Grootscheepse militaire actie bij Soerabaja r Nederland weer op de Britse markt J Jongeman door trein gegrepen DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT DAGBLAD VOOR DEN HELDERKOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Bezetting van geïnundeerde gebieden het doel „Catastrophale situatie' Parijse politie arresteert 15 geestelijken Hors d'Oeuvre BRIEF van Commissie-generaal aan Sjahrir Een interessante wedstrijd DEMOCRATIE! V.. Tragisch ongeval bij Oudesluis De Belgische regeringscrisis Prins Bernhard in Zwitserland De lading van de „Martin Behrman" Schip vrijgegeven? Van nabij en verre Zebra's, kamelen en bisons te koop Handelsovereenkomst met Engeland Export van 16.000.000 pond sterling aan agrarische producten H. M. de Koningin verleent gratie De kleine Grote Vier lüeet&ecicftt BURXAU: Koningstraat 78-80 Den Helder Telefoon 2343 Giro 448041 Dlr.: J. Btjlsma DINBDAG 18 MAART 1947, Voortzetting uan de 7#e JAARGANG No. 9525. HELDERSCHE COURANT TAHHVHfj Advertentie»: 14 cent per millimeter. Familieberichten 1T cent per m.m. Kleine ad verten ti es (..Juttertjes") tot li woorden 73 cent elk woord meer I cent Abonnementen: per kwartaa t S.per post f S .06 H» o/dred*ct«mr: M. H. E. Uyldert, Kiroartdiettirtn C. A. Dekken en W. Kok. Nederlandse troepen zijn 18 KM. opgerukt bfl een aanval op de stad Modjokerto, ruim 60 KM. te zuiden van Soerabala. Dit bericht is afkomstig van welingelichte kringen te Batavia. Soetan Sjahrlr, de Indonesische premier, is er van op de hoogte gesteld, dat de reden voor deze actie is het mislukken van de poging van het republi keinse leger Om de Nederlandse stellingen te Modjokerto voor onder lopen te vrijwaren door het omleggen van de rivier de Porong. Enige tijd zijn onderhandelingen gevoerd over de inundaties. Een Nederlandse militaire woordvoerder bevestigde, dat militaire ope raties aan de gang waren, maar kon niet mededelen of Modjokerto was bezet. Een Nederlandse .militaire woord voerder heeft verklaard: „Met het oog op de catastrophale situatie, wei- ke zich geleidelijk in de Brantas del ta heeft ontwikkeld, moesten Neder landse troepen overgaan tot bezet ting van de geïnundeerde gebieden teneinde gelegenheid te scheppen de vernielde dijken en andere irrigatie- werken te herstellen. Bijzonderheden rfln nog niet bekend." Een woordvoerder van de Commis sie-Generaal deelde mede dat men deze actie eerst na onderhandelingen met de Indonesiërs begonnen was en dat de actie bedoeld was om 2000 ton rijst, die volgende maand geoogst moest worden, te redden en de De- volking van dit gebied voor hon gerdood te behoeden. Niet van invloed op Llnggadjati. In een uiteenzetting over de militai re actie bij Soerabaja heeft de woord voerder van de Commissie-Generaai voorts nog verklaard, dat deze acue geen invloed zal hebben op de onder tekening van het accoord van Llng gadjati. De Parijse politie heeft een dertig tal personen gearresteerd, onder wie een tiental monniken en vijf pries ters. Deze worden er van beschul digd onderdak en hulp te hebben verleend aan personen, die gezocht worden wegens activiteit ten gunste van de voormalige regering van Vichy. Deze monniken en. priesters verborgen collaborateurs en verschaften hun valse papieren om naar Spanje en Portugal te komen. Een drukkerij en laboratorium voor de vervaardiging van dergelijke papleren werden in een bibliotheek ge vonden. Voorts wordt opgemerkt, dat het merendeel der gezochte en gearres teerde personen tot een geheime anti communistische organisatie