r DE SIGAREN van de bon! POLITIEKE SITUATIE Indonesië ernstig in Eerste democratische kabinet sedert Hitier x tijdens de bezetting in Londen 'lUeet&ecicht V. S. hopen op vreed zame regeling 10 a 15 jaar woningnood Gratificaties tot 2 pCt. van jaarloon toegestaan PRINSES MARIJKE Eén October: blijde dag voor de oudjes DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Zij leefden vrij i Zij leefden blijNederlanders Chaotische toestanden Hors d'Oeuvre Bestuursapparaat in Duitsland wordt opgebouwd ]/AN NABIJ Zweed doodgeschoten in Oostenrijk EN VE STAKING! BUREAU: Koningstraat 76-80 Den Helder Telefoon 2345 Giro 440041 Oir.: J. Btjlsma VRIJDAG 13 JUNI 1947. Voortzetting van de TOE JAARGANG No. 9533 HELDERSCHE COURANT Tjmnvzn: Advertentie»: 14 cent per millimeter. Familieberichten 11 cent per m.m. Kleine ad vertentie» Juttertje»") tot li voorden 7» cent, elk woord meer I cent Abonnementen: per kwart»», f I.—. per poet f l.M H' ofdredacteor: M. H. E. DyWert, Rayonredacteuren C. A. Dekken eo W. Kok. Aan de Tweede Kamer is over gelegd het verslag der Commissie voor de Rijksuitgaven over de half jaarlijkse verslagen van de buiten gewone algemene rekenkamer te Londen betreffende hare werk zaamheden over de periode 1 Juli 194431 December 1944. Deze half jaarlijkse verslagen zijn destijds ter kennis van de Kamerleden ge bracht. Aan een zuinig beheer heeft nogal wat ontbroken. Er is meermalen op soyale voet geleefd. Al te dikwijls bleek het besef te ontbreken, dat de grfden, die hier werden uitgegeven, het vermogen van het verarmde Neder landse volk vormden, waarop werd in geteerd. Voorts ontbrak de voortdu- jende herinnering, dat het levenspeil van het Nederlandse volk in de oor logsjaren hoe langer hoe meer daalde, aodat er nimmer aanleiding had mogen zijn in Londen een levenspeil te voe ren, dat voor de aldaar werkzame Ne derlander uitging boven het niveau, waarop hij vóór 10 Mei 1940 leefde. De financiële administratie van ver schillende gezantschappen en consu laten heeft bepaaldelijk in de eer ste jaren van de oorlog te wensen overgelaten. Chaotische toestanden hebben er bestaan te Madrid, zwarig heden zijn er geweest te Caïro, te Bern, te Algiers en te Tanger. Over de wijze, waarop onder de Nederlanders in Bra zilië ingezamelde gelden door den ge zant aldaar beheerd zijn, werden klachten vernomen. De commissie kan zich niet ont trekken aan de indruk, dat door vele ambtenaren, van hoog tot laag, in Londen én Amerika door de com binatie salaris plus verblijfsvergoe ding en andere emolumenten (reis- en verblijfkosten) naast de speciale belastingpolitiek inkomens zijn ge noten, dié met inachtneming uiteraard van de bijzondere omstan digheden in generlei verhouding stonden tot wat zij voor overeen komstige arbeid in Nederland (zou-1 den hebben) genoten. Sinterklaasmentaliteit, Een soort Sinterklaasmentaliteit spreekt naar de mening der commis sie uit het feit dat op onvoldoende gronden in 1941 aan een drietal hoge marineofficieren persoonlijke toelagen werden toegekend door den minister van Marine van maandelijks resp. 30, 30 en 40 pond. Bedoelde functionnaris- sen ontvingen toen behalve hun sala ris nog verblijfsvergoeding en oorlogs toelage, zodat zij reeds een zeer aan zienlijk inkomen hadden. Ook op het gebied van vergoeding voor het gebruik van eigen auto's wor den door de commissie ergerlijke wan toestanden gelaakt. Waarom ook niet? Voorts wordt ernstige critiek ge oefend op de financiering van de N.D. C., die en op haar voetspoor andere Nederlandse en Nederlands-Indische organen moesten worden