Grote Regeringszege in de Tweede Kamer Malang en Cheribon bezet Minister Jonkman „Dit is geen oorlog'' VIER DAGEN NIJMEGEN Communistische motie met] 19-9 stemmen verworpen Republikeinen heroveren Modjokerto Twee negerjongens op elecir. stoel terechtgesteld Wil China bemiddelen? Ineenstorting Republiek aanstaande? Hket&ecicfU DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Hors d'Oeuvre Staking in Amerikaanse auto-industrie Groesbeek en Cuyck ontvingen de wandelaars Nederlandse valse munter gearresteerd Van Klef lens snrak met Marshall Een ander geluid Twee doden door electrische stroom BUREAU: KotHoeewaat W-W Den HeWer •Seleioon »45 Oko 449041 DW.: 1. Btylsma VRIJDAG 25 JULI 1947- Voortzetting van de 70e JAARGANG No. 9577 HELDERSCHE COURANT TABEE VEN: AdvwOenties: 14 cent per millimeter. Familieberichten 17 cent per m.m. Kleine ad vertentiea („Juttertjes") tot IJ woorden 7j cent, ellc woord meer J cent Abonnementen: per kwartaai t per poet 1 J.06 H> ofdredacteur: M. H. E. Uyldert, Ra*onredacteuren A. Dekkers en W. Kok. In deze voor ons land en Indonesië zo belangrijke dagen heeft de Tweede Kamer der Staten-Generaal zich gistermiddag met een overweldi gende meerderheid uitgesproken ten gunste van de politionele maatregelen, waartoe de Nederlandse regering Zondag j.1. gedwongen werd. De debatten over het regeringsbeleid werden besloten met de stemming over de com munistische motie, waarin de C.P.N. verklaarde zich niet te kunnen vereni gen met het besluit der regering tot het gebruik maken van de militaire macht in Indonesië en de regering verzocht onverwijld opdracht te geven tot het staken van de vijandelijkheden en het hervatten van de onderhan delingen met de Republiek Indonesië. De motie ondervond slechts steun van de negen Communistische kamerleden. De overige 79 aanwezige leden verwierpen de motie. De debatten, Dinsdag aangevangen, werden gistermiddag hervat met een verklaring van de Minister van Over- zese Gebiedsdelen. Minister Jonkman wenste de zaak uit een zestal oogpunten te bezien en wel: 1. de actie als zodanig; 2. de aard der actie; 3. vervolgens wilde hjj terugkomen op de rede nen, de tot de actie moesten leiden; 4. daarna w^pste hij de omvang der actie te beschouwen; 5. vervolgens de mogelijke gevolgen en tenslotte: 6. het vraagstuk hoe hieraan een einde moet komen. Reeds weken geleden was het ver staanbaar dat men stond voor 't uiter ste middel. Er is nooit gepoogd een uit spraak te krijgen over het niet toelaat bare van de toepassing. De heer De Groot en de zijnen heb ben verzuimd tijdig een uitspraak uit te lokken. De regering deelt de af schuw voor de oorlog, waaraan de actie doet denken. Men kon niet eindeloos bezig blijven. De regering kan terecht betogen, dat zü tot hét uiterste ogenblik heeft ge wacht met het toepassen van het uiter- MEN BEHOEDT ONS. Mijn vrouw koopt een hoed. Zij gaat de winkel binnen, dwaalt door de afdeling „cha- peaux" en bespreekt met de verkoopster model na model. Dan vraagt zij drie hoeden te zien, die zij in de étalage heeft gezien en die zij nu voor de spiegel bezichtigen wil, maar zij vindt ze bij nader inzien afzich telijk. „Het is een zienswijze" zegt de juffrouw snibbig. „Dat staat te bezien," pareert mijn vrouw. Zij past een hoed en bekijkt zich daarmee van voren van achteren, van terzijde. Hij' staat haar, maar zij vindt dat hij niet staat. Hij staat haar tenminste niet aan. De juffrouw