't Was om te gapen... 5 hoogspanning Oorlog tegen vet-tekort Geheime Engelse Stafbespreking Wij bezochten een der grootste radio-kuststations ter wereld Wij spelen Bridge Het cadeautje via de radio -mtu Enorm ontginningsplan in Oost-Afrika Ambtelijke waanzin op Meteoorsteen v/e aarde Smakelijk eten Wij luisteren morgen naar. Feuilleton maanden ~<L ^Scheveningen-Radio roept p (Van onzen eigen verslaggever). „Meneer hier is de „Willem Barendsz" voor U". Dat waren de woorden, die de heer Janssen deze winter via zijn telefoon hoorde, toen hij de hoorn had opgenomen. „Maakt U dat een ander wijs, ik heb vandaag geen tjjd voor grapjes". De hoorn ging op de haak. Tot drie maal toe werd hij weer op gebeld. „Hier Scheveningen radio, de „Willem Barendsz" voor U". Telkens weigerde de opgeroepene het gesprek over te nemen en toen gaven wij het maar op. vertelt ons de heer C. van Geel, directeur van het radio-kust- station Scheveningen te IJmuiden. Ja. ge leest het goed. Te midae. van de dorre vlakten met hier en daar •tapets gebikte stenen staat te Ij mui den op een groene hoogte de grote watertoren. Op hetzelfde terrein in enkele lokalen van de voormalige Wil- helminaschool is het op dat van Por- tishend bij Bristol (Eng.) na grootste radiokuststation van de wereld onder gebracht. Het gaat door onder de naam Scheveningen Radio, maar het bedie ning*- en ontvangstation staat in IJmuiden. Alleen de vijf en veertig m hoge zendmasten zijn bij Schevenin gen opgesteld. De oorlog heeft 't echter niet overleefd. Toen de bevrijding kwam» waren èn het grootste deel van de installaties èn het gebouw ver dwenen. Van de grond af aan moést men opnieuw beginnen, Direct na de bevrijding had men geen apparatuur en begon men in de haven van Amsterdam, waar de Tara- kan van de M S. Nederland lag. welk schip een modern zend- en ontvang toestel aan boord had. En nu zitten •wij hier. De heer Van Geel wijst ons met een armzwaai de beide school lokalen en het stukje gang, waarin dit wonder der techniek is ondergebracht. Ja, want het is nog steeds een wonder, de telefoon van de haak te kunnen nemen voor een gesprek met een schip ergens in de Stille Zuidzee of drijvend tussen de kaai mannen op de Amazonerivier in het Braziliaanse oerwoud. Met de Zuid pool hadden we nog nooit contact gehad. Maar het lukte. Tweemaal per etmaal stonden we in verbin ding met de „Willem Barendsz". Het was trouwens het enige contact met dit verre stukje Nederland tussen de ijsbergen en het moederland aan de Noordzee. Elk „Willem Barendsz"- bericht in de pers kwam ook via ons. Terwijl dit alles ons wordt verteld, is het rondom ons een gepiep en ge gons van jewelste, zó dat het voor een leek niets anders lijkt dan een wir war van geluiden in alle toonaarden. Maar de mensen achter de ontvang toestellen Weten er wel weg mee. 8. O. S. De directeur leidt ons langs de ver schillende installaties. Bij een der ont vangtoestellen wordt voortdurend wacht gehouden. Een bepaalde golf lengte is speciaal gereserveerd voor noodseinen. De man met de koptele foon op luistert nauwkeurig. Seint een schip noodseinen uit (en dat gebeurt nog al eens de laatste tijd mijnen gevaar! dan worden de reddings instanties en de sleepbootdiensten langs de kust direct gewaarschuwd teneinde het in nood verkerende schip te hulp te snellen. Dit is echter niet het voornaamste werk van het kuststation. Het drukst heeft men het met het opnemen en het verzenden van de telegrammen van en naar schepen op zee. Het telegram kan worden aangebo den aan elk P.T.T.