gehuis vest in misschien wel het duurste ge. bouw in New York, n.L het Rockefel- Ier Centre. Deze luxe kan aan het aan zien van het verarmde koninkrijk in de Verenigde Staten niet ten goede gekomen zijn. Na de aanwijzing van nog andere zeer laakbare verschijnselen besluit het rapport als volgt: Met alle waardering voor het vele goede en nuttige, dat in oorlogstijd overzee onder zeer moeilijke om standigheden werd tot stand ge bracht, is het toch het aanvankelijk oordeel der commissie voor de rijks uitgaven, dat op comtabel gebied in Londen en elders overzee door de Nederlandse regering en haar orga nen niet steeds die zorgvuldigheid in acht werd genomen, die een goed huisvader, zeker wanneer hij ver van de zijnen vertoeft, betaamt. Indertijd deed de minister van economische zaken de toezegging dat tegen medio 1947 het tabaksrant soen zou zijn verdubbeld. De tot nu toe plaats gehad hebbende rantsoenverhoging van 2 op 214 rantsoen per week had een bevre digend resultaat. In verband hiermede, en rekening houdende met de huidige produc tieverhoudingen, zal daarom in plaats van het rantsoen op 4 een heden per week vast te stellen met ingang van 13 Juni a.s. de distributie van sigar.en worden opgeheven. Het rantsoen dat waarschijnlijk gehandhaafd kan blijven op 2 eenheid per week kan dan in zijn geheel besteed worden aan de aan koop van sigaretten en kerftabak. DE UITVOER VAN SIGAREN EN CIGARILLOS. Met ingang van 13 Juni a.s. mogen sigaren en cigarillos in beginsel niet meer als goederen voor het persoonlijk gebruik van de reiziger of als kleine Eeschenken zonder vergunning van de Centrale Dienst voor in- en uitvoer worden uitgevoerd. SUIKER NIET VAN DE BON. Bijna gelijktijdig met het bericht over de opheffing der sigarendistribu- tie werd bekend, dat in Amerika de suiker zonder bon verkrijgbaar is. In Amsterdam hadden kruideniers gistermiddag te kampen met gejaagde huisvrouwen, die zich naar de winkels begaven om zich direct van de zo zeer begeerde suiker te voorzien en daarna teleurgesteld en zonder suiker naar huis terugkeerden. DE VRIJE SIGAAR de bon! De sigaren van de bon! Het was een beetje verwacht, men had er reeds de klok over horen luiden al wist men nog niet waar in Den Haag de klepel hing, en hieruit moet worden verklaard, dat de sigarenhandelaren de vlaggen lieten wapperen en dat het in hun winkels niet onmid dellijk storm liep. Het publiek heeft het nieuwtje vrij bedaard opgenomen, tenminste in de stad mijner in\voning, maar voor menigeen was het toch een vreemde gewaarwording dat hij zijn rookgerei nu maör zo. zon der een distributiekaart te pre senteren aan de knipbereide schaar, kopen kon. Wilde hij een doosje van tien, of een kistje van honderd? Alstublief meneer. Nee, er stond vanmiddag geen lange rij voor de winkel waar ik mijn rokertjes te kopen pleeg en zij, die er kwamen, sloegen geen grote voorraden in. De gelegen heid maakt den dief, maar niet de koper, want die heeft reke ning te houden met zijn beta lingsbalans. Koopt hij er maar op los en slaat hij veel in aan si gaar, dan is hij spoedig zelf de sigaar. Want de sigaar van heden is niet de sigaar van voorheen. Ik wil daarmee geenszins zeggen, dat de kwaliteit verminderd is, maar uitsluitend opmerken, dat de kosten van verkoop vermeer derd zijn. Een vorige generatie rookte uitmuntende sigaren voor 3 cent per stuk en wilde men zich te goed doen dan kocht men er één van 5. Toen raasde de eer ste wereldoorlog langs onze grens en toen telde men voor gelijke kwaliteit het drievoudige neer. En nu? Wij weten het, de sigaar is een