Protocol
Linggadjati
ondertekend
Spaak over de
nieuwe regering
Drie redevoeringen
Wapenarsenaal ontdekt
Extra vleesbon
vervalt
Hors d'Oeuvre
25 Maart 1947een nieuw tijdperk
breekt aan
DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Prof. Schermerhorn:
„Een grote sprong"
Sjahrir: „Van de duis
ternis naar het licht"
Feest te Batavia
Een verklaring
In het huis van
„Tante Bertha"
Protest-telegram aan
minister Mansholt.
Zondagverbod voor
motorrijtuigen.
327 dagen gestaakt
Wederom stoomschip bij
Terschelling op een mijn
fTT-
Van 'n sollicitatiebrief.
V.J
Douane deed opnieuw goede
vangst.
Dezelfde doeleinden
Koningskwestie nog niet
opgelost
Vijf kerken
geen predikant!
een andere methode
Weec&ecicht
r
„Het werk van de vrede kan beginnen"
WOENSDAG 26 MAART 1947. NOORDHOLLANDSCHE COURANT 70e JAARGANG Na. 95K.
Voortzetting van de
HELDERSCHE COURANT
H>ofdredaeteor: M. H. E. Cyldert. Rayooredacteuren C. A. Dekken en W. Kok.
BUREAU:
Koningetra»» 78-80
Den Helder
Telefoon 2345
Giro 449041
Dlf.: J. Bijlsma
TARIEVEN:
Advertentie»; 14 cent per
millimeter. F»mllleberlchten
17 cent per m.m. Kleine ld
vertenties („Juttertjes") tot
13 woorden 75 cent, elk woord
meer I cent
Abonnementen: per kwartaa.
t per poe» f 3.88
Na bijna een maand voortdurend te hebben gereisd in de Kon. trein, heett
de Engelse Kon. familie enige dagen rust genomen in het Drakenberg Natio
nale Park. De vorstelijke personen zien belangstellend toe, hoe generaal
Smuts, alvorens een filmopname te maken, met een belichtingsmeter ma
noeuvreert. Ass Press p.
Na ondertekening van het protocol
hebben prof. W. Schermerhorn, Soe-
tan Sjahrir en dr. H. J. van Mook
redevoeringen uitgesproken.
De rede van dr. Van Mook druk
ken wij elders in dit blad af.
Hieronder laten wij citaten volgen
uit de beide andere redevoeringen.
De sprong, die thans door Indo
nesië gemaakt wordt, is zo groot,
dat enige voorzichtigheid aan de
zijde van de nieuwe staatkundige
organisatie, die haar intrede zal
doen op de wijze als In de overeen
komst bepaald, wel raadzaam mag
worden geacht. Het bewustzijn van
een grote sprong, op de juiste wjjze
tot gelding gebracht In de samen
werking met Nederland en in haar
houding in de wereld, kan aan de
ontwikkeling van Indonesië slechts
ten goede komen.
Daarnaast zijn wij Nederlanders er
ons van bewust, dat in deze landen
een versnelling van het proces van
geestelijke en maatschappelijke ont
voogding plaats vindt, die vandaag
niet ophoudt, doch misschien eerst
goed begint.
Thans staan wij gezamenlijk voor
de taak de weg te banen, waarlangs
de kinderen van Nederland en ook 't
Nederlandse volk iets in het gewone
leven kunnen ervaren van datgene,
waarnaar de besten onzer streven.
Het zal er om gaan, of wij met in
spanning van alle krachten zullen
slagen en niet alleen de leidende
laag tot gelding brengen, maar bo
venal of wij tezamen aan de grote
massa geleidelijk iets kunnen geven
van een grotere welvaart en een klein
beetje menselijk geluk.
Groot nog is de onzekerheid, scherp
nog zijn de twijfel en het wantrou
wen ten opzichte van deze belangrijke
gebeurtenis. Nog altijd staan onze
strijders tegenover de zonen van Ne
derland met geweren en ander
moordtuig in de hand, elkaar be
schouwend als bedreiging voor zich
zelf, als levens, die verdwijnen moe
ten, als vijanden, die vernietigd moe
ten worden. Veel leed is er nog en
vele zijn de wonden, die geslagen
worden.
