Voorwaardelijke gevangenisstraf geëist tegen Jhr. de Geer Na requisitoir van 3^ uur „Nog 15 jaar deviezen- moeilijkheden DE NOORDHOLLANDSCHE DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Uitspraak op 23 Mei Amerikaans leen- en pachtprogramma voor Europa? Vier boerderijen en woonhuis afgebrand Minister Mansholt: Groente naar België De ondankbare rol Weecêecicht Politieke delinquenten naar Nieuw-Guinea Triton wint Oude Vier op de Varsity Mr v. Kleffens Ambassadeur? Bondselftal-Engelse Amateurs (1-2) Van nabij en verre Auto-telefoon maakt vorderingen De Paus op het witte doek Een operatie per radio Sowjet-minister ontslagen BVR1AU: Koningstraat T»-* D«n Heióa* Otro 440M1 D4r.i J. Btjlama MAANDAG M NU 1Ml V oortrattin# 90de We lAAMAVQ No. MM HELDERSCHE COURANT H o«rtt per mjn. SMu vertentie» (.JullwqWl M «oorden N cent. meei I ees Abonnementen: per f t.per poet f IJS BteMredeetev: K H. t OrVdeK. 0. A Dekken sa Mr. W. P. Bakhoven, procureur-fiscaal b\j het Blonder Gerechtshof te Amsterdam, heeft Zaterdagmiddag, na een requisitoir van bijna drie nmr, tegen oud-minister Jhr. Mr. D. J. de Geer een voorwaardelijke gevangenisstraf voor de ttjd van 1 jaar geëist met een geldboete van 4000.subsidiair 4 maanden gevangenisstraf en met ontzetting uit het recht ambten te bekleden en ontzetting uit de beide kiesrechten voor de tfld van 5 jaar. In merkbare spanning wachtten de belangstellenden in de kleine zittings zaal van het Bijzonder Gerechtshof te Amsterdam het moment af, waar- Op de procureur-fiscaal, mr. W. P. Bakhoven, zijn requisitoir zou uit spreken tegen den kleinen, grjjzen ver dachte, eens minister-preident, thans een vermoeide, oude man, die zich voor zijn houding tijdens de oorlog jnoeet verantwoorden. „In chronologische volgorde zal ik allee volgen wat in de zaak-De Geer naar voren ie gekomen," aldus mr. Bakhoven. „Allereerst de houding van Jhr. De Geer in verband met het de fensiebeleid in 1940. De wijziging in hei defensiebeleid was een gevolg van de pacifistische instelling van den minister-president, jhr. De Geer, die geen verzet tegen Duitse invloed zou hebben gepleegd. Toch draagt jhr. De Geer ook de verantwoording van de Driserabele toestand waarin zich onse defensie aan het begin van de oorlog bevond. Hij draagt deze verantwoor ding echter niet alleen. Ook de an dere leden van de regering, ja, het hele Nederlandse volk, zijn hieraan schuldig." Uitvoerig besprak mr. Bakhoven vervolgens de staat van de defensie van Nederland in de Meidagen van '40 Sn concludeerde, dat de geruchten, te nou de defensie te wensen hebben overgelaten als gevolg van de Slappe instelling van het ministerie- De Geer, onjuist blijken te zijn. Toen de oorlog kwam en de mi nisterraad naar Engeland moest ver trekken, raakte hij het stuur volko men kwijt. Er ging geen leiding meer van hem uit. Doch ook onder de an dere leden van het ministerie was on zekerheid merkbaar mi tot het ver teek naar Engeland werd eerst na lange discussie besloten. Toen de Duitse overwinningen kwamen, ontstond er in Nedelandse regeringskringen te Londen een de faitistische geest. Aanvankelijk meende men echter, dat de oorlog eind 1940 afgelopen zou zjjn en de terugkeer naar het vaderland moge lijk. Zeer zeker stond jhr. De Geer in z#n defaitische houding niet alleen. Velen ki de Nederlandse kolonie wa- sen zo. Mr. Bakhoven meent, dat de ver dediging van jhr. De Geer ten aan zien van de eerste radiorede uit Lon den in Mei 1940, waarin hij de ambte naren aanraadde met de Duitsers