weelde geworden die men zich, gezien de duurte op welhaast élk gebied, slechts met mate veroorloven kan Want wij moeten spaarzaam zijn, wij moeten sparen op alles waarop kan worden bespaard, anders neemt Lieftinck maatregelen en wij weten ook, dat die niet mals plegen te zijn. Ik heb dan ook- het kistje van vijftig, waarop ik onmiddellijk beslag had gelegd, zorgvuldig .verstopt toen ik hèt meenaöl naar huis. Ja. lezer, ik heb een kistje van vijftig gekocht. Niet omdat ik die nu eens gulzig achter elkaar op roken wil, maar alleen om d< sensatie die het mij gaf, zo J?e~ heel onbelemmerd door een dis tributiekaart, weer eens een kistje van vijftig te kunnen ko pen weer eens een kistje te be zitten van dat geurige bruine en broze hout. Ik zal over deze si garen misschien dagen doen, want ik weet mij te ma*-" gen als het moet, maar ik wil mijn gasten weer eens één sigaar uit een kistje kunnen presente ren. Hoera! de sigaren zijn vrij! Wanneer zullen wij zelf het zijn? KREEFT. de De ernstige situatie, welke ontstaan is na de overhandiging van de Indo nesische tegenvoorstellen, zal wor den besproken op een in allerijl bij eengeroepen vergadering van de In donesische delegatie. Op deze bijeen komst zal de minister van Binnen landse Zaken, Moh. Roem, aanwezig zijn, die per vliegtuig uit Djokja vertrekt. C.-G. TERUG. Gistermorgen 10.40 plaatselijke tijd zijn de leden van de Commissie-Gene raal te Batavia aangekomen. De Com missie-Generaal hoopt voor Maandag a.s. haar advies betreffende de repu blikeinse antwoord-nota aan de Neder landse regering te hebben uitgebracht PESSIMISTISCH GELUID. Volgens het Franse persbureau AFP heeft een hoge Nederlandse autoriteit te Batavia verklaard: „De phase van onderhandelen moet als afgesloten worden beschouwd. Er blijven slechts twee mogelijkheden: evacuatie door de Nederlanders van Java en Sumatra, of militaire actie. In ieder geval, wat er ook moge ge beuren, het accoord van Linggadjati blijft de basis van onze politiek. Wij zullen de overeenkomst, indien moge lijk, uitvoeren met de republiek, in dien dit niet mogelijk is, zonder repu bliek." V.S. HOPEN OP VREEDZAME REGELING. De directeur-generaal voor de volks huisvesting, dr. ir. Z. Y. van der Meer, heeft te Amsterdam voor leden van de vakgroep Onroerende Zaken een toelichting gegeven op de „financie ringsregeling woningbouw 1947". „Wij hebben op het oogenblik een achterstand van 250.000 woningen", aldus spr. „Zelfs met een productie plan van 70.000 woningen per jaar (dit is ruim anderhalf maal de jaar productie van voor de oorlog, welke 40.000 bedroeg), zal het nog 10 a 15 jaar duren, eer er weer behoorlijke woningtoestanden zijn". De moeilijkheden van het ogenblik zijn: materiaal, werkkrachten en fi nanciën. Wat de financiële zijde betreft, zeide ir. Van der Meer, dat bij een jaarpro ductie van 70.000 woningen ruim een half milliard per jaar geïnvesteerd moet vpovdea. 4 Gisteren heeft de minister van Bui tenlandse Zaken der Verenigide Sta ten, Marshall, op een persconferentie verklaard: „De regering der Verenigde Staten heeft met vreugde kennis ge nomen van het feit, dat de regering der Indonesische republiek spoedig heeft geantwoord op de Nederlandse voorstellen van 27 Mei voor een fede raal bestuur, waarin alle delen van In donesië zijn vertegenwoordigd. Hoewel de volledige tekst van de Nederlandse en Indonesische voorstellen ons nog niet ter hand werd gesteld, hopen wij dat in deze ontwikkeling de mogelijk heid besloten ligt, van een spoedige vreedzame oplossing in een geest van goede trouw en