Groot is de onzekerheid, de twij
fel, diep in het wantrouwen, scherp
nog is de haat, duister en bewolkt
is de lucht in dit eens zo schone
land, maar reeds is ook een ont
spanning hoorbaar en voelbaar is
de opluchting van de beklemming,
die ons hart omspant. Er zijn ook
tekenen, die wijzen op een innerlijke
verheldering en zuivering van de
atmosfeer. De overeenkomst, die
w" nu tekenen, wil een eerste stap
zijn om ons te bevrijden uit deze
benauwenis, een eerste stap in ons
streven om de duisternis te verdrij
ven en licht en zuiverheid te doen
terugkeren, om terug te brengen
de sfeer van objectiviteit.
In Batavia waren op verscheidene
plaatsen vlaggen uitgestoken, soms
de Indonesische rood-witte vlag van
deur tot deur naast het Nederlandse
rood-wit-blauw. Bij het vallen van de
duisternis de plechtigheid begon
tegen schemertrjd te Batavia
kwam Batavia langzamerhand in
feestelijke atmosfeer, welke begon
met vuurwerk en „slamatans" (Indi
sche feestelijke maaltijden), welke in
de open lucht op verscheidene plei
nen en in parken te Batavia voor
25.000 personen gehouden werden en
die door de Nederlandse en Indonesi
sche gemeenteraden gezamenlijk wa
ren aangeboden.
Groot vermaak veroorzaakten de
Nederlandse wnd. burgemeester van
Batavia, drs. A. Th. Bogaardt en de
Indonesische burgemeester, Soewirjo,
toen zij 1000 kg. Nederlandse centen
met een totale waarde van 1500 Ne
derlands-Indische guldens tussen de
bevolking op het Koningsplein wier
pen.
Naar Aneta verneemt, zullen de
besprekingen tussen de Nederlandse
en Indonesische delegaties over de
tenuitvoerlegging van de overeen
komst van Linggadjati een aanvang
nemen op Donderdag 27 Maart a-e.
De ondertekening van de over
eenkomst geschiedde door plaat
sing van de handtekeningen on
der de volgende korte verklaring:
„Heden, de 25ste Maart 1947,
is deze overeenkomst, met inacht
neming door beide partijen
van de daarop betrekking heb
bende tussen de delegaties gewis
selde en als bijlagen aan deze
overeenkomst toegevoegde brie
ven en nota's, laatstelijk van 15
en 24 Maart, door de daartoe ge
machtigde delegaties namens de
regeringen van het Koninkrijk
der Nederlanden en de Republiek
Indonesia ondertekend. Van deze
overeenkomst zjjn vier exempla
ren in de Nederlandse taai en vier
exemplaren in de Indonesische
taal ondertekend."
De bedoelde brieven en be
scheiden zijn o.m.: de aanbiedings
brief van de Nederlandse rege
ring, welke door de Indonesiërs
niet is aanvaard, het antwoord
hierop van de Indonesiërs, de
brief van de Commissie-Generaal
aan Sjahrir, waarin de laatste
wordt uitgenodigd tot het opstel
len van een eigen interpretatie,
Sjahrir's brief van 15 Maart,
waarvan de hoofdpunten reeds
zjjn gepubliceerd en de twee brie
ven van 2 en 10 Februari betref
fende de buitenlandse dienst.
Maandagnacht is door de fis
cale recherche in samenwerking
met de rechercheurs, die met het
onderzoek inzake de affaire
„Tante Bertha" belast zijn, een
huiszoeking gedaan in de woning
van mevr. B. M. van der H.K.
aan de Mecklenburglaan te Rot
terdam.
Zjj ontdekten in een geheime
bergplaats een compleet wapen
arsenaal, bevattende explosieve
stoffen, stenguns en zelfs kara
bijnen, een loopgraafmortier en
een instrument, om gebouwen op
te blazen.
f
Zoals gemeld, is de in de ille
gale wereld als „Tante Bertha"
bekend staande mevr. B. M. van
der h.k. medio Maart door de
P.R.A. gearresteerd.
Vele personen zouden haar
medeplichtigen zjjn.
Het hoofdbestuur van de Christe
lijke Boeren- en Tuindersbond in Ne
derland heeft een telegram gezonden
aan den minister v. landbouw, visserij
ea voedselvoorziening, waarin het
hoofdbestuur zich verplicht acht met
de meeste ernst te protesteren tegen de
nu door de regering gevolgde loon- en
prijspolitiek inzake land- en tuinbouw,
waarbij eenzijdig de prijzen van akker
bouwproducten en eieren werden ver
laagd, terwijl in het overig economisch
leven schier geen spoor van verlaging
is op te merken.
Evenzo spreekt het hoofdbestuur
zijn ernstige bezorgdheid uit over de
te voeren veehouderij- en tuinbouw-
politiek.
