DE STAKING
bij Radio-Nederland
Amerika zwenkt naar rechts
Grootse prestatie van Toonkunst
VOETBALPROGRAMMA
■„CHANTAGE"!
DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT
DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Duits protest
tegen Nederlandse eisen.
Weg met de
donkere sigaret
Van nabij en verre
Dr. Beel over de grens
correctie
K.L.M.-toestel verongelukt
Stadsnieuws
Leewens'
afscheidsconcert
Republikeinen behalen
de meerderheid
C.C.D. en politie op de
varkens jacht
VOOR ZONDAG A.S.
FEUILLETON
OOK SIGARETTENBON
VOOR DAMES.
Weerbericht
Duiisland en wij
DE Nederlandse regering heeft met
klem verzocht om te New-York
vertegenwoordigd te mogen zijn bij de
besprekingen der Grote Vier, wanneer
het probleem Duitsland in behandeling
genomen zal worden, daar het toekom
stig statuut van Duitsland ook voor
Nederland van essentiëel belang is. Dat
dit verzoek zal worden Ingewilligd moet
waarschijnlijk worden geacht. Frankrijk
heeft het, bij monde van Bidault, on
dersteund en ook Bevin, de Engelse mi
nister van buitenlandse zaken, heeft
erkend, dat „de bijstand van België en
Nederland van essentiëel belang is" bij
de beslissing over Duitslands lot, en
„dat geen definitieve beslissingen kun
nen worden genomen vóór dat alle
mogendheden, die actief in oorlog met
Duitsland zijn geweest een gelegen
heid hebben gehad hun inzichten ken
baar te maken". Maar zal de deelne
ming van België, Denemarken, Luxem
burg en Nederland veel méér kunnen
zijn dan een formaliteit? Bevin en Bi
dault zijn niet oppermachtig. Rusland
heeft ook stem in het kapittel en het
heeft grote belangen welke aan die van
de Westerse mogendheden tegenstrijdig
zijn. En dan is er nog Amerika, waar
Neoerlands vriend Roosevelt niet meer
voor onze belangen pleiten kan. Ook al
krijgt Nederland een plaats toegewezen
aan de conferentie-tafel hetgeen na
Bevin's uitlatingen moeilijk betwijfeld
kan worden blijft het een open vraag
of voor ons van enige schadeloosstelling
in welke vorm dan ook, sprake zal kun
nen zijn. Duitsland moet zo spoedig
mogelijk worden hersteld, aldus ver
moedelijk het beginsel waardoor de be
sprekingen zullen worden beheerst. Wij
kunnen ons dan slechts troosten met
de gedachte dat dit ons tenminste op
de lange duur tot voordeel kan strek
ken, daar Duitsland toch.... ons ach
terland is. Het is een schrale troost.
BUREAU:
Koningstraat 78-30
Den Helder
Telefoon 2345
Giro 449041
Dlr.: J. Bijlsma
DONDERDAG 7 NOVEMBER
Voortzetting van de
70e JAARGANG No 9416
HELDERSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 14 cent per
millimeter. Familieberichten
17 cent per m.m. Kleine ad
vertentles (..Juttertjes") tot
15 woorden 75 cent, elk woord
meer 1 cent
Abonnementen: per kwartaa.
f J.—per post f 3.05
H. ofdredacteur: M. H. E. üyldert, Raycmredactenren C. A. Dekkers en W. Kok.
De regering van Noord-Rijnland en
Westfalen heeft geprotesteerd tegen
de Nederlandse en Belgische aanspra
ken op Duits grondgebied. Zij heeft
verklaard, dat de annexaties de be
trekkingen van goede nabuurschap in
gevaar zouden brengen. Er zou een
commissie worden samengesteld ten
einde onmiddellijke stappen bij de
Nederlandse en Britse autoriteiten te
doen.
Dinsdagavond kwamen vrijwel alle musici, die by de staking bij Radio-
Nederland betrokken zijn, omstreeks 250 in getal, in vergadering bijeen. Met
algemene stemmen werd het door de Nederlandse Toonkunstenaarsbond ge
nomen stakingsbesluit goedgekeurd. Een stakingscomité werd gevormd, ter
wijl alle maatregelen voor een rustig verlopen der staking werden getroffen,
's-Avonds speelde voor het laatst een orkest op de Bonte Dinsdagavond ten
bate van Limburg.