compromis". AARDBEVINGEN IN INDONESIë? Twee „zeer ernstige" aardbevingen, vermoedelijk ontstaan in Indonesië, zijn geregistreerd door de seismograaf der universiteit van Fordham. Naar wij vernemen heeft het college van rijksbemiddelaars bepaald, dat het veroorloofd is, zonder voorgaande af zonderlijke toestemming van het col lege, in de loop van 1947 een of meer uitkeringen toe te kennen tot een ge zamenlijk bedrag van ten hoogste 2 van het jaarloon van de betrokken werknemer, ineens of bij gedeelten uit te keren bij een of meer gelegenheden, zoals Pasen, Kerstmis, de vacantie, eind van het boekjaar, enz. Deze uitkeringen mogen niet door berekend worden in de verkoopsprijzen, terwijl overeenstemming moet zijn be reikt, in het onderling overleg in de verschillende bedrijfstakken. Moment uit de wedstrijd ZwaluwenRode Duivels, die in een 41-zege voor onze landgenoten eindigde. Duitsland keert langzamerhand terug tot normale bestuursverhoudingen. Hitier ontnam de inwoners alle rechten op zeggingschap in het bestuur van van land. Tyranniek regeerde hij zijn onderdanen, bijgestaan door een legertje van satelieten, die dansten zoals zijn fluitje het aangaf. Doelbewust voerde hij het land naar de ondergang en thans, tergend langzaam weet het Duitse volk uit de chaos op te staan. De politieke partijen krijgen weer recht op bestaan en de meningsuiting wordt vrijgelaten. En thans heeft het eerste democratische kabinet haar voorlopig beslag gekregen. van de rechtervleugel van de Christe- Reeds meer dan een maand zijn de verschillende partijen uit de provincie Hannover aan het vergaderen. Naar thans gemeld wordt, hebben de bespre kingen resultaat gehad en is men ge ëindigd met overeenstemming over de vorming van een democratisch kabinet. Heinrich Kopf, de leider van de sociaal democratische partij aldaar, is erin ge slaagd een regering van zeven ministers bij elkaar te trommelen, waarin alle partijen vertegenwoordigd zijn. Op het programma staat onder anderen een gematigde socialisatie van de voor naamste industrieën. Het wachten is nog slechts op een goedkeuring door de Landdag (het provinciale parlement), die op 17 Juni bijeenkomt. De namen van de leden van het ka binet zijn nog niet bekend gemaakt, maar naar men ons mededeelt, zal het uit drie sociaal-democraten, twee leden moet oogbehandeling ondergaan lijke democratische unie en twee leden van de boerenpartij in Neder-Saksen bestaan. Bij Koninklijk Besluit van 11 Juni is bepaald, dat de wet „noodregeling ouderdomsvoorziening" per 1 Oct. a.s. in werking zal treden. Op deze datum zullen de eerste uitkeringen aan de daarvoor in aanmerking komende ouden van dagen plaats vinden. Een populaire uiteenzetting van de werking dezer wet zal hedenavond 12 Juni om 7.45 uur over de zender Hilversum 1 worden uitgezonden in de radiorubriek „de regeringsvoor- lichtingdienst antwoordt". STAKINGSGOLF IN BELGIE. De Utrechtse kinderarts J. H. G. Tijdens een vergadering heeft het Carstens deelt in overleg met hetprin- personeel (25.000 man), der metaal- selijk paar het volgende mede: fabrieken in het bekken van Charle- „Reeds kort na de geboorte van roi besloten de staking voort te zetten, prinses Marijke is het gebleken, dat Deze zal evenwel beperkt blijven tot de kleine een dubbelzijdige lens-troe-de machinebouwbedrijven en zal zich beling heeft. Er is hieraan niet direct niet uitbreiden tot de ijzerindustrie, ruchtbaarheid gegeven, omdat moest De vakvereniging der metaalarbeiders worden afgewacht hoe de kleine prin- j in de provincie Antwerpen heeft doen ses zich lichamelijk zou