Geef onze woning haar schoonheid terug r 5 hoogspanning Kampioenen starten voor de grote strijd CHEFAROX VJ DE PAMPUS-PIRAAT INGWERSEN'S NOODKREET: Over dorpen en steden hangt een wade des doods u K De Nederlandse architect A. Ingwersen heeft zich in ons land een grote bekendheid verworven. Niet slechts door zijn architec tonische gaven, maar meer nog door zijn artikelen over het meest dringende pro bleem van deze tijd: DE WONINGNOOD. Ingwersen puntte zijn pen en schreef voor ons blad onderstaand artikel over het gemis aan schoonheid in onze woningen. Kopploegen vormen zich in promotie competitie Gewoon maagzout of Chefarox? Beschermt uw maag Bliksem veroorzaakt branden r Toe maar, jongens door J. D. VAN EXTER Feuilleton maanden door Tjeerd Adema f: - v p v Albrecht Diirer vond de Nederlandse woningen de schoonste, die hij ooit jag. Zou hij dat nu nog zeggen? De Amsterdamse woning was eeuwenlang beroemd. Albrecht Dii rer schrijft in 'zijn dagboek, dat hij op zijn reizen nergens zulke scho ne woningen had aangetroffen als in de Nederlanden. Dat kon ook niet anders. Zij waren door de Ne derlandse geest gevormd. En nu? Hoe zijn nu veelal onze woningen en binnenhuizen, onze kamers en salons? Wat komt men er tegen van den man en de vrouw, die er in woont? Iedereen kan er wonen. Niet alleen inwo ners van het eigen land, maar ook van andere landen. Van „natio naal" zijn ze geworden „internatio naal". Een Noor, een Griek en een Turk kunnen er evengoed zich thuis voelen. Voor vele Nederlanders is de ge dachte, dat woning en kunst met el kaar in het nauwste verband staan, een dwaasheid geworden. Zij kunnen het nog aannemen, wanneer onder „woning" en „huis" verstaan wordt: het grote huis en de voorname woning. Maar indien gedacht wordt aan eigen huis, de woning van den eenvoudigen burger, dan zijn het voor hen twee dingen, die elkander uitsluiten. Kunst behoort thuis in musea, maar in een gewoon huis, het andere, het.... ja, hoe zal je het noemen, maar in alle geval niet kunst. Dat velen zo denken is niets vreemd; dat is met meer dingen zo geweest. Er was een tijd dat de mensen zeiden: godsdienst behoort bij de priesters en in de tempels, want wat weet een gewoon mens daarvan. En tegenwoor dig, och, een lid van een jongelings vereniging, eenvoudige zoon van een eenvoudigen bakker, houdt een ver handeling over het meest diepzinnige onderwerp, de godsdienst betreffende. Er was een tijd, dat de mensen zeiden: wetenschap behoort bij de monniken en hogescholen, maar wat weet een gewoon mens daarvan. En tegenwoor dig, een eenvoudige dochter van een eenvoudige moeder wordt op de Volks universiteit onderwezen in de chemie. Het is dus niets vreemds, dat gezegd wordt: kunst behoort in musea en bij kunstenaars, want wat weet daar een gewoon mens van. Treedt de meest eenvoudige woning binnen, ge vindt er allicht een hand boek over dogmatiek, boeken over han- delsrekenen, natuurlijke historie en ta len, maar de omgeving zal stuitend 2yn van kunsteloosheid. De bewoners weten het zelf niet en ze voelen zich rijk, terwijl ze toch arm zijn. Dat is een droef ge val. Als de met water volgezogen spons leven zij, volgezogen van ken nis, maar in een omgeving, dor en droog van smakeloosheid, ja in het midden der kunsteloosheid, als in een woestijn. Zo leven onze onder wijzers, leraren, dominees, professo ren en ook de eenvoudige man. Ver geef het hun en beklaag hen, want ze wisten niet beter. Het is hun ver kondigd, dat het zo moest, van jongsaf. Het zal ook daaraan te wijten zijn, dat ik nog zelden een borduurwerkje, dat door een meisje bij een feestelijke gelegenheid