TWEESPALT
VRIEND en VIJAND
LENTE
hoogspanning
KARS0TE RUB
om een
koning
Damrubriek
STROOP....
Waarom keerde
Leopold na de bevrijding
niet naar Brussel terug
onder één dak
Veertig zweefvliegers in een
klooster
HET REGENDE....-
rantsoenbonnen
18
¥M
m
om hp
m JB M
Wfc W"'
m
m 'Wt
Aflossing troepen in Indonesië
in Burgers dierenpark
Franse bevelhebbers
verongelukt
De aankomst van de „Oranje"
Wij luisteren morgen
naar
Feuilleton
5 maanden
(Van den U.P.-correspondent
Henry Tosti Ruasell).
D* vraag of Koning Leopold ooit
zal terugkeren naar zijn geboorte
land en x(fn plaats op de troon zal
hernemen, houdt de Belgen van
allerlei politieke richting einde de
bevrijding bezig en heeft het volk,
ondanks alle tegenspraak, volgens
onpartijdige waarnemers, in twee
kampen verdeeld. Op het ogenblk
kan men gerust zeggen, dat een
deel van het Belgische volk heftig
gekant is tegen een terugkeer van
den Koning, terwijl het andere deel
er even heftig vóór is.
Een van ds voornaamste obstakels
op de weg naar een oplossing is, dat
langzamerhand de Koningskwestie
een politiek vraagstuk is geworden,
hoewel het, volgens Leopold's aan
hanger», een zuivere constitutionele
kwestie en niet méér ia. De Christe-
lijk-Sociale Partij (de politieke orga
nisatie der Katholieken) heeft van
meet af aan volgehouden, dat de
Koning regeert bfl gratie van de
grondwet en dat ledeiy poging om
ztfn terugkeer naar België tegen te
houden ongrondwettig is. De opposi
tie tegen het herstel van Leopold
komt in hoofdzaak uit het linkse
kamp en is gebaseerd op de redene
ring, dat hij een foutieve keuze heeft
gedaan, toen h(j als opperbevelhebber
van z?jn legers zich aan de Duitsers
overgaf in plaats van ztin regering
naar Engeland te volgen. Ofschoon
ook vele tegenstanders van zijn terug
keer iedere beschuldiging van ver
raad onjuist achten, beweren zij toch,
dat Leopold tenminste een verkeerde
beslissing heeft genomen.
Van katholieke zjjde wordt daar
op geantwoord, dat dit alles slechts
een voorwendsel is om den Koning
te beletten zijn constitutionele rech
ten te hernemen en dat deze actie
een poging moet camoufleren om
de monarchie geheel af te schaffen,
hetgeen echter weer door de linker
ende wordt ontkend.
Enige tyd geleden vroeg uw cor
respondent den socialistischen ex-pre
mier Kamiel Huysmans op den man
af, wat hiervan waar was. Zijn ant
woord ging in de richting van de ka
tholieke beweringen, daar hij in voor
zichtige bewoordingen liet blijken, dat
Prins Boudewjjn, opgevoed in het
buitenland, evenmin als zijn vader
aanvaard zou kunnen worden als
België's koning. Aan de andere kant
echter wees zijn verklaring, dat de
In de Drunense duinen (N.B.) kwam
ia de herfst van 1944 een geallieerd
zweefvliegtuig terecht en terwijl de
Duitsers overal de grootste activiteit
aan de dag legden, moesten veertig
geallieerde soldaten, die uit het vlieg
tuig stapten, voor de Duitsers worden
verborgen gehouden. Na enige moeite
gelukte dit De Duitsers vonden wel
spoedig het zweefvliegtuig, maar nooit
hebben zij de inzittenden kunnen op
sporen.. terwijl ze onder één en het
zelfde dak met hen huisden.
Het St. Norbertusklooster te Elshout
verleende ogenblikkelijk huisvesting
aan ds vesrtig zweefvliegers, die zorg
vuldig en heimelijk verstopt moesten
worden, want in hetzelfde klooster
waren ds Duitsers heer en meester.
Broeder-overste heeft voor beide par
tijen d# grootste zorg gekoesterd, in
zoverre dat hij z'n best deed beide
grospen van elkaar verwijderd te hou
den, waarin hij wonderwel geslaagd is.
