KRUPP Worden doodvonnissen niet voltrokken?. Een generatie in gevaar Redt onze opgroeiende jeugd CHANTAGE Regering schuift beslissing up de lange baan Wij luisteren morgen naar. uwei»mz MG Wie rijdt veilig De oorlog liet ellende achter Nieuwe munten van nikkel Von Papen gearresteerd (Van onzen Srpecialen verslaggever) Er zitten in Nederland ruim 60 terdoodv doordeelden reeds maan» den lang In een niet te beschrijven spannrag op hun lot te wachten. Velen hoorden die straf ruim een half jaar geleden tegen zich uitspre» ken. Bijna zonder uitzondering heb» Oen zij de Koningin om gratie ver» zocht Zal er op dit verzoek goed» gunstig beschikt worden? Zij weten het niet, en zij wachten maar af in hun benauwende cellen. De vaders en moeders en de vrouwen en kin» deren wachten ook maar af. Wat be» zielt de Nederlandse regering en waarom worden dergelijke beslissin» gen, waar dood en leven mee ge» mocid zijn, op de lange baan ge» schoven? Mussert, Blokzijl.en Feenstra heeft men voor het vuurpeloton geplaatst Zij zijn de enigen, die ter dood zijn gebracht. Eén, Moolenijzer, heeft zelf» moord gepleegd. Direct na de bevrijding schreeuwde het Nederlandse volk om wraak. Er was een nagenoeg algemeen heersen» de wens naar toepassing der doodstraf op oorlogsmisdadigers. Dit was uiter» sard een duidelijke en natuurlijke re» ■actie op de gruwzame vormen, welke de nazi»agressie in de oorlogsjaren had aangenomen. Het Nederlandse volk is echter van nature niet wraakgierig. De onmiddellijk na de oorlog buiten iede» re verstandelijke overweging, spontaan opgekomen wens om de zware oorlogs» misdadigers de strop om de hals te doen. is niet langer acuut. Nederland is in Mei 1945 bevrijd. Wij zijn nu bij» na twee jaar verder. Het wraakgevoel van het Nederlandse volk is gaan slinken. Men is min of meer in zijn oude doen geraakt. De principes van het Comité van actie tegen de dood» straf die lichamelijke straffen uit massa»educaticf oogpunt verwerpelijk vindt omdat zij de mentaliteit, waar» uit de te bestrijden misdrijven voort» komen, niet vermogen aan te tasten, terwijl zij daarentegen het culturele peil der bevolking in het algemeen in ernstige mate verlagen beginnen in» gang te vinden. Het is ons bekend, dat de regering i.c. de minister van Justitie van Maars» seveen, zich dit ten volle realiseert. De minister heeft dit binnenskamers niet onder stoelen of banken gestoken en hoewel de directe houding van de Nederlandse regering op het ogenblik niet aan de bevolking is bekend ge» maakt en het regeringsstandpunt nog omgeven is door het te dikwijls zo ge» bruikelijke waas van geheimzinnigheid kijken de autoriteiten met scherpe ogen naar de veranderde houding, die zich in ons volk aan het voltrekken is. Minister van Maarsseveen, en andere ministers staan priori achter de stel» lingen, die het bovengenoemd comité tegen de doodstraf poneert. Nog eind verleden jaar heeft de minister van Justitie in zijn kamer te verstaan ge» geven, dat hij de pogingen van het co» mité als ,ecn heilzaam tegenwicht be» schouwt tegen de extremistische stro» mingen in ons land en hij heeft het Hilversum I 7, 8, 13, 19 20, 22 Nieuws 8,15 KRO. Pluk de dag 10,00 Uit het boek des levens 11,00 De Zonnebloem 42,30 Lunchconcert 14,30 „Het eeuwig masker" 16,30 Na schooltijd 17,45 Wat het buitenland leest 18,00 Drie eeuwen Franse bal letmuziek 19 50 Lezing 21,00 ".uis- terspel 22,35 Zang, viool, cello en piano Hilversum II 7. 