitspraken over 't
weer-verschijnen van deze rubriek. Zij
deden hun schrijven soms vergezeld
gaan door bijdragen voor onze rubriek
in de vorm van problemen en standen.
Hun belangstelling wordt zeer op prijs
gesteld.
Oplossing probleem 1.
Stand: Zwart 9 schijven op: 10-15, 18,
19. 23. Wit: 9 schijven op: 21, 27, 28, 30,
32, 33, 34, 40, 44.
Wit wint door: 27-22. (18x29), 21-28 (32x
32), 16x20 (15x35), 34x5. Zwart 32-38 ged.
wit 5-37, zwart 38-43, wit 37-48, zwart
43-49, wit 48-30. zwart 35x24, wit 40-35,
zwart 49x40, wit 35x44 wint.
II. In de partijstand zwart 17
schijven op 2, 5 tot 9, 12 tot 21,
23 en wit 17 schijven op 25 tot
29, 31, 32. 34, 36 tot 39, 42, 44
45, 48, 49 mag zwart aan zet
niet afruilen door 20-24 en 15
x24.
Wit liet hierop nl. in de par
tij volgen 27-22, 31x11. 28-22,
26x17, 34-30, 25-20, 44-40, 38x
18. 32x1! Ook het volgende
was mogelijk: 28-22, 26x17, 34-
30, 25-20, 44-40, 38x29. 32x1,
1x46!!
Ter oplossing:
Probleem 2 van O. G. Veen
te Alkmaar (zie diagram).
Zwart 10 schijven op: 5, 8, 14,
17. 18, 21, 23, 24, 35, 36.
Wit 10 schijven op: 26, 32, 33,
34. 38, 39, 41, 42, 45. 48.
Een bijzondere oplossing.
NOG EVEN GEDULD.
De oplossingen van onze wedstrijd
komen nog steeds binnen. Daarom
wachten we tot de volgende week met
het bekend maken van de winnaars. Heb
je nog even geduld?
1. Het circus.
Mop heeft het de vorige week al ge
zien op de kleurige aanplakbiljetten in
de stad: er komt een circus!
Vanmiddag zullen ze komen in een
haast eindeloze stoet: de paarden, de
olifanten, de apen, de dwergen en de
clowns.
Er gaat muziek voorop en Mop heeft
gehoord, dat de paarden op de maat
meedansen. Alle kinderen uit de straat
gaan kijkenn, Piet en Daan, Joke en An
neke en kleine Siem, die een zeer
beentje heeft en in een wagentje wordt
gereden. O, als ze komen!!
Mop heeft een prachtig plan gemaakt.
Hij en Daan en Piet zullen zich verkle
den en dan denken alle mensen, dat ze
ook bij het circus behoren.
Bij Daan in de schuur hebben ze
oude kleren aangetrokken en Anneke
heeft met zwart krijt snorren en baar
den op hun gezichten getekend. Nu
springen ze uitgelaten in het rond en
maken vreemde geluiden. Ze spreken
een eigen taal. circustaal met allemaal
o's en a's achter de woorden. Dat is
net echt!
Op het sportveld zijn grote tenten
opgezet. Er om heen staan woonwagens
van de circusmensen. Gistermiddag heb
ben de jongens en meisjes er na de
schooltijd heerlijk rondgeneusd, maar
vanmiddag is er een bordje opgehan
gen met „verboden toegang".
DE UITZENDING VAN TROEPEN.
Volgens de Republikeinsche zender te
DJokjakarta zal te Malang een volkscon
gres worden gehouden. Daar zal worden
voorgesteld om met spoed een 17-Augus-
tus-devisle op te richten (17 Augustus ls
de onafhankelijkheidsdeg der Republik)
ln verband met het feit, dat de onderhan
delingen over een wapenstilstand op een
dood punt zijn gekomen door de uitzen
ding van de 7-December-diviste.
ZALIGVERKLARING VAN EEN
OSSENDRECHTS MEISJE.