zegt, ge dwee: „Probeert u dit model eens, mevrouw, het is zeer ori gineel." Ik zou niet weten wat bij dit model voor of achter, on der o1 boven was, maar mijn vrouw vergist zich geen ogen blik. De hoed zit zoals hij zitten moet, d w z hij zit niet. hij hangt; hij hangt ergens aan de zijkant van haar hoofd, over haar wang. Zij kan nu nog maar met één oog zijwaarts zien. De para de voor de spiegel wordt her haald. De juffrouw knikt bewon derend en zegt dat de hoed voor mijn vrouw gemaakt kon zijn, maar mijn vrouw geeft hem ach teloos terug en met Iets van minachting. Dan probeert zij weer een ander model. Ik trek de „Times" uit mijn binnenzak en lees. Als ik alle hoofdartikelen gelezen heb, alle „Political Notes", en opkijk staat er een vreemde dame voor mij, die glimlachend op mij neerkijkt. Ik "Spring verschrikt op van mijn stoel en maak een buiging. Dan bemerk ik dat die dame mijn vrouw is. De heb haar niet herkend, want zij draagt een nieuwe hoed. De hoed van haar keus. De hoed van mijn keus7 Niemand die het vraagt. De juffrouw presenteert de reke ning. De voel mij wat duizelig, probeer niettemin te betalen, maar kom tot de slotsom dat gireren mij beter gelegen komt. De juffrouw pakt de hoed in een mooie doos. Wordt thuis bezorgd. Mét de rekening. De juffrouw ziet er vermoeid uit. Mijn vrouw straalt. Het heeft vijf kwartier geduurd. Als zij la ter de hoed draagt: niemand die haar herkent. Dt koop een hoed. tk ga de winkel binnen, neem mijn hoed af en zeg: „Zelfde mo del, zelfde kleur, nr. 59." De bediende neemt een stapel hoe den van de plank reikt mij het nummer. Ik zet hem op, kijk in de spiegel, betaal, geef mijn adres op voor het thuisbezorgen van de oude. Duur: 5 minuten. Zo koop ik een hoed. Als ik iemand tegen kom dien ik ken herkent hij mij. Als ik hem draag. Maar Ik neem hem meestal af als ik iemand tegen kom die ik ken. Kreeft. ste middel. Het ultimatief optreden was volgens de minister noodzakelijk, omdat men niet eindeloos bezig kon blijven. De concessies beoogden ten slotte niet meer dan terugkeer tot Linggadjati. De door de heer Nederhorst bedoelde uitspraak van een onpartijdige derde zou overigen.- in strijd met de grond wet en met' Linggadjati -elf geweest zijn. Ten aanzien van de opmerking dat hier sprake is van een morele neder laag verklaart spreker deze te erken nen. De aard der actie besprekend merkt hij op, dat men niet politiek iets wenst op te leggen. Slechts wil men de voor waarden scheppen voor economisch herstel en wederopbouw. Spreker wijst erop, dat botsingen van enige betekenis zich niet hebben voor gedaan en dat er niets is gebeurd dat wijst op een volksoorlog. De luchtmacht ging tegen Japanse vliegtuigen, door Japanse piloten be mand, of door Indonesiërs, welke or Japanners zijn opgeleid. Alle afgevaardigden zijn overtuigd van de vredeswil der regering, allen verwerpen de gedachte aan oorlog, be halve de heer De C 1 en de zijnen. De ministe- betoogt vervolgens, dat dit geen oorlog is. Vervolgens komt de minister, 'der aanhaling van beschouwingen van de Lu'+enant-Gouverneur-ge—*raal terug op de redenen, die tot de ~-tie hebben geleid. O.m. merkt de minister nog op, dat, toen de termijn reeds verstreken was, SjarifoHdin doe- e— radiorede getracht heeft i--loed op de gang van zaken uit te oefenen. Goede diensten zijn e->or de Ame rikaanse en Britse regering herhaalde lijk ten deel gevallen. De con—"-gene raal va.i