-kantoor. Vandaar wordt 't doorgezonden naar IJmuiden. Om de twee uur roepen wjj alle sche pen op zee aan. Ieder schip heeft een roepnaam, bestaande vier letters b.v. „pgof" voor de „Oranje", „pkqa" voor de „Boissevain". Reageert de radio telegrafist van het schip, dan gaat IJmuiden de voorhanden zijnde tele grammen in de bekende morsetekens doorgeven. Dan is het de beurt aan het schip om telegrammen over te seinen. Deze worden na ontvangst per post verder verzonden. De meeste tele grammen bevatten familieberichten. VECHTEN DE DE DEMON WEERT ZJCH EN SCHUDT ZICH DE AANVALLERS verder b.v. orders van rederijen aan hun kapiteins op zee. Telegram met 7000 woorden.... De gehele repatriëringsdienst uit Indië werd ook op deze wijze gere geld. In het begin werden zelfs de be kende lijsten met namen overgeseind. Zo kregen we eens van de Oranje een telegram groot 7000 woorden! Later geschiedde dit per luchtpost. Wil je je familie aan wal eens ver rassen met een aardig bloemetje of een taart, dan stap je naar den radio man, betaalt hem de kosten van het telegram en die van het cadeau. Sche veningen radio stelt zich in verbinding met radio Holland, die over het hele land daartoe speciale connecties heeft en op de gewenste dag wordt op het adres het cadeautje thuisbezorgd. Omgekeerd is dit niet mogelijk. (Wordt vervolgd.) (Van een U.P.-correspondent). Een beambte van de Staatsmijnen ver telt in het „Limburgs Dagblad" zijn er varingen op een Rijksbureau in Den Haag, waar hij een der chefs te spre ken vroeg. „Kunt u lezen?" vroeg de onderge schikte ambtenaar, die hem ontving en prikte met zijn wijsvinger in de rich ting van een bord, dat aan de muur hing. Daarop stond vermeld, dat een bezoek van te voren schriftelijk of tele fonisch moest worden aangevraagd. „Ik kom helemaal uit Heerlen voor dit onderhoud en heb zeer weinig tijd", betoogde de bezoeker beleefd. „Ik heb werkelijk niet geweten, dat ik een on derhoud vooraf moest aanvragen". „Voorschrift is voorschrift", luidde 't antwoord. „Is het hier zó druk?" „Helemaal niet, maar desondanks. „Wat moet ik volgens u dan doen?" „U wandelt de stad in, stapt een te lefooncel binnen en vraagt een onder houd aan". „En dan?" „Dan krijgt u mjj aan de telefoon, mijnheer". „En....?" „Ik kondig uw komst bij den chef aan". „Vervolgens... „U keert naar hier terug en wordt on middellijk toegelaten „Maar dat is je reinste waanzin", barstte de mijnheer uit Heerlen los. „Wèt zegt u?", kefte de figuurlijk op z'n eksterogen getrapte ambte naar. Maar de Limburger had er nu ge noeg van. Hij zeide in gespierde taal wat hij van deze dolzinnige historie dacht. De ambtelijke mond klapte open en dicht, van ademloze verbazing! Toen er weer geluid uit kwam, was het pleit gewonnen. De bezoeker werd zon der voorafgaand telefoontje aange diend. En toen hij éénmaal bij den chef was, werd de zaak waarvoor hij kwam in een ogenblik afgewerkt.... Op ons verzoek schreef een corres pondent van United Press een re portage over de voorbereidingen tot het inrichten van 107 nieuwe vet en olie producerende bedrijven in Oost-Afrika, welk werk wordt uit gevoerd door de United Africa Company, een maatschappij die deel uitmaakt van het voor een groot deel met Nederlands kapitaal gefinancierde Unilever-concern. Duizenden zebra's, wilde beesten en springbokken sneuvelen op het ogen blik door het lood van een groot aan tal regeringsjagers, die bezig zijn een gebied van 8.210.000 acres in Tanganyi- ka, Noord-Rhodesia en Kenya „wild- vrij" te maken voor de aanleg van aardnoten-plantages. Zo vertelde ons Frank Samuel, di recteur van de United Africa Com pany, welke maatschappij in opdracht van het Britse ministerie van voedsel voorziening deze nieuwe plantages in exploitatie zal gaan brengen, teneinde verlichting van het