Er wordt nogmaals op gewezen, dat
het verbod en op Zondagen gebruik
te maken van een motorrijtuig, voort
aan uitsluitend wordt toegepast op ka
lender-Zondagen en niet zal gelden
voor erkende feestdagen als 2e Paas
dag, 2e Pinksterdag en Hemelvaarts
dag. Ten aanzien van het houden van
motorwedstrijden wordt er op gewe
zen, dat hiervoor, behoudens het bo
venbedoelde verbod, geen bijzondere
toestemming meer nodig is. Voor mo
torwedstrijden op kalender-Zondagen
dient een ontheffing van dit verbod te
worden aangevraagd bij de R.V.L
De langste staking in de V. S. welke
327 dagen geleden in de Allis Chal-
mers machinefabriek te Milwaukee be
gon, is geëindigd. De staking is een
der stormachtigste in het land ge
weest, er zijn 8 massale botsingen tus
sen stakingsposten en politie geweest.
De stakers, die een loonsverhoging van
25 dollarcent per uur eisten, besloten
„hun strijd binnen de fabriek voort te
zetten",
Gisteren om 14.00 uur is binnen res
dagen bet derde stoomschip is succes
sie bU Terschelling op een mijn ge
lopen. Ditmaal was het het ongeveer
2300 ton metende Noorse stoomschip
„Garnes", dat hier ztyn ongeluk tege
moet ging. Op het ogenblik tracht de
sleepdienst „Stortemelk" van de Rederij
Doeksen, Terschelling, het schip bin
nen te slepen. Het maakt zwaar slagzij
en veel water.
Waarschijnlijk zal men pogen het schip
op een ondiepe plaats aan de grond te
zetten. Voor zover nu bekend is de helft
van de bemanning door een Groningse
kustvaarder overgenomen. De andere
helft zou zich nog aan boord bevinden
Later ontvingen wij bericht, dat het
gedeelte der bemanning, dat nog aan
boord was gebleven, op de sleepboot
Stortemelk" is overgegaan. De gehele
bemanning bevindt zich thans in veilig
heid. Het schip maakt zwaar slagzij. Ra
diografisch deelde men ons mede, dat
men er zeer aan twijfelt, of men het schip
kan behouden.
In de haven van Terschelling worden
enkele boten met pompen uitgerust Men
wil namelijk trachten het schip door
pompen drijvende te houden.
Het ongeluk gebeurde op dezelfde plaats
als dat met de Griek „Alexandra".
Van bevoegde z(jde deelt men ons
het volgende mede: „De vleesvoor
ziening van Nederland op de tegen
woordige voet steunt slechts ten dele
op binnenlandse productie, daarnaast
moet een belangrijke hoeveelheid
vlees uit invoer verkregen worden.
Uit een vermindering van de vlees
aankopen In het buitenland vloeien
dan ook gevolgen voort voor het
vleesrantsoen. De extra verstrek
king van 100 gram per veertien dagen
aan verbruikers van vijf jaar en
ouder zal na Pasen dus bü de bon-
aanwijzing voor de periode van 14 tot
26 April a.s. -komen te vervallen,
zodat het vleesrantsoen dan weer 200
gram per week zal zijn.
Getracht zal worden uit een met be
hulp van import van vee gevormde
voorraad vlees en nog enige lopende
import van vee uit Denemarken het
basisrantsoen van 200 gram per week
voorlopig te handhaven. Wanneer ech
ter in de zomer het aanbod van slacht
vee in het binnenland terugloopt
een jaarlijks terugkerend normaal ver
schijnsel zal in die tijd met verla
ging van het rantsoen tot 150 gram per
week rekening moeten worden gehou
den".
'n Gereformeerd Rusthuis riep
sollicitanten op voor de betrek
king van vader en moeder. Een
der gegadigden, aldus het Diaco
naal Corr. blad, schreef het vol
gende briefje:
„Meneer of Mevrouw
Daar wjj in de krant geleze heeft
voor als vader en Moeder optree-
den, zouwde wij dat wel wile
doen. Maar ik ben Nog Niet ge
trouwd met deze Man en Mijn
Man is weggelopen dus ben een
verlaten frouw zelf, ik leeft Met
deze Man wij benen proe stant,
zouwe wij onze beeste Mee kune
Nemen, wij wile het wel aanne
men
Hoog-agtent
Schrijft u terug of het gaat,
Maar wij heben geen kleeding
aan"
De douanebeambten deden Zondag
avond op het station te Roosendaal
opnieuw een goede vangst, toen zij de
D-trein welke omstreeks half zes uit
Brussel in Nederland arriveerde, aan
een nauwkeurig onderzoek onderwier
pen. In een Franse personenwagen
werd een grote party sigaretten ge
vonden, welke in allerlei hoeken en
gaten handig verborgen was. De wa
gen werd „afgekoppeld" en van on
der tot boven „uitgekamd". De D-
trein had door het voorval enige ver
traging.
wat
landbouwtentoon
stellingen kosten
Voor de deze zomer te houden
Friese landbouwtentoonstelling acht
de ingestelde commissie een waar
borgfonds van ten minste f 300.000.-
nodig.
