Republikeinse nota teleurstellend
Republiek wil Indonesië
overheersen
Verplichte levering
van vee
Staking in Franse
electriciteitsbedrijven
FATA MORGANA
'Ukeréedcfit
DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT
DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
De inhoud van de
nota
r
Hors d'Oeuvre
V.j
Politiek der „verschroeide
aarde?"
Bon
voor een ei
Referendum in Spanje
Russische kamermeisjes
achten zich beledigd
boven Vlissin^en?
Dodelijke aanrijding
te Bergen
Moslim-liga aanvaardt
Brits plan
BEROERING IN AFRIKA
BUREAU;
Koningstraat 78-80
Den Helder
Telefoon 2845
Giro 449041
Dlr.: J. Bijlsma
DINSDAG 10 JUNI 1947.
Voortzetting van de
70E JAAHGANG No. 9530
HELDERSCHE COURANT
TARIEVEH:
Advertentie»: 14 cent per
millimeter. Familieberichten
17 cent per m.m. Kleine ad
vertenties (..Juttertjee") tot
is woorden 75 cent elk woord
meer cent
Abonnementen: per kwertea
f I.—. per poet 1 t.W
H' ofdredaetear: M. H. 8. Uyldert, Rsyon red keten ren C. A. Dekken eo W. Kok.
De republikeinse tegennota is Zondagavond om zeven uur Batavia-tqd door
den Secretaris-Generaal van de Indonesische delegatie, Dr. Ali Boediardjo,
aan Mr. Dr. P. Sanders, de Secretaris-Generaal der Commissie-Generaal, aan
geboden. Deze heeft de tegennota aan Dr. van Mook overhandigd.
In regeringskringen te 's-Gravenhage wordt de nota der republiek thans
bestudeerd met al de ernst die de toestand vereist. Intussen kan reeds thans
worden medegedeeld dat de eerste indruk daar bepaald teleurstellend is. De
nota van de republiek zou een knap stuk werk kunnen worden genoemd,
wanneer het een civiel proces gold. Maar hier geldt het de uitwerking ver
der te brengen, op een voet van constructief staatsmanschap, van het ac-
coord van Linggadjati. Dat stelt geheel andere eisen dan een redlijk klin
kend antwoord, zoals thans door de republiek is gegeven, welk antwoord
zich echter in wezen verwijdert van letter en geest van Linggadjati. Blijk
baar wil de republiek een overheersende plaats in Indonesië innemen, ten
koste van de andere delen, die zichzelf willen zijn als gelijkgerechtigde
partners in de te stichten Indonesische federatie.
De nota bevat een miskenning van de regeling, die in het accoord van
Linggadjati is neergelegd met betrekking tot de periode, die moet voorafgaan
aan de inwerkingtreding der federatie. In haar nota van 27 Mei heeft de
Nederl. regering aangedrongen op grote spoed, mede omdat zq het haar in
ternationale plicht acht de economie van Indonesië weer op een ordelijke
basis ten behoeve van de wereld op gang te brengen. De republikeinse nota
wekt de indruk, dat de republiek de uitvoering van Linggadjati wil vertra
gen, inmiddels de schuld aan de Nederlanders gevend.
blokkade, over voortdurende over
schrijdingen der demarcatielijnen, rust
verstoring door separatistische bewe
gingen in de bezette gebieden en is van
oordeel, dat hierdoor twijfel en onze
kerheid omtrent de bedoelingen van de
Nederl. regering worden vergroot en
dat de psychologische toestand een op
lossing moeilijker maakt.
Gewezen wordt op de waarnemingen
fan bezoekers van het republikeinse
gebied, die daar welvaart en vredig
heid hebben aangetroffen.
De Indonesische delegatie heeft de
door den luitenant-G.G. op 27 Mei 1947
ondertekende nota van de Commissie
Generaal ontvangen en met waarde
ring kennis genomen van het feit, dat
de Nederl. regering de overeenkomst
van Linggadjati beschouwt als de vaste
grondslag van haar beleid met betrek
king tot Indonesia, welke grondslag
zij aan dat beleid een ruime en voort
varende uitvoering wenst te geven.
