DRIEMAAL DE DOODSTRAF in Alkmaar's rechtszaal Geen sigaren op tabaksbon Politieke storm over de Balkan „Wij streven naar 'n vredige en welvarende wereld" Republiek bereidt zich voor op wapengeweld Geen kans op oorlog Antwoord der Republiek DE NOORDHOLLASDSCHE COURANT DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Landwachtmoorden vinden vergelding Meest weerzinwekkende misdaden Hors d'Oeuvre VJ AJAX KLOPT HEERENVEEN MET 0—2 Amerikaanse nota inzake Hongarije verzonden Nieuw voorstel van Rusland inzake atoomenergie Truman ie Oitawa Zes punten. Geen wijziging in zaak Arnold Meyer 'Ukec&ecufit BUREAU: Koningstraat 78-80 Den Helder Telefoon »45 OiTO 449041 Dlr.: J. Btjlsma DONDERDAG U JT7NI 1947. Voortzetting oan de 70E JAARGANG No. 9532 HELDERSCHE COURANT TABnWf: Advertentie»; 14 cent per millimeter. Pemlllebertditeri 1T cent per m.m. Kleine ed- vertenttes (..Juttertjei") tot IS woorden "H cent, elk woord meer I eent Abonnementen: per kwerteei t I.per poet S M Hoofdredacteur: M. H, H. üyldert, Raronredacteoren C. A. Dekken eo W. Kok. Drie maal eiste Mr. W. P. Bakhoven gisteren de hoogste straf, die onze wetgeving kent, drie maal klonk in Alkmaar's rechtszaal de eis „doodstraf', drie bleke, schijnbaar onbewogen beschuldigden hoorden de straf tegen zich eisen, die alleen tegen zeer zware misdadigers gevraagd wordt. Jonker, Mayer en Alders, drie namen, drie moordenaars. Tal van gruwe len hebben deze Iandwachters op hun geweten. In de laatste maanden vóór de bevrijding knalden de schoten van deze drie onverlaten, deze geüni formeerde moordenaars uit de karabijnen en revolvers. Het aantal slacht offers van dit drietal terroristen is groot, even groot werd de haat tegen de drie dragers van de verfoeide landwachtuniform en tenslotte ging het hard tegen hard. Gisteren begon in het gerechtsgebouw te Alkmaar het laatste bedrijf van dit drama van terreur en verzet. Een speciale zitting van het Amsterdamse Bijzonder Gerechtshof, die volgende week zal worden voortgezet, werd daar gehouden, waarop de verdachten werden verhoord, de getuigen ondervraagd en het hele drama tot in de kleinste détails uiteengerafeld. Twee Hoorn se artsen, de heren W. J. Appelboom en K. C. Zee, leggen verklaringen af van medische aard. De eerste schouwde het lijk van één der slachtoffers, Christiaan Hulsebos, de laatste dat van Breyer. Hulsebos werd op 7 Februari 1945 neergescho ten, Breyer op 22 April. Beide scho ten werden van achteren gelost... Wachtmeester bij de Rijkspolitie T. Tas uit Berkhout verklaart, dat Jon ker In Hoorn bekend stond als een snel schutter, die róók schoot ook. Maar Jonker stond onder invloed van W. A. van der Spek. Van der Spek had destijds de bijnaam „de beul van Hoorn". Mr. Dr. Berkhouwer, die als verde diger aan Jonker is toegevoegd, ziet in de invloed, die Van der Spek had op Jonker, een biologeren, een cadaver- discipline, hetgeen door getuige Tas wordt beaamd. Er komen gedetailleer de kaarten op tafel en aan de hand daarvan wordt de sitiuatie ter plaatse nauwkeurig bestudeerd. De 30-jarige Van der Spek, die ver volgens als getuige wordt binnengeleid, weigert de eed af te leggen, omdat hij niet in God gelooft. Desgevraagd ver klaart getuige, nooit tegen Jonker te hebben gezegd „Niet zo gauw schie ten". Tevens ontkent get. tegen Jonker goedkeurende woorden te hebben ge uit, toen Hulsebos was doodgeschoten. Kapitein-ter-zee A. C. van der San- de Lacoste wenst te weten of deze ge tuige Jonker speciaal uitzocht, omdat hij zo'n goed