Noordhollands kusten door de
periscoop
z°. had het ook na de oorlog weer
kunnen zijn. Heeft men zich gespie
geld aan de Nazi-methoden, aan het
propaganda-systeem van Göbbels en
diens staf? In ieder geVal heeft men de
„praatjes op de brug" ingevoerd en ten
overvloede een ,.regerin"s-voorlichtings
dienst" ingesteld. Een voorlichtings
dienst, niet voor onze regering als ge
heel, maar een eigen dienst voor ieder
departement afzonderlijk Terwijl ons
volk zucht onder een belasting-druk,
welke bijna niet te dragen is; dag aan
dag moet worstelen tegen een golf van
duurte, die voor zeer velen de eerste
levensbehoeften onbereikbaar maakt;
en terwijl de minister van Financiën
een strijd op leven en dood voert met
het 6pook der inflatie, heeft men aan
ieder departement een staf van voor
lichters toegevoegd, die olie en pit van
het regeringslampje zeker niet leveren
en lustig laten branden of treurig laten
walmen, zonder bezoldiging.
De Gezinsweek
Van de groene velden
Het dure lampje
Nederlandse volk heeft iets in t vet
DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT
DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Kijkjes uit
's Levens Venster
De 7 voor schoenen
Twee rivalen ontmoeten
elkaar
Blauw-WitNeptunus
Van nabij en verre
Geen bloem en bakmeel
meer beschikbaar
Het handelsverkeer
met Duitsland
Oprichting van een
trust-maatschappij
Boter voorlopig niet duurder
Regering koopt 20,000 ton
traan
Weerbericht
BUREAU:
Koningstraat T8-S0
Den Helder
Telefoon >145
Giro 449041
Dlr.: J. Bijlsma
ZATERDAG 26 OCTOBER 1948.
Voortzetting van de
«STB JAARGANG No. 9406
HELDERSCHE COURANT
TARTKWft
Advertenties: H een* per
millimeter. Familieberichten
IT cent per m.m. Kleine ad
vertentie* (..Juttertjec") tot
15 woorden 7f cent, elk woord
meer I cent
Abonnementen: pea
f 1.—, per poet f 3.68
H- ofdredacteur: M. H. E. üylderi, Rayonredactearen C. A. Dekkers en W. Kok.
Een dog
aan boord
van Hr.Ms. O 27
Silhouettekening van de onderzeeboten van de serie
O 21 t/m O 27; standaardwaterverplaatsing 888 ton,
lengte 77,70 meter, breedte 6,55 meter, snelheid
boven water 19,5 zeemijl, onder water 9 zeemijl;
bewapening van Hr. Ms. „O 2T' 1 kanon van 8,8 cm,
2 dubbelmitrailleurs van 20 mm, 1 mitrailleur van
37 mm, 6 torpedolanceerbuizen van 53 cm. De ,,0
27" heeft 2 periscopen.
(Van onzen specialen verslaggever).
Drie claxons, het grote moment aan boord van een onderzeeboot. Het signaal,
dat ook alleen maar aan boord van een onderzeeboot gegeven wordt. Deze
drie onheilspellende en doordringende stoten betekenen: we gaan onder water!
De dieselmotoren, luchtverzwelgers als ze zijn, moeten voor de vaart onder
water worden gestopt, de kingstons (waterinlaatkleppen) worden opengezet,
de vents (luchtuitlaatkleppen van de ballasttanks) eveneens, en gelijktijdig
wordt overgeschakeld op electrische vaart.
Nauwelijks dertig seconden na het
sluiten van het torenluik en het ge
loei van de drie claxons hebben de gol
ven van de door een stevige Oosten
wind bewogen Texelstroom zich boven
de „O 27" gesloten, en wordt de boot
afgetrlmd op 13 meter. We zweven, ge
ruisloos voortbewogen door de op
sluipvaart lopende hoofdelectromoto-
ren. Het is rustig binnenboord. Ieder
lid van de équipage heeft zijn taak en
er wordt niet in het wilde weg van
voor naar achter gekuierd. Moet
Iemand hoodzakelijk van het voorbat
terij-compartiment naar de hekbuis-
kamer, dan meldt hij; „Eén man van'
voor naar achter", en de mannen aan
de duikroeran controleren nauwlettend
de helling van de boot.