Broeder-kok heeft steeds de maaltijden
verzorgd. Ruim vier weken verbleven
de geallieerden in het St. Norbertus-
gesticht. Hoe gevaarlijk die toestand
eigenlijk wel was, begrijpt men enigs
zins ais men weet, dat in de eetzaal
der broeders de Duitsers woonden,, ter
wijl vlak boven hun hoofd op de eerste
verdieping 40 Amerikanen moesten
eten, slapen en werken. Broeder-kok
is zelfs zo brutaal geweest Duits
proviand voor de Amerikanen te ge
bruiken en de Duitsers zij het on
wetend werkzaamheden te laten
verrichten voor de geallieerden.
Dezer dagen hebben broeder-overste
en broeder-kok te Elshout van gene
raal Eisenhower een prachtig uitge
werkte oorkonde ontvangen namens
president Truman en het Amerikaanse
volk, als grote dank voor bewezen
diensten.
socialisten 's Konings broer, den Re
gent Karei, zouden preferen als Bel
gisch staatshoofd, er op, dar. de socia
listen niet geheel en al de monarchie
wilden afschaffen. a
Hoe de gewone man de zaak
ziet.
De gewone man in België ziet de
zaken van deze Koningskwestie ge
woonlijk door de bril, die «jn politie
ke partijleiders hem voorhouden. Ge
oefende waarnemers echter zjjn van
oordeel, dat de sterke persoonlijke
gehechtheid aan Koning Leopold door
de tijd zwakker geworden is. Zelfs
veel van zjjn verknochts te aanhan
gers geloven, dat het beter ware ge
weest, als hun Koning onmiddellijk
na de bevrijding zou zijn terugge
keerd, ongeacht enig tegengesteld
advies. En vele koningsgezinde Bel
gen begrijpen nog altijd niet waarom
hij dat niet gedaan heeft.
Thans waarschijnlijk te Iaat.
Natuurlijk, er was na de bevrijding
veel wantrouwen tegen den Koning,
vooral onder de voormalige verzets
beweging, maar toch geloven velen,
dat, als de Koning toen was terug
gekeerd, de meerderheid van het volk
hem zou hebben toegejuicht en geac
cepteerd. Thans echter heerst er aan
zienlijke twijfel of Leopold bij een
eventuële terugkeer niet inderdaad de
oorzaak zou worden van ernstige
moeilijkheden, vooral indien - zoals
in socialistische kringen nog altijd
wordt voorspeld een algemene
staking zou worden geproclameerd
uit protest tegen zulk een terugkeer.
Het ziet er naar uit, alsof het
brandende Koningsvraagstuk voor
België nog lang niet opgelost is.
Het heeft ergens In Nederland al
eens as van de Vesuvius geregend
en nog kortelings zand alt de Sahara,
maar de jongste primeur op dit ge
bied is voor Rotterdam bewaard ge
bleven en het was niet eens een
Aprilmop, al is het geval op zich
zelf wel grappig. Dinsdagmorgen om
acht nur kwam als een lichte dwar
reling van confetti over de hoofden
van haastige passanten, die op de
hoek van de Spoorsingel en de Wa-
lenburgerweg liepen, een regen neer
van rantsoenbonnen, voornamelijk in
coupures van tien, splinternieuw.
Neem het de mensen kwalijk, dat ze
er hun trein voor lieten lopen of hun
patroon lieten wachten, ieder ging aan
het grabbelen en een vijftigtal jongens
van een ambachtsschool in de buurt
kroop en rolde over de straatstenen.
Nog uren later liepen nakomers uren
rond, om te zien of ze tussen de klin-
kervoegen en tegen de trottoirband
nog een enkel exemplaar konden ont
dekken.
De politie was intussen van het
vreemdsoortige voorval op de hoogte
gebracht en ze stuurde er enige man
netjes op uit om te redden wat te red
den viel. Bij scholieren en burgers
werden 44 rantsoenbonnen melk, 45
rantsoenen margarine en 107 rantsoe
nen vlees in beslag genomen. De bon
nen waren inmiddels reeds van de ene
in de andere hand overgegaan, want in
velen was opeens de koopmansgeest
der vaderen ontwaakt en er was een
levendig handeltje ontstaan.
