EEN JAAR WENTELDE OVER NEDERLAND
te groot pessimisme
1946: Jaar van krachtig herstel Geen rede VOOT— Jaar van 9r0*e problemen
r
I
Januari: Nollengat gedicht
Bladerend in het logboek van ons geheugen trekt in
snelle opeenvolging van beelden heel dit woelige jaar
voorbij. En mochten wij tot pessimisme geneigd zijn
laat ons dan, zonder enige zelfoverschatting, denken
aan het woord van Noel Baker op de graanconferentie
in Londen „Wat Nederland na de oorlog heeft gepres
teerd, grenst aan het ongelooflijke; deze reconstruc
tie van verwoest en ondergelopen land is waarlijk een
wonder!' En waarom zouden wij ons, in onze zwaar
moedigheid, niet spiegelen aan den grijzen Smuts, die
tijdens zijn bezoek aan ons land uiting gaf aan een
blijmoedig geloof„Ek is glad nie pessimistisch ge
stemd nie, glad nie, glad nie!"
Augustus: Spoorwegen bouwen voort
V
November: K.L.M. door ramp getroffen
Februari
Mr. Van Kleffens in
Veiligheidsraad
September: Comm.-Generaa! benoemd
October: Willem Barehdsz kiest zee
Juli:
Kabinet Beel gevormd
Sjahrir vormt kabinet
Bespreking op de
Hoge Veluwe
Mei: Churchill in ons land
Afgevaardigden uit de
West bij de Koningin
Jonkman verdedigt
Linggadjati
"'V -■$
De „Oranje" ln cJp herstelde sluizen van IJmuiden.
l iy,
■»-r,^7 gf wip
f i88st*+*r+, '-'W >#- 'fit
m».
- - v
■>.- «2 <J i
Prof. Schermerhorn en Ir. Soekarno bespreken het Indische vraagstuk.
Indonesië: het grote vraagstuk bleef van 1 Januari 1946 af de
aandacht vragen tot aan de laatste dag van het jaar toe. Met de
eerste 1900 gerepatriëerden uit Indonesië kwam de ,,Almanizora" in
Amsterdam aan. Tijdens de Kamerdebatten over Indonesië diende
van Poll een motie in, de regering verzoekend een parlementaire
commissie uit te zenden. Met 4930 stemmen werd deze motie aan
genomen.
Sir Archibald Clark Cerr nam in Batavia deel aan de onderhan
delingen.
Radio Herrijzend Nederland zong haar zwanenzang: de Stichting
Radio Nederland kwam. Tevens werd het laatste gat in Walcheren's
dijk dat bij fort Rammekens gedicht. „Holland's Tuin" was
gered..
De interpellatie-Joekes ln de Tweede Kamer over de reorganisa
tie van het departement van onderwijs liep met een sisser af. De
Spoorwegen namen de brug over de Moerdijk in gebruik; uit Soest-
dijk werd het heuglijke bericht gemeld dat in de eerste maanden
van 1947 een blijde gebeurtenis in het Prinselijk Gezin verwacht
wordt.
De radio-orkesten gingen in staking. Nederland's" nota aan de
grote mogendheden inzake onze territoriale en economische eisen
vond vrijwel overal een goed onthaal, behalve.... in Duitsland.
In Cheribon bereikte de Commissie-Generaal met de Indonesische
delegaties overeenstemming op basis van een Ned.-Indonesische
Unie, omvattende het Koninkrijk der Nederlanden en de Ver. Staten
van Indonesië met onze Koningin als staatshoofd.
Minister Ringers trad af omdat hij zich met de Indonesië-politiek
niet kon verenigen.
Een Dakota van de WK.LM. stortte op Schiphol neer: 26 doden,
't eerste grote ongeluk,-dat onze luchtvaartmaatschappij na de oor
log, trof.
Dr. Van Mook stelde t.a.v. Indonesië
woor een gemenebest te stichten, als
<leelgenoot in het Koninkrijk; in Am.
sterdam werd de Partij van de Arbeid
opgericht; minister Lieftinck's wets
ontwerp inzake vermogensaanwas was
da voltreffer ln het zwarte geld
Amsterdam herdacht de Februari
staking, Van Kleffens werd perma-
aent vertegenwoordiger van Neder
land bij de Veiligheidsraad, mr. J. H.
van Royen volgde hem op als minister
van buitenlandse zaken. De B.PM.
schonk onze regering vier millioen
gulden voor de inrichting van drie
laboratoria aan Nederlandse Univer
siteiten.
Maart
Confmlssie-Generaal benoemd: de heren Schermerhorn, Van Poll
en De Boer vertrokken per „Skymaster" naar Indonesië om, mét den
Engelsen diplomaat Lord Killearn na een onderbreking van drie
maanden de besprekingen te hervatten. Qp de derde Dinsdag in
deze maand opende dr. Beel, namens de Koningin, de zitting der
Staten-Generaal.
Millioenen-nota van minister Lieftinck: een tekort van twee
milliard, maar een bezuiniging op de uitgaven van 1milliard.