8 13, 18, 20, 23 Nieuws 8,18 VARA, Vrydagmorgen Opera-programma 8,50 Voor de Huisvrouw 9,50 Symphonle-orkest 10,00 VPRO Morgenwijding 11,15 Voor de vrouw 12,00 Viool en pia no 13,50 Piano met rhijthmische begeleiding 14,20 Ons volk en zijn dichters 16,00 VARA Een half uurtje in Zuid-Amerika 16,30 Tussen twaalf en zestien 17,30 Muzikaal babbeltje 18,00 Viool en piano 19,30 VPRO. Men vraagt en wjj draaien 22,40 VPRO Avond wijding met zoveel woorden gezegd, dat de re» gering hoopt dat de actie tegen de doodstraf zo'n groot deel van het Ne» deriandse volk achter zich zal krijgen, dat de regering er ten enenmale reke» ning mee zal moeten houden. Uiteindelijk gratie? Het is echter nog niet zover. En derhalve neemt de regering een af» wachtende houding aan en zitten tientallen terdoodveroordeelden op hun beslissing, executie of niet, te wachten. In geen land in Europa zijn zo weinig doodvonnissen uitgespro» ken ais in Nederia%d. In Frankrijk zijn er meer dan 5000 uitgesproken, in België ongeveer 4500, waarvan er tot October 1946 een 111 voltrokken waren. In Nederland was, tot 1 Sep» tember 1946 69 maal het doodstraf vonnis uitgesproken. De drie reeds eerder genoemde lieden kregen de kogel, terwijl er 8 begenadigd wer den. Uit bovenstaande regelen ia mak» kelijk de conclusie te trekken, dat het standpunt van de Nederlandse regering ten aanzien van de dood» straf er een van soepelheid is en dat het te verwachten is, dat het gros van de terdoodveroordeelden uitein» delijk gratie zal krijgen. Dat is alles, wat er over te zeggen valt „Motorwereld", het officiéél or gaan van de Koninklijke Nederland se Motorwielrijders Vereniging, nam uit IVA-Claxon de volgende definitie van een „veiligen rijder" over: ,,'n Veilig rijder is hij, die zich niet alleen stipt houdt aan de verkeers regels maar die bovendien alle on nodige risico's vermijdt, op correc te wijze en op tijd signalen geeft; die enige marge in reserve houdt, jvelke hem in staat stelt de gevol gen van de dwaasheden van ande- 4 ren te ontwijken. Ondervinding, toegeeflijkheid, beschaving en een oegrip voor menselijke dwalingen zijn attributen, die helpen om onge vallen te ontgaan". Laatstgenoemde attributen zijn trouwens over het algemeen niet te versmaden sieraden van de mense lijke geest. De behoefte eraan is groter, al wordt zij misschien minder gevoeld dan die aan Amerikaanse aigaretten. Nylon kousen, traplopers, chocolade en waterdichte schoenen. In een vorig; artikel noemden n|| het vraagstuk van de jeugd het grootste probleeem, hetwelk de oorlog ons heeft achtergelaten en «H wezen toen" op de gebreken, die er maar al te vaak kleven aan de opvoeding der kinderen. Wjj keken toen door de bril van de kinder politie. Opvoeding houdt echter niet op bjj het verlaten van de lagere school. Juist daarna is leiding en steun zo broodnodig, om 't groeien de geslacht door de jaren der puberteit heen te helpen. In deze beschouwing willen wjj ons bezig houden met dit vraagstuk, dat in wezen is het vraagstuk der rijpere jeugd. De tjjd na de schoolbanken. Kinderen, die de lagere school hebben doorlopen, gaan naar de M.U.L.O. of H.B.S. of het Gymna sium, al naar hun aanleg en, ne laas, naar de financiële draag kracht hunner ouders. Sommigen leren een vak, direct in de prac- tjjk, meisjes komen moeder helpen in de huishouding, maar hoe dan ook, de opleiding en opvoeding houdt niet op, zodra het laatste leerjaar achter de rug ls. Zo moet het zijn en zo was het ook. En het was alweer de oorlog, die in dit gezonde systeem een wij ziging heeft gebracht. Scholen wer den gevorderd, leerkrachten doken onder of werden opgeroepen voor allerlei moffendiensten en het onder wijs leed onder dit alles onzegbaar. Thuis was het niet veel beter. Het verband leek weggerukt uit het huls gezin. Narigheid en ellende deden overal hun intrede. En naarmate de geallieerden dichterbij kwamen, leek de bevrijding verder verwijderd. Het monster van ontbering en honger be