Massagraf bij Arnhem ontdekt
Nederlandse volk bracht 17 a 18
millioen bijeen
Nieuwe Bonnen
Landstormer gaf piloot een hand
en stak hem daarna dood
DE NOORDHOUANDSCHE COURANT
DAGBLAD VOOR DEN HELDERKOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Stichting 1940-1945
Pensioen voor verzets
slachtoffers
Groeiende padvindster-
beweging
Hors d'Ouevre
V.J
Eén dag staking in
het Ruhrgebied
Van nabij en verre
Lieftinck zet het mes er in
Twee duizend auto's
opgeruimd
Een nieuwe waaghalzerij
'lUeedteckht
Opsporingen duren voori
Amerikaan springt uit trein
70 millioen Indonesiërs
vragen hulp
Militair vervoer
tijdens de Pasen
De noodzaak van
sparen
BUREAU:
Koningstraat T*-M
Den Helder
Telefoon 2345
Giro 449041
Dtr.: J. Bttlama
DONDERDAG 3 APRIL 194?.
Voortzetting oan de
7«e JAARGANG No. 9538.
HELDERSCHE COURANT
TARIEVEN!
Advertentie»: 14 cent per
millimeter. Familieberichten
17 cent per m.m. Kleine ad
vertentie» (Juttertje»") tot
14 woorden 75 cent. eUt woord
meer I cent
Abonnementen: per kwartaa
t 1per poet t t 56
H.eMredaeteer: M. H. E. Cyldert, Rayooredaeieoren O. A. Dekken en W. Kok.
De Stichting 19401945 kwam te Assen onder leiding van den heer
3. Smallenbroek bijeen. Het jaarverslag gaf een uitvoerig overzicht van
het ontstaan der Stichting, haar organisatie en haar werk.
In het gehele land is 17 18 millioen gulden opgebracht. De uitke
ringen aan nagelaten betrekkingen van de verzetsslachtoffers, aan inva
liden en anderen die onder artikel 2 der statuten vallen, hebben van
Augustus 1945 tot einde 1946 485.440.18 bedragen, d.w.z. bjjna 90.000
per maand. Daarnaast is zeer veel ander werk verricht, zoals onderzoek
naar en het geven van inlichtingen over de vermisten, samenwerking
met de Stichting herstellingsoorden, arbeidsbemiddeling, bemiddeling bjj
het verkrijgen van textiel, schoeisel, Inventaris en vele andere zaken
voor de gedupeerden en eveneens het werk voor rechtsherstel.
omdat de bezettende mogendheden
daarvoor nog geen toestemming kun
nen geven. Men hoopt evenwel deze
toestemming spoedig te verkrijgen.
Belanghebbenden kunnen reeds een
verzoek indienen bij het Provinciaal
Bureau onder opgave van alle bekende
gegevens.
De heer J. Smallenbroek, voorzitter
van het hoofdbestuur, hield een cau
serie over het werk der Stichting,
waarbij hij memoreerde, dat het werk
voor de verzetsslachtoffers reeds in de
bezettingstijd onder grote moeilijk
heden is begonnen. De organisatie der
Stichting is thans voltooid en demo
cratisch opgebouwd. Naast de stichting,
maar nauw daaraan verbonden, werkt
de Stichting Herstellingsoorden voor
oud-illegale werkers. Er is helaas, al
dus de heer Smallenbroek, een aantal
van onze mensen ontspoord door te
leurstelling en verbittering, doch deze
moeten wij op alle mogelijke manieren
helpen en bijstaan. Zeer dankbaar zijn
wij voor de medewerking van het
Nederlandse volk en van de regering.
Via het N.S.F. en het ministerie van
financiën wordt het grootste deel der
uitkeringen aan de Stichting terug
betaald.
Gewacht wordt op de wet, rege
ling buitengewone pgnsioenen voor
verzetsslachtoffers. Per jaar wordt
door de Stichting pl.m. 9.000.000
uitgekeerd. Geen enkel bestuurslid
ontvangt enige vergoeding voor het
vele werk, dat hij verricht.