wereld-vettekort te bewerken. „Zodra het wild gaat merken, dat dit gebied onveilig is. zal het andere streken opzoeken", aldus legde Samuel uit. Minister John Strachey heeft grote verwachtingen van dit plan, dat hij een grote en veelzijdige oorlogsope ratie noemde, „tegen vijanden die niet minder geducht zijn dan de tegen standers uit de oorlog". Er zullen 107 zeer gemechaniseerde bedrijven geves tigd worden, elk ongeveer 30,000 acres groot. De geraamde productiviteit over 1950-51 moet 600.000 ton aardnoten bereiken, misschien wel 800,000. De productiekosten zullen aanvankelijk 18 pond per ton bedragen, doch hopelijk verminderen tot 14 pond. Het is een plan voor een lange periode, want de Britse regering verwacht, dat het vet- tekort nog zal voortduren tot 1960. De maatschappij zal 32.000 Afrikanase in boorlingen in dienst hebben op de plantages en 750 Europanen. Daar de aardnotenplanten een uitstekend vee voeder als bijproduct leveren, ver wacht men het ontstaan van een bloeiende veeteelt in de nieuwe „kolonie". Men zal heel wat te doen krijgen: havens en spoorwegen zullen moeten worden aangelegd, bestaande installa ties zullen moeten worden verbeterd. Zo heeft men al het oog op de kleine, verlaten haven van Mikindani. Dit sla perige Afrikaanse nest is reeds tot nieuw leven gewekt. Kaden zijn in aan bouw, en werven en pakhuizen. Op het uitgekozen terrein zelf zal eerst de oorspronkelijke be groeiing moeten worden gerooid, een enorm engevaarlijk werk. Want deze bossen zijn de woon plaats van de beruchte, slaapziekte verwekkende tsetsevlleg. 25000 in boorlingen zullen dit eerste werk verrichten, het eerst in Tanganyi- ka, waar reeds een 200 bulldozers zijn aangekomen van de 1000, die naar schatting nodig zullen zijn. De totale kosten van het in cultuur brengen van dit uitgestrekte gebied werd op 26 millioen pond sterling geraamd. De „vijanden", waarvan minister Strachey sprak, zjjn de tsetsevlieg, de enorme afstanden, de achterlijkheid van de streek en van zijn inwoners. De onderneming is „kapitalistisch noch socialistisch", aldus Strachey. „Zij is een gemengd bedrijf van een geheel nieuw soort, een mengsel van particulier initiatief en regeringsbe- moeiïng en financiering". Slechts de liefhebbers van de Afri kaanse fauna zullen het plan betreu ren. Wederom wordt de giraffes en gnoe's, de zebra's en springbokken van de Afrikaanse vlakten een deel van hun „levensruimte" ontnemen. „Laten wij ze voor ons vleesrantsoen gebruiken," zei minister Strachey. Dertig kraters ontstaan Volgens de M*skouse correspondent van het Londens Dr.gblad „News Chronicle" onderzoeken Sowjet-Russische geleerden, of de aarde op 12 Februnari van dit jaar ln botsing is gekomen met een kleine pla neet. Bewoners van een kozakken-neder zetting op de heuvels aan de voet van het Sichota Alin gebergte (bergketen langs de kust van de Japanse Zee en de Golf van Tartarije) namen op die dag een bol van zacht roodachtig licht waar, die zich in de richting van de cederbossen voort bewoog. De bol werd groter en feller dan de zon, totdat er plotseling stukken van afsprongen en een zeer krachtige veelvuldige explosie de bol in talrijke stukken uiteen deed vallen. Deze stuk ken vielen recht naar beneden en ver spreidden geen licht. Tot aan de avond bleef een vurige rood-zwarte walm in de lucht hangen. Een groep geleerden is van Wladiwo- stok op weg getrokken en heeft een plek gevonden, waar een meteoor is ge vallen. Er bevinden zich op deze plaats een dertigtal kraters van ongeveer 25 meter middellijn. Stukken van de me teoor waren recht de grond ingeslagen en tot in het grondgesteente doorge drongen. Het bos is honderd meter in het