China en I'hebben de republiek nog gerde Neder landse voorstel1"" te aanvaarden. Ove rigens releveert hij nog eens wat van de zijde van v-' buitenland is gedaan. Op de actie van het comité hand having rijkseenheid meent hij thans niet verder te behoeven in te gaan. Ten aanzien van de omvang der actie merkt hij op, dat deze beperkt is in middelen, territoir en duur. Zo spoedig igelijk overleg. De actie zal zo - goedig mogelijk moeten worden gevolgd door over leg. De regering is ook gaarne be reid, indien nodig, van goede dien sten gebruik te maken. Zij hoopt, dat het leed dat de actie brengt, met Gods hulp, zó beperkt moge lijk moge zijn. In aansluiting hierop diende de heer de Groot (CPN) de hierboven vermel de motie in. De heer Romme (KVP) merkte o.a. ten aanzien van het aanbod van goede diensten op, dat een dergelijk aanbod uit te schakelen even onjuist z<$i zijn als de opvatting, dat het steeds behoort te worden aanvaard. De heer Loge man (Partij van de Arbeid) verklaart het ten opzichte van de arbitrage eens te zijn met de heer Romme. DRIE GROEPEN. In de Indonesische kwestie, aldus de heer Joekes (Partij van de Arbeid) zijn in de Kamer drie groepen te on derscheiden, t.w. 1. de groep der beide grootste fracties; 2. de A. R., C. H.; Partij van de Vrijheid en S. G. en 3. de communisten. Wordt de communistische motie niet aangeno men, dan betekent dat, dat het be leid der regering wordt goedge keurd. Volgens de heer Schouten heeft de heer Logeman niet de regering de steun gegeven, die het verdient, waarop de heer v. d. Goes van Naters (Partij van de Arbeid) repliceerde, dat als de heer Schouten de regeringspolitiek eerder had doorzien en gesteund, het niet zo ver gekomen was. De heer Ti- lanus (C. H.) onderschreef de woorden van de heer Schouten. Minister Jonkman antwoordde nog op een vraag van de heer de Groot (CPN), dat hij er nooit van gehoord heeft, dat er Japanners in het K. N. I. L. zijn. Wat het aanbod van goede diensten betreft, zeide hij, dat dit er eerst aan te pas komt, als het nieu we contact niet tot stand zou komen als men dat verlangt. Hierop volgde de stemming met het voor de rege ring zo gunstige resultaat. Soetan Sjahrir, na zijn aankomst te Singapore, waarheen hij zich per vliegtuig, bestuurd door een vriend van Pandit Nehroe, had begeven, met zijn aangenomen kinderen, de achtjarige Ali (links) en de 18- jarige Mani. (Per radio overge brachte foto). Officiéél is te Batavia medege deeld, dat de Republikeinen Modjo kerto hebben heroverd. Ook Singorsari ten noorden van Malang is door het Republikeinse leger heroverd. Een Indonesisch legerbericht van gis teren maakt behalve van de herove ring van Modjokerto ook melding van de herovering van Sinonam, een strategisch punt een km ten Z. van Modjokerto. De New York Times meldt uit De- troit (Michigan), dat 7.000 arbeiders in de auto-industrie, aangesloten bij het Cia, in staking zijn gegaan, klaarblij kelijk om de jongste arbeidswet van Taft en Hartley te testen. E.H.B.O. heeft handen De „Daily Herald" meldt, dat twee neger jongens, James Lewis (vijftien jaar oud) en Charles Trudell (zes tien jaar oud) Woensdag te Wood- willè, Mississippi, de V. S., de dood straf door middel van de electrische stoel hebben ondergaan. De jongens hebben hun werkgever, een blanke, James McKey, met vuur wapens gedood. Dit geschiedde acht tien maanden geleden, toen beiden veertien jaar oud waren. In Januari 