sa men te werken, zeer zwak te noemen is. Erger is wat er niet in stond, zo meende mr. Bakhoven, n.1. de trouw aan onze bondgenoten en de onver zettelijke wil de strijd voort te zet ten. Driemaal ie de kwestie van een oompromlsvrede met Duitsland in de ministerraad in Engeland door jhr. De Geer ter sprake gebracht Mr. Bakhoven las uit het memorandum van prof. Gerbrandy over het Lon- dense ergeringsbeleid voor op welke wijze jhr. De Geer deze compromis vrede tot stand wilde brengen. „Wel moet ik hieraan toevoegen," zo zeide mr. Bakhoven, „dat jhr. De Geer zich ten slotte door zijn ambt genoten tot andere gedachten liet brengen. Ik geloof niet, dat jhr. De Geer een compromisvrede nastreefde, die voor Nederland nadelig was. Hij liet zich echter te zeer leiden door z(jn pacifistische inslag. De vredes pogingen van jhr. De Geer kunnen echter nooit aanleiding ztjn voor een strafvervolging. De beantwoording van de vraag of jhr. De Geer reeds in Londen het plan had naar Nederland terug te keren, liet mr. Bakhoven in het mid den. In ieder geval staat volgens hem vast, dat jhr. De Geer de wens koesterde zich naar ztjn gezin te be geven. Toen verdachte in Lissabon was en het plan opvatte naar Ne derland te reizen, had hij ontheffing van ztjn opdracht moeten vragen en niet een verkeerd gebruik mogen maken van de hem verstrekte visa. „Ik geloof niet," zo vervolgde mr. Bakhoven, „dat jhr. De Geer door het niet uitvoeren van de opdacht Nederland heeft benadeeld en de Duitsers bevoordeeld. Toch heeft zijn teugkeer een slechte invloed gehad op de mentaliteit in Nederland." Ten aanzien van de publicatie der bochure „Synthese in de oorlog", zei- de mr. Bakhoven, dat uit verklarin gen van verscheidene Duitse autori teiten gebleken is, dat de publicatie de Duitsers zeer welkom was. Toen de Koningin een afschrift van het manuscript had gelezen, liet zij een brief schrijven aan jhr. De Geer, waarin zij een antwoord gaf, dat aan duidelijkheid niets te wensen over liet. Deze brief is echter nooit ver zonden aangezien inmiddels gebleken was, dat verdachte'» „cri de coeur" reeds in circulatie was. Heeft verdachte door het versprei den van de brochure het oogmerk ge had de Staat te benadelen? Ook hier neem ik niet aan, dat er opzet aan wezig was. Toch had een man met de eruditie en de kennis van jhr. De Geer moeten weten, dat hij met zijn brochure de staat moest benadelen. Mr. Bakhoven besloot zijn requisi toir, dat bijna 3 uur had geduurd, met de woorden: ,Edelachtbare heren, het komt niet vaak voor, dat zulk een be jaard verdachte berecht moet wor den. Jhr. De Geer heeft ons land vele goede diensten bewezen en uw Hof moge jegens hem alle barm hartigheid betrachten, die het no dig mocht oordelen. Wij mogen hem echter de staf niet besparen. Ik heb de eer te requireren een voorwaar delijke gevangenisstraf voor de tijd van één jaar, gecombineerd met 'n onvoorwaardelijke geldboete van ƒ4000.of 4 maanden hechtenis. Voorts ontzetting van het recht openbare ambten te bekleden en het recht van verkiezing of verkies baarheid voor de tijd van 5 jaar." Jhr. de Geer verdedigt zich. 