Gistermiddag heeft de Belgische
Eerste Minister Spaak in de se
naat de regeringsverklaring voor
gelezen. Naar de heer Spaak mede
deelde kon omtrent de konings
kwestie tussen de Belgische Socia
listische Party en de Katholieke
Volksparty geen fundamentele
overeenstemming worden bereikt.
Elk der beide partyen biyft dus op
haar standpunt staan. Geen van
beide vraagt van de andere van
haar overtuiging afstand te doen.
De koningskwestie kan dus niet op
gelost worden, doch de regering is
er zich van bewust, dat zy als
plicht heeft een overeenkomst tus
sen de partyen te bevorderen om
tot een oplossing te geraken, die
slechts by eerbiediging der Belgi
sche instellingen denkbaar is.
De regering stelt er prijs op het
werk der financiële sanering te vol
tooien. Verschillende belastingen zui
len worden herzien. De regering er
kent, met de overgrote meerderheid
der Belgen, dat de belastingen 't ini
tiatief niet mogen doden.
Indien de regering de economi
sche politiek, die zy verlangt te
volgen, vergeleken met die van
haar voorgangers, in een volzin
moest samenvatten, dan zou ze, al
dus de heer Spaak, zeggen: dezelf
de doeleinden, doch een andere me
thode.
De productie dient opgevoerd te
worden en het uur ls aangebroken
afstand te doen van het noodzake-
Aan het einde der Zondag gehouden
afscheidspredikatie van ds. G. C. C.
Postma te Jaarsveld wees de burge
meester de heer L Schuman er op, dat
de vijf protestantse kerken in zijn uit
gestrekte gemeente binnenkort alle
herderloos zullen zijn.
Het betreft hier de Nederl. herv ker
ken van Jaarsveld, Lopikerkapel en
Willige Langerak die vacant zijn, die
van Lopik wier predikant het beroep
naar Sliedrecht heeft aangenomen cn
der geref kerk van Lopik, die reeds
geruime tyd vacant is. De gemeente
Lopik strekt zich uit over een afstand
van 19 k.m.
ïyke maar dikwijls verlammende
interventionisme, dat door de oorlog
werd opgedrongen. Er kan evenwe#
nog geen sprake zyn van een te
rugkeer tot de economische vrij
heid, zoals België deze vroeger
kende. De economie moet geleid
worden.
Wat het kolenvraagstuk betreft
heeft de regering besloten de beslis
sing, die door de vorige regering
werd genomen, te handhaven.
Beloften aan arbeiders en
boer.
Wat het sociaal program betreft:
De regering zal alles doen om de
materiële omstandigheden voor de
arbeiders te verbeteren.
De Belgische regering is besloten
de organismen te scheppen, die het
de arbeiders mogelijk zullen maken
deel uit te maken van het economi
sche leven in zijn wijdste betekenis.
Met betrekking tot de landbouwpoli
tiek zegt de regeringsverklaring, dat
de hoofdgedachten, die hieraan ten
grondslag liggen, zijn: een geleidelij
ke terugkeer tot de vrijheid, afschaf
fing van een aantal maatregelen, die
thans nutteloos geworden zjjn, een
regeling der productie en een grote
rentabiliteit.
De regeringsverklaring dringt er
bij de middenstand op aan zich te
organiseren. De middenstand zal
eveneens voordeel vinden in de ge
leidelijke terugkeer tot de vrijheid
van handel waartoe zal worden over
gegaan.
De regering is van oordeel, dat het
noodzakelijk is binnen zo kort moge
lijke tijd de politieke zuivering en de
veroordeling van politieke misdadi
gers tot een goed einde te brengen.
Met betrekking tot het leger zal de
regering een krachtige politiek van
bezuiniging blijven voortzetten.
De nieuwe regering zal de prijs- en
loonpolitiek, zoals deze door de vorige
regering werd gevoerd, voortzetten.