Voor het eerst onder water.
Hr. Ms. „O 27" is voor de eerste
maal met een Nederlandse bemanning
aan boord haar roeping als onderzee
boot gaan volgen, en het gaat tot nog
In de loop van November komen die
gen voor een schoenenbon in aanmer
king wier stamkaartnummer op het
cijfer 7 eindigt, voor rover rij sedert
1 Januari 1945 geen bon voor schoenen
hebben ontvangen.
Aller ogen waren deze week gericht op.,
het Gezin. Is er in de Meimaand een Moe
derdag en 5 October een Dierendag, voor
het gezin heeft men een week gevon
den, van 20 tot 27 October. Verschillende
paedagogen hebben lezingen gehouden,
zowel voor Jongens en meisjes als voor
volwassenen. In die samenkomsten wer
den zij gewezen op de gevaren die het
gezlns-tentoonstelllng, zoals wij enige Ja-
van Jongens en meisjes met elkander,
waaraan eveneens gevaren zijn verbon
den. Zo werd het gezin onder de loupe
genomen en het gezinsleven doorlicht.
Mogelijk komt er later nog weieens een
gezlns-tentoonstelllng, zoals wij enige Ja
ren geleden in Amsterdam een druk be
zochte tentoonstelling „Moeder en Kind
hebben gèhad.
Er zijn kringen, waar men roept om de
samenstelling „Ambtenaar en Kind". Dat
zijn zij, die de kinderen aan de Staats-
zulgfles willen grootbrengen. Het gezin
moet volgens hen weg. Maar nooit zal
men kunnen bereiken, dat de stralen
krans om de moedernaam verbleekt Het
behoud van een volk ligt menselijkerwijs
gesproken In het gezin, in de verhouding
van ouders en kinderen. Zijn de verant
woordelijkheid en de plichten van den
vader als hoofd van het gezin groot, die
van moeder zijn dat niet veel minder. Zij
draagt de zorg voor de kleinen, zij is 't
die hun tranen droogt, en als één van
hen groot geworden van de goede weg
afdoolt, laat zij het licht voor het ven
ster brandén, opdat die verdoolde altoos
weer thuis kan komen. Daar zijn gelpk-
klg vele kinderen, die hun ouders eren
en liefhebben, die hen alle liefde en
trouw bewijzen. Helaas zijn er ook an
dere kinderen. Enige jaren geleden
werd in ons land door leerlingen van
een HBS of Gymnasium een feest gege
ven, dat tot diep in de nacht duurde. Op
de convocaties die werden verzonden
stond ook: „Geen ballast meebrengen".
Ingewijden wisten, dat met dit woord
werd bedoeld: „Breng geen ouders mee!"
Diep medelijden hebben wij met zulke
kinderen, die hun ouders als „ballast"
kwalificeren.
Vaak zijn de ouders zelf de schuldigen,
omdat zij door een geheel verkeerde op
voeding hen zo hebben gemaakt. Ze vin
den dat de kinderen zich moeten uitle
ven. Hun wil is wet bij zulke ouders.
Zijn vader en moeder hun gezag kwijt,
dan durven zij geen paal en perk stellen
aan de verlangens hunner kinderen,
't Einde wordt van menig ouder, dat zij
moeten klagen, gelijk zekere moeder wier
jongen door omgang met verkeerde vrien
den was afgedwaald;
„Zij hebben hem mij van 't harte
(gescheurd
Met al hun twijf'len en vragen
Mijn jongen of meisje, dat ik zo lief
(heb gehad
En onder het hart heb gedragen".
Ouders! Zorgt er voor, dat Uw kinderen
•t gezellig vinden thuis. Laten zij niet de
gezelligheid buitenshuls moeten zoeken,
op straat of in een café.
Laten zij later, als gij er niet meer zijt,
altijd met vreugde terug mogen denken
aan het ouderlijk huis en 't kunnen zin
gen: „Dierbaar was mij het ouderhuis!
De straat ls één der grootste vijanden
van Uw kinderen. Laat daarom Uw huis
kamer het punt van samenkomst van de
huisgenoten zijn. Welk een rijkdom is het
bezit van een gezellig, prettig ouderlijk
huls!
Het ls de plaats van veiligheid en rust.