's Avonds werd de zitting hervat en de president nodigde de grijze staatsman uit met zijn verdediging te beginnen. „Mijnheer de president", zo zeide deze, „het is mij aangenaam, dat ik voor een Nederlands rechtscollege, „mijn geval", als ik dat zo noemen mag, kan uiteenzetten. Ik wordt verdacht niet van het plegen van een openbaar misdrijf, maar van het bezitten van boze ge ruchten. Ik ben verdacht geworden ontrouw aan onze vrije en democra tische instellingen, van geestelijke ver bondenheid met mensen, die ik als landverraders beschouw. Dit werd nog versterkt door mijn terugkeer in Nederland, die voor mij niets anders was, dan een terugkeer naar mijn familie, als vrij burger. Ze ker heb ik nooit sympathieën gehad voor het nationaal socialisme. „Mijn terugkeer hierheen", zo ging hij voort, „heeft tot resultaat gehad, een wolk van achterdocht en achter klap, van laster en bedrog waaraan lk niet kon ontkomen. Bij wijze van „pour parler" heb ik tijdens een samenzijn met Churchill de mogelijkheid van een „vrede van Amiens" naar voren bracht, een vre de, die zoals bekend niet oneervol was voor Engeland, werd mij dit zeer zwaar aangerekend en zelfs ook in dit proces tegen mij aangevoerd. Ik heb het toen echter niet officiéél voor gedragen maar met mijn voorliefde tot het trekken van parallellen, naar voren gebracht". Vervolgens ging jhr. de Geer er toe over te spreken over zijn terugkeer naar Nederland. „In September 1940", zo zeide hij „kreeg ik eervol ontslag als eerste mi nister. Ik had mijn taak in Londen- vervuld en meende volkomen gerech tigd te zijnde mijnen terug te keren. (Zie vervolg pagina 4). Naar de gezaghebbende journalist Walter Lippman in de Washington Post van Zaterdag schrijft, zal de Amerikaan se regering binnen de volgende twaalf maanden een leen- en pachtprogramma in enigerlei vorm voor Europa moeten lanceren. Lippman, die vaak de poli tiek van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken weergeeft en soms zelfs voorspelt, zeide dat een „catastrophe van de Europese levens standaard" mogelijk is. Hij voegde er aan toe, dat de Ver. Staten binnen enkele maanden in de een of andere vorm een leen- en pacht programma van ten minste vijf mil- liard dollar per jaar voor Europa zul len moeten lanceren. JOHAN MAURITS VAN NASSAU TE MONTEVIDEO De „Johan Maurits van Nassau" L Zaterdag te Montevideo aangekomen De pruimenbomen in de bekende fruitstreek „De Bangert" in Noord-Holland staan thans in volle bloei. Een molen, gezien door de bloesempracht der vruchtbomen. In het dorp Lithoyen (gem. Lith) bij Oss is Zaterdagmiddag in een schuurtje, gelegen achter een boer derij, een brand uitgebroken, welke in minder dan geen tijd vier boer derijen en een woonhuis in lichter laaie zette. De brandweer van Lith kon geen hulp verlenen in verband met een motordefect aan de blusinstallatie. Onmiddellijke assistentie verleende de brandweer van Oss, welke met groot materieel is uitgerukt. De brand ontstond in de boerderij van den landbouwer Van Ballegooy te Lithoyen. Behalve de inboedel en landbouw- inventaris werden nog 10 varkens, twee kalveren en een aantal kippen een prooi der vlammen. Door de on gunstige windrichting stonden binnen een half uur tljds ook de aangrenzen de boerderijen van De Goor, Dekkers en Van Leuke in lichte laaie, terwijl de vonken ook sloegen op een circa 50 meter verder staande woning van P. van Lent, welke evenals de boer derijen tot de grond toe afbrandde. Meer dan 30 personen, waarvan nog een drietal ernstige brandwonden op liepen, zijn door deze brand dakloos geworden. Door het Nationaal Comité ter her denking van de sterfdag van den Nederlandsen dichter, P. C. Hooft, 300 jaar geleden, wordt iu het Mui- derslot een tentoonstelling inge richt in de trant van de eeuw, waarin Hooft leefde. Een oude boe- kenpers wordt in één der kamers geplaatst. ANP. P. Op een vergadering, georganiseerd door de afdeling van