gon in Nederland rond te waren. Men sprak over sabotage, over executies, over gijzeling. De oren van de rijpere jeugd, die heus net zo wijd open staan al die van kleine kinderen, vin gen die klanken op. En hun sensibele zielen begonnen zich op deze menta liteit in te stellen. In gezinnen, waar nog wel een verband bestond, werd het anderr uiterste benaderd. Kolennood dwong de families in één kamer le wonen, waar het jongere geslacht de gesprekken van vader en moe der, zo al niet afluisterde, dan toch ongewild hoorde. Over het uit de wegruimen van vijanden werd als iets heel gewoons gesproken. Ste len werd een toegestane bezigheid, alleen kreeg het een nieuwe naam en werd organiseren genoemd. De ruilhandel begon te bloeien, hele uitzetten aan linnengoed veran derden van eigenaar voor wat tarwe of een paar aardappelen. En dat rui len was een vorm van zwarte han del, waaraan ook en niet wenig door jonge mensen werd meegedaan, die wel heel erg misbruik maakten van de nood onder de mensen. Al deze factoren werkten samen, om het hechte gebouw van onze jeugd-opvoeding te doen ineenstor ten, een gebouw, waarvan ons onder wijs (op hoog peil, vergeleken met 't buitenland), ons gezinsleven, onze jeugdverenigingen (georganiseerd als nergens elders) de hoekstenen vorm den. Toen kwam de bevrijding. Er kwamen Canadezen en Engelsen en Amerikanen met hun overvloed in ons uitgeteerde land. De jeugd, die toch al zo ontspoord was kon geen weerstand bieden aan de verlei ding. Meisjes van zestien, zeven tien jaar gebruikten hun vrije tjjd om met de militairen uit te gaan. Enerzijds begrijpelijk. De jeugd verenigingen, die zich hun lot had den aangetrokken, waren door de be- zetingsmaatregelen ontbonden. Maar aan de andere kant toch niet te ver geven. Ziet ze lopen, zij, die de bloem van onze natie behoorden te zijn. Ze bezoeken dancings en kroegen, zo praten over swing en boogie-woogie en ze hebben bruine vingers van het roken. Ook dat zou niet zo erg zijn, als hun bezigheden en conversatie zich niet beperkten tot deze dingen. En dit is helaas wel het geval. De gevolgen zijn ernstig. Er wordt een toename van de zedeloosheid gecon stateerd, die eenvoudig verbijsterend is. Het aantal geslachtszieken neemt Koopman ofoorloggmi?dadiger? Wapens voor vriend en vijand Ruim 30 gulden verdienste aan iederen gesneuveldenDuitscher Tot de kopstukken der Duitsche adustrle, die tfcai s ook door een Jssllieerd Gerechtshof zullen wor den gevonnist, behoort ook Alfred Krupp Jr. Krupp, een raam uit de wereld* van het interratiorale grootkapitaal, een raam die visi oenen oproept van dood en verderf, "van een niets ontziende jacht naar geld, desnoods ten koste van de ellende vai millioenen. Toon do 73-jarigé Alfred Krupp Sr. oim een jaar geleden door do Gealli- >rden achter slot en grendel werd ozet, kenschetste hij zijn lidmaatschap in de N.S.D. als 'n gedwongen ont rikkeling. Hoewel Goebbels nog in iet begin van 1944 bij hora op bezoek .as goweest, wenschte hij er toch de ■indacht op te vestigen, dat de kleine iropaganda-minister niet zijn vriend as. Hij, Krupp. had hem slechts u:t ikeüjke overwegingen moeten ont vangen. Als wij Herr Krupp willen gelooven, as hij een beste brave Duitsche burger, tie toevalliger wijze wapenfabrikant vas, juist zooals andere brave Duitsche ourgers kruidenier of boekhoudor wa an. Alfred Krupp Sr. heet niet AJired, laar Gustav oneigenlijk ook niot Krupp lij werd als zoon van den toenmaligen ezant van Baden in Den Haag. \on Johlen und Halbach, in onze residentie eboren. Met den naam Krupp kwam hij erst in aanraking, nadat hij in 1906 door den Keizer aan de eenige erfge- ïame van Fritz Krupp, Berta Krupp, vas voorgesteld. Toen