Naar aanleiding van de van de zijde
van de Stichting Radio-Nederland over
dit conflict gedane mededelingen meent
het hoofdbestuur van de Nederlandse
Toonkunstenaarsbond te mogen opmer
ken, dat nóch de NTB, noch enig lid
der radio-orkesten zijn mening heeft
kunnen uiten over het reorganisatie
plan. In één geval, n.1, bij het radio
kamerorkest, is de mening der leden
gevraagd over de benoeming van een
dirigent.
De mededeling van het Stichtingsbe
stuur dat de rechtspositie van het per
soneel een voortdurende zorg voor het
bestuur uitmaakt, heeft het hoofdbe
stuur van de NTB ten zeerste getroffen,
daar de radiomusicis reeds 17 maan
den doende zijn hun rechtspositie ge
regeld te krijgen.
Het standpunt van het Stich
tingsbestuur.
De mening van het Stichtingsbestuur
dat over de verscherpte situatie van het
conflict bij Radio Nederland heeft ver
gaderd, werd vertolkt door den secre
taris mr. Ph de Vries. Deze deelde
mede, dat het bestuur der Stichting
nog geen aanzegging ontvangen had
van het stakingsbesluit, zodat men of
ficieel nog in het ongewisse is.
Inmiddels zullen de door het uitval
len der orkesten ontstaande leemten met
gramofoonmuziek worden gevuld. Daar
bij heeft het Stichtingsbestuur aan de
omroepverenigingen verzocht voorals
nog geen gebruik te maken van zooge
naamde „eigen opnamen" der stakende
orkesten in de komende programma's,
omdat men de musicis niet met hun
eigen opnamen wil doen concurreren.
Bemiddelingspoging door de
Federatie?
Naar in omroepkringen verluidt, zou
de Federatie van Omroepverenigingen
het plan hebben opgevat een poging te
doen om in dit zich uitbreidende sta
kingsconflict bemiddelen op te treden.
Het volgende telegram is door den
secretaris van de Vakgroep Detail
handel Tabak en Tabaksfabrikaten,
kring Den Haag en Omstreken, aan
den minister van Economische Zaken
gezonden:
„De vakgroep Detailhandel Tabak
en Tabaksfabrikaten, kring Den
Haag en Omstrtken, verlangt on
middellijke stopzetting productie
donkere sigaretten. Publiek weigert
sigaretten, dus opeenhoping. Over
leg met de Vakgroep voor maatre
gelen gewenst...."
In opdracht van een expeditiebe
drijf te Hillegom is een Diamond-
Diesel met aanhangwagen, geladen met
14 ton bloembollen naar Madrid ver
trokken.
In het kader van een actie tot be
strijding der prostitutie heeft de Pa-
rijse politie zeven hotelhouders gear
resteerd.
In een Franse kabinetsbijeenkomst
ls gezegd, dat het vliegtuigongeluk bij
Limoges, dat san 24 personen het le
ven heeft gekost, het gevolg was van
een „menselijke vergissing'.
Geophysici van de Leningradse
universiteit zijn er voor het eerst in
de geschiedenis in geslaagd tot een
diepte van 32 km te boren. Zij hebben
een electrische boor gebruikt
Blijkens een mededeling van de
Persdienst van Economische Zaken
zijn de geïmporteerde en nog te im
porteren tweedehands autobanden in
hoofdzaak geschikt voor paarden-
tractie
Conform de eis is de 38-jarige
bunkerbouwer G J A Franssen uit De
Bilt door het Bijzonder Gerechtshof te
Amsterdam tot 'n gevangenisstraf van
7 jaar veroordeeld met aftrek van
voorarrest.
De Nederlandse Moderne Mid
denstandsbond heeft bij de overheid
met klem verzocht de tegenwoordige
controle-methode en prijsbepaling van
de prijsbeheersing onmiddellijk stop te
zetten.