de Party van de Arbeid in het district Noord-Holland- Noord, sprak Zaterdagavond te Ven huizen minister S. L. Mansholt over de vraagstukken welke zich op land bouwgebied voordoen. Wanneer men de vraagstukken, wel ke zich in de landbouw voordoen, wil bekijken, dan moet men vooreerst in breder verband de achtergrond er van zien, aldus de minister. Immers alle takken van bedrijf, industrie, verkeer, landbouw zijn één organisch geheel en zo moet men de onderlinge samen hang goed zien om antwoord te kun nen geven op het „hoe en waarom" van de zich voordoende vraagstukken. Wanneer het de industrie slecht gaat, heeft dat zyn terugslag op de land bouw en ook andersom. Teleurstelling. Men behoeft 't zich niet te ont veinzen, dat een algemene teleur stelling is waar te nemen. Men zei in de oorlog „als we eerst maar bevrijd snollen zijn, dan zal alles pas goed worden." We hebben in de oorlogstijd onze verwachting en eisen te hoog gesteld. Het is zó: om toestanden snel te kunnen verbeteren moeten de omstandig heden op die snelheid zijn inge steld en tot heden is alleen in de akkerbouw een vrij snel tempo waar te nemen. De kunstmest voor ziening is goed. Met de veehoude rij staat het anders. Het is het ge brek aan voer waarmee gewor steld wordt. Het voer ook voor de mensen! moet grotendeels geïmporteerd worden en is op de wereldmarkt niet voldoende te krijgen. Het is hier niet het tekort aan de viezen, doch het tekort op de wereld markt. Wanneer 34 millioen ton graan benodigd is en 24 millioen beschik baar, zal ieder land gerantsoeneerd moeten worden. Dit tekort is ontstaan doordat Europa minder ongeveer een kwart produceert dan vóór de oorlog. In de exportlanden wordt meer geproduceerd, doch daar is ook een groter gebruik waar te nemen. Brits- Indië en China hebben rijst te kort; wanneer dit vroeger het geval was, dan heerste hongersnood in deze lan den, maar nu is men ook daar tot een zodanige politieke ontwikkeling geko men, dat men zoiets niet accepteert en het deel van het beschikbare voedsel opeist. Het is nu de taak de landbouw zo danig in te richten, dat hy aan al deze behoeften kan voldoen. Dat brengt zijn problemen. Nu reeds, in een tijd van schaarste, worden voorbereidingen ge troffen om een overschot tegen te gaan. Het is de tragiek van de mens heid, aldus spr., om te trachten deze problemen de baas te worden. Het mag niet meer voorkomen, dat mil- lioenen honger lijden terwijl elders 'n overproductie is. Reeds in '42 heeft Roosevelt dit ingezien en het met by woorden gelaten. Uit zijn inzicht is de Internationale Voedsel- en Land bouworganisatie ingesteld. Door deze organisatie is veel goed werk verricht en het is betreurenswaardig, aldus spr., dat Rusland zich hiervan afzijdig houdt, hetgeen de grootste tekortko ming is van de Russische internatio nale politiek. Mogelijkheden en plannen. Sprekend over de binnenlandse po litiek op agrarisch gebied, wees spr. allereerst op de gewijzigde toestand in ons land. Er leven in het na-oorlogse Nederland een millioen mensen méér dan in 1939. Zij moeten voedsel heb ben en in het arbeidsproces worden ingeschakeld en nu is het zo, dat niet zo heel veel mensen méér in de land bouw kunnen worden ingeschakeld. Wanneer een vader met een bedrijf van 6 ha. zijn land aan twe< zoons overdoet, dan zullen de twee ontstane kleine bedrijven voor grotere produc tiekosten komen te staan. (Zie vervolg pag. 4, kol 3). „Ik heb nu eenmaal een ondank bare rol". Dat was de laconieke op merking, waarmede een acteur van