Ook de regering van de republiek ba
seert haar politiek op de overeenkomst
van Linggadjati en verwacht, dat de
Nedèrl. regering de maatregelen in
strijd met inhoud en geest van die
overeenkomst ongedaan zal maken.
De Indonesische delegatie geeft ver
volgens haar spijt te kennen over het
voortduren van vijandelijkheden en
TWEEëRLEI RECHT
Niet zo heel ver van Australië
strekt zich het eiland Nieuw-
Guinea uit, een lustoord, waar
van de westelijke helft 'tot ons
overzees gebied behoort en welks
oostelijke helft, het land der Pa
poea's, onder gezag staat van de
Britten, voorzover deze nog bij
machte zijn gezag uit te oefenen
He» eiland, en meer in het bij
zonder Papoea, zal voor de be
woners van noordelijk Austral'ë
zo ongeveer zijn wat Marken voor
de Amsterdammer is 'n beziens
waardigheid en folkloristisch van
ongemeen belang, De Amster
dammer neemt er een dagje voor
als hij het ajland bezoeken wil;
de Australiër eveneens. Alleen
moet de laatste dan gebruik ma
ken van een snel vliegtuig en
niet van een motorbootje.
Er is echter nog In ander op
zicht eenig verschil. Iedereen,
mager of dik kan zonder gevaar
naar Marken gaan en daar ge
moedelijk rondwandelen. Zijn
leven wordt niet bedreigd, hoog
stens zijn portemonnaie, tenmia-
ste wanneer hij zijn kooplust niet
bedwingen kan. De Australiër
doet evenwel voorzichtig, vooral
wanneer hij vet is, als hij bij zijn
schaapskooi thuis blijft, want de
bevolking van Papoea is minder
belust op schapen- dan op men
sen-vlees. ij is nog enigszins
met kanibalisme behept en ziet
er geen been in een been af te
kluiven als het een mensen-been
is. Bovendien heeft zij liefheb
berij in het zo snel mogelijk
snellen van koppen en ook dat
is niet prettig voor wie het treft
De Australiër, en zeker als hij
boter op zijn hoofd heeft, blijft
daarom veiligheidshalve thuis.
Het gerechtshof van Papoea
behandelt den koppensneller ech
ter met grote toegevendheid. Het
heeft onlangs een aantal eiland
bewoners, die koppen hadden ge
sneld en daarna de verslagenen
hadden verorberd, een strenge
berisping toegediend en vervol
gens naar huis gestuurd. Het
vatte dat moordpartijtje klaar
blijkelijk niet dramatisch op In
derdaad men kan zulk een kop
pensneller bezwaarlijk bij de kop
vatten als deze sportieve bezig
heid door de bevolking als vol
komen normaal wordt bescnouwd
Zoals bijvoorbeeld het voetbal
spel bij ons, waarbij een speler
of een scheidsrechter ook wel
eens het hoofd verliest. Het von
nis zou allicht zwaarder uitval
len als de gesnelde koppen zwart
werden verkocht, maar dat doei
een Papoea niet. Daarom komt
wie op Marken zwart koopt of
verkoopt gesteld dat het ge
schiedt er minder genadig af
en wordt daar aan een paling
kop meer beteekenis gehecht dar
in Papoea aan een mensen-kop,
tenminste als het een zwarte is.
•sLands wijs, 's lands eer.
KREEFT. s
NEDERLAND
BREKE ZIJN.
ZOU IN GE-
De delegatie meent daarentegen, dat
veeleer in het door de Nederlanders
bezette gebied een tekort heerst aan
waarborgen voor de ontplooiing van
democratische beginselen o.a. door de
exorbitante rechten van den landvoogd
fa geen gebied is de vrijheid zo groot
als in de republiek. De nota wijt het
niet vlotten van de besprekingen aan 't
feit, dat onder de Nederlanders zo ve
le van elkaar afwijkende meningen be
staan, en dat daar niet steeds voldoen
de wordt begrepen, dat een nieuwe or
de geboren staat te worden.
EEN INTERIM-REGERING.
De Indonesische delegatie is bereid
het Nederlandse voorstel tot vor
ming van een interim-regering te
aanvaarden. Doel en bevoegdheden
van deze regering worden daarin uit
voerig aangegeven.