ontwikkelen, j weten, dat op 16 Juni het werk zal Waar haar gezondheidstoestand uit-j worden neergelegd stekend is, bestaat thans tegen een i operatie generlei bezwaar. Prinses Marijke zal voor een opera tieve behandeling door prof. dr H. J. M. Weve in het Nederlandse j Gasthuis voor Ooglijders te Utrecfit worden opgenomen". Naar wij vernemen zal de doop eerst na de behandeling plaats heb ben. De sous-chef van de Zweedse hulp organisatie in Oostenrijk, dr. Arne Karlsfon, is Woensdagavond doodge schoten in zijn wagen, waarin hij van Bratislava naar Wenen reed. De chef der organisatie werd ern stig gewond. De wagen passeerde Berg, juist binnen de Oostenrijkse grens. Volgens het blad Wiener Ku- rier zou Karlsfon door een Russische schildwacht zijn doodgeschoten. Ook mevr. Karlsson en haar kind waren in de wagen, doch zij werden niet gewond. Dr. Karllson was één der leiders van de Zweedse socialistische partij. Prinses Elizabeth van Engeland ontving in het beroemde stadhuis van Londen het burgerrecht der City van Londen. De met juwelen versierde beriooeriu&spennmg. 's Te Tilburg is in de nacht van Dins dag op Woensdag de zeepfabriek „Marseüle" totaal uitgebrand; vele grondstoffen gingen verloren. Ook een overhemdenfabriek te Tilburg had met pech te kampen. Er werd ingebroken, waarna 120 overhemden, 550 boorden en enige dozijnen man chetten werden vermist. De krijgsraad te Brussel heeft uitspraak gedaan in het proces tegen Rexisten van de Brigade Z. Vijfentwintig be klaagden werden ter dood veroordeeld, waaronder de leider Matthys. Ged. Staten van Noord-Brabant heb ben aan de Provinciale Statep een voorstel gedaan om de vergaderingen der Staten met gebed te openen en te sluiten. Dr. Guidi Schmidt, de Oostenrijkse minister van buitenlandse zaken ten tijde van de Anschluss, is vrijgesproken van de beschuldiging van verraad. Op bijna alle aard appelvelden in de omgeving van Em- merich (Duitsland) zijn coloradokevers neergestreken. Het aantal gere gistreerde geheel werklozen in Neder land daalde blijkens een publicatie van het C.B.S. in April van 48.300 tot 31.000; het aantal geregistreerde D.U.W.-arbeiders liep terug tot 16.700 (v.m. 22.900). Volgens Marshall zouden pagina's uit het door het Ame rikaanse departement uitgegeven tijd schrift America op de zwarte markt in de Sowjet-Unie verkocht worden. Lennart Bernadotte. de klein zoon van den Zweedsen koping, die zijn koninklijke titel heeft opgegeven om met een niet adellijke vrouw te trouwen, is de vorige week naar Lissa bon vertrokken, waar hij voor de Zweedse Luchtvaart Mij. een techni- color film zal maken. In de kapitalistische maatschappij is de staking altijd een geoorloofd strijd middel geweest, dat door de econo misch zwakkeren werd gehanteerd in de strijd om het bestaan. Dit wil niet zeggen, dat er niet meer dan eens wettelijke maatregelen getroffen zijn, die de staking in één of meer be drijfstakken tot een strafbaar feit maakten. Maar in een maatschappij, die tot wezentrek had: het vrije spel der maatschappelijke krachten, waar bij de sterkste zou winnen, kon men niet tot een morele veroordeling van de staking komen. Men zal opmerken dat we de ver leden tijd gebruiken. „De kapitalisti sche maatschappij" bestaat namelijk niet meer. 