DE VLIEGTUIGRAMP BIJ KOPENHAGEN
WAT DOET HET WEER
Inzittenden moeten op slag zijn
gedood
DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT
DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Bij de vliegtuigramp bij Kopenhagen, die vooral ook
in ons land grote ontsteltenis heeft verwekt, is zoals
reeds gemeld één Nederlander omgekomen en wel de
heer P. Engel uit Zaandam (abusievelijk schreven wij
in enkele edities, dat dit slachtoffer uit Schardam af
komstig zou zijn). Buiten degenen, die wij reeds noem
den, zijn bij deze ramp omgekomen Louis Peltier en de
heer Malbeck, die Grace Moore vergezelden, zes Denen
en een Spanjaard.
Vier van de 16 passagiers waren op Schiphol inge
stapt, de 12 anderen waren te Kopenhagen aan boord
gekomen. Drie passagiers hadden in het vliegtuig te Am
sterdam plaats genomen met bestemmng Kopenhagen
en waren op Kastrup uitgestapt.
Vóór de start op Kastrup is de machine nagekeken en
alles was in orde bevonden.
Wat een ooggetuige zag
Geyssendorffer viel in
Dakota's
in discrediet
Het proces tegen
veldmaarschalk Milch
Het volk vraagt kolen
Koude houdt voorlopig aan
Veiligheidsmaatregelen
Giral treedt af
Van nabij en verre
De wijze prijsbeheersing
^.Anthonr vqnKpmpgry-
9
Spitsbergen
Grootse voetbalshow
te Glasgow
Weerbericht
BUREAU:
Koningstraat TS-30
Den Helder
Telefoon 2345
Giro 440041
Dir.: J. Bijlsma
DTTSDAG 88 JAXFARÏ 1947.
Voortzetting van de
W« JAARGANG No. 9483.
HELDERSCHE COURANT
TARIEVEN I
Advertenties: M cent per
millimeter. familieberichten
It cent per m.m. Kleine ad
vertentie» (..Juttertjes") tot
15 woorden 75 cent. elk woord
meer 5 cent
Abonnementen-, per kwart»»
t I-—per post I 3 86
Hi ofdredactrnr: M. H. E. Cyldert, Rayon redacteuren O. A Dekken en W. Kok.
Een ooggetuige vertelde, dat toen
het toestel de lucht inging het nor
maal steeg met een hoek van 60 gra
den. Op een gegeven moment zag
deze ooggetuige, dat de piloot zijn toe
stel recht trok, maar op een hoogte
van 100 meter maake het een draaien-
de beweging, raakte de grond met de
linkervleugel en maakte een slag om.
Op hetzelfde moment werd een he
vige ontploffing gehoord en stond de
machine in lichtelaaie. Alle leden van
de bemanning en ook de passagiers
moeten onmiddellijk zijn gedood in
verband met het feit, dat de perso-
nen, die dadelijk naar de plek des
onhellg waren gegaan om hnlp te
verlenen, de inzittenden op hun
plaatsen vonden. De brandweer van
het vliegveld rukte onmiddellijk uit
en ook de brandweer en een reddings
brigade uit Kopenhagen bereikten het
vliegveld een tiental minuten later.
Niets kon er meer gedaan worden
dan het hevige vuur te blussen.
Naar de KLM-persdienst meldt,
steeg het vliegtuig onmiddellijk na de
«tart op zeer ongebruikelijke wijze
steil omhoog, waardoor het onbestuur
baar werd en op het vliegterrein to
taal vernield werd. Dit verloop zou
kunnen wijzen op een abnormale
toestand van het vliegtuig.
Martin Kruse, correspondent van Reu
ter te Kopenhagen, meldt nog als bijzon
dorheid, datde luchtvaartinapecteur
plotseling bemerkte, dat er iets verkeerd
ging en alarm maakte. De alarmbel
luidde, voordat het ongeluk plaats had
De felle brand, die het vliegtuig met
bijna alles wat zich aan boord bevond
vernielde, maakte de identificatie der
stoffelijke overschotten zeer moeilijk. Zo
kon Grace Moore slechts herkend wor
den aan enkele Juwelen. Behalve een
koffer, die waarschijnlijk aan Prins
Gustaaf Adolf heeft toebehoord, enkele
dooumenten en brieven van de andere
passagiers, wat muziek van Grace Moore
en een speelgoedaapje van het Jongetje
Beltoon, bleef niets gespaard.