werd geboden, geheel af zag. Haar verontschuldiging is: zij had den geen tijd, moesten leren. Arme meisjes. Gooi er een Hollands woord in, er komt wel een vreemd woord uit, maar hoeveel beschaving en ont wikkeling moest er ingegoten, om uit haar hand de heerlijk blauwe pauw te krijgen, geborduurd op wit of rood fond? Daarom mede zijn onze wonin gen plaatsen, waar de kunst niet woont. Er wonen vrouwen in, die wel licht gearticuleerde woorden spreken, maar waar de kleden en borduurwer ken, tafellopers en anti-makassers ons spreken van de Franse Bazar, dat is: van een verstorven gevoel. Dat heb ben die zielsbedervers de vrouw aan gedaan. EN WAT DEN MAN? Och. Ze hebben onze jongens het uit zicht benomen, door ze te omstapelen met boeken en hun verstand zo bezig gehouden, dat het hart niet aan het woord kon komen. Want hun gevoel hunkert naar kunst. Gekomen uit de hand van zijn Schepper snakt ieder mens om te scheppen en zich te ver heugen in het geschapene. Daarom, als nog geen woord tot de ziel doordringt, wordt het oog reeds bekoord door de schitterende rammelaar en geboeid door het flikkerend lichtje. En nog steeds is de bouwdoos het meest ge liefde speeltuig, waar het jongenshart zich in vermaakt. Maar gaat hij naar school, komt hij onder de hand van zijn opvoeders, dan is het uit, dan bestaat die wereld niet meer. Niet het kunnen, maar het kennen is het al. Zijn hart moge hunkeren naar die we reld van kleur en toon, van lijn en vorm, hij zal er niets van horen, maar heeft te berekenen, als A en B en C tezamen een werk kunnen doen in 10 dagen en A het werk kan doen in 30 dagen en B in 45 dagen, in hoeveel dagen C het werk zal kunnen voltooien als eerst A 5 dagen werkt, dan B 9 dagen, dan weer A 8 dagen en B weer 5 dagen. Maar het houtsnijwerk, dat hij vader op zijn verjaardag geeft, ziet er on beholpen uit. Ze hadden geen tijd, de stakkers. Zo worden ze groot, en, is de drang naar scheppen niet zeer sterk, zodat ze het juk van zich werpen te bekwamer tijd, dan verdort dit alles en versterft dit zo bij uitstek mensen- lij ke gevoel. En toch was het Bilder dijk, die zong: Het hangt aan 't gevoel van 't hart En draait om deze spil. Zo zagen wij velen van scholen en onderwijsinrichtingen verjagen, omdat hun ziel zich niet lenen wilde voor zulk een systeem. Doch ze werden mannen van naam en daad. Maar gro ter is het aantal van hen, die nimmer onder dit juk uitkwamen en het leven in moesten, maar wier bestaan geheel automatisch geworden is. Zij lopen naar hun kantoor, schrijven in dikke boeken en kunnen uitrekenen als zij van kantoor gaan om vijf uur en hun vrouw van huis om kwart over vijf, bij welke straat zij elkander dan zul len ontmoeten, als hij tweemaal zo hard als zij loopt. Maar nimmer zullen zij de wereld iets nieuws geven, iets, waarvan zij zeggen kunnen: dit is het werk mijner handen. En geven zij de wereld niets, hoe zullen zij het hun woningen doen? Daarom zijn hun woningen toonbeel den van droeve smakeloosheid en arm zalige kunsteloosheid. HOE LANG NOG? Dit hebben die zielsbedervers de mannen aangedaan. Hoe zal dan de wereld er uitzien met zulk een ge slacht? Ellendig en troosteloos, en in dien wij niet een weinig schadeloos gesteld werden door de muziek, wij zouden waarlijk troosteloos zijn. En toch o, gij misvormde zielen, hoe lang zult' gij nochtans beweren, dat uw zielsgesteldheid de ware en normale is? Hoe lang zult ge nog beheersen het onderwijs en de op voeding, de school en de kerk? Hoe lang zullen in iedere stad de scho len overal gevonden worden, maar de stad zelf een toonbeeld van arm zalige kunsteloosheid zijn? Hoe