Naar de heer Spaak tenslotte nog
mededeelde, is hij van oordeel,dat
België thans over een stabiele rege
ringsmeerderheid beschikt en dat er
een tweevoudige oppositie bestaat,
waarvan wordt aangenomen, dat zij
opbouwende critiek zal uitoefenen.
koude nacht.
Weersverwachting, medegedeeld
door het K. N. M. L te de Bilt,
geldig van Dinsdagavond tot
Woensdagavond:
Geleidelijk toenemende wind
tussen west en zuid en toene
mende bewolking met later
plaatselijk enige lichte regen. Van
nacht vrij koud met voorname
lijk in het noorden en oosten
van het land nachtvorst. Morgen
overdag weer hogere tempera
turen dan vandaag.
DE „WITTE VOGEL"
Maarschalk Rommel, die het als
generaal de gealliëerden, tijdens
de veldtocht in Noord-Afrika. lan
ge tijd moeilijk heeft gemaakt en
die later door Hitier werd belast
met de contröle op de Atlantic-
wall, bezat een jacht. „Weisser
Vogel" heette het scheepje, ver
moedelijk aldus gedoopt omdat
Rommel duidelijk wilde laten uit
komen dat hij het niet zwart ver
kregen had. Met dat jacht stoomde
hij langs de kust, van Den Helder
tot Biarritz. De witte vogel
spreidde zijn vleugels uit en men
was in Duitsland gerust. Geen
Engelsman zou het wagen om de
muur van beton en staal, die
tegen hem opgericht was, aan te
tasten. De Atlantic-wall was zo
mogelijk nog steviger dan „Die
Wacht am Rhein".
Maar volmaakt is mensenwerk
nooit en geen vestinggordel on
neembaar. Indien iemand dan kon
de Duitser dit weten. Had hij niet
zelf over de onoverwinnelijke Ma-
ginot-llnie gezegevierd? De witte
vogel van Rommel fladderde heen
en weer; de Duitse adelaar keek
gespannen naar het westen uit;
maar de Britse leeuw had zijn
klauwen gescherpt en het zwem
men niet verleerd.
Nu lees ik daar dat men Rom-
mels jacht
Heeft de Engelse natie het aan
Mary Churchill gegeven, als hu
welijksgeschenk? Het zou een aar
dige attentie jegens haar vader,
tevens de vader der overwinning,
zijn geweest. Maakt Eisenhower
er zijn vacantie-reisjes mee? Hij
is een te eenvoudig man om smaak
te vinden in het bezit van een
jacht Dat was meer iets voor
Duitse maarschalken.
Neen, men heeft Rommels witte
vogel 'van zijn slagpennen be
roofd, gekortwiekt, gedegradeerd.
Men heeft het fraaie jacht ver
bouwd. Tot een woonschip voor
woningnood-lijdenden? Neen. Tot
een hospitaalschip? Neen. Neen
De waarheid is bitter. Men heeft
het schip verbouwd tot een boot
voor het vangen van.... kreeft.
Dit is iets wat ik de gealliëerden
niet gemakkelijk vergeven kan
Het getuigt van zeer slechte
smaak. KREEFT.
Herman B. Baruch (rechts), de nieuw benoemde ambassadeur der Ver.
Staten in Nederland, wordt beëdigd in zün functie. V.Lm\: Stanley Wood-
ward, hoofd van de afdeling van protocol; dr. A. Loudon, Nederland's ge
zant in de Ver. Staten; Bernard Baruch, broer van Herman, voormalig ge
delegeerde van de commissie van atoom-energie der U.N.O.; Dean Acheson
•n Herman Baruch. Ass Press P.
Het onttverpaccoord van Linggadjati is gisteren te elf uur vyftien
Nederlandse tyd ondertekend.
De plechtigheid vond plaats in de Troonzaal van het paleis Ryswyk te
Batavia in tegenwoordigheid van talrijke Nederlandse, Indonesische en
buitenlandse autoriteiten en genodigden. De byeenkomst stond onder het
presidium van prof. Schermerhorn, die onmiddeüyk nadat de handtekenin
gen waren gezet een rede hield. Daarna voerden Sjahrir en de luit.-gouver-
neur-generaal, dr. Van Mook, het woord.
Na afloop van de plechtigheid begaven de autoriteiten en genodigden
zich door de tuin van het paleis Rijswijk naar het paleis aan het Konings
plein, waar de luit.-gouverneur-generaal een receptie hield.
Te Batavia waren de kantoren en scholen gesloten. In de kerken wer
den wijdingsdiensten gehouden.