Op 24 November a.s. zal voor het eerst
sinds vele jaren weer een Nederlandse
door de Katholieke Kerk te Rome zalig
verklaard worden. Het is zuster Marie
Adolphine van het instituut der Francis
canessen Missionarissen van Maria, die op
3 Maart 1866 te Ossendrecht ln West-Bra
bant werd geboren en in 1900 ln China
den marteldood stierf.
De grote Vlaamse proza-schrijver Streu
vels heeft zijn vijf-en-zeventigsten ver
jaardag gevierd en Noord-Nederland
deelt gaarne in het hulde-betoon, dat
Zuid-Nederland den zonnigen schrijver
brengt. Hij is de schepper geweest van
een dichterlijk proza, dat zich toch nooit
in vage fantasie verloor en altijd een
zichtbare, natuurlijke werkelijkheid op
riep, waarmede de lezer zich vertrouwd
voelen kon. De wereld van Vlaanderen
zoals hij die uitbeeldde, mag dan niet
in overeenstemming geweest zijn met
de alledaagse wereld die ieder nuctUer
waarnemer ervaren kon, die wereld
bleef toch een karakter van realiteit
dragen welke aannemelijk was. Stijn
Streuvels schreef geen sprookjes, maar
het leven dat hij beschreef had er de
liefelijkheid en een enkel maal de ver
schrikking van.
Streüvels' taal is licht en vloeiend van
klank, maar ook sterk en gespierd en
een instrument dat zich tot een grote
verscheidenheid van uitbeelding leent.
Zijn werk is rijk aan contrasten en men
zou soms menen dat er meer dan één
Streuvels bestond Zijn geest fonkelt als
een brilliant en schiet tal van kleuren
uit.
Het is de laatste tijd Stil om Stijn
Streuvels geworden. Deze schrijver, die
eigenlijk Frank Lateur heet, is 4 October
1871 te Heule bij Kortrijk geboren, een
neef van den groten Vlaamsen dichter
Guido Geze'le, die hem ten dooo gehou
den heeft. Boeken waardoor hij vooral
ln Noord-Nederland grote bekendheid
verwierf zijn „Langs de Wegen", „Min
nehandel" en vooral „De Vlaschaard"
Maar twee oorlogen zijn over het
schone land van West Vlaanderen ge
trokken; jonge schrijvers zijn opgeko
men en hebben de andacht der lezers
opgeëist. Streuvels ls niet vergeten,
maar zijn werk staat niet meer in het
brandpunt der belangstelling. Doch het
is sterk genoeg om zich ondanks de
ongunst der tijden te handhaven. Het
zijn niet altijd de onbeduidendste boe
ken waarover men in deze woelige tijd
niet spreekt. M. U.
Enige Nederlandse ministers, verge
zeld van vooraanstaande personen uit
de Nederlandse industriële-, handels-
en bankkringen, die uitgenodigd werden
door een aantal Belgische organisaties,
zullen binnenkort een bezoek aan België
brengen. Belgische industriëlen be
zochten in April 1946 Nederland op uit
nodiging van de Nederlandse Kamer van
koophandel.
De Nederlanders zullen op 12 October
a.s. de gasten zijn van de Waalse
economische raad te Luik, waar 'zij de
industriële- en haveninstallaties gaan
bezoeken.
De afgevaardigden zullen nadien op
het paleis der prinsbisschoppen door den
gouverneur van de provincie worden j
ontvangen.
Onze dichter A Roland Holst* sinds
1910 in Bergen woonachtig en daarom
in ons gewest meer dan enig ander
dichter bekend, is bij de laatste lint
jesregen begiftigd geworden met de on
derscheiding van Officier in de orde van
Oranje Nassau. Ongetwijfeld behoort hij
tot degenen, die men over de aanvaar
ding van deze onderscheiding niet ge
polst heeft, aangezien hij 13 Augustus
voor een reis van tien maanden naar
Zuid-Afrika vertrok en tot zijn vertrek
van het voornemen om hem met deze
onderscheiding te begiftigen, onkundig
was geblev sn.