ZELF-VERDEDIGING.
De Indonesische delegatie onder
schrijft het Nederlandse voorstel be
treffende de militaire aangelegenheden
in grote trekken. Zij verlangt:
a. het demilitairiseren van de de-
marcatiegebieden en overdragen van
de bewaking van de zönes aan de po
litie der beide partijen met speciale
regeling voor de gebieden Sidoardjo,
Krian en Modjokerto;
b. beide legereenheden zullen de de-
marcatiegebieden verlaten en zich te
rugtrekken naar de respectievelijke
garnizoensplaatsen;
c. geleidelijke vervanging van be
zetting van het Nederlandse leger door
het republikeinse leger;
d. onmiddellijke vermindering van
de respectievelijke troepensterkten
overeenkomstig art. 16 van Linggad
jati.
Als basis van samenwerking ziet de
Indonesische delegatie o.a., dat de ver
dediging van de Verenigde Staten van
Indonesia een zaak moet zijn van de
staat zelf.
De heer Boelhouwer heeft namens
„Nationaal Reveil" Zondagavond
voor de AVRO-zender een be
roep gedaan op de bevolking om
zich thans achter een krachtig
optreden van de regering te stel
len. Spr. wees in zijn radiorede
op de zeer ernstige ontwikkeling
in de overzeese gebiedsdelen. Op
het territoir der republiek zouden
volgens spreker fabrieken worden
vernield, wegen opgeblazen en
voedselvoorraden dreigen te wor
den vernietigd.
„Nationaal Reveil" zond voorts
een desbetreffend telegram aan
den minister-president.
Gedurende de overgangstijd dient
de vermindering van troepensterkten
te geschieden in volle oprechtheid en
wederzijds vertrouwen. De handha
ving van rust en vrede in het gebied
van de Republiek is de taak der re
publikeinse politie en niet die van
het Nederlandse leger.
EEN ECONOMISCHE REGELING
Betreffende de economische regeling
is de regering der republiek van me
ning, dat de eigendom van vreemde
lingen zal worden teruggegeven met
uitzondering van die eigendommen,
waarvan de republiek nationalisering
nodig acht met vergoeding voor gele
den schade.
De delegatie aanvaardt de economi
sche voorstellen van de Nederlandse
delegatie onder voorbehoud van enke
le detailpunten.
(Zie vervolg pagina 4).
De aardbeienpluk te Beverwijk is thans in volle gang. Groot en klein helpt
mede bij het verzamelen der sappige vruchten. Ais de prijs nu maar
meevalt.
Vermindering van
vlees in restaurants
Daar de aanvoer van slachtvee
thans een dieptepunt heeft bereikt
en de voorraad vlees in de koelhui
zen is verbruikt, zijn voor enige tijd
bijzondere maatregelen nodig om het
tijdelijk met 100 gr. tot 300 gr. in de
veertien dagen verlaagde vleesrant
soen te kunnen verschaffen.
In opdracht van den minister van
1 Landbouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning zullen de provinciale voedselcom-
missarissen namens het bedrijfschap
voor vee en vlees, dat daartoe krach
tens bestaande verordening de be
voegdheid bezit, ingaande 16 Juni 1947
de veehouders wekelijks belasten met
een verplichte levering van vee.
De minister van Landbouw, Visserij
en Vv edselvoorziening, die deze maat
regel slechts node neemt, aldus deelt
het ministerie ons mede, verwacht de
medewerking van de veehouders om 't
mogelijk te maken de bevolking het zo
bescheiden vleesrantsoen te kunnen
blijven verstrekken.
In voorbereiding is verder, afge
zien van de reeds aangekondigde
invoering van twee vleesloze dagen,
een regeling tot sterke vermindering
van het vleesverbruik in hotels, res
taurants en dergelijke inrichtingen.
Lajos Dinnyes, de nieuwe Hongaarse
minister-president, die beschouwd
wordt ais de man, die Hongarije een
stap verder brengt in de richting van
onderwerping aan de Sovjet-Unie.