Uit de nabesprekingen bleek, dat de
stichting met „ereschuld en dankbaar
heid" samenwerkt, doch geen fusie
wenst. Helaas kan aan de vele verzoe
ken om het stoffelijk overschot van fa
milieleden uit Duitsland naar Nederland
te vervoeren, nog niet worden voldaan,
Te Amsterdam werd voor het eerst
na de bevrijding een algemene verga
dering van het Nederlandse padvind-
stersgilde gehouden.
Uit het verslag van de secretaresse
bleek de groei van het ledenaantal nl.
van ruim 7000 in 1941 tot ruim 33000
op 1 Januari 1947.
De voorbereiding van een federatieve
aansluiting der r.k. Gidsen verkeert in
een vergevorderd stadium.
GRIEVENDE BEJEGENING
Mt)n overbuurman Zandkoek
heeft verleden week zijn 65-sten
verjaardag gevierd. Ik heb hem
toen, met zijn nog jeugdige vrouw
tussen de bloemetjes staande
d.w.z. h ij stond tussen de bloe
metje» gelukgewenst. De knaap
zag er glunder en levenslustig uit.
Vanmorgen stond hij, toen ik
voorbij kwam, op zijn tuinhek
geleund en keek somber 't leven
in. „Wat scheelt eraan, Zand
koek", vroeg ik. „Waarom zo
triest?"
Hij staarde mij zwijgend aan,
haalde 'n papier uit zijn portef.
en schoof het onder mijn bril. Het
was een mededeling, naar aan
leiding van zijn verzoek tot ver
lenging van zijn rijbewijs, waar
in, „met het oog op zijn hoge
leeftijd", overlegging van een
doktersattest werd verzocht. Men
wilde zekerheid, dat hij, als
automobilist, niet mank ging aan
enig ziels- of lichaamsgebrek.
„Och", zei ik, geruststellend,
een formalitéit, hè."
„Jawel", bromde hij. „Dat weet
ik. Maar wat heeft mijn hoge
leeftijd daarmee uit te staan?
Hebben jongelui nooit een ziels-
of lichaamsgebrek? Ik rijd nu al
een kleine twintig jaar; heb nog
nooit brokken gemaakt; toen ik
met chaufferen begon was ik te
oud om onbesuisd te zijn. Als je
de middelbare leeftijd hebt be
reikt ben je van nature bedacht
zaam en bedaard."
„En die heb je bereikt, dubbel
en dwars", zei ik.
„Ja, zeker, die hèb ik bereikt.
Maar wie veroorzaken verkeers
ongelukken? Zijn dat de bestuur
ders boven de vijftig of de bra
nieschoppers, die nog geen der
tig zijn? Als mèn eens naar. de
statistieken keek zou mèn zijn
hersens beter gebruiken.
„Iedereen moet tegenwoordig
zo n medische verklaring overleg
gen, Jong of oud", meende ik.
„Goed, maar niet iedereen
wordt daarbij uitgescholden voor
„oud", riep Zandkoek, dViftig als
een achttienjarige blaag. „Trek
het je niet aan, „kalmeerde ik
hem. „Wat zegt je dokter?"
„Ik hèb geen dokter", zei Zand
koek. „Het gekke is, dat ik nu,
voor 't eerst van mijn leven, op
doktersbezoek moet gaan", liet hij
er angstig op volgen, „je weet
nooit wat zo'n vent bij je ont-
dekt." KREEFT.
Vertegenwoordiger» van alle
mijnwerkers in het Ruhrgebied
hebben vandaag besloten een alge
mene staking van een dag uit te
roepen als protest tegen het voed
seltekort- Men verwacht, dat
250.000 mijnwerkers hieraan ge
hoor zullen geven, hetwelk 'n ver
lies van meer dan 200.000 ton
steenkool zou betekenen. Het be
sluit tot staking werd met 'n over
weldigende meerderheid genomen
ondanks het tegenovergestelde ad
vies van Dr. August Schmidt, voorz.
van de bond van mijnwerkers in
het Ruhrgebied.
Op de Oostenrijkse olievelden bij
Zistersdorf is door te hoge druk
600.000 kubieke meter aardgas door de
veiligheidskleppen ontsnapt. De waarde
van 't verloren gas wordt op 40.000.000
gulden geraamd. Te Tunis werd
de verkoop van een haai op de markt
verboden, nadat men in de maag van
het dier mensenvlees had gevonden.