lang zal nog in iedere kerk en catechisa tiekamer gepraat worden over schone en verheven dingen, maar die kerk en kamer zeK een toonbeeld zrjn van zielige smakeloosheid? Hoe lang zal nog de mannelijke jeugd het uitricht benomen worden door boekenstapels, terwijl oog en hart hunkeren naar een Bembraodt, een Vermeer en een MH- let? Hoe lang zal nog het vrouwelijk gemoed verstikt worden in dorre we tenschappen, maar haar onthouden worden de schone kunsten, die het behoeft? EN HET RESULTAAT? Gebrek aan schoonheid, gebrek aan kunst Daarom is er ook in onze Nederland se huizen schier geen schoonheid te vinden en heerst de dwaaste aller idee- en, dat in een gewoon huis kunst niet hoort Het wordt ons droef te moede, als ons oog er voor ontsloten is, hoe het zijn moet en hoe het is. Niet alleen tot de woning blijft deze ellende beperkt, maar ook over onze straten en grachten, over onze dor pen en steden is zij gekomen, en heeft zich daarover uitgespreid als een wade des doods. Want vergeet het niet, uit het huis gezin en naar dat is, ontstaat de maat schappij. En uit de woning en naar die is, groeit de architectuur van stad en land. Dit is uw misdaad, misvormde kenniszielen, dat ge ons Neder landers het gevoel tracht uit te doven. Het gevoel, dat naast het verstand ons edelste bezit is. Ge hebt ons de vreugde ontstolen, de vreugd, die het schone geeft. Want waarlijk, God wil ons vreugde schenken, door de schoonheid en vrolijkheid der kunst. Uit onwetendheid neemt men, om overtollig maagzuur te binden, vaak een huismiddeltje, dat wel direct helpt, maar op den duur de vorming van steeds méér maag zuur veroorzaakt. CHEFAROX - geactiveerd colloidaal aluminium hydroxyde - helpt óók direct, maar veroorzaakt niet de vorming van nieuw maagzuur. Integendeel, het beschermt bovendien de maag, want het vormt een verzachtende, gelei-achtige laag op de maagwand. 11.25 per doos Chefaro, Rotterdam Tijdens een hevig onweer, dat zich boven Dijkerhoek nabij Holten ont lastte, werd de boerderij van de wedu we G. H. Meesterberends door de blik sem getroffen. De boerderij brandde bijna geheel af. Door het kordate op treden van enige militairen kon van de inboedel nog een deel worden gered. De hond, die onder de schoorsteen lag, werd door de bliksem gedood. In Brachterveld nabij Hardenberg werd eveneens een boerderij door de blik sem getroffen. Ook deze brandde ge heel uit. De inboedel, waaronder enige kostbare landbouwmachines, ging in de vlammen verloren. Te Gorssel is de villa „De Berken", bewoond door mevrouw Bennekers, na blikseminslag tot de grond toe afge brand. Enige gedeelte van de inboedel kon gered worden. Huis en inboedel waren verzekerd. po- zelfs het Alhoewel het programma van de KNVB niet al te groot is, zijn de wedstrijden, welke gespeeld wor den, van zeer groot belang voor de betreffende clubs. Daar is aller eerst de strijd om het nationale kampioenschap, welke morgen be gint met twee ontmoetingen, nl. die tussen Ajax en Heerenveen en die tussen MVV en NEC. Woens dagavond d. a. v. worden de re- turnmatches gespeeld door deze vier clubs. En verder komen de promotie- degradatiewedstrijden in ons dis trict zo langzamerhand in een sta dium, dat we vermoedelijk na Zon dag hier en daar een aparte kop- ploeg hebben en.... even waar schijnlijk ook een eenzame staart- club! Dat kampioenschap van Nederland! Opnieuw wordt dit weer een strijd tussen Holland en de provincie, zoals dat dikwijls zo graag gezegd wordt. De Westelijke clubs toch spelen beter voetbal, spelen vooral technisch beter en het Oosten is weer beter dan het Zuiden en het Noorden staat zo