Wat gebeurt er in Indië?
Schoonlieidsparadc te Stockholm
BROMSNOR MAG BLIJVEN
„in een nieuw kleed"
Wie zal het zeggen?
HITLER
was krankzinnig
VOOR ONZE KINDEREN
Abonneert U
op dit blad
Het Volksleger is een samenraapsel
van roversbenden
LUCIA 1946
Joan Hillèrström schrijft speciaal voor
onze krant over Zwedens Lucia-dag.
Kees de Bok
heeft een vriend
B'
Wil, VROUWEN
M'
THEE-TROLLEY
OP SCHIPHOL
800 000 Voetballers
in Rusland
Vlaamsche Priester
ter dood veroordeeld
(Van onzen Indisch en correspondent)
Terwijl het in verschillende
plaatsen op Java ondanks de
overeenkomst tot schorsing der
vijandelijkheden voortdurend
tot schermutselingen komt, om
dat Indonesische benden de
vastgestelde demarkatielijn
overschrijden, is op het ogen
blik dat wij dit schrijven in
Noord-Sumatra zelis sprake
van een complete oorlogstoe
stand.
Weken- en wekenlang hebben de
Nederlandse en de Indonesische
delegaties der wapenstilstands- en
arbitragecommissies te Medan
vergaderd om door vreedzaam
overleg tot overeenstemming te ko
men aangaande de zónes welke
door Nederlandse of Indonesische
troepen zouden worden bezet. Daar
bij werd van Indonesische zijde
voortdurend getraineerd onder het
voorwendsel, dat men geen instruc
ties uit Java had.
Het was de Nederlandse delega
tie echter maar al te goed bekend,
dat deze instructies wel degelijk
bestonden, en dat ze ook uit Java
naar hier waren getelefoneerd.
Toen men van Nederlandse zijde
met de bewijzen op tafel kwam, be
weerden de Indonesiërs, dat het te
legram was zoek geraakt. Eindelijk
kon de Indonesische delegatie er
toch niet meer onderuit en moest
zij toegeven, dat het volksleger
misbruik had gemaakt van het feit,
dat de Nederlanders sinds de or
ders „cease Fire" en „stand vast"
in hun posities waren gebleven en
geen schot meer hadden gelost. Zij
erkenden, dat het volksleger, ver
trouwende op de Nederlandse dis
cipline, langzaam maar zeker was
vooruitgedrongen en stellingen had
gebouwd in stadszónes, welke vol
gens de overeenkomst alléén door
Nederlandse troepen bezet mochten
zijn. Toen dit eenmaal vast stond
beloofden de officieren van het
volksleger en het officiële Indone
sische leger, de T.R.I., plechtig dat
zij order zouden geven, dat hun
troepen naar de oorspronkelijke
posities terug moesten gaan.
Na de eerste plechtige belofte,
'dat men zich nu eindelijk eins aan
de wapenstilstands-overeenkomst
zou houden, bleek echter reeds
spoedig dat de schone toezegging
niet was gehonoreerd. De Neder
landse militaire autoriteiten bleven
geduldig en lankmoedig en wéér
werd er geconfereerd. En opnieuw
bezwoeren de commandant van de
T.R.I. „Luit. Kol." Sitoempoel (ge
wezen hulpsoldaat in het Japanse
leger) 'in de commandant van het
Volksleger, de Laskar Rajat, een
zekere Nip Karim (zoon van den
beruchten communist Abdoel Ka
rim, eveneens vroeger vrijwilliger
in het Japanse leger) opnieuw
bezwoeren deze heren dat de ten
onrechte geoccupeerde stellingen
zouden worden ontruimd. Ze zou
den zelf de orders gaan brengen,
Nip Karim en „Luit. Kol." Sitoem
poel, met zijn Japanse kaplaarzen,
zijn reusachtige sporen en zijn
zwaargewapende lijfgarde.
Welnu, toen onze troepen de
volgende dag gingen contröle-
ren of de stellingen Inderdaad
verdwenen waren, werden zij
van alle kanten lafhartig aan
gevallen en ontbrandde een ge
vecht, dat zich spoedig rond
heel de stad verbreidde. Sinds
de ochtend van 30 November
ls het van kwaad tot erger ge
gaan en hoewel onze troepen
zich, na slag te hebben gele
verd en de aangevochten stel
lingen te hebben ontruimd,
weer in eigen posities terug
trokken, bleven de Indonesl-
Nieuwste onthulling over
zfjn dood.