Bijna geheel Griekenland en
vooral het Noorden wordt thans be
dreigd met grote zwermen sprinkha
nen. Gisteren is reeds een gebied van
375.000 acres in Oost-Syrië door een
sprinkhanenplaag geteisterd. In
een werkkamp te Toussaint in Zuid-
West Frankrijk Tienamese arbeiders
en Frans-gezinde Indo-Chinese arbei
ders slaagt geraakt, waarbij 2 doden
vielen en enkelen gewond raakten.
Ongeveer 300 400 meisjes en
jongens hebben een demonstratie ge
houden voor de Spanase ambassade te
Londen uit protest tegen doodvonnis
sen, die in Spanje zouden zijn uitge
sproken over personen onder de leef
tijd van 18 jaar Technici van de
Shell hebben vastgesteld dat 7.000 ton
olie bij de brand te Haiïfa verloren is
gegaan. Te Naharia, ten Noorden
van Haiïfa, is een Brits soldaat, toen
hij op wacht stond, door twee mannen
doodgeschoten. De mannen verdwenen
met een voorraad wapenen. Op
een terrein van de gemeentelijke
drinkwaterleiding te Rotterdam is een
vat met kokend teerproduct uit elkaar
gesprongen, waarbij twee arbeiders
zeer ernstig werden gewond.
H. K. H. Prinses Juliana wordt bi)
teauneuf door Prins Bernhard begroet
haar aankomst op het vliegveld Cha-
Rechts prinses Margriet.
Minister Lieftinck heeft, naar „De
Tijd" ter ore komt, voor de komende
begroting drastische bezuiniging ge
ëist. Nu het voorbereidend werk
voor de samenstelling der begroting
gaat beginnen, heeft hij van alie de
partementen verlangd, dat zij bezui
nigingen zullen doorvoeren tot een
enorm totaal bedrag; men mag er op
rekenen, dat de minister een bezuini
ging zal eisen, welke een kwart tot
een derde der Rijksbegroting omvat.
Het ministerie van Verkeer en Wa
terstaat deelt ons het volgende mede;
In de pers verschijnen regelmatig
artikelen over het onevenredig grote
aantal auto's, dat bij de civiele Rijks
diensten in gebruik zou zijn, terwijl
hier en daar de neiging zou bestaan
dit aantal nog uit te breiden.
In verband hiermede vestigt ge
noemd ministerie er de aandacht op,
dat door de Rijkshoofdinspectie van
het Verkeer voor Overheidsdiensten
het aantal personenauto's, in gebruik
bij de civiele rijksoverheid, dat op 1
Januari 1946 ongeveer 7700 bedroeg, is
teruggebracht tot ongeveer 4600 per 1
Januari 1947. Door concentratie van
materiëel en door het doen gebruik
maken van de openbare middelen van
vervoer zal worden getracht dit aan
tal nog verder te verminderen.
Jean Lussier, Fransman van ge
boorte, heeft te Ottawa medegedeeld,
dat hji bezig is met een plan om de
watervallen der Niagara over te ste
ken. Dit zou in een rubbemai ge
schieden en hij zou zich eventueel uit
een vliegtuig in de rivier laten
gooien, daar functionarissen hebben
medegedeeld, dat zjj hem niet van de
oever willen laten afsteken.
VRIJ KOUD.
Weersverwachting, geldig tot he
denavond:
Zwaar bewolkt met enkele op
klaringen, in de nacht en vroege
ochtend hier en daar nevel of mist.
Nog enkele verspreide buitjes,
voornamelijk in de namiddag in
het Zuidoosten van het land. Vrij
koud, zwakke tot matige wind
hoofdzakelijk tussen Noord en
Oost.
voor het tijdvak van 6 tot en met 19
April 1947.
Elk der volgende bonnen geeft recht
op het kopen van de navermtlde arti
kelen:
Bonkaarten KA, KB, KC 703 (strook
no. 4).
67—6 algemeen 750 gram suiker, boter
hamstrooisel enz., of
1500 gram jam, stroop
enz., of 750 gram cho
colade of suikerwerk.
677 algemeen 1 ei.