I
Donderdag a.s. zal in de bonnenlijst
voor alle leeftijdsgroepen een bon voor
een ei aangewezen worden. In verband
met de bevoorrading van de detaillis
ten zal hier en daar de aflevering van
dit ei niet onmiddellijk, doch slechts
gedurende de termijn van geldigheid
van de bon kunnen plaats hebben.
De bond van arbeiders in de gas-
en electriciteitsbedrijven heeft mede
gedeeld, dat 50 electriciteitsbedrijven
in Frankrijk sinds gisteravond jiüet
meêr werken.
REGERING WAARSCHUWT
KWADE ELEMENTEN.
V
In een communiqué van het Franse
ministerie van vervoer is een waar
schuwing gericht tot degenen, die het
verkeer van door de regering op de
weg gebrachte bussen en vrachtauto's
zouden willen stagneren, zoals door de
stakers te Cherbourg geprobeerd is. De
regering zou maatregelen nemen voor
patrouillering van de wegen, waarlangs
die bussen rijden. De meeste van die
voertuigen transporteren passagiers
De spoorwegstaking in Parijs. Reizigers wachtend voor het Gare de 1 Est
wachtend op het einde der staking, om ten spoedigste naar hun plaats van
bestemming te vertrekken.
van of voor schepen uit of naar Ame
rika. Volgens het communiqué worden
de voedselvoorraden nog steeds per
spoor vervoerd. Op zekere punten
heeft een aantal spoorwegarbeiders ge
poogd de voedseltreinen tegen te hou
den.
„Wanneer iets dergelijks inderdaad
zou geschieden, of ledige wagons niet
zouden terugkeren, zullen stappen
gedaan worden om 't transport van
vitaal belang te verzekeren," aldus 't
communiqué.
10.000 AMERIKAANSE MIJN
WERKERS IN STAKING.
Ongeveer tienduizend arbeiders in
Zuid-West Pennsylvanië zijn gisteren
in staking gegaan uit protest tegen het
ontwerp arbeidswet.
In veertien mijnen, voor het meren
deel door grote staalfabrieken geëx
ploiteerd, lag het werk stil.
Generaal Franco's opvolgingswet,
welke Spanje tot nominaal koninkrijk
maakt, zal op Zondag 6 Juli a.s. aan
een volksreferendum worden onder
worpen. Dit zal de eerste maal zijn
dat Franco, sedert hij in October 1936
te Burgos aan de macht kwam, het
Spaanse volk raadpleegt. Volgens de
tekst van de wet blijft Franco staats
hoofd, doch na zijn dood of bq zijn
onbekwaamheid zal een regentschaps-
raad een lid van de Spaanse konink
lijke familie als zijn opvolger aanwij
zen. Alle personen bqven de 21 jaar
zullen verplicht zijn hun stem uit te
brengen, behalve zij, die geen volle
politieke rechten bezitten, onder wel
ke laatsten vallen de links-georiën-
teerden, die sedert de burgeroorlog tot
gevangenisstraf veroordeeld zijn. Het
uitbrengen der stemmen zal in het
openbaar geschieden.
Anna, Elena, Agafia en Jefdokia,
kamermeisjes in het Moskwa-hotel te
Moskou, zijn erg boos op Trevor Smith,
verslaggever van de Melbourne He
rald, die tijdens de conferentie te
Moskou in kamer 1023 van genoemd
hotel heeft gelogeerd.
De verslaggever heeft in zijn krant
geschreven, dat zij op haar knieën
waren gevallen en tranen hadden ge
plengd toen hij het viertal de suiker
offreerde, welke hij van zijn thee had
overgehouden. Zij vinden dit laster
en een grove belediging voor het va
derland, een aantasting van haar be
roepseer en vrouwelijk zelfrespect.
Zij hebben nu een verontwaardigde
brief geschreven aan den hoofdredac
teur van de Melbourne Herald, waar
in de meisjes ten sterkste tegenspre
ken, dat zij op haar knieën zijn ge
vallen. Als vrouwen van de Sovjet-
Unie, die dertig jaar geleden gelijke
rechten als de mannen hebben gekre
gen en die een volledig aandeel heb
ben in het nationale leven, doen zij
zulke dingen niet. Zij gevoelen er bo
vendien niets voor, om aan de man
nén onderworpen Te zijn.