behoorde. TAALHERSTEL De Nederlandse taal is een las tige taal. Toen een Amsterdam mer het een bevriend vreemde ling trachtte uit te leggen deed hij het aldus: „Kijk, je zegt: „lk staan of „ik sting". Nou zou je denken dat je ook zeggen moet: „ik gaan" of „ik ging", maar nu is het juist weer: „ik gaan" of „ik gong"," Ja, het Nederlands i s moeilijk en de Nederlander is hardleers Jaar op jaar heeft Charivarius in de voormalige „Groene", die des tijds, hoewel jonger, minder groen was dan nu, als een waakhond gebromd tegen de verbasteraars van onze taal. Het heeft niet of weinig gebaat. Nog altijd bezon digt de Nederlandse schrijver en redenaar zich aan het smakeloze woord „beslist" (spreek uit: besjlisjt), inplaats van „stellig Telkens weer struikelt de lezer over „vanaf" en „vanuit", waar aan de fnaffer en de fnuitei trouw willen blijven tot hun lite raire dood, en over het germa nisme „meerdere" wanneer ver- scheidenen of velen wordt be doeld. De „gaatommers" gaan no? altijd om. Het gaat nog steeds om dit of dat. Het bijvoegelijk naamwoord „reuze" (spreekt uit: ruise) is gelukkig ln onbruik geraakt, en dit is een reuze-geluk, maar meer geluk dan wijsheid. Het woord was versleten. Gelukkig dat d i t geluk ons be schoren blijft: dat niets beklijft dat alles verslijt, ook het mis bruik van de taal. De taal geef daarmee blijk een levend orga nisme te zijn dat zich regene reert. Zoals het levend lichaair ziekte-kiemen uitstoot en zich van infecties herstelt, juist zo herstelt zich de taal telkens weer Charivarius kan rustig slaper ln zijn graf ln het stille duin De taal heeft hem niet meer no dig Zij herstelt en heelt zichzel als zij wordt verminkt of ver wond. KREEFT. De woordvoerder gaf voorts een beschrijving van de inundaties, welke hij het gevolg noemde van extremis tische actie en van kwaadwilligheid van locale militaire commandanten, die zich niet hebben onderworpen aan de autoriteit van het hoogste mili taire gezag. Hij wees er op, dat deze actie uitsluitend is ondernomen voor het herstel van sluizen en dijken en dat het niet in de politieke gedrags lijn der regering ligt haar gebied uit te breiden voor politieke doeleinden. Nader wordt gemeld, dat bU de ac ties ln de sector Soerabala Modjoker to door de Nederlandse troepen is be zet. wij in ge en De commissie-generaal heeft, naar aanleiding van de militaire acties in het gebied van Soerabaja, het volgende schrijven aan Sjahrir gericht: „Hierbij zien wij ons genoodzaakt Uwe Excellen tie mede te delen, dat heden een begin vai» uitvoering is gegeven aan het voornemen om met eigen Nederlandse middelen de noodtoestand op te heffen, die als gevolg van de inundaties van de delta van Sidoardjo is ontstaan. Als eerste stap daartoe is hedenmorgen overgegaan tot de militaire bezetting van de sluizen bij Lengkong en Mlirip. Door de Inundaties in het deltagebied zelf, dat dientengevolge bijna geheel on begaanbaar is geworden, heeft de mi litaire operatie zich over een wijder ge bied dan de eigenlijke delta moeten uit strekken en is de bezetting van Modjo kerto noodzakelijk geworden. Het behoeft geen betoog, dat betreuren, dat het overleg, daf deze aangelegenheid gaande Is weest, niet op tijd tot afdoende zichtbare resultaten heeft geleid. Na afloop van de militaire bezetting en na vaststelling van de maatrege len, welke door onze waterstaat deskundigen zullen moeten worden genomen voor opheffing van de noodtoestand, zjjn wij bereid in overleg te treden over de wijze, waarop in dit gebied ln samenwer king met de organen