Geen overbelasting.
ïn verband met de berichten, welke
verspreid zijn over overbelasting van
vliegtuigen, vernemen wij van de zijde
von de KLM, dat de maximaal toegestane
belasting van het verongelukte vliegtuig
28.000 Eng. ponden of 12.710 kg. bedraagt
De belasting ten tijde van het ongeval
bedroeg nauwelijks 12.000 kg. en bleef
derhalve beneden het toegestande maxi
De verongelukte piloot Geyssendorf-
R* was met zijn college Steinbeck een
der oudste vliegers op de route naar
Scandinavië. Het toeval wilde, dat
Geyssendorffer op het laatste moment
J. GEY8ENPONI7FER
de plaats als gezagvoerder van de PH—
TCR Van Steinbeck heeft overgenomen.
Deze laatste stond n.1. op de officiële
lndellngslijst voor de vlucht naar
Stockholm als piloot Ingeschreven
Steinbeck had echter nog enkele da
gen vacantie tegoed, zodat besloten
werd, dat Geyssendorffer hem voor
deze vlucht zou vervangen.
Reuter meldt uit Stockholm, dat ver
scheidene personen, die een plaats in
een vliegtuig hadden besproken, zich van
de lijst hebben laten schrappen.
Gistermorgen is om 8.43 uur de PH—
TBA, gezagvoerder Pool, met luchtvaart
deskundigen naar het vliegveld Kastrup
bij Kopenhagen vertrokken.
De Daily Express schrijft: „Alweer
een week-end, dat het vliegend pu
bliek geschokt heeft. Twee rampen
met passagiersvliegtuigen in 2 uur.
Alweer Dakota's. De Dakota heeft
een prachtige staat van dienst in oor
logstijd wat betreft uithoudingsver
mogen en veiligheid. Vijf-zesde van
het wereld-luchttransport geschiedt
per Dakota en alles bijeen wordt
door Dakota's een reusachtige af- v
stand aan passagieisvervoer afge
legd, En toch schijnt de naam van de
ze machine het vertrouwen te verlie
zen Wat mankeert er aan? Welke
zijn de fouten, waardoor de gehele
burgerlijke luchtvaart in discrediet
gebracht dreigt te werden?
Geschiedde de bediening van deze
machines deskundiger in oorlogstijd?
Was de controle .ntensiever? Vlie
gen de Dakota's met te zware betaalde
vracht om een maximum aan veilig
heid te kunnen waarborgen? Het pu
bliek moet op al deze punten ge
rustgesteld worden, wil de luchtvaart
niet een achterstand var» jaren gaan
lijden. Twee dingen moeten gedaan
worden, ten spoedigste: ten eerste
moeten alle landen het voorbeeld van
Groot-Brittannië volgen door een
openbaar onderzoek te houden na een
ramp. Bij het onderzoek naar het
ongeluk in deze zijn reeds onver
wachte dingen aan het licht geko
men; ten tweede moet een interna
tionaal veiligheidsreglement worden
opgesteld en in acht genomen worden
door alle landen"
Frankfort, (Reuter). De verdediger
van den Duitsen veldmaarschalk Eber-
hard Milch, dr F Bergold, heeft ver
klaard, dat hij Milch'8 streven naar
vrede zou aantonen. Hij heeft, aldus dr
Bergold, Hitier in 1943 geadviseerd de
.hopeloze" oorlog te staken.
Dr. Bergold betoogde, dat Milch's
verantwoordelijkheid zo groot was, dat
hij niet op alle onderdelen het oog kon
houden (bijv. 4e bevries-experimenten
in het concentratiekamp Dachau).
Dr Bergold verlangde verdaging,
daar hij meende niet voldoende bewij
zen ter ontlasting van Milch te hebben
kunnen aanvoeren. Het Hof besloot
slechts dan verdaging in overweging te
zullen nemen, indien het thans door dr
Bergold bijeengebrachte materiaal on
voldoende blijkt.