Waar de bonnenregen vandaan is ge
komen? De Bilt zal in dit geval geen
opheldering kunnen geven. De politie
tast in het duister en de chef van de
afdeling recherche van het bureau
Bergsingel te Rotterdam verzoekt hun,
die menen hem te kunnen inlichten,
dit niet achterwege te laten.
DE ZIGEUNERS IN DUITSLAND.
In het Duitsland van Hitier heerste geen vrijheid. Lieden, die langs velden
en wegen zwierven waren er dan ook ongewenst. Thans ziet men de Zigeu
ners, met hun wagens, hun violen en kinderen zonder tal, weer langs de
Duitse wegen trekken, arm, hongerig, maarvrij!
Oplossing probleem 16.
Stand Zw. 10 sch. op: T, 8, 9, 10, 14,
22. 26, 28, 32, 30.
Wit 11 sch. op: 19, 23. 24, 31. 34, 35,
37, 39, 41, 43, 44.
Oplossing 1. 44—40 (38x49), 3. 39—33
(28x30), 3. 37x17 (26x46), 4. 17—12 X7x
20), 5. 35x2 (49x13), 6. 2x5!!
En nu even het volgende eindstsndje:
Zwart twee schijven op 16 en 38. Wit
twee dammen op 3 en 45 en een schijf
op 35.
Wit wint hier door 45—29 iwart
dwingend tot 38—43 en dan 1933. Wat
moet zw. nu doen? Op 43—49 volgt
3344. Op 16—21 volgt 3x26 en zw. kan
noch op 46 noch op 49 dam halen. En
op 43—48 volgt 15—30 en 33—20.
De legervoorliehtingsdienst méldt, dat
behoudens onvoorziene omstandighe
den medio 1947 een begin zal worden
gemaakt met de aflossing van het
K.N.I.L. en san het einde van dit jaar
met de aflossing van de oorlogsvrij
willigers bij de Koninklijke landmacht
en de mariniersbrigade.
Ter oplossing voor deze week:
(zie diagram)
PROBLEEM 27
▼an D. Donwes te Zetten (O.)
Zw. 10 ach. op: 8, t, 18, 18. 16
19, 20. 22, 24. 25.
Wit 10 sch. op: 14. 15, 31. 31.
32. 34. 35. 38, 41, 45.
Wit speelt en wint
Alle deviezen-belemmeringen ten
spijt, waardoor de import van nieuwe
dieren practisch tot de onmogelijk
heden behoort, nemen de dierencoliec-
ties in Burgers' Dierenpark van dag tot
dag toe. Werd het park reeds kortge
leden met een drietal zeeleeuwen uit
Californië en diverse zeldzame een
den, ganzen en zwanen verrijkt, ook
de geboorte-aanwas draagt er toe bij om
het park weer meer en meer te bevol
ken. Werden er in Februari reeds jonge
bruine beertjes geboren en zag ook een
jonge hyena-hond (uiterst zeldzaam)
het levenslicht, bij de leeuwen wier
aantal tengevolge van hst oorlogsge
weld tot een twintig stuks (nog altijd
eeA respectabel getal!) werd geredu-
ceerd zijn reeds twee nesten jonge
leeuwtjes te vermelden. De leeuwen
welpen en de jonge Bengaalse konings
tijger van het vorige jaar zijn intussen
tot hele „kerels" opgegroeid. Maar ook
bij de buffels, grauwe yaks, thars en
Abessinische moeflons worden babies
verwacht, terwijl de gieren zich even
min onbetuigd laten en druk aan het
broeden zijn om het éne ei, dat jaar
lijks slechts door mama-gier wordt ge
legd, tot leven te brengen. Alleen de
ruim vijf meter hoge giraffe (het enige
exemplaar hier te lande) zou zich een
zaam kunnen voelen en hunkert reeds
naar het warme lente-zonnetje. Zo ma
nifesteert zich de intrede der lente op
velerlei gebied, maar vooral in Burgers'
Dierenpark aan de Schelmse weg te
Arnhem.