schutter was, doch Van der Spek beweert, dat hij J. alleen nam, omdat hij zijn dienst goed deed. KERSEN Het is kwaad kersen eten met dien man, pleegt men te zeggen, wanneer men te doen heeft met iemand van moeilijk karaktei Waarom juist kersen? Hoewel ik het niet graag zeg moet ik eer lijk bekennen, dat ik het niet weet. Omdat men kersen wel eens om de laatste eet; d.w z. om beurten, en met de bedinging dat hij, voor wien de "aatste kers Overblijft, het gelag betalen moet en een moeilijke man dan wel eens moeilijkheden maken kan? Het is mogelijk. Zeker zal het dit jaar kwaad kersen eten zijn, want ik las dezer dagen het teleurstellend bericht, dat de kersen niet goed koop zullen zijn. Hier en daar zijn de kersen reeds op het hout Verkocht, zoals dat heet, en er zijn hoge prijzen besteed. Boven dien zijn de plukkers schaars en verlangen zij een betrekkelijk hoog loon. En nu had ik Juist zo gedacht dat ik mij dit Jaar eens aan sap pige kersen, en in overvloed, te goed zou kunnen doen. Want goedkoop zijn zij al sinds vele Jaren niet geweest; zij werden ons afgenomen door het buitenland; gingen in grote hoeveelheden over de grens en wie met veel betalen kon had het nakijken. Ik had zo gedacht, nu zal het an ders zijn, want bijna de hele we reld is insolvent en dus blijven de kersen hier. Dat is weer gpis. Ik herinner mij de tijd dat wij, schooljongens toen, naar de boomgaarden fietsten en daar voor één dubbeltje eten konden, tot wij verzadigd waren, en dan nog een beetje meer. Die tijd is ainds lang voorbij. Want hetpluk- loon is nu al 25 cent per kilo of 12'/» cent per pond En twee pond aten wij toch zeker gemakkelijk °P. Welke boomgaardenier laat ons dan nog voor één dubbeltje °P zijn terrein? Niemand meer! De druiven zijn zuur, zei de vos in de befaamde fabel van Jean ée la Fontaine toen hij hon gerig, en fel erop belust, ze niet bereiken kon. Ik vermoed dat ook de kersen dit Jaar voor de mees ten onzer zuur zullen ztin Het is inderdaad zuur KREEFT. Twee Hoornse ooggetuigen, de gara gehouder Willig en T. J. Kloet zijn aan de beurt hun verklaringen af te leggen, die echter geen aanleiding ge ven tot bijzondere ontwikkelingen. TWEE TEGEN VIER... De thans achttienjarige A. Borsje, thans in een jeugdkamp te Noord- wijk gedetineerd, verklaart, dat op 1 Mei, vier dagen vóór de bevrijding, in Zwaag gecontroleerd werd en vier mensen werden aangehouden en on derzocht. B. hield er drie in hedwang, terwijl Jonker de vierde fouilleerde. Toen één van de drie zijn handen liet zakken, schoot Jonker hem woor het voorhoofd en G. Dijkstra was toegevoegd aan de lijst van slacht offers. Jonker's verweer ontlokte rumoer in de zaal: „Ja, maar, meneer de pre sident, we waren maar met twee man tegen vier JONKER AAN HET WOORD. Jonker beweert, bij Van den Bosch op de benen te hebben geschoten, bij Hulsebos op armen en schouders. Dijk stra schoot hij eerst aan en toen deze op de grond lag, volgde 't genadeschot. Jonker houdt vol, niet de bedoeling te hebben gehad om te doden, maar zijn verklaringen tegenover de politie zijn anders. Er is één getuige décharge versche nen, de werkgever van Jonker, Veer man, die sinds 1937 lid van de N.S.B. was. en wel met verd. over de bewe ging praatte. In 1941 is hij de bewe ging weer uitgegaan, doch mr. Vliegen ontlokt getuige de verklaring, dat hij toen sympathiserend lid werd. Hierna werd de zitting geschorst tot twee uur. DE MIDDAGZITTING. Des middags was het op de publie ke tribune zo mogelijk nog voller dan in de