Een Christen en Staatsman sprak eens
deze woorden: „Laat ons met het Kind ln
de armen de wacht betrekken bij het
Kruis. Laat dat Kruis niet los en laat
dat Kind niet los!"
Gelukkig het volk met degelijké gezin
nen!
toe uitstekend. Er mag dan tijdens het
vollopen van de hoofdballasttanks er
gens uit de toren een spookachtig, re
gelmatig gestamp gehoord worden,
waarvan de eerste officier, de luit. ter
zee der 2e klasse H. Reitsma, zegt, dat
het er eigenlijk niet bijhoort, er ge
beuren. geen gekke dingen en de wel
voorziene tentoonstelling van mano
meters en pellglazen, van toerentellers
en verklikkerlampjes blijkt geen on
verwachte feiten te exposeren!
„Periscoop op!"
We varen, keurig netjes op periscoop-
diepte, en laat nu de golven daar bo
ven ons maar kruiven, laat het stor
men, maar de veertig mannen binnen
de tachtig meter lange sipaar zouden
er rustig hun shaggle bij roken, als
dat onder water mocht! Maar ja, dat
gaat nu eenmaal niet, en we moeten
geduld hebben tot de commandant na
een uur sluipvaart onder water, en dat
wil zeggen na een uur intensief oefe
nen in het pellen door de periscoop,
het navigeren onder water en het be
dien sn van de duizend-en-een instru
menten aan boord, de tanks laat leeg-
blazen. Door de periscoop zien we de
neus van ons eigen schip boven water
komen, en dan liggen we weldra
dwars van Oudeschild, als een walvis
die ean zonnebad neemt.
Het torenluik gaat open, en dan
zien we even later, staande op de nog
natte brug, hoe de frisse wind intus
sen de hoge bewolking voor zich uit
'heeft gejaagd, het grijze Westen in, en
hoe de hemelkoepel in een zonnige,
epaalblauwe herfstlucht is omgeto
verd. De golven slaan weer tegen en
over het schip, en blijkens de massale
rookwolken zijn de diesels weer aan
geslagen. En ook wappert weer de
driekleur van het vlaggestokje!
Weer naar dertien meter.
Een goed uur blijven we boven wa
ter, terwijl inmiddels voortdurend pei
lingen worden genomen Maar dan, we
zijn juist terug in de centrale, loeien
weer de drie claxonstoten door het ge
hele schip. Zwijgend verricht ieder zijn
taak, en we zien de wijzer van de
dieptemeter snel en zeker naar de 13
verschuiven. We gaan een étage ho
ger, naar de toren, waar de beide
periscopen zich bevinden, en dan zien
we weldra, terwijl we de periscoop 'n
gehele slag laten draaien, de wereld
door het oog van de onderzeeboot.
Water en nog eens water, met daar
achter de kust van Texel, de kop van
Noord-Holland met Lange Jaap, Wie-
ringen, het monument op de Afsluit
dijk, en een paar vissersbootjes, alles
gezien door een zesmaal vergrotende
verrekijker. Af zn toe spoelt een bru
tale golf over het glas van de peri
scoop, acht meter boven ons, en dan is
het net, of het water ons in de ogen
spat. Zo suggestief, echt en natuurge
trouw is het beeld dat door de peri
scoop te zien is.
„D vraagt, en wfl draaien.."
Dan gaan we naar beneden, om hier
en daar eens iets te vragen, zo onge
veer met de bedoeling om esn spoed
cursus-onderzeebootcommandant te vol
gen! Het stellen van de eerste vraag
doet ons al beseffen, dat we een waar
Perpetuum Mobile van vragen en ant
woorden ontketend hebben! Want er
is aan boord van een onderzeeboot heel
Hr. Ms. „O 27", één der onderzee
boten van de seiif van zeven, die
nog voor de oorlog op stapel wer
den gezet Toen kon niet worden
voorzien, dat dit schip door de Duit
sers zou worden afgebouwd, en dat
het zelfs twee patrouilletochten in
dienst van het derde rijk zou moe
ten maken. De „O 27" heeft echter
haar Nederl. origine niet verloo
chend, want op geen -van beide pa
trouilles zijn geallieerde schepen aan
haar actie ten offer gevallen!