Kolonel Debes, waarnemend bevel
hebber der Franse strijdkrachten 1n
Noord-Indo-China, en kolonel Gufflet,
stafchef der Franse strijdkrachten in
het Verre Oosten, zijn tengevolge van
het neerstorten van hun vliegtuig in
Kebao in Noordoost-Indo-China ge
dood.
Het stoffelijk overschot van de beide
officieren en van den piloot werd Dins
dag gevonden. De officieren waren op
een inspectietocht boven de gevechts-
zöne, toen het toestel In slecht weer
neerstortte.
|lttstrij<H haicnekkige kou j
van iWM Iwntart Uqelijk
VerMfgfca*- bij Xpolt., cr Dr.tl.tii
Alleoir-rkod» Voor N«derlsüt>ü f9
Het m.s. „Oranje" van de Mij. „Ne
derland" wordt Zaterdagochtend a.s.
circa 6 uur voor de sluizen vsn IJmui-
den verwacht en zal te 9 k 10 uur aan
de steiger van de maatachappi) tn de
Amsterdamse haven aanleggen.
WERKLOOSHEID IN BELGIë
DAALT SNEL.
Voor de week van 18 tot 23 Maart
1947 was het daggemiddelde van de
gecontroleerde werklozen 77.154 tegen
117.864 voor de vorige week, wat een
vermindering van 40.710 werklozen of
34,5 betekent.
Deze werkloosheidivermindering is
toe, te schrijven aan de aanzienlijke
verbetering in de weersgesteldheid.
DEMONSTRATIE MET SNELSTE
VLIEGTUIG TER WERELD.
Op 15 April a.s. om 10.30 uur des
morgens aal op hst vliegveld Valken
burg een demonstratie worden gege
ven met het nieuwe Gloster Meteor-
vüegtuig. Dit nieuwe type geldt op het
ogenblik sis het snelste ter wereld.
RECTIFICATIE BRIDGE-KUBRIEK.
In het kaartdiagram zijn de spellen
in Noord, West en Zuid goed. Bij Oost
leze men voor R 10-9-3 en voor KI. b-
10-8.
In het grote R-K. weekblad „De
Linie" kan men lezen van een
Augustijnerpater (L. Verhagen te
Eindhoven), die zijn 10-minuten-
preekjes houdt. Hij vertelde in
één er van, dat de groot-indus
triëlen weigeren politieke delin
quenten in hun bedrijf aan te
stellen, zodat die mensen arm
worden, zo arm dat ze 's morgens,
middags en avonds niet anders
dan brood met stroop kunnen
eten. In een geval als door dezen
pater bedoeld eigen ervaring
leerde het hem was de man ge
pakt omdat hij aan de Duitsers
verdiend had.
Welaan, zei hij, indien alle
Eindhovenaar*. die aan den Duit
ser verdiend hebben, brood met
stroop zouden moeten eten, dan
zou Eindhoven vele vaten stroop
te kort komen.
De stampvolle kerk reageerde
door een instemmende hilariteit
Hilversum I (301 m) geeft nieuws
om 1u.8u.lu.0u, en Hu. VARA:
8.18 u Operaprogramma 8.50 u Voor
de hulsvrouw VPRO: 10 u Morgen
wijding VARA: 10.20 De Regen
boog 11.13 Voor de vrouw 11.45
Fam.ber. AVRO: 12.30 Sportagenda
12.36 Pierre PaUa 2.30 Passie
fragmenten 3.15 Het Avondmaal
VARA: 4 u Werken van Richard Wag-
ner 4.30 Tussen 12 en 16 5.30 Mu
zikaal babbeltje 6.20 Russische ar-
tlsten VPRO: 7.30 Avondmaalsdienst
VARA: 9 u Men vraagt.9.30 u
Buitenl. Weekoverzicht 10.16 Franz
Schubertprogr. VPRO: 10.40 Avond
wijding —VARA: 11.15 Symph. Vrij
dagavondconcert.