morgen. Pieter Mayer, even berucht als Jonker, zit nu naast zijn ex-collega op de verdachten- oank. Thans is niet alleen doodslar in de dagvaarding opgenomen, maar moord, de woorden „na kalm over leg en rijp beraad" klinken duidelijk in de nu doodstille zaal. Een verfoei lijke methode is het, die werd toe gepast en waarvan Commandeur in Spanbroek het slachtoffer werd. Een transport gevangenen slaat links af, Commandeur krijgt bevel naar rechts te gaan en wordt „op de vlucht doodgeschoten". Van der Spek heeft voor deze misdaad de opdracht gege ven, doch Jonker ontkent met Mayer overleg te hebben gepleegd. (Zie vervolg pagina 4). OFFICIëLE BONNENLIJST voor het tijdvak van 15 t/m 28 Juni 1947 Bonkaarten KA, KB, KC 707 (serie E): E03 Algemeen 750 gram suiker, boterhamstrooisel, enz. of 1500 gram jam, stroop, enz. of 750 gram choco lade of suiker werk. E04 Algemeen 250 gram waspoe- der en 250 gram soda. E05 Algemeen 1 ei. Bonkaarten KD, KE 707 (serie E): E-13, E-14 Algemeen 250 gram suiker, boterhamstrooisel, enz. of 500 gram jam, stroop, enz. of 250 gram choco lade of suiker werk. E—15 Algemeen 250 gram waspoe- der en 250 gram soda. E16 Algemeen 1 ei. Bonkaarten MA, MD 707 (bUz. arbeid, a.s. moeders) (serie E): E21 Suiker 250 gram suiker, boterhamstrooisel, enz. of 500 gram jam, stroop, enz. of 250 gram choco lade of suiker werk. Tabakskaarten enz. QA, QB, QC 707: E31 Tabak 1 rantsoen sigaret ten of kerftabak (geen sigaren). E32, E35 Tabak 2 rantsoenen siga retten of kerftabak (geen sigaren). De gisteravond gespeelde kampioens wedstrijd HeerenveenAjax eindigde in een 20-overwinning voor Ajax. Bij de rust hadden de Amsterdammers een 10-voorsprong. N.E.C. EN M.V.V. SPELEN GELIJK De kampioenswedstrijd NECMVV eindigde in een gelijk spel 3—3. De rust ging in met een 21 voorsprong voor MW. De stand in de kampioens competitie is thans: Ajax 2 11-3 5—3 NEC 2 11-3 6—4 Heerenveen 2-111 35 MW 2-111 4—6 BW Kamp.. Distr. 2 - OSLO CANDIDAAT VOOR OLYMPISCHE WINTERSPELEN 1952. De Noorse stad Oslo zal het Interna tionaal Olympisch Comité verzoeken de Olympische Winterspelen van 1952 te mogen organiseren. E-33 Versnaperingen 200 gram choco lade of suikerwerk of 200 gram suiker, boterhamstrooisel, enz. of 400 gram jam, stroop, enz. E-36 Versnaperingen 100 gram choco lade of suikerwerk of 100 gram suiker, boterhamstrooisel, enz. of 200 gram jam, stroop, enz. Bovengenoemde bonnen kunnen reeds op Vrijdag 13 Juni worden gebruikt. De bonnen E04 en E15 Algemeen geven recht op 250 gram waspoeder, benevens 250 gram soda. OP DE BONNEN E—31, E—32 EN E—35 TABAK ZIJN UITSLUITEND SIGARETTEN OF KERFTABAK VERKRIJGBAAR. OP DEZE BON NEN MOGEN GEEN SIGAREN WORDEN AFGELEVERD. Negen super-forten van het 340ste eskader der Amerikaanse krachten arriveerden in Engeland op een goodwill tocht. De vliegend over het Engelse landschap. luchtstrijd- machlnes Dinsdagavond is de Amerikaanse nota inzake Hongarije aan de Sov jet-Russische voorzitter van de Ge allieerde Bestuursraad voor Honga rije verzonden. Indien nodig zullen de V. S. de kwestie voor de Ver. Naties bren gen. In de nota wordt protest aan getekend tegen de wijziging in de Hongaarse regering en opheldering gevraagd over het Russische aandeel in het aftreden van Nagy. HONGAARSE GEZANT NEEMT ONTSLAG Bartok, de Hongaarse gezant te We nen, is afgetreden en naar Zwitserland vertrokken. In een telegram zeide hij, gehoopt te hebben een vrij en waarlijk democratisch Hongarije te kunnen dienen. „Thans zie ik mij in deze