Mr. Ms. „O 27", na de bevrijding
door de Duitsers uitgeleverd ln Du
blin, werd op de werf van de Rotter
damse Droogdok Maatschappij voor
de dienst in de Nederlandse Marine
gereedgemaakt, en op 9 October J.I.
kon deze bodem eindelijk in dienst
worden gesteld, onder commando
van den luit. ter zee der 2e klasse
H. M. van der Veen, drager van het
Distinguished Service Cross voor de
diensten aan de geallieerde oorlog
voering ter zee bewezen.
Hr. Ms. „O 27", na de bevrijding
der uit in de afgelopen week haar
eerste duikproeven onder Nederland
se vlag gemaakt, en één onzer re
dacteuren werd in de gelegenheid
gesteld, de tocht mede te maken»
wat te vragan en te antwoorden. Maar
gelukkig blijken noch de officieren,
noch de verdere leden van de beman
ning, het geven van explicaties spoe
dig moe te zijn.
In de drie uren, dat we voor de
tweede maal op deze dag onder water
varan, hebben we ruimschoots gele
genheid om de zes compartimenten
nogmaals te doorkruisen, en met vv-
schillende leden van de bemanning 'n
praatje te maken. Af en toe worden
we verrast door het plotselinge aan
slaan van een electromotor of een
pomp, wat natuurlijk weer stof tot
vragen geeft. En bij tijd en wijle ho
ren we een flard oorlogsherinneringen,
want niet alleen de officieren, maar
ook verscheidenen der onderofficieren
en manschappen hebben tijdens de
oorlog het .vaderland ter zee 'gediend.
Zo bijvoorbeeld het Hoofd Machine
kamer. de officier MSD der le klasse
P. Kiepe, die op de „O 19" heeft ge
varen Over de kruistochten van de
„O 19" hebben we nog. steeds een a
tikeltje in petto....
Weer hulstoe.
Zo wordt het ongemerkt vijf uur.
Door de periscoop gezien bieden de
door het 6chuin-invallende gouden
zonlicht flonkerende golvan een rus
teloos en boeiend beeld. Langzaam
zien we de zon achter de duinen van
Texel wegzakken, en dan flitst even
later de vuurtoren v. Huisduinen aan.
Snel valt de avond, en wanneer een
half uur op halve kracht, terwijl
de golven door de scherpe boeg ge
kliefd worden, de havenmond nade-
ran, is het reeds donker geworden.
Maar nog steeds blaast de Oosten
wind over het schip. Het is koud op
de brug. Maar het is nog geen win
ter, en het is gelukkig ook geen oor
log. En we varen niet voor de Noorse
kust of ln een gebied met verraderlijke
riffen.
Het is vrede, en we kunnen rustig
de tweemotorige Lockheed nastaren,
die daar met de boordlichtan aan in
het Zuiden verdwijnt. Het is dik zes
uur, als we gemeerd liggen, en af
scheid nemen van de „O 27" en haar
gastvrije bemanning. Dat éne dagje
aan boord heeft ons iets laten zien van
de perfecte geest, de eendrachtige sa
menwerking, de stipte discipline en de
trouwe vriendschap, die aan boord van
een onderzeeboot geboren kunnen wor
den en daar ook nodig zijn. En we
hebben iets begrepen van de verant
woordelijkheid, die door 'n onderzee-
Dootcommandant, en met hem door
zijn gehele bemanning, gedragen
wordt.
C. A. D
In het eerste district heeft het Gooi
de leiding, en het zal lang niet eenvou
dig zijn. d club daarvan te verdringen,
temeer daar de Gooilanders morgen te
gen Sparta komen, dat uit 4 wedstrijden
nog maar vier punten wist te krijgen
EDORFC is een spel van gelijke
krachen, maar EDO zorgde verleden
week in Schiedam óók voor een verras
sing, zodat de stand van de lijst,
toch wel eens radicaal kon veranderen-
ADO heeft waarschijnlijk geen kans te
gen Feijenoord en zal hard moeten wer
ken om van de onderste plaats weg te
komen. VSV was tot nog toe sterker
dan Emma en zal wel kans zien de voor
sprong te behouden. Ajax tenslotte, dat
vorige week niet speelde, reist naar
DWS, wat een mooie, spannende match
kan worden. Zonder twijfel willen de
Spartanen wat hoger op.
District II brengt de twee grote riva
len tegen elkaar, Neptunus—Blauw-Wlt.