EEN TELEGRAM AAN DEN
MINISTER
In verband met de kolennood in
de gezinnen heeft de Raad van Vak-
centralen een telegram aan den Mi
nister van Economische Zaken Be
richt, waarin de Raad mededeelt,
dat hij uit alle delen van het land
verzoeken ontvangt om aanwijzing
van althans één kolenbon. Vele go-
zinnen zijn zonder brandstof, welke
toestand bij de huidige vorst nijpend
is. Gezien deze noodtoestand dringt
de Raad er bij den Minister op aan
al het mogelijke te doen opdat de
nieuwe kolenbon zo spoedig mogelijk
wordt aangewezen. N
Het grootste deel van Europa zit stevig in de greep van de
winter. Een langgerekt gebied van hoge luchtdruk strekt zich
uit van midden Rusland, via midden Scandinavië naar de Faroer.
Over het Middellandse Zeegebied is de luchtdruk laag, met het
centrum in de omgeving van Corsica. Onder invloed van de
sterk gedaalde barometers In Z-Duitsl. en Frankrijk namen de
luchtdrukverschillen in onze omgeving toe, In verband, waar
mede de N. wind tijdelijk sterk in de kracht toenam. Aan
voer van koude Russische luoht Is volledig hersteld. Aangezien
de algemene luchtdrukverdeling vrij stabiel ls, zal de koude
over Europa voorlopig aanhouden-
De depressie-activiteit in deMiddell&ndse Zee gaf aanleiding
tot zware sneeuwval in Zuid-Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk-
Noord-Italië en de gehele Balkan. Sommige stations in Joeg .-
Slavië en Hongarije meldden sneeuwstormen.
Rouwbeklag
Paar.
van bet Prinselijk
Naar wij vernemen hebben Prinses Ju-
iiana en Prins Bernhard rouwbeklagtele
grammen verzonden aan de echtgenote
van wijlen Prins Gustaaf Adolf, Prinses
Sibylle en aan de echtgenote van wijlen
den secretaris van Prins Gustaaf Adolf.
rrevrouw Greve Stendock.
Voorts heeft het Prinselijk Paar deel
neming betuigd aan den Koning van
Zweden en aan den vader van den om
gekomen Prins, Kroonprins Gustaaf
Adolf.
Omtrent een eventueel deelnemen van
Prins Bernhard aan de begrafenis van
Prins Gustaaf Adolf is nog niets bekend.
De Zweedse troonopvolger is de 64 Jaar
oude Kroonprins Gustaaf Adolf. Z'jn
kleinzoon Karl Gustaaf, die nog geen Jaar
cud ls, is de volgende gerechtigde. Ver
moedelijk zal Zweden, wanneer Koning
Gustaaf komt te overlijden, een regent
krijgen.
Het stoffelijk overschot van Prin
Gustaaf Adolf zal door het Zweedse oor
logsschip Oscar II naar Zweden worden
overgebracht.
Naar bericht wordt, stellen Neder
landse, Deense en Zweedse,, luchtvaart
autoriteiten een gezamenlijk onderzoek
in, waarvan de resultaten mogelijk aan.
leiding züllen zijn voor het nemen van
bepaalde veiligheidsmaatregelen. Het
hoofd van het Deense Bureau van Toe
zicht op het Luchtvaartverkeer, lucht
vaartingenieur Ekilsden, verklaarde,
dat de oorzaak van de vliegramp bij
Kopenhagen waarschijnlijk nooit be
kend zal worden, daar er van het vlieg
tuig weinig meer over ls dan een hoop
as-
Hij zeide geen geloof te hechten asn
de theorie, dat de kabels van de stuur
inrichting met de automatische piloot
verward zijn geraakt. Ofschoon het ge-
Grace Moore, de bekende ster, die
zoilg gemeld eveneens Zondagmiddag
bif de ramp met de Dakota om het leven
kwam.
hele personeel van het vliegveld Kastrup
ls ondervraagd, kon niemand met zeker
heid zeggen, of een der motoren van het
vliegtuig ls afgeslagen, aldus Ekilsden.
Officieel wordt bekend gemaakt, dat
gister de hofrouw in Denemarken be
gonnen ls en tot 9 Februari zal voort
duren.
De leider der Spaanse regering ln bal
lingschap, Jose Giral, heeft btJ president
Martlnez Barrio zijn ontslag Ingediend.