1947 werd het doodvonnis over hen uitgesproken. Het Hoogge rechtshof wilde geen beroep toelaten •n Dinsdagavond heeft Gouverneur Fielding Wright alle verzoeken om het doodvonnis te wijzigen verworpen. (Verscheidene instituten in de Ver enigde Staten en Engeland hadden po gingen gedaan om verandering in het vonnis te verkrijgen, in verband met de jeugdige leeftijd der delinquenten). Nader wordt nog gemeld, dat Trudell hét eerst geëxecuteerd is, „omdat hij het dodelijke schot niet gelost heeft". Vijftig blanken wachten buiten de ge vangenis. Negers was gezegd, uit de buurt te blijven. te kort (Per telefoon) Nijmegen, Donderdagavond. We moeten nog even terugkomen op de tweede dag van de Vierdaagse. Eni ge keren hebben wij er al op gewe- zèn, dat deze tweede dag altijd de zwaarste is en dat hij ook immer de de meeste uitvallers brengt. De juis te getallen zijn nu bekend. Niet min der dan 245 wandelaars gaven Woensdag tijdens de mars op. Ze konden eenvoudig niet meer. Deels hadden zij kapotte voeten, deels wa ren ze „op." En in beide gevallen was de grote warmte de voornaam ste oorzaak van dit opgeven. Vanzelfsprekend was het aantal uitvallers het grootst onder hen, die eiken dag 55 K.M. lopen. Hun aan tal is niet zo erg groot, maar bijna de helft van hen heeft de strijd te gen asfalt en grint moeten opge ven Een percentage, dat toch wel iets zegt. En vanmorgen? Het bleek, dat be halve de 245 van Woensdag, vanmor gen nog 34 tippelaars niet aan de start verschenen. Zij hadden hun voeten stuk gelopen en zagen geen kans, om de derde dag tot een goed einde te brengen. Vermoedelijk was dat wel goed gezien, want ook deze dag was weer zeer warm en waar vele kilome ters gelopen moest worden op grint zouden zij zeker het einde niet gehaald hebben. Het parcours was mooi. Soms door bosrijke streken, langs vriendelijke dorpen, die zich al prachtig hersteld hebben van de oorlogswonden, dan weer langs akkers met golvend graan, dat op het ogenblik gezicht wordt en de zichters hebben altijd even tijd, om naar de wandelaars te kijken en hen aan te moedigen maar overal werd de warmte gevoeld. De druk kende warmte, die zo hinderlijk is en die deze Vierdaagse tot een der zwaar ste tochten maakt. En als de grintwe gen weer eenp afgewisseld worden door asfaltwegen, zuigt de teer aan de zolen, die eiken dag dunner wor den. Het spreekt dan ook wel vanzelf, dat de E.H.B.O., die overal is en die nooit op zich laat wachten, eigenlijk handen te kort komt. Ontelbare blaren moeten ze knippen, ontelbare verband jes moet ze leggen. En vaak geeft ze het welgemeend advies, om er maar mee op te houden, een advies, dat niet altijd wordt opgevolgd. De enige Italiaan, die meeliep, heeft helaas moeten opgeven en hij kreeg gezelschap van een Fransman, die het eveneens te machtig werd. En verder? Och, het was weer net als de vorige dagen: overal duizenden en nog eens duizenden langs de weg, overal aanmoedigingen van de bevol king en overal tractaties: chocolade, limonade en wat dies meer zij. Vanavond was iedereen vol goeden moed. Nog één dag en Nijmegen is weer achter de rug. Nog één dag en de Vierdaagse zit er weer op. d. Ned. troepen =C> Hevige Republ. tegemtand Nederlandse opiriarsrictrtwg 1 Neder), luchtacties legen vliegvelden Practisch geen w g rstand ondervonden Het legerbericht van gistermorgen meldt. dat Nederlandse troepen Woensdagmiddag te 16,35 uur Cheri bon bereikten. Zjj