van het repu blikeinse bestuur regelmatige toe standen kunnen worden hersteld. „Deze bereidwilligheid is een uit vloeisel van het 'e't, dat de Nederlandse regering duidelijk heeft uitgesproken, dat zij niet langs militaire weg invloed wenst uit te oefenen op de ontwikke ling van de politieke verhoudingen in Indonesië. Indien zij zich gedwongen ziet tot een cok door haar betreurde actie als thans tot uitvoering is gekomen, dan kan zulks slechts ten doel hebben de opheffing van de noodtoestand, waardoor het leven van tallozen wordt bedreigd. Wij zijn ons bewust van de bedenkelijke zijden, die aan de toepassing van mili tair geweld als uiterste middel, zelfs in gevallen als het onderhavige, zijn ver bonden doch een zeer ernstige overwe ging van de gehele toestand heeft in dit geval er toe geleid deze bezwaren te aanvaarden". De commissie-generaal be sluit met het vertrouwen uit te spre ken, „dat de opheldering van de poli tieke situatie, zoals die in de bedoeling van onze beide delegaties ligt, ln een nabije toekomst de samenwerking zoda nig zal doen zijn, dat locale incidenten als de onderhavige tot het verleden zullen behoren". De eeuwfeestcommissie van het stadje Holland heeft een opstelwedstrijd uit geschreven onder de leerlingen en stu denten der middelbare scholen en uni versiteiten in de gehele Verenigde Staten over de invloed van de Neder landse kolonisatie op de Amerikaanse beschaving. Zes winnaars zullen een reis naar Nederland mogen maken, waar zij gedurende zes weken gast der Nederlandse regering zullen zijn, ter wijl zes andere winnaars een bezoek aan de stad Holland in Michigan zullen brengen als gasten der plaatselijke com missie. De opstellen moeten voor de eerste Mei worden Ingezonden. Bö de Berkelstuw nabij Haarloo werd door het kruiende Us een breuk in de dijk veroorzaakt. Anefo P. „Wij geloven, dat de mens bepaal de onvervreemdbare rechten heeft, b.v. het recht om zijn geest en zijn ziel naar eigen inzicht te ontwikke len, vrij van vrees voor onderdruk king, onder voorbehoud, dat hij geen inbreuk maakt op het gelijke recht van-anderen. Voor ons is een gemeenschap niet democratisch, in dien mensen, die de rechten van hun medemensen eerbiedigen, niet vrij zijn om hun eigen opvattin gen en overtuigingen te uiten zon der dat zij bevreesd behoeven te zijn van huis en haard te kunnen worden weggehaald. Voor ons is een gemeenschap niet vrij, indien de wet eerbiedigende burgers in vrees leven, dat het recht op ar beid hun wordt ontnomen of dat zij van hun leven, vrijheid en jagen naar geluk worden beroofd", aldus gaf generaal Marshall te Moskou de Amerikaanse opvatting over democratie weer. Zondagavond kwam de bijna 20-jarige Jan Geerligs tezamen met zijn vriend Ab. Tiel met de fiets aan de hand over de spooroverweg nabij Oudesluis. Door de harde wind hadden zij de trein niet gehoord die uit de richting Schagen kwam en het station Schagen om 21,57 uur had verlaten. De heer Tiel, die eni. ge meters achter Geerligs liep, trachtte zijn vriend nog te waarschuwen, toen hij de trein zag naderen, maar blijkbaar heeft Geerligs hem niet gehoord, met het noodlottige gevolg, dat hij door de trein werd gegrepen en op slag gedood. Voor de familie Geerligs is het verliezen van hun enige zoon een zware slag. Spaak heeft medegedeeld, dat de tussen socialisten en christen-socialisten (de twee grootste partijen van België) bereikte overeenkomst de volgende pun ten omvat: zoeken naar een oplossing van de koningskwestie en verlenen van stemrecht aan vrouwen aan het