Roland Holst behoort tot die kunste
naars, die men sterk individualistisch
kan noemen. Zijn religieuze inslag deed
hem besluiten, zich te scharen onder
hen, die van oordeel zijn, dat noch
de mens, noch de overheid gerechtigd
zijn, het leven van een mens te ne
men. Hoewel bevriend met de dichters
Marsman, Menno ter Braak en Edgar
du Perron behoorde hij toch niet tot
hun geesteswereld. Daarvan getuigt hij
in zijn in 1940 clandestien uitgegeven
„In Memoriam Charles Edgar du
Perron en Menno ter Braak". Daar
toch zegt hij:
„Hun zin was niet mijn zin, en tot de
jaren
waarin wij vrienden werden, wist ik
niet,
dat ik eens woordvoerders, zoals zij
waren,
met trots zou noden binnsn het
gebied,
dat mij de wereld liet.
Roland Holst is zeer óp zijn persoon
lijke vrijheid gesteld hn als een waar
lijk beschaafd mens eerbiedigt hij ook
de vrijheid van een ander. Van de de
mocratie is hij geen bewonderaar. So
cialisme leidt z.i tot een nivellering
die een vervelende Pemeenschpn zal
brengen In vertrouwelijke gesprekken
noemde hij lieden, die de maatschappij
willen hervormen, lieden die de waar
de van een schone dag niet weten te
erkennen en die zich verbeelden, dat
wat alleen God gegeven is, te kunnen
verbeteren.
De overval in 1940 door de Duitsers,
deed ook in hem het saamhorigheids
gevoel ontwaksn en in een eveneens
clandestien uitgegeven gedicht, dat la
ter in Het Geuzenboek een plaatsje
vond, sprak hij zijn verachting uit over
de lieden met een onderkaak, die de
wereld willen beheersen.
Toen in 1942 de z.g.n. Cultuurkamer
werd opgericht en de kunstenaars tot
aansluiting werden gedwongen meldde
hij zich in een brief aan Dr. Bergfeld
in termen, die dermate de Duitsers in
woede ontstaken, dat zij de marechaus
see opdracht gaven, hem te arresteren.
Als buurman wist ik echter, door hem
tijdig te waarschuwen, deze arrestatie
te voorkomen. Bij Eduard Verkade aan
de Vecht vond hij een goed onderduik
adres, vanwaar hij in tal van plaatsen
ten bate van ondergedoken kunste
naars literaire lezingen hield. Na de
bevrijding zag een dezer lezingen „Eigen
achtergronden" bij „De bezige bij" het
licht.
Steeds bleef hij naar Bergen verlan
gen en zielsgelukkig was hij, toen in
Juni van dit jaar zijn huisje dermate
hersteld was, dat hij daarin zijn intrek
kon nemen.
Naar Zuid-Afrika.
Op initiatief van den dichter Jan
Greshoff, werd hij echter door een let
terkundige kring in Zuid-Afrika uit
genodigd tot een tien-maandelijks ver
blijf aldaar en het geven van literaire
lezingen aan verschillende universitei
ten. Slechts zijn angst voor een winter
met brandstofgebrek deed hem beslui
ten, die uitnodiging aan te nemen. 13
Augustus vertrok hij van Amsterdam
met de Oranje Fontein.
3 September arriveerde hij in Kaap
stad, waar hij de beschikking kreeg
over een heerlijke, aan de baai buiten
de stad gelegen flat en verrukt ge
raakte hij over het weerzien van de
Greshoffs en de hartelijkheid van de
Zuid-Afrikaanders Een verplichte rede
voor de radio in het Nederlands en in
het Engels vond hij minder prettig,
maar met voldoening constateerde hij,
dat een lezing over eigen werk, aan
de universiteit voor studenten er goed
was ingegaan.
De politiek, zo schrijft hij, ls hier
inderdaad een vrij hachelijk onder
werp. De Afrikaanse nationalisten zijn
anti-Engels. De Engels sprekende Afri
kanen zijn evenwel even talrijk*. Teza
men tellen zij 2 millioen en zullen zij
tegenover de 10 millioen naturellen
(Bantoe's en Zoeloe's) een gesloten een
heid vormen.