De directeur van het Belgische pers
agentschap Belga, Daniël Ryelandt, die
gedurende de oorlog een der leiders was
van de Belgische Maquis, is gister ver
heven tot ridder in de „^eopoMcr.dc
met de palmen en begiftigd met het
Oorlogskruis 1940 en met de verzets-
Ynedaille.
H M de Koningin heeft gistermiddag
een bezoek gebracht aan de Amsterdam
se koopmansbeurs
Te 's-Gravenhage is het T-Jarlge
Jongetje H J Sch aan de Valkenboskade
door het ijs gezakt en verdronken
Op het Damrak te Amsterdam is een
79-Jarige man, die de straat wilde over
steken, door een wagen van lijn 24 ge
grepen en gedood
De voetbalwedstrijd Portugal—Span
je is geëindigd ln een 4—1 overwinning
voor de gastheren, de eerste voetbalzege
sedert 26 jaar van de Portugezen op hun
buren
Naar thans bekend wordt, bevinden
zich 15 passagiers en een bemanning van
3 koppen aan boord van het vliegtuig
van de Chinese luchtvaartmaatschappij,
dat Zaterdag tijdens zijn vlucht van Kan
on naar Tsjoengking vermist raakte
Voor het onderwijs in Indië zijn
direct 1000 mensen nodig, benevens 3000
bij de opbouw van het onderwijs-
De overige leden ven de bemanning van bet nabQ Kopenhagen verongelukte
vliegtuig der KAAL, die bfl deze ramp om bet leven k»amei»VJ-nr,i de
9e piloot G. t. Bietman, de le telagr&ftet 8. N. A. Pennenfowg, de 9e tele
grafist W. Brandenburg, de boordwerfctnigfciiiidlg'e W. A. van Bommel, en
H. Hoek.
Er war eens..., mei» heeft het
ons als een volstrekt waar en re
cent gebeuren verteld een pu-
naisefabriek in Nederland, dia pu
naises wilde fabriceren voor 12
cent per doosje Dit vond de
prijsbeheersing te duur, zodat de
prijs niet goedgekeurd werd. De
fabriek besloot toen over te gaan
tot de aanmaak van punaises en
deze ln België te verkopen. Thans
koopt het rijk dezelfde punaises in
België op, doch nu voor 18 cent
per doosje....!
- y.>
door -* ui*" i -
Alle recNUn «xatcgouau,
HET BBOOD DES HEMELS
Nico Hoogecdam voelde zich rijk on
zÉp maats op het vlot vonder hem agn
naken jongen. Ze Begon hem ineens
anders aan. Wie bad dit nu achter dat
ktod gezocht? Higenlijk redde Nico hun
léven, want zonder die sardientjes die
z« nu alt het water onder hat vlot 09-
v^ehen zouden ae zeker binnen en
kski dagen gekrepeerd zijn.
Heel den dag waren ze bezig. Tan
dar Slot en Nico bleken de eenigen te
ii}r. die eroote handigheid kresen to
tot bovenbrengen van de vischjes. Ze
Whzan klein, maar flink vet en, ze
atpaakter! verrukkelijk. Izzy, Nico,
Hees van der Slot en Jimmy Maddox
konden zich niet herinneren ooit zoo
lekker gegeten te hebben als deze rau-
U»e sardientjes. Het was een wonder
Qat ae vroeger, toen ze nog aan wal
'y
weren, nooit geweten hadden dat rou
we, zoo uit zee gevischte sardientjes,
100 ongelooflijk lekker smaakten.
Ze aten en aten en er was een avond
dat ze terugzagen op een dag, die hen
bj)na honderd sardien jas bezorgd had.
Dat was een enorm aantal en hoewel
bun magen verschrikkelijk tekeer gin
gen, w« ar weer wat moed om verder
den eenzamen tocht over den South
Atlantic te vervolgen. Alleen Beasley
zag er slecht uit. Hij zag er iederen dag
beroerder, rampzaliger, magerder en
voddiger uit. Hij werd steeds stiller en
er waren dagen dat hij geen enkel
woord sprak. De anderen merkten het
doorgaans niet eens, want Beasley was
nooit een van den druks ten gawee^
Beasley ging het slecht, dat zag Kees
van der Slot duidelijk en hij was er
van overtuigd dat als er dood en zou
den vallen op het vlot, Beasley den
jmw IOU «jn, Ock &1 was er dsa
geen waarzegstar geweest die Beasley*»
einde voorspeld bad voor het einde
van het jaar negentien honderd en twee
en veertig.