rond verwoest. Enkele stukken, voor onderzoek naar Moskou opgestuurd, bleken bijna geheel uit ijzer te bestaan. De geleerden komen langzamerhand tot de overtuiging, dat de eerste berichten, dat de meteoor uit elkaar gesprongen is, onjuist zijn. Uit de omstandigheden leidt men af, dat de me teoorsteen in het bereik van de aantrek kingskracht der aarde Is gekomen en ten gevolge der zwaartekracht er naar toe is getrokken. Men schat, dat de steen on geveer 1000 ton heeft gewogen. Bulgarije en Denemarken hebben een handelsverdrag ondertekend, waar bij Bulgarije tabak en landbouwproduc ten in ruil voor landbouw- en andere machineriën aan Denemarken zal leve ren ter waarde van maximaal 1500 mil lioen lewas. Veldmaarschalk Montgomery, chef van de Britse Generale Staf, hield één dezer dagen een geheime conferentie met de chefs van de strijdkrachten te land, ter zee en in de lucht. De invloed van diverse nieuwe wapens werd besproken. Hier wüst de veldmaarschalk op een reliëfmodel van een gecombineerde operatie verschillende details aan. Brits Koninklijk gezin weer thuis De Engelse koninklijke familie is na een reis van drie maanden naar Zuid- Afrika weer in het vaderland terugge keerd. Zij werd te Portsmouth geest driftig verwelkomd door 750.000 Engel sen, die op het strand en de rotsen stonden om iets van de thuiskomst te Dat er nog steeds lieden zijn, die hun medemens wat meer vlees gunnen dan hetgeen hij op zijn bonnen kan krijgen, bleek weer eens toen de politie van Schiedam in een schuur van de 31-jarige C. D. aan de Vlaardingerdijk een ge deelte van een geslachte koe ont dekte. Andere opvattingen over de naas tenliefde koesterend, arresteer de de politie C. D., waarna echter de vraag bleef: „Waar is de rest van die koe?" De argwaan der po litie ging uit naar twee lieden: de 40-jarige W. H. P. en de 17- jarige A H. S„ die als voerlieden van een mestkar ergens in Schie dam werden aangetroffen. Ze wer den aangehouden en de politie be gon de minder welriekende in houd aan een onderzoek te onder werpen. Het resultaat was, dat on der deze lading het restant van de geslachte koe werd gevonden. Ook de voerlieden werden gearresteerd. Wij komen nog even terug op het Amerikaanse spel uit onze vorige ru briek. Men vindt het hieronder in dia gram: S. b - 10 - 5 - 4 H. h - 9-^. R. 10-8-7-3-2 KI. b - 5 S. a - v - 9 - 7 - 6 - 2 S. h-8-3 H 6 - 2 H. a - 10 R. a-6-4 R. h-v-b-9-5 KI. v - 3 KI. 9-8-2 S. H. v-b-8-7-5-4-8 R. KI. a - h - 10 - 7 - 6 - 4 Aan de le tafel ging het bieden als volgt: West 1 sch„ pas, 2 ruiten, 2 harten, 2 sch., pas, 4 sch, 5 kl„ pas, 5 harten, 5 sch., 6 harten, pas, pas, dubbel, pas, pas, pas. West kwam met sch. aas uit en het spel werd gemaakt. Aan de 2e tafel ging het bieden als volgt: West 1 sch., pas, 2 ruiten, 2 harten, 2 sch., pas, 4 sch., 5 kl. (tot zover was het bieden gelijk), 5 sch., dubbel, pas, pas, pas. Noord kwam uit met harten heer en 5 sch. ged. werden gemaakt. Was Noord met klaver uitgekomen, dan waren O- W .own gegaan. Thans nog ter overdenking het vol gende spel: S. h - 6 - 3 H. b - 10 - 7 R. v - 8 - 7 - 5 - 4 Kl. h - v S. b - 9 - 2 S. 4 H. v - 2 H. a - h - 8 - 6 - 5 - 3 R b-9-6-3 R. h - 10 Kl. 10 - 7 - 6 - 3 Kl. 1 - 8 - 5 - 2 S. a-v -10- 8- 7- 5 H. 9 - 4 R. a - 4 Kl. a - 9 - 4 Oost opende met 1 harten, Z. dou bleerde, W. pas, N. 2 ruiten, pas, Z. 2 sch., pas, N. 4 sch., pas, pas, pas. West kwam uit met harten vrouw en vervolgde met de 2. Oost nam de slag met harten heer en speelde harten aas na. Hoe moet Zuid verder spelen? Volgende week komen wij op dit spel terug. Stemmen over Glasgow Wg laten hier nog enige perscom mentaren over de wedstrijd te Glas- gow volgen: „Daily Herald" „Wilkes stelde heel erg teleur„Wat de ploeg van de rest van Europa bovenal miste was heel duidelijk te zien. Onderling begrip. En dat was jam mer, omdat er prachtige spelers als Gren, Nordant, Prest en Carey bfl waren. De score, 61 voor de Brit ten, is in geen enkel opzicht geflat teerd". „Daily Mail" „Dit was zeker geen wedstrijd van deze eeuw". Soms waren er wel brillante mo menten, maar het bleef toch een vol komen eenzijdige wedstrijd. Wat het meeste opviel bij de continent&len was hun volgen van het Britse voetbal systeem en een sportiviteit, die pret tig aandeed. De besten hunner waren Parola en Prest. „Daily Telegraph" „De rest van Europa werd van de 31ste tot de 35ste minuut van deze strijd verplet terd. Daarna kon men slechts een voetbaldemonstratie aanschouwen en was er meer reden om te gapen dan te juichen. Na de „hands" van Ludl was alle fut uit het continentale team verdwenen. Hardwick speelde een zeer matige wedstrijd". MET EEN PENSEELTJE. Meubelversieringen als op dit plaatje treffen we niet veel meer aan. Mocht U echter geroepen worden, om der gelijke tierlantijnen stofvrij te houden, dan doet U het beste, door een pen seeltje te gebruiken. Het is niet alleen gemakkelijker, maar ook veel doeltreffender dan een stof doek. HILVERSUM I, 301 m. geelt Nieuws om 7, 8, 1, 6, 8 en 11 uur. VARA: 7,30 Muziek bij het ontbijt. 8,18 Operette programma. 8,50 Voor de huisvrouw. 10,00 VPRO: Morgenwijding. VARA: 11,00 Populair non-stop-programma. 12,00 Gramofoonmuziek. 12,35 Orgelspel. 1,20 Dansmuziek. 2,00 Voor de vrouw. 3.00 Voor de Jeugd. 4.45 Het stond in de krant. 5,35 Accordeon-orkest 6,20 Tien minuten schrammelmuziek. 7,15 Piano-duo. VPRO: 7,30 VARA: 8,15 Dolf van der Linden en zijn orkest. 8,45 Klankbeeld. 9,15 Le Roi David. HILVERSUM II, 415 m. geeft Nieuws om 7, 8, 1, 7, 8 en 10 uur. NCRV: 7,30 Or gelspel. 8,15 Hillegonda kerkkoor. 8.30 Morgenconcert. 9,15 Ochtendbezoek bij jonge zieken. 10,30 Morgendienst. - 11,00 Zangrecital. 11,30 Vragen aan voorbijgangers. 12,00 Populaire orgel bespeling. 12,20 Stafmuziek. 1,15 Can- zoneita-Sextet. 2.— Twee Engelse or ganisten. 2,45 Nederlands Radio-kwin tet. 3,25 Röntgen-strijkkwartet. 4,15 K.nderkoor. 4,45 Voor Jongens en meis. jcs 5,30 Melodiën van Hawaiï. 6,00 De lente in het lied. 6.45 Over platte- landsgebruiken. 7,30 Mandolinata. 8,05 Omroep-orkest. 9,06 Vocale en in strumentale soll. NCRV: 9,40 Vocaal concert. 10,30 Orgelspel. 10,45 Avond overdenking. 11,00 Avondconcert. door Tjeerd Adema 61 En al die meisjes, voorbestemd om een gelukkige jeugd te hebben, vrou wen en moeders te worden, verzuur den in baantjes, die uitsluitend geld betekenden, vijftien, twintig gulden in de week, de een meer, de ander minder, maar geld, dat voor levens onderhoud noodzakelijk was en geen harer kon ontberen. In die tijd dacht Hans aan de dag, dat er aan deze verschrikking een einde zou komen, een einde, dat, naar hij zich vast voorgenomen had, tege lijkertijd het slot van de beproevin gen voor zijn dapper meisje zou wor den. Hoe moe, hoe lusteloos ze 's avonds ook zijn kon, ze klaagde niet, toonde hem altijd weer een vrolijk gezichje' van juffrouw Marie voorstellen nadat eu had een onverwoestbaar vertrou wen in de toekomst. „Hans, jongen, als we later een eigen huisje zullen hebben...." Steen voor steen van dat huisje moest gekocht en betaald worden met levensblijheid en gezondheid en Hans dacht met diep medelijden aan de honderden vrouwen en meisjes, die hier hun brood verdienden en in de avonduren haar netten spanden voor den man, die haar uit dit lijden kon verlossen. Op een middag, toen hij in de afde ling mantelpakken stond, zag