hot huwelijk n 1906 voltrokken werd, was Wilhelm FI persoonlijk aanwezig, zijn „beste Berta" geluk te wenschen en tevens zijn garde-officier het recht te geven zich voortaan „Krupp von Bohlen und Halbach" te noemen, „opdat de naam Krupp niet uitsterve". Er wordt verteld dat de garde du- •orps kameraden aan hem gevraagd 'ïobben of hij „mit dem Geld auch don esammten Klempnerladen" (met het ;e',d ook de geheele loodgieterij en ilikslagerij zou moeten overnemen. .4u, Gustav ruilde gaarne zijn monocle ogen deze onderneming, aldus het N.v.h.O. In 1907 werd hem reeds een stadhouder geboren, die Alfred werd genoemd. Is Krupp nu koopman of oorlogs misdadiger Hij leverde materiaal voor de V 1 en V 2, hij leverde ook voor gas kamers van Maldanek. Weliswaar heeft hij niet het kraantje behoeven open te draaien, dat enkele minuten .ater de opgesloten joden zou vergassen, maar afs het kraantje er niet geweest was Kwaliteitsproducten. Krupp handelde in wapens, gelijk een ander in bollen doet. Bollen zijn een vreedzaam artikel, wapens daarentegen zijn voor de verdediging van het vader land. Hij maakte de wapens, was pa triot dus, ook al leverde hij aan het bui tenland: „Een bewuste nationaal-ge- leide economie zou internatiomale ver bindingen en ineenvlechtingen moeten goedkeuren. Wanneer wij Duitsche kwa liteitsproducten in het buitenland ver- koopen, hebben wij iets voor onze na tionale belangen gedaan. (Krupp 1944). Hoe de belangen van Krupp in het buitenland precies geweest zijn, is moei lijk te onderzoeken. Vast staat echter, dat Krupp voor den eersten wereldoorlog o.a. aan Vickers en Armstrongfabrieken in Engeland een licentie had verkocht, zoodat Krupp gedurende den oorlog aan iederen graraat, welke op een Duitscher werd afgeschoter, ver diende. Deze verdierste bedroeg slechts 123 000.000 shillirg! Bij de fusie van de Vickers en Arm- strong verscl -en dit bodrag als debet- post. Slim iïrupp was, maakte hij deze vorde 0 over aan de „Bank für Deutsche Industrie-obiigationon", waarvan hij inmiddels voorzitter van den rar.d van commissarissen was ge worden! Het Duitsche ministerie van Puitenlandsche Zaken ging met de rdering accoord en het oinde van het lied was, dat Krupp deelgenoot van de ijzerwerken in Mieres (Spanje) werd. Zoodoende heeft de inmiddels tot dr. jur. en dr. ing. h.c. gepromoveerde Gustav Krupp von Bohlen urd Halbach 33.50 gulden aan iederen in den eersten were'doerlog gesneuvelden Duitscher verdiend! De dikke Bertha. Men zou van Krupp meer kunnen vertellen. Hij vervaardigde o.a. een kanon, dat hij. naar zijn vrouw „die dicke Berta" noemde. Daarmede wer den de forten in Frankrijk (waarvoor hij de verwarming had geleverd), be schoten. Waar ook in hot buitenland gevochten word, Krupp was er bij be trokken. Toen nog aan geen Nazi's werd gedacht in 1913, was hij al in het Scnerl-Verlag, een van de bekende Duitsche dagblad- en periodiekvit- goverijen, financieel vertegenwoordigd en propagandistisch werkzaam. Toen reeds betaalde hij belasting voo een ve mogen van 283 millioen goudmarken Millioenendans. Na den oorlog moest Krupp een deel van zijn fabrieken sloopen. Tach.ig procent van zijn arbeiders, mot wie hij nu zooveel medelijdon heoft, werd op straat gezet en hij diende bij den Staat een e;sch tot 6chade-vergoedmg van 103 miliioen goudmarken in. die _groo- teridee's betaald werden ook- Na de „Ruhrkampf" vroeg hij weer om schadevergoeding. Ditmaal moest het 75 millioen mark zijn. Met het Hitler-tijdperk begint ook weer voor Krupp een hieuwen tijd Hij wordt tot „le der de economie" be noemd. Zijn doel is: „Een synthese scheppen tusschen den tota'en staat en net zelfbestuur van de bedrijven, die hun verantwoordelijkheid