trokken de stad vanuit het Noorden binnen. De brug gen en wegen in de richting Cheri bon bleken intact te zijn. Weerstand werd practisch niet ondervonden. Brandstichtingen in de stad werden niet geconstateerd. Eveneens werden Woensdag Tomo, Kadipaten, Soebang en Kalidjati bezet. In West-Java werd Tjikampek bereikt. Gemeld werd, dat in Tjitjalenka en in Madjalaja hevige branden woeden. Voorts werd gistermiddag door „Antara" melding gemaakt van de bezetting van Malang, welk bericht door gezaghebbende kringen te Ba tavia werd bevestigd. Eveneens wordt verklaard, dat Poerwakarta op West- Java is bezet. VEROVERING VAN CHERIBON ONTKEND. Het verlies van Cheribon is door de Republikeinen ontkend, daar in dg straten nog gevochten zou worden. De Nederlandse troepen zouden bij hun opmars naar de stad 50 tanks gebruikt hebben. Republikeinse bronnen melden de herovering van Lawang 20 km. ten Noorden van Malang, door de republi keinse troepen. Voorts zou eendeel van Medan heroverd zijn en Neder landse vliegtuigen op Siantar, 100 km ten Z.O. van Medan 14 bommen ge worpen hebben. Siantar is het centrum van het republikeinse bestuur op Su- matra. De correspondent van AFP te Nan king meldt, dat de Chinese regering officiëel haar bemiddeling in het conflict in Indonesië heeft aangebo den. De Nederlandse regering te 's-Gravenhage was gistermorgen ech ter van een dergelijk aanbod nog niets bekend. Sjahrir, die te Calcutta is aangeko men, heeft aldaar verklaard, dat in dien Engeland bemiddelend wil optre den, zij dat thans moet doen. Hij zei verder, dat indien de Veiligheidsraad der V. N. snel zou interveniëren, de oplossing van het probleem „niet zo moeilijk" zou zijn. Voor zijn vertrek naar New Delhi heeft Sjahrir de hulp verzocht van een internationale brigade „naar het model van de brigade, die in 1934 Spanje heeft geholpen". VERZOEK OM AUSTRALISCHE STEUN? De heer Oesman, Republikeins con sul in Australië, heeft gisteren ver klaard, dat Indonesië aan Australië hulp zou vragen in de vorm van manskracht en materiaal, „indien de Nederlanders blijven volharden in huu houding". De vakvereniging van Australische havenarbeiders heeft gisteren besloten het lossen van Nederlandse schepen in de Australische havens te weigeren. In de radiorede deed Soekarno een beroep op Truman en op het Ameri kaanse volk om al het mogelijke te doen „om de oorlog in Indonesië te doen beëindigen". Het Franse blad „Ce Soir" meldt, dat de Franse politie een Nederlander, een zekere Joseph Heide gearresteerd heeft. J. H. zou de leider zijn van een internationale valsemuntersbende die enige tijd de internationale markt met valse dollars overstroomt. Gewoonlijk vertoonde hij zich volgens Ce Soir in de uniform van een commandant van het Amerikaanse leger. Wanneer hij zich in Parijs ophield, bood hij in ver schillende Parijse hotels dollars aan handelaren aan. Tot dusverre zou hij geweigerd hebben de namen van zijn medeplichtigen te noemen. Men weet alleen, dat de bende haar hoofdkwar tier in de Amerikaanse zone van Duitsland heeft. De nieuwe Nederlandse ambassadeur in de Verenigde Staten, mr. van Klef- fens, heeft gisteren een onderhoud van drie kwartier gehad met Marshall, de Amerikaanse minister van Buitenland se Zaken. Het onderhoud heeft gelo pen over de situatie in Indonesië en over het Plan-Marshall, welke punten zeer in het algemeen aangeroerd zijn, aldus verklaarde Mr. van Kleffens. Ter gelegenheid van de verjaar dag van de Malino-cPBÉlUBtie heeft de Indonesische min.