Er hangt nog altijd een dichte
waas van geheimzinnigheid om de
dood van Hitier. Heeft hij zelf
moord gepleegd en zo ja, waar,
wanneer en onder welke omstan
digheden?
Het nieuwste nieuws hierover le
zen wij in een Oostenrijks blad:
Hitier heeft geen zelfmoord ge
pleegd, maar is.... door Himmler
en Goering een kopje kleiner ge
maakt, omdat hij op het moment,
dat de Russen Berlijn aanvielen,
compleet gek was geworden. Aldus
zou verklaard zijn door generaal
Ecer, Tsjechisch vertegenwoordiger
in de Geallieerde Commissie voor
de opsporing van oorlogsmisdadi
gers, die bij deze onthulling zou af
gaan op eensluidende verklaringen
van den adjudant van Hitier en van
diens chauffeur Rempke. Deze twee
zouden Himmler hebben geciteerd
als gezegd hebbende: „Wij kunnen
geen held maken van een krank
zinnige en daarom moeten wij de
maatregelen nemen, die noodig
Zijn".
sche legers In de aanval Zij
maakten heel de stad onveilig,
kropen in bomen en belaagden
onschuldige burgers, bombar
deerden het burgerkamp met
mortieren en oefenden een ter
reur uit die honderden goedwil
lende Indoneslschen uit de stad
verjoeg.
Terwijl wij dit schrijven is de
situatie in geen enkel opzicht ver
beterd, maar ratelen rechts en
links de stengunst en daveren de
mortierbommin op nog geen hon
derd meter afstand van waar wij
dit schrijven.
Naast ons ligt een vuurrode vlag
met een Sovjet-ster, waarin het
emhleem van sikkel en hamer is
geborduurd. Dergelijke vlaggen zijn
door onze troepen reeds zeer veel
in Medan aangetroffen. Ook ziet
men veel Japanse vlaggen en
Engelse uniformen, door de extre
misten uit Singapore naar hier ge
smokkeld. Wilde en verwilderde
benden Indonesische communisten
belagen op het ogenblik de kam
pongs. en verschillende punten
van de stad. Het is niet mogelijk
ergens door Medan te rijden zon
der dat men beschoten wordt.
Toen wij heden in de namiddag
enkele van onze kameraden te rus
ten brachten, die in de eerste da
gen dezer actie gevallen zijn, vlo
gen de kogels der sluipschutters
over de begraafplaats. Niemand
verroerde zich, niemand lette er
op. Maar iedereen verstond elk
woord van de grafrede van den
troepencommandant, den kordaton
Kolonel P. Scholten, in wien iedere
soldaat en iedere burger een blind
vertrouwen heeft, niet alleen om
zijn moed en doortastendheid,
maar ook om zijn grote eerlijkheid
en menselijkheid.
Deze Kolonel zeide wat ieder
hart hier wel uit wil schreeu
wen: „onze jongens die wij hier
begraven en die elders in Indië
thans vallen als slachtoffer van
hun plicht zijn gesneuveld door
trouweloosheid en woordbreuk
van de tegenpartij. Ik beschul
dig de Indonesische militaire
leiders te Medan, die mij tot
tweemaal toe plechtig hadden
beloofd zich aan de wapenstil
stands-overeenkomst te hou-
dan, dat zij voor de dood onzer
makkers verantwoordelijk zijn.
Onze kameraden, die geen an
der doel nastreven dan te be
schermen en te beveiligen en
de vrienden van alle goedwil-
lenden te zijn."
Zonder twijfel bevinden zich on
der de Indonesische leiders op Su-
matra enkele, die van goede wille
zijn en die pogingen hebben ge
daan (en nog dom) om de verwil
derde benden tot rede te brengen.
Het volksleger lnlstert echter
niet naar orders, want het is in
de eigenlijke zin geen leger, het
is een samenraapsel van ro
versbenden, communistische
organisaties en desperado's uit
het Japanse deserteurs-milieu.