ver wachting teleurgesteld en ik moet han delen In overeenstemming met mijn geweten." BRENG HONGAARSE KWESTIE VOOR UNO. In het Engelse Hogerhuis heeft Lord Templewood, .beter bekend als Sir Sa- muel Hoare, ex-minister van Buiten landse Zaken, voorgesteld, indien de Sowjet-Rusland heeft gisteren bij monde van Gromyko aan de V.N. een nieuw voorstel ten aanzien van de in ternationale controle op de atoom energie voorgelegd. Het nieuwe voor stel gaat verder dan de Sowjet-rege- ring in het verleden gegaan is, doch bevat nog steeds een afwijzing van de Amerikaanse eis, dat de atoomener gie onder internationaal beheer gesteld zal worden. Met het koninklijk saluut van 21 kanonschoten en het spelen van het Amerikaanse volkslied is president Truman gisteren met zijn gezin te Ottawa verwelkomd. Meer dan 55.000 mensen stonden langs de weg toen Truman zich naar de residen tie van de gouverneur-generaal be gaf. Het wordt waarschijnlijk geacht, dat Truman door informele be sprekingen met de minister-presi dent, Mackenzie King, en het Ca nadese kabinet zich op de hoogte zal stellen van Canada's economi sche positie en de bijdrage, welke het in het program van hulp aan Europa zal kunnen verrichten. President Truman heeft Canada in een toespraak tot het gehele Canadese parlement aangespoord om in nauwe samenwerking met de V. S. de wereld weer gezond te maken en voor de vol keren der aarde opnieuw de omstan digheden te scheppen, waarin zij door eigen inspanning zichzelf kunnen red den. Truman, die zijn eerste officiële be zoek aan Canada brengt, stippelde een gemeenschappelijk politiek voor Cana da en de V. S. uit, welke hij in zes punten vervatte: 1) Wij streven naar een vredige en welvarende wereld, bestaande uit buurlanden, die zoals Canada en. de V. S. op voet van gelijkheid en wederzijdse waardering met el kaar leven. 2) Wij willen al onze krachten wij den aan de bevordering van het internationale herstel door hen te helpen, die voor het zelfde doel zich eveneens tot het uiterste wil len geven. 3) Wij willen hen steunen, die vast besloten zijn zichzelf te regeren zoals hun dat goeddunkt en die het recht van anderen om het zelfde te doen respecteren. 4) Wij willen degenen helpen, die in vrede wensen te leven met hun buren zonder pressie uit te oefe nen of zich te laten initimideren. 5) Wij willen hen steunen, die de waardigheid van het individu res pecteren en tenslotte willen wij loyaal samenwerken met allen, die evenals wij een betere we reld, waarin de mensheid in vrede en welvaart kan leven, willen bouwen. Met nadruk zeide Truman, dat de V S. Canada tot een van de voorvech ters van bovengenoemde idealen re kende. „Met zulke vrienden zien wij de toekomst onbevreesd tegemoet". Hij wees er vervolgens op, hoe de gemeen schappelijke problemen der beide lan den door onderhandelingen, die ge voerd werden in een geest van weder zijdse waardering en gevoel voor recht vaardigheid, waren opgelost. ,Een van de meest doeltreffende bij dragen, die onze twee landen kunnen verrichten voor de zaak van de V. N. is. met geduld en volharding op inter- r ationaal schaal de principes en me thoden, die met succes op dit continent zijn getoetst, toe te passen". Sowj et-Russen het verzoek om een Engels-Amerikaans-Sowjetrussisch on derzoek naar de gebeurtenissen in Hongarije afwijzen, samen met de Amerikaanse regering deze kwestie voor de algemene vergadering der V.N. of voor de Veiligheidsraad te brengen. OOSTENRIJKSE BERICHTEN VOORBARIG. Te Weenen verklaarde