In het Belgische lederbedrijf is 'n
staking uitgebroken, waarbij reeds
1000 arbeiders betrokken zijn.
Twee scheepsladingen pootaard-
appelen zijn uit Noorwegen in de
Britse zóne aangekomen. In totaal zijn
100,000 ton pootaardappelen in Noor
wegen besteld
Voetbal.
NED. ELFTAL—VOLEWIJCKERS
2—0
Amsterdam, 6 November. - Met 2—0
(ruststand 20) heeft het voorlopig
Nederlands elftal gistermiddag in het
Olympisch Stadion te Amsterdam over
de Volewyckers gezegevierd.
Dr. Beel heeft gisteravond een radio
rede gehouden over de inhoud van de
nota, waarin de regering de aanspra
ken beschrijft van het Nederlandse volk
op Duits grondgebied Hy behandelde
nog eens de verschillende punten en
besprak de argumenten, waarom men
niet kan eisen, dat de Duitse bewoners
deze gebieden zouden moeten verlaten.
'S-GRAVENHAGE. S Nov. - Een Da-
kota-toestel, dat de regelmatige KLM-
dienst tussen Amsterdam en Londen
onderhoudt en hedenmorgen om 8.45
onder commando van gezagvoerder
Kappelmeyer was vertrokken, moest
tussen Guildfordt en Dorklng 'n nood
landing maken. Bij deze landing werd
het toestel ernstig beschadigd. Aan
boord bevonden zich 15 passagiers
waarvan er enkele enige verwondin
gen opliepen. De stewardess, mejuffr.
Corry Kans uit Amsterdam, werd met
ernstige kneuzingen per ambulance
naar het ziekenhuis te Guildfort ver
voerd. De piloot alsmede een passa-
giere, mevrouw Pearsall, liepen lichte
verwondingen op. De overige passa
giers bleven ongedeerd.
Mist de oorzaak.
Omtrent het ongeluk vernemen wij
nog, dat het zich om half tisn voor
deed. Het toestel landde in een bos
op een afstand van ongeveer één mijl
van Newlands Corner.
De Dakota zou volgens dienstrege
ling om negen uur vijf en twintig op
Croydon hebben moeten landen. De
piloot zag zich, tengevolge van mist,
genoodzaakt een noodlanding uit te
voeren.
Volgens verklaringen van een ver
tegenwoordiger van de KLM te Lon
den zou de piloot Kappelmeyer door
zyn wüze van besturen een ramp
hebben voorkomen.
De 32-jarige tweede-marconist Surink
verklaarde, nadat hij in een ziekenhuis
was behandeld voor snijwonden aan
zijn linkerhand: „Ik zou morgen in
Amsterdam trouwen en hoop, dat ik
op tijd terug ben".
Over het ongeluk zeide Surink, dat
men des morgens om 9 uur met goed
weer van Schiphol vertrokken was.
Boven Engeland hingen de wolken
lager.
Plotseling had hij een gekraak ge
hoord, terwijl het toestel heen en weer
werd geschud. Meer kon hij zich niet
herinneren.
Wat ls mijn hart toch.
Wanneer gij, o klanken.
Mij met 't geluid overspuit
Uwer spranken?
Ja. wat voelt een mensenhart, wanneer
het overstroomd wordt door klanken,
geschapen door een hooggestemde geest?
Wanneer onze verbondenheid met deze
wereld haast verloren gaat in een zee van
betoverende accoorden?
By de ln de Verenigde Staten ge.
houden verkiezingen, zoo wordt uR
Washington gemeld, is komen vast
te staan, dat de Republikeinen het
grcotste aantal zetels |n 't Huis van
Afgevaardigden hebben behaald.
Voor het eerst sedert 1940 zijn de
Amerikanen thans ter stembus geto
gen, In enkele gebieden van Colorado
konden de stembiljetten niet afgeleverd
worden, daar de wegen door zware
sneeuwval onbegaanbaar geworden
waren. Te Denver, de hoofdstad van
de staat Colorado, lag de sneeuw méér
dan 70 cm hoog
Een overweldigende republikeinse
overwinning bij verkiezingen voor het
Huis van Afgevaardigden en een der
de van de Senaat alsmede voor de
gouverneursfuncties is verzekerd.