Consumenten-crediet en.... een pessimistische radioboodschap
van dr. Beel: verdere loonsverhoging niet mogelijk, brood, melk en
boter zullen duurder wordenl H.M. de Koningin reikte in Brussel on
derscheidingen uit; de „Willem Barendsz" vertrok voor de walvis
vangst. In Apeldoorn stortte»een vliegtuig op de Chr. H. B. S.:
leerlingen werden gedood.
Batavia: wapenstilstand gesloten.
24
April
Besprekingen ln Batavia opge
schort; Van Mook, Clark Kerr, als
mede leden van de Indonesische dele
gatie kwamen per K.L.M. naar ons
land, waar op het landgoed de Hoge
Veluwe besprekingen werden gevoerd-
De Nederlandse staatslieden bezochten
in Londen Attlee en Bevin. Enkele
weken later vertrok de Indonesische
delegatie, weinig optimistisch naar
h°t scheen.
De „Nieuw-Amsterdam", vlagge.
schip der H.A.L., keerde in Rotterdam
terug. En meteen vroeg de affaire
Arnold Meijer de aandacht.
Sjahrir vormde een kabinet op bre
dere basis, Nederlandse troepen landen
of) Java; de parlementaire commissie
leden van de rechterzijde der Ka
leer vertrok naar Indonesië. Brood
rantsoen verlaagd van 2800 tot 2400
Juni;
Tegenvoorstellen van Sjahrir aan
Van Mqok, met het voorstel een Indo
nesische Vrijstaat te vormen, die met
ons land in een bondgenootschap zou
treden. Afgevaardigden uit de West
overhandigden H.M. de Koningin een
petitie inzake een zelfstandige rege
ringsvorm. Arnold Meijer werd tot
vijf jaar veroordeeld, in Duindorp
kwamen politieke delinquenten in op
stand, de „Meerkerk" liep op een
mijn (12 doden) en de haringventers
legden de haringen er bij neer, omdat
deze niet meer 30' cent doch slechts 8
cent mochten kosten.
Kabinet-Beel gevormd uit leden der
K.V.P. en Partij van de Arbeid. De
ministers van Justitie (mr. van Maar-
seveen) en van Onderwijs (dr. Gielen)
deden van zich spreken: de eerste
door de barmhartigheid bij de beoor
deling der politieke delinquenten haar
intrede te laten doen alsmede te
rugbrenging van het aantal gedetineer
den van 70 000 op 25.000 de tweede
door, zijn reorganisatieplannen. De Ko
ningin opende de Staten-Generaal met
de Troonrede, waarin de instelling der
Commissie-Generaal, alsmede indie
ning van een nota tot grensverbete-
ring, aangekondigd werden. De zee
lieden- en havenarbeidersstaking werd
opgeheven, de „Oranje" werd als
eerste schip in de herstelde IJmuider-
sluis geschut en tenslotte trok ons volk
voor de derde maal naar de stembus
voor de gemeenteraadsverkiezingen.
Voor het eerst sinds jaren toog ons volk in deze maand ter stem
bus. De Partij van de Arbeid bracht het tot 29 zetels in de Kamer.
De K.V.P. won een zetel, de Communisten stegen van 3 op 10 zetels!
Bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten verloor de Partij
van de Arbeid opnieuw terrein; dr. Beel kabinetsformateur. Nadat
Blokzijl twee maanden eerder gefusilleerd was, werd in Mei aan
Mussert het doodvonnis voltrokken. De parlementaire commissie
keerde terug uit Indonesië en in de Kamer werd een motie-Van Poll
aangenomen, waarin de wens aan de Ned -Indische gebiedsdelen een
autonomen bestuursvorm toe te kennen, uitgesproken werd.
Churchill bezocht ons land en keerde met 3000 kg aan geschen
ken (waaronder honderden sigaren) naar zijn land terug. De haven
staking eerst de zeelieden en vervolgens de havenarbeiders
bracht ons suikerrantsoen tot nihil terug. Gelukkig bracht de onge
raffineerde suiker gelost door vrijwilligers en soldaten uit
komst, ondanks sombere voorspellingen, dat deze suiker ongeschikt
voor consumptie was. Het Prinselijk Paar bezocht Zwitserland en
vertolkte Nederland's dank voor de krachtige hulp in de honger
winter.
December
Tal van adhaesie-betuigingen ten
gunste van, en protesten tegen de over
eenkomst van Linggadjati werden ge
publiceerd. Minister Jonkman verde
digde het gevoerde beleid in de Tweede
Kamer, welke daarmede met grote
meerderheid accoord ging. Lord Be-
veridge werd te Rotterdam tot ere
doctor gepromoveerd. Misdadige
bomaanslagen te 's-Gravenhage en
Utrecht. Intense koude zette midden
December in. Het centrum van
Schagen door zware brand geteisterd.
Minister Huysmans sprak te Utrecht
over onze belangen bij de handel op
Duitsland. De electrische treinver
binding tussen Alkmaar en Amsterdam
hersteld. Te Dan Passar werd de
staat Oost-Indonesië gevormd. De
PJf.I. verwierp Linggadjati.