eind van dit of het begin van het volgend jaar. Zowel de liberalen, als de com munisten zullen niet aan de regering deelnemen. Prins Bernhard is gistermorgen met twee der prinsesjes per vliegtuig aan gekomen op het vliegveld Chateau Neuf bij Sion, alwaar hij hartelijk verwel komd is. Prins Bernhard zou per trein door reizen naar Zermatt. Mr. J. E. van Hoogstraten, direc teur van het Nederlands-Indisch De. partement van economische zaken, heeft bekend gemaakt, dat de lading van het Amerikaanse 7.176 ton me tende vrachtschip „Martin Behrman", dat onlangs door een Nederlandse torpedobootjager is aangehouden en naar Batavia is opgebracht, door de Nederlands-Indische regering is op geëist voor den export. Mr. van Hoogstraten zeide, dat door experts reeds was vastgesteld, dat de lading van genoemd schip afkomstig was van ondernemingen en voorna melijk eigendom was van Britse on dernemers. De lading bestond uit rubber, sui ker, sisal en kina. De meeste produc ten zullen waarschijr^ijk in Neder landse en in andere Amerikaanse schepen naar Nederland en de Ver enigde Staten worden verscheept. Uit gezaghebbende bron wordt ver nomen, aldus meldt het Franse pers bureau Agence France Presse, dat de Martin Behrman toestemming zou krijgen de haven van Batavia, met zijn lading te verlaten. De corres pondent van AFP bericht verder, dat het bericht evenwel niet Is beves tigd. Willlam WelSs, te Dayton ln Ohio, die bijna twee Jaar lang aan hik heeft ge leden, is thans overleden aan longont steking. De Amerikaanse minister van financiën, John Snijder, voorziet een sluitende begroting voor 1947 i April zal het 175 Jaar geleden zijn dat Brielle werd bevrijd. Dit feit zal fees telijk worden herdacht. De burge meester van Winterswijk heeft naar aan leiding van klachten over incorrect dan sen, het z.g. „swingen" en het spelen van swingmuziek verboden. De consu mentenprijs voor aardappels blijft on veranderd 11 cent per kg voor zand- »n 12 cent voor kiel aardappelen. In een dorp bij Stettin zijn twee Poolse grenswachten vermoord. Men vermoedt, dat een Duitse ondergrondse organisatie evrantwoordelijk ls. In Febr. bedroeg Nederlands uitvoer 177,5M ton (v. m. 184,395 ton) tegen 97 mlllloen eulden (v. m 108 millioen gulden). In Engeland is thans definitief besloten tot de vijf daagse werkweek ln de steenkolenmijnen Deze regeling gaat 5 Mei ln. Mosle Barazanl, lid van de groep Stern, is door een militair gerechtshof te Jeruzalem schuldig bevonden aan het ln bezit heb ben van een handgranaat en ter dood veroordeeld De Amsterdamse recher cheur van politie W. Grootendorst, die talrijke Joden aan de Duitsers heeft uit geleverd, ls tot levenslange gevangenis straf veroordeeld. De stad Keulen zal uit een vllegtulghal van het voor malige militaire vliegveld een theater gaan bouwen. De kosten bedragen onge veer 3.000.000 mark. Burgemeester en Den Haag stellen de over te gaan tot verschillende dieren wethouders van raad voor om de verkoop van uit de voorma lige Haagse dierentuin aan de volgende gegadigden: Diergaarde „Blijdorp" 2 zebra's voor 4800, 1 jonge kameel voor 950, 2 nandoe's voor 835 dieren park Wassenaar" 1 zebu voor 1225 2 kamelen voor 3250, 2 nandoe's voor 830, 1 lama voor 800 Ouwehand's Dierenpark te Rhenen 1 bison voor 660. INTERNATIONAAL JEUGDTOUR- NOOI GAAT NIET DOOR. Op de gehouden vergadering van be- stuurderen van F A en Leaque is on der meer besloten het internationaal jeugdtournooi, waarvoor ook Neder land had ingeschreven, niet te laten doorgaan ln verband met hét verbod van