678 algemeen 2 liter petroleum.
67-E, 67-L res. 100 gram gedroogde
zuidvruchten.
Bonkaarten KD,
68—3, 68—4 en
685 algemeen
686 algemeen
687 algemeen
68T reserve
KE 703 (strook no. 4)
250 gram suiker, bo
terhamstrooisel enz. of
500 gram jam, stroop
enz. of 250 gram
chocolade of suikerw.
1 ei.
2 liter petroleum.
100 gram gedroogde
zuidvruchten.
Bonkaarten MA, MD 704 (bjjz. arbeid,
a.s. moeders), (strook no. 4):
674 suiker 250 gram suiker, boter
hamstrooisel, enz., of 500
gram jam, stroop enz., of
250 gram chocolade of sui
kerwerk.
Tabakskaarten enz. QA, QB, QC 704:
671 tabak: 3 rantsoenen tabaksart.
67—2, 67—3 tabak 2 rantsoenen tabaks
artikelen.
671 versnaperingen 200 gram choco
lade en/of suikerwerk of 200 gram
suiker, boterhamstrooisel, enz., of 400
gram jam, stroop enz.
6ri3 versnaperingen 100 gram choco
lade en/of suikerwerk of 100 gram
suiker, boterhamstrooisel, enz., of 200
gram jam, stroop enz.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Donderdag 3 April worden gebruikt
De eieren op de bonnen 677 en
686 zullen in de loop van het tijdvak
van 3 tot en met 19 April worden af
geleverd. Men kan niet rekenen op af
levering gedurende de eerste dagen
van de geldigheidsduur.
De bonnen 678 en 687 algemeen
voor 2 liter petroleum zijn geldig tot
en met 17 Mei a.s.
In Velp bij Arnhem is in October,
November en December 1944 een aan
tal gevangenen van de S. D. gefusil
leerd; tenminste dertien. Tot voor en
kele dagen heeft men de graven niet
kunnen vinden.
De S. D.-er Huhn heeft nu bijna twee
jaren lang volgehouden, dat hij niets
wist van deze gruweldaden. Thans
heeft hij echter, naar Het Vrije Volk
meldt, medegedeeld, dat hij geweigerd
had deze mensen te fusilleren en dat
de Wehrmacht de opdracht toen heeft
volvoerd.
Meegenomen naar de plaats waar de
slachtoffers vermoedelijk zijn afge
maakt, heeft Huhn na een geweldige
innerlijke strijd toegegeven, dat hij de
plaats der graven kende. Toen men op
de aangeduide plek begon te graven,
stootte men inderdaad op de overblijf
selen der slachtoffers.
Dinsdagmiddag is de Bergings- en
laentificatiedienst uit Amersfoort be
gonnen met het blootleggen van het
eerste massagraf in de bossen om Velp.
Zes lijken zijn gevonden en twee daar
van zijn geborgen. De identificatie is
nog niet begonnen. De dienst gaat zeer
langzaam en zorgvuldig te werk.
Men vermoedt dat dit het graf is
van acht jonge mensen, die op last
van Rauter, als représaille voor het
schieten op posten der Fallschirmjager
in December 1944 te Velp zijn gefusil
leerd. Allen mannen, door de Duitsers
gevangen genomen, bij hun pogingen
om naar de Engelsen over te steken.
Drie S. D.-lieden die bij de executies
in Velp betrokken zijn geweest, zijn bij
de opgravingen aanwezig om aanwij
zingen te geven, die moeten leiden tot
de opsporing van nieuwe graven,
waarvan de aanwezigheid in dezelfde
bossen vaststaat
De 35-jarige importeur Joseph Stern
uit New York, die voor een zakenreis
in Nederland vertoeft, was op
het station D. P. te Rotterdam
op een rijdende trein gespron
gen, welke in de richting Dord
recht ging. Tijdens de sprong verloor
hij echter zijn valies, dat op het per
ron terecht kwam. Dit voorval noopte
hem ter hoogte van de Molenwaterweg
uit de trein te springen. Deze had op
dat moment reeds een - aanzienlijke
vaart. De man waagde het er echter
op, doch kwam met zo'n kracht met 't
hoofd tegen een seinpaal, dat b'i bewus
teloos neerviel. Per auto van de GGD
werd S. naar het ziekenhuis Bergweg
vervoerd, waar hij gisteravond nog
Biet bij bewustzijn was gekomen.