Hilversum II (415 m) geeft nieuws
om 7 u, 8 u, 1 u, 7 u, 8 u en 11 u
KRO: 8.25 Plechtigheden v. d. Goede
Vrijdag 9.50 u. Cello suite 10.10 u
Uit het boek der boeken 11 u De
Zonnebloem 1LJ5 Als de ziele luis
tert 1.15 uur Kareol-septet 1.30
Van man tot man 2 u „Stabat Mater"
3 u Kruisweg 4.30 Na School
tijd 5.45 Wat het buitenland leest
6.25 Passie-poezie 7.50 Kadi. thuis
front 8.30 u Donkere metten 9.30
u Werken v. Josquin de Prés 10 u.
Christus Patiens 11.15 u Katholiek
nieuws 11.20 Concert.
ZATERDAG APRIL.
HILVERSUM L 801 m. VARA: Nieuws
berichten: 7, 8, 18, 20 en 23 uur. 7,15
Gymnastiek. 7,30 en 8,15 Gr.pl. 10,
VPRO-morgenwijding. 11 uur Voor de
continubedrijven. 11,20 Jan Corduwe-
ner. 11,45 Familieberichten. 12,35 Joh.
Jong, orgel. 13,15 Voor de strijdkrach
ten. 13,45 Millersextet. 14,30 Radio-
Philharm. orkest 15,30 Van boek tot
boek. 15,45 De Ramblers. 17 Stafmu-
ziek van de Amst. politie. 17,30 Om en
nabij de twintig. 18,30 Voor de strijd
krachten. 19,30 Voor de rijpere jeugd
(VPRO). 20,15 Metropole-orkest. 9.
Socialistisch commentaar. 21,15 „Brie
ven aan iedereen". 21.40 Dodenhuis,
hoorspel. 23.10 Gevar. programma met
Attentia en Johan Jong. 23,30 „Nacht-
voorstelling", filmmuziek.
HILVERSUM IL 415 m. KRO: Nieuws
berichten 7, 8, 13, 19 en 23 uur. 7,15
Gymnastiek. 7,30 LJturgische kalender.
8,25 Plechtige hoogmis in het Av^.
klooster. 0,50 Kamermuziek van Cesar
Franck. 11,— De Zonnebloem- 11,45
Haydn-progr. 12,15 Heinrich Schluss-
nuss zingt. 12,30 en 13,13 Dansmuziek.
14.Ambrose en zijn band. 14,15 En
gelse les voor gevorderden. 15,10 Jonge
kunstenaars. 18,— Gr.pL 17 Jeugd
programma. 18 Piano-duo. 18,30 Buf-
falo BUI. 19,15 VaudeviUe-orkest. 20,05
De gewone man.... 20.12 Reportage
voetbalwedstrijd. 20,30 Orkest zonder
naam. 21,De klok heit negen. 22.
Muzikale tombola. 22,45 Liturgische
kalender. 23,20 Avondconcert.
door Tjeerd Adema
31.
In de uren dat hij, zonder de slaap te
kunnen vatten, rusteloos in zijn bed
had gelegen, was hij tot de conclusie
gekomen, dat hij een betrekking moest
zoeken bij een grote onderneming,
waar het bedrijf vele facetten toonde
en hij desnoods van de ene bezigheid
naar de andere zou kunnen overgaan
zonder dat de band tussen directie
en employé daarbij zou worden ver
broken. Hij had zich voorgenomen, de
volgende ochtend een uurtje vrijaf te
vragen en, zo mogelijk, te trachten
op de kantoorafdeling van een waren
huis te worden geplaatst, maar hij had
wel begrepen, dat hij in zijn schun
nige kleding geen schijntje van een
kans had.
Er bleef hem niets anders over dan
de woede van baas Govers te trotse
ren door hem nogmaals zijn costuum
te vragen en het onverwachte aanbod
van den baas had hem een ogenblik
in grote verlegenheid gebracht
Zijn gedachten waren te veel met
zijn toekomstplannen bezig, dan dat
hij tijd en gelegenheid had, zich in de
onbegrijpelijke toespelingen te verdie
pen, maar toen hij de volgende mor
gen in het pak van de baas in de ge
lagkamer verscheen en deze hem een
vuurrode roos in het knoopsgat stak,
terwijl juffrouw Marie hem overvloe
dig met Eau de Cologne bespoot,
moest hij wel begrijpen, dat ze hem
volkomen in het teken van de roman
tiek zagen, terwijl hij tegelijkertijd
zijn kans om als kantoorbediende te
worden aangenomen hopeloos verke
ken achtte.