beseffen". Zoo hebben zich stellig de oude P.G.'b, de partijgenootèn, de nationale revolutie niet 'voorgesteld. Er wordt gemord. Plotseling verschijnt Hitier ton huize van Krupp von Bohlen und Halbach en heeft een lang onderhoud met den man, d:e hem in hot zadel heeft geholpen. Wat hier gesproken is, weten wij niet, maar 24 uur later, den laatsten dag van Juni in 't jaar 1934, is de Führer" op weg rsar Munchen om aldaar het bekende bloedbad aan te richten, waarbij hij o.a. zi.n „per soonlijken vriend Ernst Röhm, dood schiet. Hoe de synthose tusschen de totale staat en dé verantwoordelijkheid be seffende bedrijven voor Krupp er uit ziet, is gemakkelijk aan de brutowin sten te zien, wolko Krupp in de daarop volgende jaren maakte: in 1932 108 mill. mark, een jaar later reeds 118 en dan vlug stijgende tot op 177in '35 wordt reeds een brutowinst van 232 mill. mark genoemd. In 1932 waron 40.000 arbe:aors bij Krupp werkzaam, in 1944 schatte men het aantal bij Krupp alleen te Esson te werk gestelde personen op 185.000. Een vooraanstaand lid van de Par tij Dat was een „gedwongen ont wikkeling"! Zijn vriendschap mot de verant woordelijke leiders van hot nationaal- socialisme Dat was business(Zaken- doon) Het doen overnemen van Joodsch en vijandelijk bozit „Gedwongen ont- wi Vke'ing" Het leveren van verschillende wa pens. inclusief het gaskraantje van Maidanok Business. Zie hier hot levon van een Duitsch industrieel, die nog stoods „de produc tie van do marlet zal laten afhangen". Halve cent heeft afgedaan De tijd dat In Nederland zilver geld In omloop was, schijnt voor goed voorbij. Wel is waar zal het zinken geld uit de circulatie worden genonien, maar daarvoor In de plaats komt nikkel. Eovendien houdt Nederland op met halve cen ten te rekenen. In den loop van dit jaar zulle: drastische wijzigingen worden ge bracht in de soorten muntspeciën, die als officieel geldig in omloop zijn. Ei bestaan plannen om het zmkengelc. spoedig uit de circulatie te nemen doch als kleingeld komen er nieuw ontworpen nikkelen dubbeltjes en kwartjes, aldus „Trouw". De halve stuivers en halve centen zullen waar schijnlijk geheel verdwijnen. In verband met den geringen voor raad zilver, die in ons land aanwezig is, «uilen naar alle waarschijnlijkheid alle zilveren munten, dus ook guldens en rijksdaalders, na een bemaalden tijd ongeldig worden verklaard. Volgens mededeling van ds C Sachs, president van de zuiveringsbank, die thans Von Papen berecht, heeft het ge rechtshof besloten de arrestatie van Franz von Papen te gelasten op grond van het feit dat von Papen misleidende verklaringen heeft afgelegd met be- t-ekking lot het ontwerp van Hinden burg'» politieke testament. Volgens dr Sachs is uit het getuigenis van Oskar von Hindenbnrg, zoon van wijlen den president en van von der Schulenborg, voormalig adjudant van von Hinoenburg, gebleken, oat von Pa pen er voor verantwoordelijk is, dat 1934 in het ontwerp testament de clau sule werd opgenomen, waarin Hitier a's opvolger wordt aanbevolen. De arrestatie zal- geen inv'.oed heb* ben op de voortgang van het zuive*- ringsproces tegen von Papen. O. en O. in Indonesië. Ook aan de lichamelijke ontspanning van onze soldaten in Indonesië wordt veel aandacht besteed. De uitreiking van sportmateriaal aan de jongens. Steven P. ook onder de jeugd met sprongen toe. De baldadigheid, met de daaruit voortvloeiende schade is hemelter gend. Redt onze jeugd! En daarom moet deze roep ver staan worden. Redt onze jeugd! On ze kinderen moeten behoed worden voor nóg vreselijker gevolgen van de oorlog. Daar moeten wij allen aan meewerken, U en U en U! Hoe dat kan (want "het is mogelijk) willen wjj in een volgend artikel bespreken. W. OLIEMANS. Vlaggenparade voor de manschapper, der soluut-batterij 1 R V.A. te Baarn. A.H.F. P- door J. S. FLETCHIR. 