Naar Wij eerst heden vernemen
heeft men boven Vlissingen op 1 Juni
j.L vanuit de richting Breskens lucht
spiegelingen gezien. De eerste ont
dekking, die men deed was, dat boer
derijen, die in Zeeuws-Vlaanderen ge
legen zijn, weerspiegeld werden door
het water van de Schelde. Vervolgens
zag men bomen opdoemen aan de ho
rizon, die geen takken, doch alleen
maar kruinen hadden en later zag
men eerst heuvels, die aan witte krijt
rotsen deden denken en vervolgens
een stad met hoge witte gebouwen,
ir. welke stad met kijkers zelfs stra
ten te onderscheiden waren. Na onge
veer een half uur vervaagde deze
luchtspiegeling en bemerkte men bo
ven de Schelde een luchttrilling, die
zo sterk was. dat de vormen der voor
bij varende schepen volkomen verte
kend waren. Men zag b.v. een schip
voorbijvaren, dat de indruk maakte
alsof het bestond uit twee op elkaar
Hogende schepen, terwijl van andere
schepen de vorm weer zeer sterk ge
rekt was. Dit verschijnsel vervaagde
na ongeveer een kwartier.
Toen de 25-jarige N. M. Tromp
Maandagmorgen met een flinke vaart
door de Dorpsstraat te Bergen fietste
en ter hoogte van het perceel van T.
Bakker door een daar staand voertuig
midden op de weg kwam, naderde uit
de richting Alkmaar een vrachtauto.
Een botsing was onvermijdelijk met
het noodlottig gevolg, dat T. ernstige
hoofdwonden opliep. Dr. van Gelder
verleende de eerste geneeskundige
hulp. Nadat pastoor Th. van Beers het
slachtoffer ter plaatse van de H. Sa
cramenten had voorzien, zorgde de
Rode Kruiswagen voor overbrenging
naar het St. Elisabeth Ziekenhuis te
Alkmaar, waar de jonge man spoedig
overleed.
Naar wij vernemen treft de bestuur
der van de vrachtauto geen schuld.
De raad van de Moslim-Liga heeft
gisteren te New Delhi een resolutie
aangenomen, waarin het Britse plan
„als een compromis" wordt aanvaard
en Djinnah, president van de raad,
wordt gemachtigd de onderhandelin
gen voort te zetten.
ANTON COOLEN HEKELT
TRIBUNAALRECHTSPRAAK.
De bekende schrijver Anton Coolen
heeft zijn ontslag ingediend als lid
van het Tribunaal te Den Bosch.
Coolen is het niet eens met het ver
schil in de beoordeling
De zetel van een Frans minister
president dient zelden het gemak. Ra-
madier heeft er ondervinding van. Ter
wijl hij te kampen heeft met een toe
nemend gevaar voor inflatie, zetten de
communisten hem de voet dwars en
moet hij het hoofd bieden aan sabo-
tage-stakingen die ontwrichtend voor
het bedrijfsleven zijn. De spoorweg
staking is er een onheilspellend voor
beeld van en brengt een zware slag toe
aan het economisch verkeer. Inmiddels
houdt de politieke actie van de con
servatieve generaal De Gaulle aan
de moeilijkheden waarin Ramadier
verkeert zijn natuurlijk koren op de
politieke molen van De Gaulle die nu
meer dan ooit op volle toeren draaien
kan en na het bloedig krijgsbedrijf
in Vietnam en de opstand op Madagas-
car beginnen nu ook de Noord-Afri
kaanse Arabieren, gesteund door de te
Cairo gevestigde Arabische Liga, on
rust te stoken. Een Franse ministers
zetel is inderdaad geen sluimerstoel.
De Franse politiek is zelden van
dramatische en romantische elementen
vrij. De vlucht van de oude rebellen
leider Abd el Krim geeft daarvan weer
op treffende wijze blijk. Het is een
symptomatische gebeurtenis, waarvan
de betekenis ver uit gaat boven het
strikt nationaal belang der Franse re
publiek. Het is er een van internatio
nale betekenis.