men gisteren, dat de berichten over het aftreden van dr. Gruber „voorbarig" waren. Welis waar wensen vele leidende socialisti sche figuren en leden der Volkspartij zijn aftreden, doch niet onder commu nistische druk. Het communistische voorstel tot een onderzoek naar het uitlekken der ge heime besprekingen werd gisteren in het Oostenrijkse parlement verworpen. In een radio-uitzending uit Djok Jakarta werd gisteren de mobilisatie van gewapende hulptroepen door de Indonesische republiek, teneinde „iedere eventualiteit het hoofd te bieden", bekend gemaakt. Betrouwbare waarnemers geloven dat nu de critieke periode van deze thans 22 maanden oude strijd bereikt, zal zijn. De republikeinse dagbladen verwachten, dat een ingrijpen van het Nederlandse leger op handen is. Inmiddels worden door de republi keinse troepen verdedigingsmanoeuvres gehouden en een Nederlands schip in de buurt van Banjoewangi werd be schoten. Het door de republiek gesloten vriendschapsverdrag met Egypte heeft bij de Nederlandse regering ernstige verwondering gewekt en zij behoudt zich het recht voor haar standpunt ten aanzien van Egypte, zowel als ten aan zien van de republiek, te bepalen. De procureur-fiscaal bfl de Bijzon- dere raad van Cassatie te 's Graven- hage eiste gistermiddag tegen de voormalige leider van „Nationaal Front" Arnold Meyer wederom vijf jaar gevangenisstraf met aftrek van voorarrest, ontzetting uit de kies rechten voor 't leven en verwerping van het beroep voor wat de hoofd straf aangaat. Op 13 November 1946 was de zaak geschorst, ten einde een rapport af te wachten met betrekking tot de vraag of hij gelden van de Duitse bezetter heeft ontvangen ten behoeve van zijn partij of periodieken. De verdediger mr. v. d. Put conclu deerde uit het rapport, dat er geen steun van de Duitsers genoten is en vroeg de gevangenhouding te beëin digen en Arnold Meyer in zijn kies rechten te herstellen. De procureur fiscaal achtte niets veranderd in de overwegingen en persisteerde bij zijn eis. Uitspraak op 25 Juni a.s. Trygve Lie, secr.-gen. der V. N., heeft in een toespraak tot de vereniging voor de V. N., te Win- nipeg verklaard, dat er practisch geen kans op oorlog is. „Ik vraag U te geloven, dat geen enkele verantwoordelijke regering in de gehele wereld van mening is, dat er ook maar iets door een nieuwe oorlog kan worden gewonnen". Onenigheid binnen de V. N. moet men verwachten zolang er ver schillen tussen de grote mogend heden bestaan. Niemand zal hebben verwacht dat de nota onzer regering, die 27 Mei door de Commissie-Generaal aan de dele gatie van de Republikeinse regering te Djokjakarta overhandigd werd, be antwoord zou worden met een volledig aanvaarden der Nederlandse voorstel len, zonder enig voorbehoud. Want de ze nota droeg, hoewel een antwoord werd gevraagd binnen een tijdsver loop van 14 dagen, niet het karakter van een ultimatum. De leiders der Re publiek hebben op de Nederlandse voorstellen inderdaad binnen de ge stelde termijn van antwoord gediend eneen reeks tegenvoorstellen ge daan. De eerste indruk daarvan is in Den Haag, zoals wij reeds hebben be richt, uiterst teleurstellend geweest. De zaak is, dat de Republiek zich klaar blijkelijk moeilijk verenigen kan met het denkbeeld, dat zij. in de toekom stige federatie, met de andere delen daarvan op voet van gelijkheid zal worden gesteld en dat zij, binnen het kader der Ver. Staten van Indonesië, naar een gezaghebbende positie streeft. Dit is zeer verklaarbaar, want het is de Republiek