-presi- dent Nadjamoedin een radio-rede gehouden, waarin hjj o.m. zeide: Thans, een jaar na Malino draait de staat op volle toeren, wordt er in snel tempo voortgewerkt aan de voorbereiding van het tijdstip, dat Indonesië in de rij der naties een plaats zal innemen als gelijk waardige". De steun der Nederlanders achtte hij noodzakelijk en deze zal gaar ne aanvaard worden. Het is de Indonesiërs ernst met de Malino- gedachte en zjj verwachten van de Nederlanders, dat zij het ide aal van samenwerking niet alleen met verstand, maar ook met het hart blijvend zullen onderstrepen. INDONESISCH LEGERBERICHT. Het Indonesisch legerbericht meldt, dat Nederlandse troepen in Midden- Java een punt hebben bereikt nabij Ambarawa, ruim 30 km. ten zuiden van Semarang. De republikeinse troe pen, aldus het bericht, bieden krachti ge tegenstand. Gisteren is Magelang vanuit de lucht met mitrailleurs be schoten. CHINESE VERLIEZEN. In Chinese kringen in West-Java wordt de schade, door de Chinezen tengevolge van de republikeinse tac tiek van de verschroeide aarde geleden, geschat op 5 millioen gulden voor W. Java alleen. 13 Rijstpellerijen ter waarde van 1 millioen gulden zijn vernield en tenminste 200 Chinese huizen en win kels zijn door brand verwoest. RUSTVERSTOORDERS MODJOKERTO. IN Oproerige elementen in Modjokerto hebben getracht de rust te verstoren. Op verschillende punten in de stad begonnen zij te middernacht onrust voor te bereiden. De opzet is volkomen mislukt. De stad is thans zeer rustig. Als voorzorgsmaatregel is de burgerij verzocht binnenshuis te blijven. In de stad wordt gepatrouilleerd. Neutrale waarnemers voorspel len, dat de militaire ineenstorting van de Republiek binnen een week verwacht kan worden. De val van Malang, het Republikeinse bolwerk op Oost-Java, is aanstaande. Naar verluidt, maakt de tangbeweging van de Nederlandse troepen van Semarang naar Djokjakarta snel vordering. Na de bezetting van de grootste plaatsen op Oost-Java, bin nen 48 uur na de eerste amphibie- landing, zijn de Nederlanders thans ten Zuiden van Lawang in hevi ge gevechten gewikkeld met de Republikeinen, die de toegang tot Malang wanhopig verdedigen. In Midden-Java is de tangbeweging van Semarang uit ten minste tot halverwege Djokjakarta en Soera- karta gevorderd. WARM. Weersverwachting, geldig tot he denavond: Windstille nacht met plaatselijk nevel of mist. Morgen overdag over het algemeen zonnig weer, vrijwel nergens buienvorming. Temperaturen vooral in het Zui den en het Oosten van het land oplopend tot hoge waarden. Aan de kust tijdelijk zeewind. Overi gens weinig wind. Dinsdagmiddag werd de 21-jarige mevrouw S. A. ZijderveldPolet, wo nende aan de Bergse Linker Rotteka- de te Rotterdam, door de electrische stroom gedood, toen zij haar strijkijzer wilde gaan gebruiken. Het ijzer was defect en stond onder stroom. Een soortgelijk ongeluk, eveneens met do delijke afloop, trof de 6-jarige jongen H. A. Hoogenes aan de Terbregseweg, die een buis van de electrische leiding beetpakte, welke onder stroom stond, doordat de draden contact maakten. DE 4500 JOODSE IMMIGRANTEN. De Franse premier, Paul Ramadier, heeft te kennen gegeven dat Frank rijk wel geneigd is om de 4500 Joodse landverhuizers die Groot-Brittannië terug zal brengen, blijvend op te ne men.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 1