91) Methodisch zooals altijd zette Pratt zich aan het werk. Hjj sloot het kantoor af, verliet het gebouw door een achterdeur, die tot een net werk van steegjes en slopjes toegang gaf. Van daar liep hij naar zijn rijwielhandelaar, waar hij den vorigen avond zijn rijwiel gebracht had onder het voorwendsel, het te laten sneren Dat was klaar, toen hij er om kwam en kort daarna reed hjj de stad uit, langs stille wegen en laantjes. Pas, toen hjj een paar kilometer van Barford verwijderd was, in een klein dorpje, steeg hij af aan het postkantoor. Vandaar ver zond hij een telegram naar Normandale, heel kort. Er stonden slechts drie woorden ta: „Om één uur" en wa$ geadresseerd aan mej. Es her Vfawson. Dan stapte hjj weer op en reed een geheel andere richting uit, het was pas tien uur, hjj had nog drie uur den tijd. Al heel spoedig toen hij met zjjn plannen bezig was, had Pratt bemerkt, dat het bjjna onmogelijk was, zonder hulp te werken. Hij moest een werktuig hebben, dat met Normandale Grange in nauwe verbinding stond om hem op de hoogte te houden. Dat werktuig was Es the r Mawson geweest, in wie hfl spoedig een uitstekende helpster had ontdekt Voor geld deed zjj alles en hjj had haar gedeeltelijk in zijn vertrouwen genomen, zonder haar nochtans met den heelen omvang van zijn operaties in kennis te stellen Zjj wist alleen maar, dat Pratt haar mevrouw in zjjn macht had. Toch ia het gevaarlijk met een ander over dergelijke zaken te spreken en als Pratt alles geweten had, zou hij nooit met Esther begonnen zijn. Want door haar positie kwam mij veel ln aanraking met mevrouw Mallathorpe. die haar ten volle vertrouwde en, gedwongen door be hoefte aan sympathie, beetje bij beetje alles aan haar kamenier had oververteld. Nu speelde Es ther een dubbel spel. Zij hielp om Pratt en me vrouw samen te brengen zonder dat Nesta het wist, aan den anderen kant had Esther een ander doel voor oogen, haar eigen voordeel. Pratt meende, dat zjj dol op hem was, zjj was echter alleen maar dol op zjjn geld. Niets van dit alles kwam in Pratt's brein op, toen hi; dien morgen langzaam naar de Grange fietste. Omdat hij een overvloed van tijd had, nam hij achterwegen en smalle laantjes. Zoo kwam hij aan de grens van het park, op een punt. dat een heel eind van het huis verwijderd was. Hij steeg af, verborg zgn fiets in het kreu pelhout en sloop door de boaschen en plantages naar het huis. Hij kende iederen voet gronds en als hij in de verte een jachtopziener of hout vester zag, zocht hij dekking achter boom en en struiken. Op deze manier naderde hjj het huis en precies toen de stalklok één sloeg, trad hij het oude theehuisje binnen achter in den tuin, waar Esther Mawson op hem wachtte. Esther zag onmiflfleüflk, daj er iets bijzonders aan de hand was. Al was Pratt nog zoo handig in het verbergen van zijn gevoelens, zjj was handiger en maakte uit kleinigheden op, dat dit geen gewoon bezoek gold. „Wat ls er?" vroeg zij dadelijk. ,,'n Beetje gedonder", bromde Pratt, die wist dat hij haar een gedeelte vertellen moest. „Niet erg, maar ik moet er voor een tijdje tusschen uit. 'n Week of twee, denk ik." „Moet je mevrouw spreken", vroeg Esther. „Natuurlijk Ze moet wat teekenen", ant woordde Pratt. „Hoe staan de zaken? Is de kan» schoon?" „Juffrouw Mallathorpe rijdt na de lunch naar Barford", lichtte Esther hem in. „Dan kan ik het wel klaarspelen. Hoe lang heb je noodig?" „O, een kwartier is genoeg", zei Pratt. „Zelfs tien minuten, als het moet." „En dan?" vroeg Esther. .(Wordt vervolgd).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 3