Met dit schuim kan men geen
overeenkomsten aangaan en
het is helaas dit schuim, dat de
wapens heeit en daarom in de
Indonesische wereld de macht
uitoefent.
Daar gunnen geen honderd Sha-
rirs iets aan veranderen. Intussen
maakt deze toestand de wapenstil
stand voor Sumatra tot een pas
kwil en men vraagt zich hoe lan
ger hoe meer af, wat er terecht
moet komen van een „repoeblik"
Sumatra, nota bene door ons er
kend, waar niet het verstand maar
uitsluitend de drift van woeste
horden regeert.
13 December Luciadag. Een
oud Zweeds gebruik om op deze
dag het lichtfeest te vieren.
Een oude legende vertelt dat:
„toen het volk zwaar werd ge
kweld door machten der duister
nis, door oorlog, geweld en hon
ger, kwam Lucia over het don
kere water met r(jke gaven". Zo
werd Lucia de brengster van het
licht, het symbool van hoop en
vreugde.
Al wekenlang is er over dit feest
gesproken, dat een van de gewich
tigste feestdagen is naast het Kerst
feest. Er zullen niet veel families
zijn, waar niet een van de dochters,
of bij gebrek daaraan de vrouw des
huizes zelf, tot Lucia werd uitge
roepen en 's morgens vroeg (dit va
rieert tussen 5 en 6 uur), alle ge
zinsleden uit hun zoete dromen
wekt en verrast met koffie en
Luciagebak op bed. Op het serveer
blad staan brandende kaarseri.
Wat is Luciagebak? Met suiker
bespoten varkens, poppetjes, har
ten, sterren en kabouters van spe
culaasdeeg, die Lussekatter wor
den genoemd. Verder saffraanbrood
met rozijnen, die ongeveer de vorm
hebben van luxe Franse broodjes
en zeer aparte namen dragen.
Kroon, gouden wagen, ket, domi-
neeshaar, bok en het kruis van
Thor.
Onder het zingen van Lucialiede-
ren gaat Lucia, gehuld in een lang
wit kleed met een rode sjerp en
een kroon van bosbessengroen met
brandende kaarsen op het hoofd in
het overigens nog donkere huis
rond. Alleen dit schouwspel is al
fantastisch.
Denkt U niet dat hiermede het
feest ten einde is. Verre van dat.
Overal in de stad is in elke gele
genheid iets te doen.
Stockholm kiest een licht-
koningin.
De stad Stockholm heeft haar
eigen Lucia. Alle blonde meisjes en
jonge vrouwen, die zich verkiesbaar
willen stellen, kunnen haar foto in
zenden aan het grote dagblad Stock-
holms Tidningen. Een jury kiest
uit deze stroom de tien knapste
jongedames, wier foto gepubliceerd
wordt. Waarna een ieder zijn stem
kan uitbrengen op degene, die hij
of zij tot lichtkoningin wil zien uit
verkoren.
Wij hebben hier in Stockholm
dit jaar een jubileum Lucia. Het
is namelijk twintig jaar geleden
dat Stockholms Tidningen deze
traditie instelde. Dat er veel am
bitie voor bestaat is te begrijpen.
Lucia krijgt een prachtig collier
ten geschenke, benevens een cas
sette zilver, ze mag een reis naar
het buitenland maken en vrij ta
len studeren. Veelal ook zenden
vooraanstaande modehuizen haar
een japon als geschenk. Zij wordt
genodigd op diners en bals en is
overal het middelpunt.
Deze grote eer valt dit jaar ten
deel aan een zeventienjarige jonge
dame, genaamd Gun Jönsson. Een
jeugdige, maar stralende en geluk
kige Lucia.
Wellicht heeft U zich afgevraagd
wat er met de overige negen dames
gebeurt, die 'niet tot' Lucia gekozen
zijn. Zij fungeren als tarningar, wat
ongeveer dezelfde betekenis heeft
als bruidsmeisjes en zij zijn van
zelfsprekend ook overal bij tegen
woordig.