midweekse wedstrijden De wed- stijd Engeland—Frankrijk is verplaatst naar Zaterdag 3 Mei Tussen Nederland en Engeland is een handelsovereenkomst gesloten, waarbij Nederland zodanige hoeveel heden naar het Verenigd Koninkrijk zal zenden, als kunnen worden ge mist van de betrekkelijk kleine over schotten aan kaas, gecondenseerde melk, eieren en bacon, welke be schikbaar zijn. De handelsovereenkomst moet ge zien worden als een nuttig begin voor het herstel van Nederland's positie op de Britse markt. Een belangrijke uitbreiding van de te exporteren artikelen ligt in de komende jaren in het verschiet. De waarde van de export naar Engeland bedroeg in Onder zeer grote belangstelling oefende de Nederlandse elftalclub onder leiding van haar trainer Jesse Carver te Ede, Ook werd een oefenwedstrijd gespeeld, waaraan door alle 33 spelers werd deelgenomen. De jongens lopen hun „rondje". Anefo P, 1946 ongeveer 8.000.000 pond sterling, ö.w.z. 25 percent van de export van 1838. Gehoopt wordt. dat dit percentage aan merkelijk zal worden verhoogd. Het ex port-program vertegenwoordigt een waarde van totaal 21.000.000 pond ster ling, t.w. agrarische producten, 16.000.000 Industriële producten, 5.000.000. Aan zuivelproducten zou voor 2.500.000 pond sterling geëxporteerd worden. De prij zen der Nederlandse uitvoerartikelen liggen niet boven de kostprijzen. De Nederlanders moesten de prijzen ver lagen om ze in overeenstemming te brengen met het Britse prijspeil. Tegenover de verkoop naar Engeland staat een aankoop uit Engeland van 28.000.000 pond sterling, zodat de be- tal:ngsbalans tot een bedrag van 7.000.000 pond sterling ongunstig zou blijven voor Nederland. De artikelen voor uitvoer naar Neder land, welke in de besprekingen zijn ge noemd, zijn textielgoederen, garens, ijzer- en staalwaren, boeken en tijd schriften, schoenen, chemische produc ten, sisal. De artikelen voor invoer uit Nederland: kaas, gecondenseerde melk, bacon, eieren, groenten, fruitpulp, aard- appelmeelproducten sierplanten, bollen, heesters, zaden, visch en voorts: meu belen karton, grafische producten, schoenen en lederwaren, sigaren, phar- maceutische artikelen, essences, zout, verfstoffen, chemische producten, glas- zand, aardewerk, bouwmaterialen, tex- liel, landbouwmachines elecrische ar tikelen, stroohoezen, manden, hoepels, etc. Namens den minister van Justitie wordt bekend gemaakt, dat H.M. de Ko ningin gratie heeft verleend aan A. C. Manintveld, tot de doodstraf veroor deeld bij sentent e van het bijzonder ge- lechtshof te 's-Gravenhage, en aan A Doorewaard tot de doodstraf veroor deeld bij sententie van de Krijgsraad te Velde. De doodstraf is t.a.v. Manintveld ver anderd in een levenslange gevangenis straf en t.a.v. Doorewaard in een tijde lijke gevangenisstraf van 20 jaren met aftrek van de tijd in verzekerde bewa ring doorgebracht Terwijl heel de wereld in verwar ring en verwording verkeert, rechte loosheid en corruptie overal worden waargenomen, millioenen mensen aan de vreselijkste ontberingen prijs gegeven zijn en reikhalzend uitzien naar herstel van orde en vrede, waardoor hun een bescheiden be staan mogelijk kan worden gemaakt, vergaderen de ministers van buiten landse zaken der vier grote mogend heden in de oude hoofdstad van het Russische rijk, teneinde tot eensge zindheid te geraken over de midde len waarmee en de wijze waarop zij de wankele wereld weder in evenwicht kunnen brengen. Aller ogen zijn op deze staatslieden geves tigd, en met spanning ziet men uit naar de berichten over het