vertjes onderaan. Zo althans zegt „men". Is het wel zo? Misschien, of zeer waarschijnlijk wordt er in Westen technisch wat beter gespeeld, maar de techniek zegt niet alles. Het Zuidelijks temperament, de Oostelijke wilskracht en de Noordelijke energie wegen in de regel wel op tegen de techniek van het Westen. En Ajax is zeker geen uitgesproken favoriet en Volewijclcers of Blauw Wit zullen dat evenmin zijn. Voorlopig menen we, dat het voordeel van eigen omgeving een zeer grote factor is en de club, die in uitwedstrijden het meeste succes heeft, zal kampioen worden. Zouden we een voorspelling willen wagen, dan zouden we willen zeggen, dat o.i. ver moedelijk MW en NEC ons de twee zwakste ploegen lijken, dat BW een zeer gevaarlijke outsider is en dat Heerenveen een hartig woordje zal meespreken. En het Westen kan dus slechts waakzaam zijn. Als we dan ook zeggen, dat we voor de eerste vier wedstrijden de thuis clubs als vermoedelijke winnaars aan wijzen, dan baseren we deze prognose op het terreinvoordeel en nergens an ders op. y Wat de resterende competitiewed strijden betreft, we bepalen ons tot de wedstrijden, die nog van belang zijn.' Dat is echter uitsluitend in het Noor den het geval, waar Emmen, Frisia en Velocitas in degradatiegevaar verkeren. Velocitas maakt thuis een kans tegen Een uitslag, die in de geschiedenis van de Nederlandse voetbalwereld wel tot de uitzonderingen zal blijven behoren, werd j.1. Zondag geboekt in de wedstrijd van het Woerdense V.E.P. I. tegen lïieu- werkerk I. Deze wedstrijd werd door V.E.P. gewonnen met 301. Zelfs voor de verliezende club een uitslag, om beroemd te worden. Copyright R.D.P Sneek, Frisia zal het op eigen terrein wat moeilijker hebben met Veendam en Emmen zal het heel moeilijk krjf- gen in de uitwedstrijd tegen Be Quicfc. Men ziet, de puzzle is daar in het Noorden nog lang niet opgelost! En op het laatste ogenblik is nog ingelast de zeer belangrijke wedstrijd StormvogelsBlauw Wit De Amster dammers kunnen nog met de Vole- wijekers gelijk komen, als ze van de IJmuidenaren winnen, waartoe ze m staat geacht worden. Hetgeen zou be tekenen een beslissingswedstrijd tus sen de twee Amsterdamse ploegen! KFC naar Dordrecht De grote Koogse blijkt allereerst bij Emma op bezoek te moeten, en de degradatie-candidaat zal dus direct voor hete vuren komen te staan. KFC heeft een goed seizoen achter de rug en start zeker niet kansloos. Wie weet hebben we binnenkort eindelijk weer een eerste klasser in de Zaan! Handhaven zich? Alkmaarse clubs Voor onze omgeving is de strijd om de twee plaatse* in de tweede klasse wel zeer belangwekkend. Het kan niet ontkend worden, dat de beide Alk maarse clubs tot nu toe een behoorlijk figuur slaan. De Alkmaarse Boys speelden hun eerste uitwedstrijd tegen Kinheim zo goed, dat beide punten naar Alkmaar gingen en Alcmaria heeft in de twee promotiewedstrijden reeds drie punten veroverd. De Boys ontvangen morgenavond op het Sportpark het bekende Helder, dat Zondag iets teleur stelde door thuis gelijk te spelen tegen IVV. De Helderse achterhoede is van behoorlijke kwali teit, de voorhoede echter is wat week, schotloos en niet doortastend genoeg. Ons dunkt, dat die voorhoede van Hel der tegen cle Boys niet zo heel veel succes zal hebben, doch als de Helder se achterhoede weet stand te houden tegen de snelle uitvallen der thuisclub, dan is een puntenverdeling niet on mogelijk. Voor beide clubs staat er veel op het spel en vooral voor Helder, dat bij een verliezen' er slecht zou voor staan. IVV speelt thuis tegen Kinheim, dat nog puntloos is. IW speelt een krach tige partij, niet