Stockholms Lucia schenkt jaar
lijks een pop aan een kind in het
ziekenhuis en op Luciamorgen gaat
ze met koffie rond in zieken- en
kinderhuizen. Aan het Leger des
Heils, r 't hier in Zweden meer po
pulariteit geniet dan in ons land (of
dit nu berust op het feit dat ze niet
eeuwig in hun handen klappen bij
het zingen of dat het komt door de
moderne melodieën, ik weet het
werkelijk niet) wordt een grote som
geld uit het Luciafonds geschonken.
Ook iets voor Nederland?
Een zeer royaal gebaar maakt wel
het grote, wereldbekende waren
huis van Paul U. Bergström (in het
dagelijks leven heet dit warenhuis
alleen maar PUB.) door elk jaar
ter gelegenheid van Lucia, veertig
arme kinderen van top tot teen te
kleden. Is dit niet iets ter navol-
gign in Nederland? Ik vraag me
toch al af waarom wij in Nederland
geen Luciadag zouden instellen....
Op 13 December trok de zoge
naamde Lucia-trein door de straten
van Stockholm. Een optocht van
wagens met allerlei voorstellingen
en symbolische figuren. Lucia
troonde met haar tarningar hoog
boven op een wagen. Wat betreft
idee als uitvoering was de jubileum-
trein die Vrijdag j.1. door de stad
trok, iets geheel nieuws.
De feestelijk verlichte straten van
Stockholm waren gezelliger dan
Gamla Stade met Drottninggatan,
Kungsgatan en Shireplan met hun
kleurrijke en fantisievolle étalages
trok een massa publiek.
De Prins Bernhard-kapel
heeft op haar rondreis door
Indonesië een inlands jongetje
geadopteerd als speelmakker
voor Kees de Bok, de zo lang
zamerhand wereldbekende
mascotte van dit muziekcorps.
Het geadopteerde jongetje
verloor beide ouders en werd
verwaarloosd aan de kant van
de weg gevonden.
Niet alleen met den bok,
maar ook met zijn gro
tere vrienden is hij goede
maatjes. Hij heeft een keurig
uniform gekregen, waarmee
hij zeer is ingenomen.
Tijdens de uitvoeringen van
de kapel is zijn plaats naast
Kees'en beide streven er naar
zich zo waardig mogelijk te
gedragen.
We willen vandaag eens probe
ren enkele wintergroenten „in een
nieuw kleed" te steken en er ge
rechten van te maken, die aan sma
kelijkheid en hoge voedingswaarde
voldoen.
WINTERWORTEI,EN MET
GROENE ERWTEN.
(4 personen)
1 kg. winterwortelen, 1 pond
groene erwten, 4 lepels boter,
I volle eetlepel fijngehakte
peterselie.
Begin met een dag van te voren
de erwten te wassen en in ruim wa
ter gedurende de nacht te weken;
zet ze de volgende dag met hetzelfde
Water op en kook ze onder toevoe
ging van wat zout zachtjes gaar
(ongeveer 1 Vt uur).
Zet als de erwten een uur gekookt
hebben de gesnipperde wortelen op
met een klein bodempje water; laat
ze op een zeer zacht vuur gaar wor
den (ongeveer uur) en vul als
het nodig mocht zijn. het water op
de bodem wat aan (echter steeds zo,
dat de wortelen en de erwten tege
lijk gaar en droog kunnen zijn).
Schep met een schuimspaan de
erwten over in de wortelpan, voeg
er de boter bij en laat de groente
nog een ogenblik stoven. Schudt er
tenslotte de gehakte peterselie door
en doe het gerecht in een groente-
schaal. Geef er bij voorkeur een
schaal aardappelpuree bij.
KNOLSELDERIJ MET GROENE
ERWTEN OF WITTE BONEN.
(4 personen)
4 kleine selderijknollen of 2
grote, 1 pond groene erwten of
witte bonen, 4 lepels boter.
Zorg bij voorkeur voor een rest
erwten of bonen van de vorige dag;
kook, als deze niet beschikbaar is,
de erwten of bonen in ruim water
gaar, nadat ze eerst een nacht ge
weekt zijn.
Snijd de selderijknollen in plak
ken, schil ze en was ze en snijd ze
in reepjes; zet ze op met een bo
dempje water en een ietsje zout en
laat ze op een zeer zacht vuur gaar
koken (ongeveer H uur). Zorg er
voor dat de groente niet aanbrandt
en vul dus het water op de bodem
wat aan, zodra dit nodig blijkt.