De vraag of de ter dood veroor
deelde Landstormer G. J. Trechsel
uit Emmer-Erfscheidenveen geheel
toerekeningsvatbaar geacht kon
worden, werd door mr. S. P. Haver-
i
kamp uit Groningen voor de Bij
zondere Raad van Cassatie opge
worpen. Verdachte T., die in Duit
se krijgsdienst bij de Landstorm-
Nederland diende, zag op 7 Juli '44
een geallieerden parachutist. Deze
wilde zich overgeven. Hjj stak zijn
handen in de lucht. T. gaf hem
eerst een hand en stak hem daarna
zjjn bajonet in de borst. Uit getui
genverklaringen kwam vast te
staan, dat de krijgsgevangene geen
verdachte beweging maakte.
De president van de Bijzondere
Raad van Cassatie vroeg den verd.,
waarom deze in beroep was gegaan.
„Vindt U de doodstraf niet recht
vaardig voor een dergelijke straf?"
vroeg hij. „Dit is wel ongeveer het
gemeenste, dat ik hier ooit gezien
heb."
Verdachte had hiertegen niet veel
in te brengen. Hij beweerde, dat de
parachutist wel een verdachte bewe
ging had gemaakt. De president
bracht hem onder 't oog, dat er een
Duitse legerorder over 't doden van
geallieerde parachutisten bestond, dat
verdachte zijn daad bij zijn superieu
ren als een heldendaad heeft voorge
steld en daarom bevorderd werd. Bo
vendien schreef hij aan zijn vrouw en
zijn broer brieven, waarin hij zich op
de daad beroemde.
De verdediger bracht naar voren,
dat deze afschuwelijke daad gevolg
zou kunnen zijn van verminderde toe
rekeningsvatbaarheid. Hij verzocht
om een psychiatrisch rapport.
„Dat kan ik mij niet herin
neren".
De procureur-fiscaal, prof. Lange-
meijer, sprak zjjn afschuw over het
De Indonesische afdeling van het
Nederlandse Rode Kruis heeft zich uit
naam van 70 mill. Indonesiërs om hulp
tot de Verenigde Naties en de UNRRA
(in liquidatie) gewend, zo werd Don
derdag bericht.
De voorzitter van de afdeling zeide,
dat de voorraad van 2031 ton schoeisel
er. kleding, die tot nu toe van de
UNRRA ontvangen is, nu bijna is uit
geput.
gebeurde uit. Hg stelde den verdach
te verschillende vragen waarop deze
onder het motto „dat weet ik mij niet
te herinneren" meestal het antwoord
schuldig bleef. Wel wist hij zich te
herinneren, dat hy zijn broer, zonder
aanleiding, eens met een mes gesto
ken had. Wanneer wist hij niet meer.
Hoewel prof. Langemeijer de in
druk had, dat verdachte simuleerde,
nadat deze het betoog van zjjn ver
dediger had opgevangen („als u zo
gek was, als u nu doet, dan zou u
zelfs niet b(j de Landwacht terecht
zjjn gekomen," aldus de procureur
fiscaal), achtte hjj het toch raadzaam
een psychiatrisch rapport over dezen
ter dood veroordeelde in te winnen.
Uitspraak 30 April.
Militairen, die niet voor Rijksreke
ning worden vervoerd, kunnen zoals
bekend, tegen de halve enkele
reisprjjs over de ljjnen der Nederl.
Spoorwegen reizen. Inplaats van een
retourbiljet wordt hun een enkele
reis plaatsbewijs verstrekt, dat gel
dig is voor de heen- en de terugreis.
Deze plaatsbewijzen zjjn geldig van
Zaterdag tot en met Dinsdag, doch in
verband met het Paasverlof is be
paald, dat deze retours voor militai
ren geldig zullen zjjn van Donderdag
3 April tot en met Woensdag 9 April.
Wat doet een man, die door nood
lottige omstandigheden diep in de
schuld is geraakt? Hij werpt zich op
zjjn werk, met meer jjver dan ooit en
hjj gaat uiterst spaarzaam met zjjn
inkomen om. Hjj voert dus zjjn ar
beidsproductiviteit op en reserveert
van zjjn loon, salaris of winst ze veel
als enigszins mogeljjk is, ten einde
zjjn schuld af te doen.