Hij stonk zoals de baas het noem
de een uur in de wind en toen hij
zich in de spiegel bekeek, kreeg hij
de indruk, dat hij was voortgekomen
uit de kruising van een kappersbe
diende en een bloemenmeisje. Hi.i was
woedend bij de gedachte, dat zijn lucht
kastelen in één minuut volkomen In
elkaar waren gestort, maar er bleef
geen andere keuze dan de deur uit te
gaan en het maar te proberen.
„Je haast je maar niks", zei de baas,
die een sentimentele bui had en juf
frouw Marie had, onder het wegpin
ken van een traan, iets van ,,'n arm
schaap" gestameld, waarmee ze blijk
baar niet zozeer Hans als wel het door
de familietrots harer ouders in het
nauw gedreven baronesje bedoelde.
Hans van Linscboten stapte door de
straten met t gevoel of hij een clown
uit een circustent was, die in alle
ernst voor boekhouder bij een begra
fenisonderneming ging solliciteren en
naarmate hij dichter bij het doorhem
uitgekozen warenhuis kwam, begon
hij langzamer te lopen totdat hij bij
de ingang besluiteloos stilstond en
zich een houding gaf door quasi be
langstellend een étalage van zomer
jurken te bekijken.
Een dichte menigte, hoofdzakelijk
uit vrouwen en meisjes bestaande,
drong hem zo nu en dan terzijde en
het massale gebouw deed hem den
ken aan 'n reusachtige Oceaanstomer,
in welks binnenste honderden men
sen leefden en werkten of doelloos
rondliepen, terwijl een onafgebroken
stroom bezoekers, die er in en uit
kwamen, elkaar passeerde.
De gedachte, dat hij "t pak van den
baas niet geleend bad om étalages te
bekijken en diepzinnige bespiegelin
gen te houden, bracht hem er einde
lijk toe, zich met de stroom naar
binnen te laten drijven en daar aan
den goudgegalonneerden portier naar
de administratieve afdeling te vragen.
„Tweede trap rechts, eerste verdie
ping" zei de portier, „directie en ad
ministratie. Wie moet u hebben?"
„Ik.... hm.... dat weet ik niet pre
cies." zei Hans. „De kwestie is," zei
hij, in de behoefte om iemand deel
genoot van zijn zorgen te maken, „dat
ik.... eh.... wilde solliciteren."
„Bent u opgeroepen?" vroeg de por
tier. zakelijk.
„Dat nu juist niet," zei Hans.
De portier trok een gezicht alsof hij
iets zeer onbemoedigends wilde "eg
gen, maar toen hij het teleurgestelde
gelaat van den sollicitant zag. haalde
hij de schouder» op.
„U kunt het in elk geval proberen."
zei hij. „Vraagt u maar naar meneer
Protsinger. det is de procuratiehou
der, die de sollicitanten ontvangt." 1
Hans van Linschoten dankte beleefd
voor de waardevolle informatie en
beklom twee trappen aan de rechter
zijde van het gebouw, waarna hij in
een afdeling kwam waar een bordje
„Verboden toegang" stond, waarach
ter hij een glazen deur ontdekte met
het woord: „Binnen zonder kloppen".
Achter dio deur klonk gerikketik
van schrijfmachines en hij zag een
groot vertrek waarin verscheidene
heren zaten en waarin enige jonge
dames. In fleurige voorjaarstoilletjes,
het tienvingerssysteem typewritten in
practijk braehton.
Een klerkje aan een tafeltje apart
hief bij zijn binnenkomst vragend het
hoofd op en terwijl Hans beleefd ver
zocht den heer Protsinger een ogen
blik te mogen spreken, keek de be
diende belangstellend naar de roos van
baas Govers. snoof de lucht van de
Eau de Cologne van juffrouw Marie
op en kreeg blijkbaar de indruk, dat
hij met eer bruidegom van het plat
teland te doen had, die op de morgen
van de grote dag zijn levensgezellin
in de steek gelaten had om met den
procuratiehouder over de afbetaling
van het meubilair te spreken.
(Wordt vervolgd).