resultaat van hun overleg. De wereld is uit haar voegen geraakt, grenzen zijn weggevaagd, millioenen nijvere men sen van hun haardsteden verdreven, van geld en goed beroofd, tot dak loze en vaderlandloze zwervers ge maakt ten laste van een gemeen schap die welhaast geen nieuwe las ten dragen kan; Centraal Europa wordt door honger en epidemieën uit geput en het fascisme steekt daar het hoofd weer op; Aziatische volken worden door bloedige burgeroorlogen bedreigd sinds de Europeanen niet meer bij machte zijn daar leiding te geven; maarte Moskou verga deren de Grote Vier en zij zullen zich beraden over de middelen om door krachtig en eendrachtig optre den de orde in de wereld te herstel len en de vrede te verzekeren. Zij hebben daarbij immers zelf het grootste belang! Zij hebben zo juist ondervonden dat men met z.g, natio- naal-socialistische methoden, met be dreiging en afdreiging, met machts vertoon en geweld meer te verkiezen dan te winnen heeft en dat een oor log geen winst meer opleveren kan, ook niet als men hem wint. Groot- Brittanië is daarvan een treffend voorbeeld, het verarmde en uitgeput te Frankrijk eveneens. ,,War does not pay". Een oorlog levert voor nie mand voordeel op. Bovendien, in vroegere bijeenkomsten der leidende staatslieden (het waren toen nog slechts de Grote Drie) tijdens de oorlog belegd. toen beraadslaagd werd over doelmatige samenwerking in de ttrijd egen de As, is men het altijd spoedig en gemakkelijk eens geworden over het gemeenschappelijk belang. Zal men dan nu niet spoedig tot overeenstemming kunnen komen, nu het een minstens even groot be lang betreft? De eerste week van het Moskouse congres heeft helaas een ander beeld te zien gegeven. Niet als wijze, be dachtzame mannen, die met één groot doel voor ogen alle kleine veten terzijde schuiven om dat éne grote doel dat nood doet te verwezenlijken, maar als wantrouwende, kleingeesti ge, twistzieke, naijverige rivalen hebben zij elkaar over en weer ver wijten gemaakt, beschuldigingen naar het hoofd geslingerd, verdachtma kingen en dreigementen geuit, die minder blijk geven van neiging tot samenwerking dan van zucht tot te" genwerking. waarbij de Oro'e Vier zich als wel zeer kleine Vier hebben ontpopt. Beschuldigingen over en weer betreffende verplichtingen die niet nagekomen ziin, beschuldigin gen over troepen die ln de bezette gebieden onder de wapenen worden gehouden; over onvoldoende zuivering dier gebieden; over het niet ontman telen der wapen-industrie en het niet vernietigen van de uitgeleverde vij andelijke oorlogsvloot; over het we derrechtelijk vasthouden en het on geoorloofd te werk stellen van krijgsgevangenen; ja, over wat niet al! En intussen broeit het in Azië en wordt daar de geloofs- en rassens'riid voorbereid; woeden honger en epide mie in Centraal Europa; steekt het nationaal-sorialisme het hoofd weer in Duitsland op; stort het Britse we reldrijk ineen; zijn volken als het Oostenrijkse en het Hongaarse aan de zwaarste rampen blootgesteld; trachten de Griekse oostandellngen veld te winnen; is het Joodse volk in Palestina de wanhooo nabij; woekert alom het economisch en moreel ver- wordingsproces voort en wacht de angstige en benarde wereld vergeefs op herstel. U. MINDER WIND. Weersverwachting, geldig tot denavond: he- Geleidelijk weer toenemende be wolking met later plaatselijk re gen. Afnemende, doch later weer toenemende wind, overwegend tus sen Zuid en Oost. Overdag onge veer zelfde temperatuur als gister.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 1