De sardientjes bleven de eerste we
ken een uitkomst Den oenen dag wa
ren er vrtj veel, den anderen dag za
gen de mannen ar niet een. Met het al
dan niet aanwezig Zijn van de sardien
tjes ging de stemming op het vlot op
en neer. Viel de avond over zee en
moesten ze ophouden met het uitvoe
ren van bet stukje rogeldarm, dan za
ten se somber en triest bij elkaar
vreesden dat de honger hen den an
deren dag toch te machtig zou worden.
Want hoewel ze nu op onregelmalge
tijden een rauw sardientje aten, het
was alles toch veel te wetaig oen de
door hun lichamen scheurende honger
weg te nemen. Het was net precies
genoeg om hen niet van honger te doen
sterven. Vogels kwamen er niet meer.
Be teekeode dit dat ze weer veel v es-
der van land afgedwaald waren? Aan
de rond*walking*i van het viot was
toch geen touw vast te knopen. Het
was dan ook bet minste waar de vfjf
mannen zich t hoofd over braken. Dat
braken ze maar ovw één ding: voed
sel en water. Voor de rest rekenden ze
niet meer op iets.
geen sardientjes waren. Hoe ze ook
ksurden te het wentelende water be
neden ben, er daagde niets op. Het
hjpef stil. Alleen heel te den diepte,
met*» onder het vlot, koersten de
schaduwen van grpote visschen voort
Toen deed Nico Hoogendam opnieuw
een ontdekking. Ht) voelde met rijn
magere hand toevallig onder aan een
der belde langwerpige olievaten, waar
op het vlot dreef, en hij voelde Iets zit
ten aan dat olievat Hij scheurde het
log, en brach het boven water. Hij be
keek he «n zag ou wat het was: een
klein mosseltje, een soort alikruik,
die tengevolge van het langdurige ver
blijf van het vlot in het water rijn
bestaan daarop had verkozen. Nico
stak opnieuw zijn hand onder water
ttoen voelde hfj dat gr oog meer van
g schelpje*) s&fcp.
De anderen zagen waarsnee hty be
zig was en se bogen zich nu ook over
den rand van het vlot En hoewel rij
nog maar weinig kracht ki hun handen
bezaten, hoewel hun vingers iedere le
nigheid ontbrak om eigenlijk hun werk
te doen en hoewkl hevige duizelingen
hen bevingen toen ze zich daar aoo
vooroverbogen, ook die handen pluk
ten een voor een de kleine zeedieren
weg, die zich vastgezogen hielden aan
die oude, smerige oliedrum. De man
nen van het viot braken de schelpjes
open en ae staken de weekdieren in
hun mond.
Het smaakte hen als bet brood des
hemels.
Wanneer twee wereldmachten el-
kaars mededinger rijn ls de aardbol,
hoe omvangrijk ook, niet groot genoeg
om botsingen van belangen te voor
komen. Overal waar Sowjet-Rusland
Zijn invloed galden laat en zijn in-
vloedssfeeren uitbreiden wil, stuit het
op den tegenstand van Amerika, zijn
machtigs ten concurrent. Niet slechts
op den Balkan, aan de oevers vah de
zonnige Middellandsche Zee, niet
slechts in het Verre Oosten, waar
MacArthur bezig is Japan tot een ste
vig bolwerk tegen Aziatisch Rusland te
maken, ook in het hooge Noorden, in
nacht en ijs, staan de rivalen naar de
wereldheerschappij onverzoenlijk te
genover elkaar.
In 1920, toen de Sowjet-republiek
nog in staat van wording was, hebben
de groote mogendheden, waartoe Rus
land dus nog niet gerekend kon wor
den het land was de weeën der re
volutie nauwelijks te boven te Pa
rijs een verdrag ten aanzien van Spits
bergen gesloten, de groep eilanden die
zich benoorden de Noordkaap uitstrekt
tot ln het poolgebied. Spitsbergen werd
toen onder bestuur van Noorwegen ge
plaatst. In 1924 werd ook Rusland in
deze óvereenkomst gekend en de re
geering te Moskou heeft er haar
handteekening onder geplaatst.