Schep met een schuimspaan de
erwten of de bonen bij de selderij,
voeg er de boter bij en laat het ge
recht nog een ogenblik stoven. In
dien U er nog een pittig smaakje
aan wilt maken en u in het bezit
bent van aroma, voeg er dan 2 thee
lepels aroma bij en roer dit er goed
door; dien dan de groente liefst op
met aardappelpuree.
Het komende Kerstfeest wordt
al druk voorbereid. Alle huis
moeders sparen al sedert enkele
maanden naarstig vleesbonnen van
hun rantsoen voor de beroemde
kerstham, zonder welke het geen
Kerstfeest is. En voor het overige
vliegen ze letterlijk en figuurlijk
tegen de wanden op om het hele
huis een flinke beurt te geven. Kas
ten worden schoongemaakt, vloeren
gewreven en gordijnen gewassen
om van alle overige beslommerin
gen, die samenhangen met schoon
maak, maar te zwijgen. Zo langza
merhand ga je geloven dat de kerst
man met zijn geschenken niet wil
binnenkomen als de drempel niet
geboend is.
Maar alleen het feit dat er Vrij
dagavond volgens oude traditie
warme wijn met rozijnen en aman
delen werd geschonken vóór de
koffie, was al iets om over ver
heugd te zijn.
ROMSNOR zit al een week
lang stil in een hoekje. H(j
is boos op Rietje en boos op
Sinterklaas. Boos op Zwarte
Piet, ja boos op iedereen.
Stel je voor, hij, de grote gele
teddybeer, heeft plaats moeten
maken voor een pop. Een pop,
die Rietje van Sinterklaas
heeft gekregen.
Als Bromsnor aan vroeger denkt,
kan hij wel berentranen huilen van
narigheid. Toen mocht hij mee naar
bed. mee naar de kleuterschool, mee
naar buitenEn nu. ieder pretje
is voor Niekje met zijn eigenwijze
snoet en zijn matrozenmuts op.
.Harlekijn," fluistert Bromsnor,
„Harlekijn, ik vind er niets meer
aan. Rietje kijkt al een week lang
niet meer naar me om." „Stil maar
hoor," troost Harlekijn, „naar mij
heeft ze nog nooit omgekeken." „Dat
komt, doordat jij zo lelijk bent,"
vindt Bromsnor. „Maar ik was altijd
een mooie en lieve beer."
MAMA," zegt Rietje als ze thuis
komt van school. „Mama, we
gaan voor Kerstmis speelgoed in
zamelen voor kinderen in de ge
troffen steden. Daar wonen ze in
hutjes en in kippenboeten en Sin
terklaas heeft ze op zijn verjaardag
niet kunnen vinden. Mag ik óók wat
geven?" Moeder vindt het goed.
Maar dan moet Rietje zélf maar be
denken wat. Een uurtje later komt
ze naar beneden met een arm vol
speelgoed. Een bouwdoos, een paar
boeken, een klok- en hamerspel en
bovenop ligt Bromsnor.
Moeder schrikt er een beetje van.
„Maar Rietje, zou je dót nu wel
doen? Die leuke Bromsnor had je al
toen je nog in de wieg lag. En an
dere kinderen vinden hem een vieze
oude beer, waar ze niet eens mee
willen spelen." Rietje krijgt een
kleur. „Ik ben véél te groot voor
Bromsnor," zegt ze. „Wilt U hem
niet een beetje opknappen? Kleine
kinderen zullen hem best aardig
vinden."
HET doet Bromsnor véél verdriet,
om dat te horen. „Was ik niet
altijd je beste vriendje?" bromt hij.
„Hou je nou echt niet meer van
me?"
Maar moeder begint nog diezelf
de middag Bromsnor op te knappen.
Ze borduurt nieuwe ogen en een
nieuwe neus in zijn kop en hij
krijgt andere voetzolen. Dan wordt
hij goed afgeborsteld met water en
zeep en achter de kachel te drogen
gelegd. O, wat vindt Bromsnor dat
allemaal vreselijk. Misschien kom ik
wel bij wilde jongens terecht, denkt
hij. Die mijn oren en mijn armen
er af trekken.