bepaald elegant, maar doeltreffend. Kinheim zal met een iets betere techniek het enthousiasme van IW moeten doven, wil het suc ces boeken. Of dat kan? Het zal voor Kinheim een moeilijke ontmoeting worden, maar waar de laatste kans voor promotie ligt in de volle winst, verwachten we, dat Kinheim zich 90 minuten voor de volle 100 pet. zal geven. In de andere afdeling staat Alcmaria er op papier zeer goed voor, maar de theorie is wel eens anders dan de werkelijkheid. Pas morgenavond zal blijken, of deze oude Alkmaarse club werkelijk een goede gooi doet naar de promotie. Zou Alcmaria winnen, dan staan de papieren zeer gunstig met nog twee thuis- en één uitwedstrijd voor de boeg; zou ze verliezen, dan wordt de spanning wel zeer groot. Holland zal zich niet gemakkelijk la ten kloppen. Dat heeft verleden week HBC ondervonden. Het is o.i. een open wedstrijd daar in Utrecht en als Alc maria met de volle winst terug komt, zal ons dat zeer meevallen. Eerder houden we het op een gelijk spel, wat ook al heel mooi zou zijn. HBC met drie verliespunten verde digt uit tegen DEC de laatste kans om in de tweede klasse te blijven. Gezien de schotloosheid van DEC moet HBC een kansje hebben, doch ook de voor hoede van de Haarlemmers is niet zo geweldig sterk. Veel krachtsverschil is er dus niet, zodat een uitslag in de buurt van een gelijk spel ons niet zou verwonderen. Promotie naar de Se klasse. BKC, dat zo uitstekend startte, speelt morgen tegen Purmerend en na het zo fraai begin moeten we BKC wel de beste papieren geven. De ploeg is sterk genoeg, om ook deze ontmoeting te winnen en zou er dan heel mooi voor staan. Tenslotte moet Schagen de zware tocht _naar DCG ondernemen, de club, die verleden week won. Schagens laat ste kans om in de derde klasse te ble ven, want bij een eventueel verliez<^ zou ze drie punten achterop raken, hetgeen te veel is voor zo'n kleine competitie. Onze beste wensen verge zellen Schagen! Verder verwijzen we naar het reeds Donderdag gepubliceerde programma. „Hé, meneer!!" riep hij verrukt. „U bent zeker noggerus.. tweede étage, daome, rechts om de hoek., ik seg U bent zeker noggerus wese kijke naar de bloedvlekke, waar u die ouwe scha vuit.... in het sousterrain, daome.... u kunt met de lift naar benejen.... waor u die ouwe schavuit heb neerge- slaoge. Haha, nee. ik bedoel die procuraotiehouder niet, maor die inbre ker. op de derde verdieping, me neer, naast de speelgoedafdelingik seg, waor ik die inbreker heb neerge- slaoge." „Maar Bas." vroeg Hans, „hoe kom jij hier zo overdag?" „Van de nacht in de dag gepromoveerd, meneer," zei Bas, „alles nog vanwege die inbreker.... dan mot u zich aon de kassa vervoege, daome.... ik zeg alles vanwege die inbreker, die we toen zo netjes bij s'n kladde gehad hebbe." „Prachtig", zei Hans, „dus nu kun jy 's nachts ook eens rustig slapen." „Op de tweede étage, mevrouw," zei Bas, „naost de bibliotheek. Wat zei u, meneer?.... O.... dat ik nou 's nachts kan slaope, maar m'n vrouw seit: als jy slaopt, snork je zo christenziele hard, dat 't huishouwe geen oog dicht doetrechts de trap op, mevrouw." „Dus nou zit je huis vol nachtwa kers," zei Hans lachend. „En of." bevestigde Bas. „en weet u nou waor se me gestopt hebderde verdieping, mevrouw, naast de bontaf delingik seg meneer, weet u waor se me nou gestopt heb?" „Ik heb er geen idee van," bekende Hans. „Boven op de vliering," zei Bas, „en daor slaop ik nounaast die daome met dat blauwe hoedje mevrouw, vraogt u maor naor juffrouw Clazi- m,.., ik seg, daor slaop ik nou heel allenig, maar ik denk by m'n eige: hoe dichter bij de hemel, hoe gauwer een