Wat voor den enkeling geldt moet
ook gelden voor een volk als geheel.
Voor het Nederlandse volk, dat door
de economische gevolgen van ver
woestende oorlog en bezetting diep in
de schuld is geraakt, zijn verhoging
der arbeidsproductiviteit en spaar
zaamheid dringende eisen, waaraan
het zich niet onttrekken kan, wil het
niet, als natie, te gronde gaan.
De Nederlander is, in het algemeen
gesproken, van nature arbeidzaam en
spaarzin is hem verre van vreemd.
Hjj leeft niet lichtzinnig bjj het
ogenblik; hij denkt, voor zich en zjjn
gezin, aan de dag van morgen en
treft, indien het hem maar enigszins
mogeljjk is, voorzorgen opdat dit ge
zin niet tot armoede vervallen zal. Er
zijn natuurlijk uitzonderingen, maar
daardoor mogen wij ons niet laten
verblinden. Spaarzin zit ons volk als
het ware in het bloed. Het heeft
daarvan bljjk gegeven, eeuwen lang.
De vraag dringt zich evenwel op:
is sparen thans mogeljjk? Is sparen
uitvoerbaar, gezien de duurte op
ieder gebied en \ie noodzaak om het
loon-plafond te handhaven ten einde
het gevaar voor inflatie af te wen
den? Is sparen mogeljjk bjj de ach
terstand waarin men allengs is ge
raakt dit vooral is iets, dat men in
overweging dient te nemen op 't
gebied der dagelijkse gebruiksartike
len en der werktuigen?
Gedurende vele jaren heeft de Hol
lander moeten teren op zjjn bezit; is
het hem niet mogelijk geweest iets
van zjjn voorraad te vernieuwen of
aan te vullen; de stand van zijn huis
raad, zjjn kleding, zijn werktuigen te
handhaven op behoorlijk, ja, dragelijk
peil. Iedere huisvrouw weet hiervan
mee te praten, iedere arbeider ook.
Of het nu de pannen in de keuken
zjjn, of de schrijfmachine op het kan
toor, of de ploeg in het veld, de in
strumenten en boeken van den weten-
schaps-man of de klompen en de spa
de van den dagloner om van de
achterstand op textielgebied maar
niet eens te spreken de werktui
gen, welke nodig blijven wil het werk
doeltreffend zjjn, wil de arbeid in
derdaad productief zijn, zodat men
terecht van arbeidsproductiviteit
spreken mag, moeten worden ver
nieuwd en aangevuld. Men kan van
niemand verwachten, dat hij een deel
van zjjn inkomen voor later terzijde
legt als het heden die vernieuwing
van hem vergt, als hjj en wij spre
ken nu niet eens van geleden schade
door bominslag of plundering geen
bord meer heeft om van te eten, geen
jas om zich te beschutten tegen de
winterkou, geen laken of deken op
zijn bed. Niet alleen slijtage is op
velerlei gebied vernietigend geweest,
velen hebben ook het hoognodige uit
hun huishoudelijk bezit in de honger
winter tegen tarwe en peulvruchten
geruild.
De regering heeft thans het initia
tief genomen tot een spaar-campagne
Van de noodzaak tot sparen is ieder
ernstig landgenoot ongetwijfeld over
tuigd; van de wenselijkheid even
eens, niet slechts ten behoeve van de
gemeenschap, doch ook reeds ten be
hoeve van 't eigen gezin of het eigen
ik. Maar naast de factor van de
noodzaak is er nog die van mogelijk
heid. En voor zeer velen is sparen op
dit ogenblik inderdaad volstrekt on
mogelijk. De regering zal, bjj het op
leggen van een regeling, rekening die
nen te houden met die feitelijke, die
zeer wezenlijke onmogelijkheid.
U.
In de vruchtenkassen te Beesd in de Betuwe staan de pruimen- en perziken-
bomen in volle bloei.