hij juf frouw Marie. Hij stond half achter de deur van een kleedkamer, toen zij hem voorbij ging en paste er angstvallig op, dat zij hem niet zien zou. Een chef in 'n warenhuis is iemand, die dagelijks door honderden vrouwen ontdekt wordt en natuurlijk had in het kroegje van baas Govers de een of ander de opmerking gemaakt, dat de sprookjesprins, waarover zulke ge heimzinnige verhalen de ronde deden, niets anders was dan een doodgewo ne bediende. Hij kon zich de verontwaardiging ze zoiets had horen beweren en haar uitstapje, midden op de dag, naar „De Gouden Tros" geschiedde uitsluitend om zich persoonlijk van de leugen te overtuigen. Zij zag hem niet, zij dwaalde meer dan een kwartier door het rayon en verdween met een triomfantelijk ge zicht door de draaideur om dezelfde avond te verkondigen dat er van al die praatjes niets, maar dan ook to taal niets, waar was. Soms kwam de heer Protsinger door het rayon en hij had er bijzonder slag van, iemand nerveus te maken alleen door stil te staan en naar hem of haar te kijken. Als hij in haar nabijheid was, trilden de handen van juffrouw Irma en in de blik, waarmede hij naar haar keek, zag Hans hoe hij genieten kon van zijn morele overwinning. Dan liep hij Hans hem opzet telijk rakelings voorbij als een stille, maar ernstige waarschuwing en hij beantwoordde de honende blik van den procuratiehouder met het hou- tainste glimlachje, dat hij kon produ ceren. Een enkele maal dwaalde de heer Van Neyenstein door het gebouw, gaf juffrouw Irma een bemoedigend knik je, stond enkele ogenblikken met een vriendelijke glimlach te kijken hoe zij de lastigste klanten tevreden stelde en richtte daarna zijn blikken op den slanken, correct gekleden rayonchef, dien hij met een bijna vriendschappe lijk gebaar begroette. „Bevalt 't u hier, meneer Van Lin- schoten?" En Hans, die bedacht, dat hij zijn betrekking uitsluitend aan de welwil lendheid van deze nobele figuur had te danken, maakt een kleine buiging, dankte beleefd en verkondigde, dat het hem in alle opzichten goed ging. Dan speelde er een glimlachje om de mond van den president-commis saris en dan wandelde hij langzaam verder, van afdeling naar afdeling, overal herkend en vriendelijk be groet en overal naar de welstand van het personeel en de omvang der werk zaamheden informerend. Er dwaalde een ander door het ge bouw, die zo nu en dan wel eens bij Hans verscheen, maar gewoonlijk zijn opmerkzaamheid aan die afdeling wijdde, waar de kleinere artikelen geëtaleerd waren. Het was de huisdetective, die zich nu eens als een bejaard heertje, dan weer als een boer of een werkman vertoonde en die de taak had er op te letten, dat van de duizenden geëta leerde artikelen zo weinig mogelijk onder de wijde mantels en in de die pe tassen der winkeldieven zou ver dwijnen. Want een gebouw als dit, waar ieder een kon binnenkomen en alles wat begerenswaardig was als 't ware voor het grijpen lag, was een paradijs voor de vingervluggen, die in de onder wereld van de hoofdstad thuishoorden en in het klein deden wat kerels als „De Bulder" en gros verrichtten. Het waren niet altijd de paria's der samenleving. Soms werden eerzame huisvrouwen betrapt, die voldoende geld hadden om 't begeerde te kopen, maar de verzoeking niet konden weer staan om het weg te nemen, klepto manen en onnadenkenden, vrouwen van het platteland, die met zuster en schoonzuster en vier of vijf kinderen tegelijk verschenen en in wier diepe boodschappentassen allerlei etenswa- I ren, toiletgerei, luxe artikelen, kou sen, schoenen, soms hele coupons, blousjes en japonnetjes verdwenen. (wordt vervolgd)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 3