De democratische partij ls in het
Congres uit de macht ontzet door de
volkswil welke in kracht van uitdruk
king slechts geëvenaard werd door "t
massale stemmenaantal, dat veertien
jaar geleden wijlen president Roose-
velt en zijn „New Deal" naar voren
schoof.
De meest spectaculaire winst werd
behaald door Thomas E. Dewey, die
met een record-meerderheid van een
half millioen stemmen tot gouverneur
van de staat New York werd herko
zen Hij heeft thans weer de leiding bij
de Republikeinse candidatuur voor de
presidentsverkiezingen in 1948. Dewey
werd twee jaar geleden door Roose-
velt verslagen
Hiermede zijn de kansen van Dewey
in de strijd om het presidentschap in
1948 versterkt.
De „New York Times" zegt naar
aanleiding van „de klinkende overwin
ning der Republikenen bij de verkie
zingen voor het Congres", dat de VS
scherp naar rechts zijn gezwenkt in
een wereld, die op links aanhoudt
Dit is, voegt Reuter er aaix toe, de
opvatting der deskundigen op politiek
gebied.
De gevolgen voor Europa.
In verband met de overwinning van
de Republikeinen bij de Amerikaanse
verkiezingen koestert men in sommige
kringen te Parijs de vrees, dat de
Amerikaanse regering een nog gere
serveerder houding ten opzichte van
de Sovjet-Unie zal gaan aannemen.
Linkse kringen in Frankrijk zijn van
mening, dat Amerika ook in mindere
mate bereid zal zijn economische hulp
aan die Europese landen te verlenen,
waar de uiterst linkse partijen aan de
macht zijn.
Na de bejegening die de contróleurs
van de CCD aan het einde der vo
rige week van de zijde van een deel
der bevolking te Lunteren hebben on
dervonden, zijn zij Dinsdagmiddag jl.
opnieuw ten toneel verschenen. Thans
onder bescherming van een sterke, ge
motoriseerde politiemacht. De officier
van justitie te Arnhem, mr Mulder,
was eveneens ter plaatse.
De bevolking liep al spoedig weer
te hoop, volgde de bezoekers op de
voet, maar hield zich, vermoedelijk
met het oog op de aanwezige politie,
vrij kalm. Verschillende eigenaars
van „illegale" varkens werden met 'n
bezoek vereerd', maar niet overal had
den de krulstaarten gewacht op de
controleurs.... de helft kon Ingere
kend worden en werd in een gereed
staande vrachtauto geladen. Op de
overige adressen bleken de varkens
spoorloos verdwenen
Het was op deze plaatsen, dat de
honderdkoppige menigte telkens ln 'n
luid' gejoel, gelach en honend gefluit
uitbarstte, als de ambtenaren met lee-
ge handen terugkeerden De gemoede
ren bleven na het vertrek der colonne
nog lang in beroering
EERSTE KLASSE,
District I.
Her mes D VS—Emma
EDO—ADO
VSV—Sparta
Feij enoord—AJ ax
't Gooi—DWS
District n.
De VolewijckersXerxes
N eptunus—DHC
HBSStormvogels
DFC—DOS
Haarlem—Excelsior
District m.
Ensch. Boys—Tubantia
QuickGo Ahead
AGO VVW ageningen
Be QuickHeracles
Vitesse—NEC
District IV.
RKTW—Helmond
Helmondia—Vlissingen
Willem n—Longa
District V.
Veendam—Velocitas
HSC—Emmen
LeeuwardenBe Quick
SneekAchilles
HeerenveenFrisia
District VI.
De SpechtenBleyerheide
BrabantiaJuliana
Tweede klasse A.
De SpartaanHilversum
Zeeburgia—RCH
ZFCDe Kennemers
HVC—Westfrisia
Alkm. Boys—AFC
Tweede klasse B.
Watergraafsmeer—SDW
TOGVeisen
KFCVriendenschaar
VolendamZVV
HBC-DWV
Derde klasse A.