Gelijk men weet werd deze aanvoer
der der opstandige Rifkabylen in 1926
verslagen, gevangen genomen en op
het eiland Reunion geïnterneerd. Enige
tijd geleden werd zijn verzoek om zich
ir Frankrijk te mogen vestigen groot
moedig ingewilligd en hem werd als
verblijfplaats een villa aangewezen te
Villeneuve bij Nice. In vertrouwen op
het erewoord van den Emir liet men
hem met zijn talrijk gezin de reis ma
ken als gewoon passagier. Tot Port
Said werd bereikt ging alles goed;
maar daar ging Abd el Krim met ziin
gevolg aan land om zich, op uitnodi
ging van koning Faroek van Egypte,
naar Caïro te begeven waar hij sinds
dien in volle vrijheid vertoeft en on
omwonden heeft meegedeeld dat hij
nog altijd de ambitie heeft Marokko te
bevrijden van Europese heerschappij.
Zijn fcomst te Caïro is voor de daar ge
vestigde Arabische Liga en voor de
onafhankelijkheidsbeweging ongetwij
feld van grote betekenis, want het aan
zien van de weerspannige Emir is er,
sinds hij martelaar voor de zaak der
vrüheid werd, niet op achteruit gegaan.
Ook voor Spanje moet de ontsnap
ping van de rebel vrij verontrustend
ziin en op de verhouding tussen Frank
rijk en Egypte, die toch al niet roos
kleurig is, kan het gebeurde een
uiterst nadelige invloed oefenen. Men
is zich daarvan te Parijs maar al te wol
bewust.
Parijs maakt zich, zoals zich begrij
pen laat, ernstige zorgen over de ge
volgen die het gebeurde hebben kan
voor de nationalistische beweging der
Arabieren langs de gehele zuidkust
van de Middellandse Zee, een onge
rustheid welke ongetwijfeld door Ma
drid wordt gedeeld. De Sultan van
Frans Marokko heeft nog onlangs :n
het openbaar voor de onafhankelijk
heid van zijn volk gepleit; in Tunesië
gaat de Bev allerminst, wat invloed op
de nationalistische beweging betreft,
vrij uit en Frankrijk heeft zich reeds,
naar aanleidiof van verontrustends be
richten uit Al"iers. gen oor t gezien de
legermacht in Noord-Afr'ka verster
ken. De Arabische Liga te Caïro is zeer
actief.
Het gezag van Frankrijk komt door
deze separatistische actie in het N?b!;e
Oosten ernstig in het gedrang. Noord-
Afrika is niet slechts in politiek ril? ar
ook in economisch opzicht voor de
Franse Republiek van essentieel be
lang; en niet alleen Frpn'-n'iks bren
gen zijn met de rust in Noord-A frika
gemoeid. Het probleem van de veilige
vaart door de Middellandse Zee dringt
zich aan de aanlach» ot>, en daarbij
hebben, behalve Frankriik en Snanie,
ook Fngeland en Amerika belang, ter-
'wijl Rusland, gelijk men weet, even
eens zijn invloedssfeer in die richting
uit te breiden tracht. Men denke
slechts aan hetgeen in Griekenland ge
beurt en aan de pressie waaraan
Turkije blootgesteld is. De Afrikaanse
vrijheidsbeweging volgt op die van
Azië en vloeit eruit voort. En de wes
terse mogendheden, door twee wereld
oorlogen iiiteermt. zien hun gezp» slin
ken met de dag. U.
Weersverwachting, medegedeeld
door het K.N.M.I. te De Bilt, gel
dig van Maandagavond tot Dins
dagavond:
AFNEMENDE WIND.
Voor het Noorden van het land:
afnemende wind hoofdzakelijk tus
sen N.W en N. Van zee binnen-
drijvende wolkenbanken met aan
vankelijk hier en daar in de
kuststreken van Friesland en Gro
ningen nog een enkel buitje. Vrij
koel.
Voor het overige gedeelte van het
lanfl: afnemende wind overwegend
uit westelijke richtingen. Droog
weer met perioden van zonne
schijn. Overdag hogere tempera
turen dan vandaag.