Schiphol is met een nieuwe
aanwinst verrijkt. Het is een
geschenk van het Thee-Pro-
paganda-Bureau en bestaat
uit een soort rijdende bar, ge
naamd „Tea-trolley", die elec-
trisch wordt voortbewogen en
in één keer 400 personen van
een kop warme thee kan voor
zien. Het is de bedoeling deze
tea-trolley op het platform te
gebruiken om de wachtenden
van thee te voorzien.
Nu Sovjet Rusland zich definitief
heeft aangemeld voor het lidmaat
schap van de F.I.F.A., is het inte
ressant te vernemen, dat 800.000
spelers in de Russische voetbalorga
nisatie zijn ingeschreven, waarvan
120.000 in Moskou zelf. Het seizoen
strekt zich uit van April tot Octo-
ber. De competitie begint met regio
nale kampioenschappen, die in 16
republieken plaats vinden. De 16
kampioenen komen in een voorron
de om het Russische kampioenschap
tegen elkaar uit. De acht winnaars
gaan naar Moskou voor het natio
nale kampioenschap.
De Vlaamse priester en dichter
Cyriel Verschaeve, die in 1944 ver
moedelijk de wijk nam naar Duits
land, is door de krijgsraad te Brug
ge bij verstek ter dood veroordeeld
wegens zijn misdragingen in de be
zettingstijd.
De Belgische staat, die zich ci
viele partij stelde, kreeg een mil-
'ioen francs schadevergoeding toe
gewezen.
AAR zóver komt het niet. Twee
dagen later wordt Rietje ziek.
Ze krijgt de mazelen. En als ze
's avonds met koorts in bed ligt, is
haar eerste vraag naar.... Brom
snor.
„Nee, nee," waarschuwt moeder.
„Bromsnor gaat morgen naar school
voor de inzameling. Als je hem nu
bij je neemt, zouden de andere kin
deren óók mazelen krijgen
„Geeft U me Bromsnor tóch
maar," vraagt Rietje. Maar inplaats
daarvan komt moeder met Niekje
aandragen. „Dat is nog veel leuker,"
zegt ze. Maar Rietje schudt van nee.
„Ik wil Niekje niet hebben. Niekje
is niet lief. Alleen maar mooi."
Dan vindt moeder, dat Rietje
maar niets moet hebben. Want
Bromsnor mag niet van een ziek
meisje naar gezonde kinderen gaan.
EEN half uurtje later ligt Brom
snor tóch lekker bij Rietje on
der de dekens. Niekje zit bovenop
de boeken en spellen voor de arme
kinderen. Hij gaat een verre reis
maken, heeft Rietje gezegd. Hele
maal naar Zuid-Limburg. En omdat
hij een matrozenpop is, houdt hij
dolveel van avonturen. In het grote
bed fluistert Rietje in Bromsnors
schoongeborstelde oren, dat hij de
liefste beer is die er bestaat en dat
hij heus niet weg hoeft. Van blijd
schap weet Bromsnor niet hoe hard
hij brommen moet. En weet je wat
het fijnste is? Rietje heeft helemaal
geen spijt van deze ruil. Want ze
weet, dat een klein meisje véél
blijer met Niekje dan met Brom
snor zal zijn....
STEN.
Een abonné zond ons het volgen
de aardige rijm:
Er stond een verrassing in de krant:
Een radio, een fiets met prima band,
En kans voor eiken abonné,
Blijf oude, kom nieuwe, doe
allen mee,
Dan lees je aanstonds ook Van
Kampens werk.
Protest tegen d'oorlog en dit dan
heel sterk.
En dan een verhaal voor acht
tot aan tachtig,
De Waterdemon, als sprookje
vast prachtig,
Geschreven door Exter, van hem
ook het beeld,
Gezellig en boeiend, wat niemand
verveelt.
En wanneer ge meezoekt met
speurderstalent,
Ge vindt dan den dader, dan
zijt ge content
En verder een prijsvraag, óók in
de krant,
De winnaars, die vliegen straks
boven 't land,
Of gaan er per auto naar 'n
aardige streek,
Tot slot kunt ge wónnen een
boek elke week.
Zoo is 't heel veel, wat de
krant U weer schenkt
'k Hoop dat de loper ook U die
weer brengt.
D.