De MeerAhrends
De Germaan—BI'daal
KW—GVO
SLTO—Halfweg
HelderSucces
Derde klasse B.
NEA-DTS
Rapiditas—Kinheim
QSCAïw Forward
Purmersteyn—WZ
Terrasvogels—DEM
Derde klasse C.
Aalsmeer—De Meteoor
RKVVA—rvv
Ripperda—Zandvoortm.
B everwij kScho ten
WA-ASVK
Derde klasse D.
APGS—HRC
O VVO—Alkm. Victrix
HollandiaSchagen
WMS—ADO '20
Vierde klasse A.
W'waardOudesluis
Grasshoppers—Texel
MFC—Watervogels
LSWSchoorl
BKC—N.-Niedorp
Vierde klas«e B
W W—Purmercnd
De Rijp—EVC
MonnikendamZouaven
St George—SEW
Westfriezen—An dij k
Vie <*e klasse C
USVti—Alkmaar
24)
door J. S FLETCHER.
HOOFDSTUK VII.
HET AANTREKKINGSPUNT..
Om half negen was Pratt al op het
kantoor, veertig minuten lang was hij
er moederziel alleen. Van die veertig
minuten had hij er maar een paar no
dig om het plannetje ten uitvoer te
brengen, dat hij de avond te voren
zorgvuldig had uitgebroed. Eerst ging
hij naar Eldrick's privé-kantoor, sloot
zorgvuldig de deur, en overtuigde zich,
dat hij nu werkelijk alleen was. Dan
trok hij de lade open van het bureau,
waarin de oudste firmant „schandelijk
slordig", zoals Parrawihte spottend
had opgemerkt, nog SI eens los geld
bewaarde. Eldrick was buitengewoon
achteloos op dit punt. Hij kon zoo
maar, in het bijzijn van zijn bedienden,
er geld of bankbiljetten ln gooien. Als
hij er om dacht, nam hij het voor het
einde van de kantoortijd eruit, en gaf
het aan Pratt om het in de brandkast
te sluiten. Maar meestal vergat hij het.
Meer dan eens had Pratt het ge
waagd hem een wenk te geven, dat
bijna een protest was Eldrick schonk
er geen aandacht aan. In vele opzich
ten nam hij de dingen niet te zwaar
op, bovenal hield hij er van, zijn eigen
weg te gaan. Pratt was tot de slotsom
gekomen, dat het verder zijn zaak niet
was. en dat de baas het maar zelf
moest weten.
Nu ook lag er geld in de lade, toen
Pratt haar opentrok. Hij vond 'n hoop
je zilver en onder een presse-papier
vier bankbiljetten van honderd gulden.
Dat verwachtte hij ook. zelf had hij.
daags te voren, een dergelijk bedrag
aan Eldrick afgedragen, dat een cliënt
hem betaald had. Eldrick had het in
de la gelegd en was spoedig daarna
uitgegaan met de woorden dat hij
naar een vergadering ging. Hij was
daarna niet teruggekomen. Dit alles
had Pratt zorgvuldig overwogen vóór
hij naar bed was gegaan. Nu voerde
hij rustig uit, wat hij zich voorgeno
men had te doen. Hij nam het che-
quetboekje, dat achteraan in dezelfde
lade lag, haalde er drie cheques uit en
scheurde die kapot. Dan nam hij de
vier bankbiljetten, scheurde die ook
stuk, en wierp alles te zamen in de
brandende kachel. Hij wachtte tot de
snippers helemaal verbrand waren,
stak het zilvergeld in de zak. waarin
hij ook zijn eigen geld bewaarde, en
ging weg.
Om negen uur kwam de Jongste be
diende, kwart over negen de overige
klerken, en om tien uur stapte El
drick naar binnen. Zoals altijd ging
Pratt hem na met de post, die ze sa
men doorliepen. Er was een brief bij,
die een officieel stuk bevatte, de ad
vocaat keek het door en fronste de
wenkbrauwen.
(Wordt vervolgd).
Duizend mensen vulden Dinsdagavond
de Nieuwe Kerk, en twee uur later ver
lieten diezelfde mensen het kerkgebouw
met nog ln hun zielen natrillend de on
sterfelijke muziek van Verdi's „Re
quiem".