„In Holland" zo schrijft hij, „heeft
In de verte klinkt het tsjieng-tsjieng
van de grote trom. Daar komen ze! De
mensen blijven op de trottoirs stil
staan. Moeders houden hun kleine kin
deren stevig vast. Stel je voor, dat er
een paard begint te steigeren.
Mannen in kleurige uniformen bespe
len de instrument zn en er achteraan
marcheren paaiden, olifanten en al wat
je maar bij een circus kunt denken.
Heel achteraan lopen een paar jon
gens. Aan een koord houden ze ieder
een aap. Mop stoot zijn vrienden san.
„We gan er gewoon bij lopen jongens en
parmantig sluiten ze zich bij de bonte
stoet.
De clowns merken niets. Ze knikken
en wuiven naar de mensen aan de kant
van de weg. De directeur merkt hele
maal niets.
Hij rijdt op zijn prachtig wit paard
vlak achter de muziek. De jongens ge
nieten. Ze wuiven mee naar de men
sen. Ze horen er immers ook bij? Piet
loopt stiekum een van de Barnes te
aaien. Het is een aardig diertje met gui
tige oogjes en hagelwitte tanden. Het
springt lustig heen en weer.
Volgende week verder.
Zeg vaderte, weet je,
Ik schaam me een beetje
En velen met mij.
De vijfde October
Gaat altijd so sober
Zo heel stil voorbij....
Maar vader, vertrouw me.
Wij kinderen houden
Niet minder van jou.
Ben jij niet de makker
Van iedere rakker?
Wat zeg je me nou?
Alleen: "k weet geen enkel
Cadeau te bedenken
Dat is het misschien....
Want als er sigaren
In overvloed waren,
Dan zou je wat zien!!
Sten.
niemand een juist besef van het enorm
vele, dat Greshoff in Z.A. vóór ons cul
tureel prestige deed. Dat dit prestige
groot was in de kring van jonge Afri
kaanse schrijvers, wist ik wel, maar het
is niet minder groot bij de professoren
•en lectoren van de universiteiten. De
masnen van 80 niet alleen, maar ook
Boutens, Leopold, Jaques Bloem, Nij-
hoff en Buning zijn hier belangrijke fi
guren, waarover college gegeven wordt
Greshoff en zijn vrouw gaan in Jan.
terug naar Holland, maar slechts voor
kort. Waarschijnlijk gaan ze een paar
jaar in Brazilië wonen, waar hij zijn
memoires hoopt te voltooien".
Ook aan Johnnnesburg. waar hii te
vens lezingen zal houden, bracht Roland
Holst een bezoek. Drie dagen reist hij
voorts door het zgn. Krügerpark, een
natuurreservat voor wilde dieren, zo
groot als ons land. In Pretoria, waar hij
drie lezingen zal houden, is hii de e—t
van onzen gezant. Eind Oct. keert hij
In Kaapstad terug, waar hij nog enige
maanden hoopt te blijven. Van deze
stad leerde hij reeds nu veel houden,
vooral door de mensen, die hij er leer
de kennen, maar ook om de stad zelf
en de prachtige omgeving.
„En dan", zo schrijft hij, het klimaat!"
Deze maand (September) was het nog
midden in de winter, dwz. er waren
dagen dat ik. als ik een paar midda
gen alleen was, onder mijn flatje op de
rotsan ging zonnebaden, na eerst in de
zee te hebben gebaad.
Enfin, jullie zien wel: het gaat mij
hier heel goed en ik had deze reis niet
willen missen. En toch, al zal ik al die
maanden hier niet werkelijk last heb
ben van heimwee er bli'ft in miln hart
maar één onmiskenbaar EIGEN wer
kelijkheid en dat is het beeld van
die zes weken in Bergen vóór ik naar
hier vertrok. Dat ik, na bijna 4 jaren
ballingschap, dat nog heb mogen be
leven, heeft mij een gevoel van dank
baarheid gegeven, dat bijna religieus is,
want het was als een aalmoes regel
recht uit de hemel".