Sinds het einde van den wereldoor
log, ja, al sinds 1944, heeft Rusland
echter op herziening van dit verdrag
aangestuurd en het had daartoe klem
mende redenen. Want Spitsbergen,
hoe onherbergzaam ook, ls als basis
voor luchtstrijdkrachten van groot mi
litair belang. Ten eerste ten opzichte
van Amerika, daar dit zich reeds met
zijn vliegtuigen op IJsland genesteld
heeft. Maar ook omdat Spitsbergen de
scheepvaart-route naar de Russische
havens Petsamo, Moermansk en Ar-
changelsk beheerscht en de verbinding
van Moermansk met de havens van
Noord-Siberië. En tijdens den wereld
oorlog is duidelijk gebleken hoe be
langrijk deze route kan zijn.
De eisch van Rusland is begrijpelijk
want Amerika is met uitbreiding van
zijn machtspositie in het hooge Noor
den voor gegaan. Het heeft niet slechts
een luchtvloot-basis op Groenland en
IJsland maar treft ook op Alaska mi-
litire voorzorgen, die voor de Russische
defensie niet zonder belang zijn.
Rusland wenscht thans Spitsbergen,
gemeenschappelijk met Noorwegen, in
staat van verdediging te brengen, juist
zooals het samenwerking met Turkije
aan de Dardanellen verlangt. Het is
echter duidelijk dat deze samenwer
king, zoowel ten aanzien van Turkije
als ten opzichte van Noorwegen,
slechts schijn zou zijn en dat Rusland
het spoedig aan deze zeewegen voor
het zeggen hebben zou.
Maar het is eveneens duidelijk dat
het verdrag van 1920, mede-ondertee
kend door staten welke tot de vijan
den der geallieerden behooren, herzie
ning behoeft, vooral nu Rusland een
machtspositie verkregen heeft waarvan
men een kwart eeuw geleden niet heeft
gedroomd. Overigens is Spitsbergen
niet slechts ln militair maar ook in
economisch opzicht voor Rusland een
begeerlijk object, want het is aan
steenkool rijk.
De regeering van Engeland, die als
een der voornaamste deelhebbers aan
het verdrag van 1920 recht van mede-
spreken heeft, plaatst zich op het
standpunt dat het verdrag weliswaar
ook onderteekend is door mogendheden
die rindsdfen tegen de geallieerden oor
log hebben gevoerd doch dat dit feit
de geldigheid van de overeenkomst
niet aantasten kan. Rusland* voornaam
ste tegenstander is echter niet Enge
land maar Amerika. Voorloopig zal
Nborwegen moeten beslissen of het de
eizeten van Rusland al dan niet in
willigen kan. Spitabergen behoort tot
die bergen van internationale conflic
ten die men op den spits drijven kan.
Het is te hopen en ook wel te verwach
ten, dat dit niet gebeurt. U.
Londen, Het ligt in de bedoeling
het feit, dat Groot-Brittannië op 10 Mei
in Hampden Park te Glasgow tegen de
rest van Europa zal uitkomen, te vie
ren met een grootse voetbalshow, die
ln Keivin Hall aldaar van 28 April tot
10 Mei duren zal.
Daar zullen biorcoopvoorstellingen
plaats hebben met instructiefilms op
voetbalgebied, waarin de bekendste
spelers het spel zullen onderrichten,
terwijl op een gedeelte van een echt
voetbalveld internationals trainings
oefeningen zullen demonstreren.
Voorta zullen wedstrijden gehouden
worden in tafeltennis en basket-ball
Er zal gebokst worden, terwijl ook pad
vinders en leden van de Boy's Brigade
zullen medewerken. Keivin Hall is een
circus arena met een accomodatie voor
3,000 toeschouwers.
AANHOL'DFNDE VORST.
Matige, aan de IVaddenkust tijde
lijk krachtige, noordoostelijke wind.
Overdrijvende wolkenvelden, waaruit
hier en daar enige sneeuw valt. In
het noordwestelijke gedeelte van het
land lichte tot matige vorst en ln
het overige gedeelte matige tot streng
ge vorst.