Diep-ernstlge muziek, maar stellig geen
treur-muziek! De warm-voelende Italiaan
Giusepbe Verdl, romanticus bij uitne
mendheid, werd door de gewijde „Re
quiem-teksten geïnspireerd tot een kunst
werk van grootse allure, waarin de ge
beden en lofzangen wel een zeer muzi
kale vormgeving hebben gevonden.
Dit Requiem was uitverkoren, om op
het afscheidsconcert van den heer A. J.
Leewens te worden uitgevoerd, en wij
voorspelden, dat het een excellente avond
zou worden. Het 1 s ook een excellente
avond geworden, niet alleen voor de toe
hoorders, maar ook voor de uitvoerenden,
en niet minder voor den grijzen maestro,
onder wiens directie deze uitvoering een
magistraal afscheid ls geworden. Een af
scheid, waarop het Toonkunstkoor. de
solisten en het orkest het beste hebben
gegeven wat ze bezaten, en dat was heel
veel.
Een magistraal afscheid.
Het koor betoonde zich weer tenvolle
voor zijn taak berekend, en de heer Lee
wens kon zijn mensen naar believen la
ten Jubelen ln een enthousiaste lofzang,
zoals ln het dubbelkorische „Sanctus",
of laten smeken, zoals ln het daarop vol
gende „Agnus Del". De stemmen waren
schitterend tegen elkaar afgewogen, en
de uitvoering van het gehele koorwerk
was, op een enkele ongelijke inzet na,
vlekkeloos.
De solisten verdienen niet minder lof,
en dan wel ln de eerste plaats de
sopraan Maria Struijckenvan den
Adel, wier warme, ronde en gevoelige ge.
luid voor een dergelijk werk met reli
gieuze strekking uitermate geschikt ls.
In het „Llbera me", dat het Requiem
besluit, bereikte zij haar hoogtepunt.
Ook de mezzo Jouck Cuperus, wier
techniek misschien iets beheerster,
maar wier uitspraak wat minder cor
rect is, was ln haar soli uitstekend. Han
le Fèvre vertolkte de tenorpartij met
zijn lichte stem op gevoelige wijze, en
ook Lucien Louman, die over een sonore
bariton beschikt, kweet zich keurig van
zijn taak. Vooral de samenzang in de
quartetten verdient een woord van lof.
Het orkest, de Gooise Orkestvereni
ging, met haar betrekkelijk kleine be
zetting, deed goed werk, evenals mevr.
Velthuijs—Huchshorn, die de pianopartij
voor haar rekening had genomen.
Het laatste blad.
Het was tien minuten voor tien, toen
de heer Leewens het laatste blad om
sloeg, en nauwelijks een minuut later
verklonk het laatste, tere accoord van
het „Libera me". Toen kon de heer
Leewens het blanke stokje neerleggen,
voor de laatste maal voor het Toon
kunstkoor. Het laatste van een lange
serie prachtige concerten was beëin
digd, een reeks concerten, waarin het
koor de schoonste werken voor ge
mengd koor heeft uitgevoerd onder lei
ding van een zo begaafd dirigent.
De heer C. Prinsen, voorzitter van het
Toonkunst-bestuur, besloot de avond:
„Er zijn momenten, waarop woorden te
veel zijn. Ik wil daarom de aanwezigen
verzoeken, hun hulde aan den schei
denden dirigent te betuigen door zich
van hun zitplaatsen te verheffen", aan
welk verzoek allen spontaan voldeden.
Het was een oprecht gemeende hulde,
niet alleen voor dit concert, maar voor
alles, wat de combinatie Leewens-Toon-
kunst voor het culturele leven ln onze
stad' heeft betekend.
In tegenstelling tot lopende geruch
ten, volgens welke Vrijdag a.s. op de
tabakskaarten van vrouwen geen bon
zou worden aangewezen, kan het Han-
delsbl. op grond van inlichtingen te
bevoegder plaatse mededelen, dat wel
degelijk voor de aanstaande periode een
tabaksbon ook voor dames zal worden
aangewezen.