Het moet de Bergenaren wel trots
stemmen, dat deze. tot hoog asnz'en
gekomen dichter, Bergen als een he
mels geschenk blijft zien. Hij heeft dit
trouwens met veel kunstenaars ge
meen. A. Roland Holst hoort bij Bergen
en Bergen zal hem het aanstaande
voorjaar stellig met blijdschan begroe
ten. D.A.K
door J. S. FLETCHER.
5)
„U heeft veel te veel gepraat," zei
hij „Rust nu een beetje uit, mijnheer
Bartle, onderwijl bel ik mijnheer El-
drick op. Ik zal ook het café proberen,
waar hij dikwijls aanloopt na kantoor".
Hij verliet de kamer door een zijdeur,
en ging naar het telefoonhokje, dat in
een gang stond. En terwijl hij op aan
sluiting wachtte, overdacht hij, wat deze
ontdekking wel zou betekenen voor de
tegenwoordige bewoners van Norman-
dale Grange. Zijn nieuwsgierigheid, die
tóch al tamelijk sterk ontwikkeld was,
werd er heftig door geprikkeld. Als
Eldrich niet thuis was of als hij hem
niet bereiken kon, zou hij Bartle zien
te bewegen, hem het pas ontdekte stuk
te laten lezen. Als hij er maar even
een oo«je in mocht werpen, zou hij
met plezier te laat aan tafel komen.
Praat nu eens van romantiek. D i t was
pas romantisch, en het zou wel bete
kenen. t
De Telefoonbel rinkelde. Eldrick was
nog niet thuis geweest Pratt beide het
café op, Eldrick was er niet. Hij hing
de hoorn weer op, en ging terug naar
het privékantoor.
„Ik kan hem niet bereiken, mijnheer
Bartle," begon hij, terwijl hij de deur
sloot. ,Hij is nog niet huis en niet in de
kroeg. Zeg luister eens even, u kon het
m« toch ook wel vast Laten zien....*
Pratt hield plotseling op Het was
akelig stil in de kamer, het moei
zame ademen van den ouden man
had opgehouden. De klerk kwam
vlug naar voren, keek over de hoge
leuning van de stoel Hij wist
dadelijk wat er gebeurd was, wist,
dat de oude man dood was, nog vóór
hij de knokige hand had aange
raaktdie hulpeloos afhing. Hij was
klaarblijkelijk gestorven zonder ge
luid of beweging, zo rustig alsof hij
in slaap gevallen was Hij zag er uit.
alsof hij zijn oude hoofd zoetjes te-
gen de kussens van de stoel had
gelegd en was ingedut. Pratt, die al
eens meer een dode had gezien, be
greep dat hij nooit meed ontwaken
zou. Hij wachtte een ogenblik, scherp
luisterend Dan, zonder aarzelen, en
met vaste hand maakte hij Anton
Bartle's overjas los en haalde een
dichtgevouwen papier uit diens bin
nenzak.
HOOFDSTUK II.
HET TESTAMENT
Zo bedaard en rustig als gold het
een van zijn gewone dagelijkse
werkjes, vouwde Pratt het docu
ment open en ging er mee onder de
lamp staan, die boven Eldricks' bu
reau brandde. Wat hij in de hand
hield was een half vel folio papier,
gelinieerd, en bedekt met sclirift,
dat hij onmiddellijk als dat van Jan
Mallathorpe herkende. Het was stijf
ouderwets schrift, scherp en duide
lijk, iedere letter goed gevormd
„Zelf geschreven," fluisterde Pratt.
„Hm! ziet er uit alsof hij het
geheim wilde houden, Nu dan
Hij las het stuk vlug, maar aan
dachtig door, de woorden halfluid
voor zich uit mompelend.
„Dit is de laatste wilsbeschikking
van mij, Joannes Mallathorpe, wo
nende te Nodmandale Grange, in het
graafschap York
Ik wijs aan als executeurs: Marti-
nus Charlesworth. fabrikant te Bar-
ford en Arthur Wyatt, accountant,
eveneens te Barfoid. Ik vermaak al
mijn goederen, roerend zowel als
onroerend, die ik bij mijn dood zal
bezitten, aan den voornoemden Mar-
tinus Charlesworth en Arthur Wyatt
onder de navolger ie voorbaanden:
(Wordt vervolgd).