een liefhebberij-gezelschap reageer de op een aanval van een der bezoekers, die hem met een mes te lijf ging en hem daarbij aan de pols een zodanige wonde toe bracht, dat de hulp van een dokter moest worden ingeroepen. Een toneelvereniging uit Bergen in Noord-Limburg vertoonde dezer da gen in het naburige Well, dat door de oorlog zwaar getroffen is, „Den Va derland Ghetrouwe", in welk stuk ook een Duitser voorkomt. De acteur moet deze rol wel zeer natuurge trouw hebben vervuld, dat de bezoe ker tot zo'n spontane reactie kwam. Meeleven met wat op 't toneel ge beurt is een verschijnsel dat voor de acteurs in zoverre aangenaam kan wezen, dat er door bewezen wordt, dat ze meeslepend spelen. Het al te goed imiteren blijkt intussen ook zijn bezwaren te hebben. GEDEELTELIJK BEWOLKT. Weersverwachting, geldig tot he denavond: De hier en daar nog aanwezige nevel of mist zal snel verdwijnen. Iets toenemende wind, overwegend tussen Noordoost en Zuidoost. Ge deeltelijk bewolkt met enkele verspreide buien. In de namiddag hogere temperaturen dan gisteren. Een eerste groep van 130 politieke delinquenten, gedeeltelijk geschoolde, gedeeltelijk ongeschoolde werkkrach ten, zal op of omstreeks 24 Mei a.s. naar Nieuw-Guinea vertrekken, ten einde daar werkzaam te zijn bij de oprui ming van militaire magazijnen. Deze mensen hebben zich vrijwillig aange meld. De delinquenten hebben met het rijk een verbintenis aangegaan voor 2 jaren. Zij zullen inkomsten genieten an f 150 per maand voor ongeschoolden en f 200 per maand voor geschoolden. Het hoofdnummer van de Varsity, de oude vier, is na spannende strijd door het Utrechtse „Triton" gewonnen. Argo en Nereus, die op de tweede en derde plaats eindigden, waren slechts enkele decimeters op de Utrechtena ren achter. De uitslag luidt: Oude Vier: 1 Tri ton K. J. H. Verschool, boeg; P. A Roorda, S. A. Ameling, W. Cornelis, slag; A. G. A. Wittwaall, stuurman; 10 min. 47.4 sec. 2. Argo. 3. Nereus. 4. Njorge. In buitenlandse diplomatieke krin gen te Washington wordt met stellig heid verwacht, dat Minister van Klef fens Dr. Loudon als Nederlands Am bassadeur te Washington zal opvolgen. Dr. Loudon is voornemens ongeveer 1 Juli Washington te verlaten om ten minste drie maanden volkomen rust te nemen op zyn buitengoed in Massa- chusetts. Te Nijmegen werd Zaterdag de voet balwedstrijd gespeeld tussen het Ne derlands bondselftal en een Engelse amateurs-ploeg. De wedstrijd werd bijgewoond door 35.000 toeschouwers. De Engelsen wonnen deze wedstrijd met 21, welke doelpunten alle vóór de rust gemaakt werden. De enige Nederlandse goal werd gemaakt door Van Onselen. Een zesjarig Haags jongetje geraakte spelenderwijs in het water van de Eted- west-binnensingel en verdronk. In Hamburg is men wees- tot de orde van de dag teruggekeerd, nadat dte- zenden Duitsers massabetogingen bed den gehouden en met spandoeken „Gete ons brood of doodkisten" door destra- ten hadden gemarcheerd. Op 4 Mei is te Florence een tentoonstelling geopend van Vlaamse en Neder 1 kunst in de 15e en 16e eeuw, een compleet beeld geeft van de Ne derlandse kunst dier eeuwen. Da Zweedse koninklijke familie heeft het eiland Meinau in het Bodenmeer (Zwitserland) ter beschikking van de Duitse autoriteiten gesteld om heit als vacantieverblijf voor arme Duitse ktat- deren in te richten. Poolse ver plaatste personen in het kamp Altstadt in Beieren hebben de Amerikaanse vlag, die boven het kamp woei, naar beneden gehaald en vervangen door een zwarte vlag. De Amerikaanse mi litaire