geweest, welke aan de onafhankelijkheidsbeweging in de Archipel niet alleen de stoot, maar ook de dynamische óntwikkeling gegeven heeft zij het dan op instigatie van Japan en het laat zich denken dat de republikeinse leiders weinig gezind heid tonen om voortaan een geliike positie in te nemen als de bestuurders van de Grote Oost en van Bomeo zul len genieten aan wie de vrijheid van intern zelfbestuur zonder strijd in de schoot geworpen werd. Evenwel, zij hebben de overeen komst van Linggadjati getekend, zij het dan dat deze ruimte liet om oo een eigen wijze door hen te worden geïnterpreteerd, en in deze overeen komst is van een overheersing der toe komstige delen der Indonesische fede ratie door de Republiek geen sprake geweest. Integendeel. Thans verlangt de Republiek, terwijl zij zich bereid verklaart, het Nederlandse voorstel tot het instellen van een interim-regering in beginsel te aanvaarden, medezeg genschap bij het vaststellen van de sta tus van Borneo en voorts, dat minstens de helft der leden van deze voorlopige regering uit vertegenwoordigers der Republiek zal bestaan. Om van andere eisen maar niet te spreken. Daar vol gens de nota van Djokja de voornaam ste taak dezer interim-regering zo u moeten zijn het treffen van voorbe reidingen tot vorming van een lichaam, dat tot taak heeft het ontwerpen van de grondwet voor de Ver. Staten van Indonesië, zou de Republiek deze taak. feitelijk geheel gaan beheersen en de gelijkgerechtigdheid van de andere d- len der federatie zou vrijwel tot een illusie worden gemaakt. Dit laat zich tenminste uit de tegenvoorstellen op maken. Het is begrijpelijk, dat onze regering hierin een aantasting ziet van de geest, waarin de overeenkomst van Linggadjati werd ongesteld en het mag hierom, en ook om andere punten in het antwoord van Djokja. niet waar schijnlijk worden geacht dat onze re gering met dit antwoord der Republiek genoegen nemen zal. Intussen wordt op Den Haag zowel van Engelse als van Amerikaanse ziide pressie geoefend. Beide geallieerden dringen aan op een snelle en vrede lievende regeling, want de wereld heeft de grondstoffen welke Indonesië leveren kan. nodig als brood. De we reld-economie is een factor, welke niet ongestrafd kan worden verwaarloosd. De openbare mening in Engeland is echter niet blind voor de moeilijkheden welke aan de vredelievende pogingen onzer regering in de weg worden ge legd en de „Times" heeft er nog dezer dagen op gewezen, dat de politiek der Indonesiërs klaarblijkelijk meer gericht is op het behalen van voordeel uit de rechten welke hun in uitzicht zijn gesteld, dan op het nakomen van de verplichtingen welke zij te Linggadjati hebben aanvaard. En in Amerika over heerst beduchtheid voor communisti sche infiltratie in het Aziatisch gebied. Tenslotte herinneren wij aan de ver klaring van de ministerraad van 2 Ju ni, waarin wordt gezegd, dat onze re gering in voortzetting van de onder handelingen geen heil ziet, indien het antwoord der Republikeinse regering onverhoopt onbevredigend mocht zi.in. Het program van Linggadjati blijft ech ter voor het beleid der regering on verminderd van kracht. V. IETS WARMER. Weersverwachting, geldig tot he denavond: In het Noorden des lands matige, aan de kust tijdelijk vrij krachtige wind uit Noordelijke richtingen. In het Zuiden des lands zwakke of matige wind tussen Noord en Oost. In het gehele land iets min der bewolking en iets hoger tem peratuur dan gisteren. Droog.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 1