't Vrije spel is niet vrij meer. Er zijn talloze bepalingen gemaakt, waardoor het spel in hoge mate ge reglementeerd is. In onze tijd, een tijd van kentering en onzekerheid op nagenoeg elk gebied, zijn er echter nog veel overblijfselen van de kapita listische economie, zoals er reeds veel verschijnselen van anti-kapitalistische strekking waarneembaar zijn. En het verschijnsel „staking" is daarmee ge worden tot een zaak, waarvan niet alleen het nut, maar in bepaalde ge vallen ook de oirbaarheid in discussie komt. Het is geen ongewoon verschijnsel, dat een grote oorlog gevolgd wordt door een tijd van sociale spanningen. Ook na deze tweede wereldoorlog kon men verwachten, dat de verwarde we reld niet onmiddellijk weer tot rust zou komen. Er is in elk land een grote afstand tussen het verdiende loon en cle prijzen van de noodzakelijke levensbehoeften. Dit betekent een da ling van de koopkracht, een daling van het levenspeil. Dit hoeft niemand te verbazen. In een wereld, waarin vijf jaar alle krachten gericht geweest zijn op ver nietiging waarin productie- en con sumptiegoederen schaars zijn, is al licht de portie, die ieder van de maat schappelijke koek kan krijgen, klei ner, Ongetwijfeld zou echter de onte vredenheid daarover niet zo groot zijn, indien men geslaagd was in wat prof. Schermerhorn in 1945 bij zijn ambtsaanvaarding genoemd heeft: de rechtvaardige verdeling van de ar moede. Dit is echter tot nu toe niet het geval. Maatregelen als de toege stane loonsverhogingen, het consumen- tencrediet, de kinderbijslag, de nood voorziening voor ouden van dagen enerzijds en de vermogensaanwasbe- lasting en de vermogensheffing ander zijds mogen een nivellerende werking gehad hebben, het blijft een voor ieder dagelijks te constateren feit, dat som migen zich niets behoeven te ontzeg gen, terwijl velen zich het nodige niet kunnen aanschaffen. Hierdoor wordt de bodem bereid voor het laatste redmiddel, dat de ar beider ter beschikking staat: de sta king. Achten wij de staking niet bij voorbaat verwerpelijk en ook in veel gevallen begrijpelijk, er zijn ook grote bezwaren tegen in te brengen. Ten eerste heeft een verhoging van het geldloon geen enkele betekenis als een gelijke en soms grotere stij ging van de prijzen een verhoging van het levenspeil belet. Ten tweede wordt het economisch herstel geremd, zodat een wezenlijke verhoging van het welvaartspeil naar een verdere toekomst wordt verschoven. Deze bel de bezwaren kunnen echter in be paalde gevallen minder zwaar wegen dan de voordelen, die de stakers er tegenover zien. Er is nog een ander bezwaar, dat op dit ogenblik van grote betekenis is: Zeer veel stakin gen zijn namelijk niet in de eerste plaats een wapen in de economische, maar in de politieke strijd. Als in Amsterdam een staking wordt geproclameerd op hetzelfde ogenblik, dat na onderhandeling de rechtvaardige verlangens der bakkers worden inge willigd en contractueel vastgelegd, heeft het er alle schijn van, dat de staking hier een agitatiemiddel is en niet meer „de laatste mogelijkheid". Ook in Frankrijk, waar het econo misch leven door staking op staking wordt ontwricht nadat de politieke leidslieden der stakers uit de regering zijn getrokken, krijgt de staking een politiek karakter. En Italië van voor 1923 en Duitsland van vóór 1933 heb ben geleerd, dat met zulke agitaties vaak het tegengestelde bereikt wordt var. wat men beoogt. Daarom dienen zulke stakingen onvoorwaardelijk te v/orden afgekeurd. h. Weersverwachting, medege deeld door het K. N. M. I te de Bilt, geldig tot Vrijdagavond: OP DE MEESTE PLAATSEN WARMER. Overdag meest matige wind tus sen noord-oost en oost. In de noordelijke provincies nog over drijvende wolkenvelden. In het overige gedeelte van het land licht of half bewolkt. Op de meeste plaatsen iets hogere tem peratuur dan vandaag.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 1