Blauw-Wit ligt één punt voor. en behal
ve Volewijckers, dat rust heeft; leiden
de twee ploegen onbedreigd- Het zal er
om Bpannen! De twee hekkensluiters
van deze afdeling, HBS en Xerxes, zul
len ieder voor zich hard vechten, om
van de onderste sport te stappen, ter
wijl DFCDHC, die beiden vier punten
hebben, wel gelijkverdeelde krachten
doet zien. Haarlem ontvangt Stormvo
gels en hdbft een mooie kans om vóór
te blijven. Excelsior moet toch oppas
sen met het bezoekende DOS. want ten
slotte is een voorsprong van één punt
gauw verloren-
In de derde afdeling komen de tegen
voeters Be Qulck en NEC tegen elkaar
uit. Inderdaad een kansje voor het be
zoekende NEC. maar dan zal het, dunkt
ons, toch wel héél zwaar werken wor
den!
De Enschedése Boys ^ontvangen En
schedé en komen daarmee mogelijk een
paar plaatsen hoger op de lijst. Heracles
zal wel niet veel moeite hebben met
Quick, dat thuis speelt- Het Apeldoorn-
se AGOVV ontvangt Heracles uit Alme
lo. De drie punten achterstand kunnen
de gastheren in deze wedstrijd wel ver
kleinen, al wordt het dan aanpakken.
Wageningen reist naar Deventer om te
gen "Go Ahead zijn best te doen. Twee
sterke ploegen staan hier tegenover el
kaar en van de uitslag is niet veel te
voorspellen.
Afdeling IV toont NOAD in een uit
wedstrijd tegen RK TW, een NOAD
dat onbedreigd aan de kop gaat en ook
de leiding wel t lijft houden. BW ziet
Vlissingen naar Den Bosch komen in
een poging een gelijke plaats op de rang
lijst te behalen en Helmond gaat op be
zoek in Breda bij de Baronie, een kansje
voor de laatste om een paar punten te
veroveren- HelmondiaLonga is oen
wedstrijd met gelijke kansen voor beide
partijen, hoewel Longa iets sterker lijkt.
WV—NAC tenslotte wordt in Venlo ge
speeld met e-n goede kans voor de be
zoeker».
Afdeling V. Heerenveen, dat bij GV
AV op bezoek gaat, zal sich moeten in
spannen om de leiding te behouden.
Emmen ontvangt Be Quick, wat wellicht
twee punten betekent voor de Drente
naren Sneek—Frisia is voor de thuis
club. HSC wint thuis van Achilles, ter
wijl LeeuwardenVelocitas wellicht de
Groningers een kleine overwinning
brengt.
Afdeling VI vermeldt drie wedstrij
den. Sittardse Bosy ontvangt MVV en
kan revanche nemen voor de onlangs
geleden nederlaag- Limburgia heeft de
beste kansen tegen Juliana, terwijl
BleyerheideSportclub Emma beide
partijen gelijke kansen biedt.
Achter het schip een baan schuimend zog.
(Eigen foto).
De bevolking van Oostenrijk be
draagt thans 7 millioen. Het bevolkings
cijfer van Weenen liep tijdens de oorlog
met 300.000 terug.
Radio Leipzig heeft bericht, dat 10
groepen van zonnevlekken, die door het
observatorium te Zehlendorf nabij Ber
lijn zijn waargenomen, aan het eind van
de week waarschijnlijk radio- en tele
graafverbindingen zullen storen.
De correspondent van de Times te
Moskou heeft geseind, dat de door Chur-
chlll genoemde cijfers omtrent de sterkte
van de Sowjet-Russische legers „zeer
overdreven" zijn.
De eerste klanten van den winkelier
W. van der W., die in Rotterdam een pel
terijenzaak opende, verschenen ln de
nacht en namen voor een waarde vin
f 2150 aan bontjassen mee. Gelukkig
heeft de recherche de klanten en hun
buit kunnen achterhalen.
In het Paleis van Justitie te
Neurenberg zullen de volgende
maand 23 Duitse medici worden be
recht wegens misdaden tegen de
mensheid.
De Krijgsraad in Den Haag
heeft den sergeant J. v. d. Gijp en
soldaat G. van Dolderen wegens
desertie van de 7 Dec.-divisie resp
veroordeeld tot 3 jaar en 6 maan
den gevangenisstraf, met aftrek van
preventief.