politie heeft met traangasbom- men en lichte mitrailleurs, doch «on der bloedvergieten, de orde kunnen herstellen. De troebelen vonden hun oorzaak in een vervanging van da kampleiding. Engeland heeft in de laatste 4 maanden 436.000 pond mu nitie voor achinegeweren uit de Ame rikaanse volgens de Leen- en Pacht overeenkomst verstrekte goederen aan Griekenland gelevefd benevens 86 browning machinegeweren, 14 vlieg tuigmotoren en kleinere wapenen. Tengevolge van een zeer zware hagelbui zijn in Allahabad (Voor-ftvflta) 11 personen gedood en 20 gewond. Enige honderden woningen van Behta constructie zijn volledig vernield. Het Chrysler-concern te Detroit heeft de vervaardiging van Chrysler, Dodge en Plymouth auto's voor 10 dagen (tot 20 Mei) stop gezet tengevolge van ge brek aan materiaal, vooral aan staal voor de karkassen en aan plaatfjse*. Het verzoek van de Italiaanse communistische afgevaardigden oen in voering van geleide economie tal de nieuwe Italiaanse grondwet is in de constituërende vergadering met 2T4 te gen 174 stemmen verworpen. De arbeiders en employe's van de Siemens- fabrieken te Milaan hebben zich in een massabetoging naar het hoofdkantoor begeven, waar zij de terugkeer hebben geëist van Mantelassin, hun vroegeren directeur, die na de bevrijding in het kader van de zuiveringsmaatregelen was ontslagen. Duitse krijgsge vangenen in Engeland, over wier ver leden een bevredigend rapport is uit gebracht, zullen de gelegenheid krijgen om als landarbeider in Engeland te blijven in plaats van te repatriëren. Te Simla (Voor-Indië is mede gedeeld. dat de Britse plannen betref fende de overdracht van de macht in Voor-Indië aanstaande Zaterdag te New Delhi door lord Mountbatten, de onderkoning, aan de Indische leiders ter kennis gebracht zullen worden, Het Britse slagschip „Vangnard" is Zondagmiddag van zijn reis met de Engelse koninklijke familie naar Zuid- Afrika in de haven van Portsmouth te ruggekeerd. Voor de, onder auspiciën der KNAC ingestelde Verkeerscommuni- catie-Commissie werd dezer dagen een door de NSF te Hilversum ont wikkelde radio-telefonie-apparatuur gedemonstreerd, waarmee men naar en vanuit rijdende autos kan telefo neren. Er werd met de demonstratiewa gen een tocht gemaakt, waarbij tot op ruim 30 km. afstand van de centrale post te Hilversum de gesprekken zee* duidelijk verstaanbaar waren. Uit een auto van de PTT, waarin een an der toestel was gemonteerd, bleek men bij Schiphol reeds contact te kunnen opnemen met een centrale te 's-Gravenhage. Binnenkort za! de Paus zijn mede werking verlenen aan een film, het geen niet is voorgekomen. Aan het einde van de film „Oorlog te gen Oorlog", die wordt uitge bracht door het katholiek cinemato grafisch centrum, zal de Paus in 7 ta len (Italiaans, Engels, Frans, Duits, Spaans, Portugees en Latijn) een op roep tot wereldvrede uitspreken. Het slot van de film zal dientenge volge in 7 verschillende versies moe ten verschijnen. Aen boord van het Italiaanse koop- vaardijschip Eugenio Costa, dat op weg is van Dakar naar Rio de Jana- ro, heeft een operatie plaats gehad, die per radio van Rome uit geleid werd De kapitein van het schip heeft volgens de per radio verstrekte aan wijzingen van 'n chirurg van de Uni versiteit te Rome 'n lid zijner beman ning geopereerd. De operatie is ge slaagd. Koenetzof, de Sowj et-Minister van Volksgezondheid, is wegens „incompe tentie" ontslagen, aldus werd Zaterdag officieel te Moskou medegedeeld.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 1