GANDHI DREIGT MET VASTEN TOT
DEN DOOD TOE
De voor-Indische minister van voed
selvoorziening heeft gister medegedeeld,
dat Gandhi zal vasten tot zijn dood toe,
indien de ongeregeldheden in de over
wegend hindoese provincie Bihar niet
binnen 24 uur beëindigd zullen zijn.
RUSTIG HERFSTWEEB.
Plaatselijk nevel of mist, overigens
meest zwaar bewolkt met hier en
daar een tijdelijke opklaring. Droog
weer. Weinig wind, ongeveer dezelf
de temperatuur als vandaag.
QNZE regering heeft thans haaf
eisen ten aanzien van Duitsland
kenbaar gemaakt. Deze dragen al"
licht is bij het opstellen ervan reke
ning gehouden met de gezindheid, welke
thans bij de grote mogendheden heerst
een zeer bescheiden karakter. Zij
vraagt, behalve geringe territoriale
compensaties de zo veel besproken
grenscorrecties vooral tegemoetko
ming van economische aard, waarbij de
beschikking over zekere Duitse mijn-
concessies en een regeling der haven
tarieven zeker de belangrijkste zijn. De
verwachting wordt uitgesproken, dat de
redelijkheid van deze eisen door de
Grote Vier zal worden ingezien. Dit zal
ook wel het geval zijn, tenminste wat
Engeland en Frankrijk betreft. Het ie
echter geenszins zeker, dat onze voor
malige bondgenoten, die met zoveel
problemen rekening hebben te houden,
bereid zullen zijn ze in hun geheel of
ten dele ln te willigen. t
£)E positie van ons land, ten aanzien
van Duitsland is verre van een
voudig. Had het Hitler-régime het be
ginsel der „verschroeide aarde" niet ook
op het eigen land toegepast; had het de
6trijd opgegeven toen het hem reeds
verloren wist, het zou het eigen volk
veel ellende en de overwinnaars heel
wat moeilijkheden hebben bespaard.
Maar het is nu eenmaal anders uitge
komen. Duitsland is verwoest, moreel
en economisch uitgeput; het is niet meer
dan een ruïne met een uitgehongerde en
gedemoraliseerde bevolking; het is niet
bij machte zich uit eigen kracht staande
te houden, laat staan de volken, die
het gedurende de oorlogsjaren uitge
plunderd heeft, op enigerlei wijze voor
de aangerichte verwoestingen schade
loos te stellen. En Nederland, dat de
rekening nu presenteert, staat waar
lijk niet alleen. Er zijn vele andere lan
den die een rekening te vereffenen
hebben, waarvan het eindcijfer groter
dan het onze is en nog voortdurend
stijgt. Engeland legt thans tachtig mil
lioen pond 's jaars ten koste aan het
levensonderhoud der Duitsers; het laat
zich denken dat het zo snel mogelijk
van deze schadepost ontheven wil zijn.
J^AARBIJ komt, dat onze geografische
ligging ons zeer stellig in een
dwangpositie brengt. Wie Duitsland
noemt, spreekt van Centraal Europa, en
een welvarend en spoedig hersteld Cen
traal Europa is van economisch belang
voor ieder ander Europees land, ja,
voor heel de wereld. Maar het is dat ln
het bizonder voor Nederland, want
Duitsland is, helaas, ons achterland.
Terwijl wij dus enerzijds recht kunnen
en willen laten gelden op een
schadeloosstelling, welke redelijk kan
worden geacht, zien wij ons verplicht
mede te werken aan Duitslands herstel,
en voelen wij ook daarvan zoal niet de
redelijkheid, dan toch de noodzakelijk
heid. En tot op zekere hoogte bevinden
de grote mogendheden, onze bondgeno
ten, zich in een gelijksoortige dwang
positie. Zij zien het rechtmatige onzer
eisen ongetwijfeld in; zij zelf hebben
eisen die allicht niet geringer zijn.
Maar zij beseffen zeer wel, dat zij
Duitsland thans moeten sparen, ja,
moeten steunen, willen zij het ooit
weer tot bloei zien geraken. En Duits
lands bloei is een Europees, een wereld
belang.
U.