De algemene vergadering der
V.N. is gistermiddag om 17.15 uur
met haar eigenlijke werkzaam
heden begonnen.
Men hoopt het algemene debat tot
vier dagen te beperken, waarna de
voornaamste commissies zullen be
ginnen met de bespreking der pro
blemen.
Volgens de Amer. nieuwsdienst
in Duitsland, is een aantal voor
malige nazi-ministers, die sinds hun
gevangenneming in het concentratie
kamp te Dachau geïnterneerd zijn
geweest, ter berechting naar Neu
renberg overgebracht
Met ingang van 21 November zal voor
lopig geen bon voor bloem of zelfrijzend
bakmeel worden aangewezen. Er komt
na de thans aangewezen bioembon nog
eenmaal een bon voor zelfrijzend bak
meel, waarvan nog voorraden bij de
handel aanwezig zijn.
1 Ook de bonvrije artikelen: koekjes,
gebak, biscuits, beschuit, vermicelli ed.
zullen in mindere mate beschikbaar
worden gesteld. De toewijzingen aan
tarwebloem voor deze artikelen worden
voorlopig met een kwart verminderd.
Een en ander is een gevolg van het
feit, dat de invoer van tarwe uit de
Ver. Staten door de stakingen aldaar
is gestagneerd.
VERHOGING VAN DE
MELKPRIJS.
In overeenstemming met het voor
nemen van de regering, over te gaan
tot de verhoging van de melkprijs
voor de consumenten, zullen met In
gang van 27 October as. alle maxi
mum-consumentenprijzen van melk
en melkproducten over het gehele
land met 1 cent per liter worden
verhoogd.
Door de Nederlandse Handelmaat
schappij en de Rotterdamse Bank-
vereniging is het initiatief genomen
tot het bijeenroepen van een ver
gadering voor het bespreken van de
oprichting van een Nederlandse
Trust Mij. voor de handel met het
buitenland.
In deze vergadering waren verte
genwoordigd een aantal Nederland
se banken, organisaties van handel,
industrie en landbouw, alsmede of
ficiële instanties.
De vergadering werd bijgewoond
door den minster van Economische
Zaken, die de opvatting der regering
uiteenzette.
Het ligt in de bedoeling te ko
men tot de oprichting van een
N.V. voor de handel met name
met Duitsland. Deze N.V. zal niet
tot taak hebben de gewone handel
te vervangen, doch zij zal veeleer
het handelsverkeer moeten bevor
deren en het bedrijfsleven moeten
helpen
Dit kan men zich ongeveer den
ken in de volgende geest, dat de
N.V. een overzicht houdt over de
voor de handel met Duitsland be
schikbare dollars aan de hand van
de richtlijnen door de overheid te
stellen. Tevens helpt zij het bedrijfs
leven met het contact met de auto
riteiten in Duitsland en sluit con
tracten af. Het is daarbij de bedoe
ling, dat al naar gelang het han
delsverkeer met Duitsland normaler
wordt, de N.V. zich daaruit zal te
rugtrekken.
Het zal nog nader bekend worden
gemaakt, wanneer het bedrijfsleven
zich tot de N.V. kan wenden.
NIEUWE POSTZEGELS.
Nieuwe postzegels zijn, naar een
ontwerp van J. van Krimpen vervaar
digd in de waarden 1 c (rood), 2 c
(blauw) en 4 c (groen). Met ingang van
1 November zullen tevens adreswijzi
gingsformulieren verkrijgbaar zijn aan
de postinrichtingen. Deze zullen afdruk
dragen van het nieuwe type frankeer
zegel van 2 cent.'"
JN vroegere tijden bezat de Neder
landse reger'ng twee middelen om
haar goede bedoelingen en plannen
den volke kond te doen. Het ene mid
del bestond uit verklaringen welke, al
of niet door interpellaties uitgelokt, in
de kamerg der Staten Generaal wer
den afgelegd; het andere bestond uit het
communiqué, hetzij mondeling op een
conferentie met persvertegenwoordigers,
hetzij schriftelijk aan de pers verstrekt.
En de pers heeft zich immer bereid ge
toond deze mededelingen of 'nlichtingen
wereldkundig te maken.