engeltje". t Bas lachte smakelyk en Irma keek glimlachend naar zijn van pret schit terende ogen. Hy moest heel wat ver anderd worden, eer de dikke kop met de rode snor, die boven de gouden kraag kwam uitkyken, op een enge lenkopje begon te lijken. Hans stopte Bas een bankbiljet in de hand, maar Bas weerde het met breed gebaar af. „Bas," vroeg Hans, „zyn we ouwe makkers?" „Ouwe wat?" vroeg Bas. „Derde étage links, meneer." „Hebben we samen gevochten?" in formeerde Hans. „En of," zei Hans, „die Bulder zat maar wat lelijk in zijn.... keukenaf deling, beneden, jonge daome." „Zie je wel," zei Hans. „dan zyn we toch kr gsmakkers geweest en dan mag je me niets weigeren, Bas. Koop van de week een paar extra biertjes en neem je slapeloze vrouw eens een keertje mee naar de bios." „Nou, meneer" zei Bas glunderend, „u kunt met de lift, daome.. dan sal ik 't maor acceptere en ik hoop, datte je allebei.... de herfstmodellen zijn juist gearriveerd, mevrouw, ..ik seg, ik hoop, datte je allebei gelukkig sulle worden in een pittig gesin.... derde étage, meneer, vraogt u maor naar de sjef.. en.." „Dag Bas," riep Hans wuivend. „En veul kindere!" schreeuwde Bas nog boven het rumoer uit. „Komt in orde!!" riep Hans lachend en baande zich met Irma een weg door de menigte naar de parkeerplaats, waar zy, met een zucht van verlich ting, in de auto plaats namen. „Onze via dolorosa," zei Hans, „en het eind is er nog niet van te zien." „Dat hindert niet," zei Irma. lachend „Wat gaan we nu doen, Hans?" „Het is één uur," zei Hans, „we gaan een uitsmijter eten in de Korte Utrechtse Dwarsstraat.Ik heb van de week een gouden broche gekocht-, die gaan we aan juffrouw Marie brengen." Vijf minuten over half fwee werd baas Govers, die in zijn hemdsmouwen bierglazen spoelde, opgeschrikt door 't geluid van een claxon en zag hij een grote luxeuze wagen voor de deur van zijn cafétje stoppen. „Marie!!!" schreeuwde hij naar het keukentje en juffrouw Marie liet haar vaatwerk in de steek, droogde haar handen af aan haar schort en draafde gelagkamer binnen. Ze stonden naast elkaar bij het bil- lard toen Hans *en zijn verloofde ge armd binnenstapten. Baas Govers zag rood van emotie en juffrouw Marie maakte een kleine knix, zoals ze dat op de plaatjes van de volksromans had gezien, als hof dames haar koninklijke meesteresse begroetten. „Welkom in dit.... eh.... café!" zei de baas hoffelijk. Hij duwde een bleek jongmens, dat in een vuil jasje bij de tapkast stond, naar voren. „Sluit de deur, kaffer," zei luj. „As meneer en., eh;. mevrouw de Dinges d'r zijn, wens ik geen an dere gasten te ontvangen." „Baas Govers," zei Hans lachend, „juffrouw Marie, hoe gaat 't hier? Mag ik jullie nujn verloofde voorstellen?" „Freule," prevelde juffrouw Marie verlegen, en baas Govers, die bij zyn huishoudster een cursus in hoffelijk heid en titelatuur had doorlopen, boog tot hy er rood van in zijn gezicht werd en hoopte, dat de., eh.. de ba rones hem zou willen verontschuldi gen, dat hy zo in zyn hemdsmou wen. „Maar natuurlijk," zei Hans. „we zouden je anders niet herkennen. Weet je wat we komen doen? We komen een uitsmijter eten. Ik heb tegen mijn verloofde gezegd: zo'n uitsmijter als by baas Govers krijg je in heel Am sterdam niet." „Heer-mijn-tijd!" riep juffrouw Ma rie. „Ik vlieg naar de keuken. Wel, wel, wie had ooit kunnen denke „Hoe vind je 't hier, Irma?" vroeg Hans glimlachend. „Alleraardigst," zei Irma, naar het zand op de vloer kijkend. „Hier heb ik mijn eerste wankele schreden op het pad van de hotellerie gezet," zei Hans. (Wordt vervolg^

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 5