ER. was geen reden aan te nemen, dat
dit na de oorlog anders zou zijn. On
danks de beperking der papiertoewij
zing zou geen Nederlands persorgaan in
gebreke gebleven zijn om zijn lezers op
de hoogte te stellen van hetgeen de re
gering wenste kenbaar te maken- Wilde
zij ten aanzien van een of ander pro
bleem haar 1'cht laten s* hijnen en ont
stak zij het lampje der mededeelzaam
heid, de pers leverde daartoe olie en
pit en zij deed het en zonder de
Staat daarvoor ook maar éên stuiver in
rekening te brengen glad als olie, of
niet zonder critische p'ttigheid. maar
in ieder geval het Nederlandse volk ver
kreeg de inlichting waaraan het behoef
te had.
|7N het bleef niet bij departementale
diensten, er kwamen ook voorlich
tingsdiensten van onderafdelingen der
departementen, er werden periodieken
uitgegeven, er werd zelfs min of meer
eenzijdige propaganda gevoerd. Meer
dan zevenhonderd ambtenaren vonden
en vinden bij deze diensten een bestaan
en het hele apparaat moet jaarlijks ruim
negéh millioen verslinden. En dat in
een land als het onze thans is, verarmd
en berooid- Het ontbrak er nog maar
aan en er is werkelijk sprake van ge
weest dat er een afzonderlijk minis
terie van Voorlichting zou worden in
gesteld, met alle kosten, verbonden aan
zulk een departement.
QELUK'tIG heeft de vorige regering
tenslotte begrepen, dat herziening
van deze overheidsdienst dringend nood
doet en heeft zij, na in de Tweede Ka
mer scherpe aanvallen te hebben door
staan, een commissie van onderzoek in
gesteld, welke thans een rapport heeft
uitgebracht, waarin de reorganisatie en
beperking van de dienst als dringend
noodzakelijk wordt bepleit en waarin
wordt aangedrongen op een verder on
derzoek naar de toestand der voorlich
ting, een critischer onderzoek dan haar
mogelijk is geweest.
Laten wij hopen, dat dit tot besparin
gen leidt en dat het regeringslampje
voortaan zuiniger branden zal-
U.
De ln de regeringsverklaring van
4 October J.1. aangekondigde verho
ging van de maximumprijs voor
boter met 30 cent per pond zal niet
doorgaan, zolang het nog niet moge
lijk is op de bon voor boter desge
wenst maragarine te betrekken.
Aan d« vooravond van het vertrek
van de walvisvaarder „Willem Ba-
rendsz" naar de Zuidelijke IJszee is ln
het gebouw, waar de stichting Voed-
selvoorzienings Import-Bureau (VIB)
te 'sGravenhage ls gevestigd, het
contract getekend tussen dit bureau
en de Nederlandse Maatschappij voor
de Walvisvaart NV, waarbij is over
eengekomen, dat alle traan, welke ge
durende het walvisvaartseizoen 1946
1947 tijdens de door bovengenoemde
maatschappij uitgeruste expeditie
wordt geproduceerd, door de Neder
landse regering, in deze vertegen
woordigd door de Stichting, wordt
overgenomen tegen <je wereldmarkt-
prijs, welke zal worden berekend uit
de transacties, die door de verschil
lende traanproduoerende landen zul
len worden gedaan.
Door dit contract staat nu vast dat de
Nederlandse regering straks beschikt over
alle traan, die de „Willem Barendsz" naar
on« land brengt, 'waarna, op aanwijzing
van het bedrijfschap voor margarine, vet
ten en oliën, de traan aan de verwer
kende industrie zal worden geleverd door
de VIB, dat dus binnen zo kort mogelijke
tijd, waardevolle grondstof zal zijn Men
weet, dat de expeditie ln 't seizoen 1946-'47
tussen de 15 en 20.000 ton traan zal moe
ten produceren, welke een uiterst be
langrijke bijdrage zullen vormen tot de
vetvoorzlenlng van het Nederlandse volk.
NOG KOUD.
Weersverwachting, geldig tot Zater
dagavond:
Matige, in het Zuiden en het Wes
ten van het land nu en dan krach
tige Zuid-Oostelijke wind. Toene-
nemende bewolking. Droog weer,
zelfde temperatuur als gisteren.