Geen tijd om te seinen
P
P'
MONICA
Nederlandse iroepen snellen
door Java
yAN NABIJ
r~
Verloofd.
Geringe Republikeinse
invloed
De oude liefde van
Truman
De strijd in Indonesië
Haarlemmer in Frankrijk
tot levenslang veroordeeld
EN VERRE
In Parijs is het ook niet alles
Kleine luiden hebben angsl
voor de toekomst
RIJZEN VAN
0TTEN EN
SPEL MET DE DOOD
J
Amerikaanse films op komst
Lijken op de vlucht!
Oude dame vliegt
naar nieuwe wereld
Achter
een glimlach
prachtig witte
tanden.
SOL I D OX TEGEN
T A Nb PASTA ,andsieen
Troepen bij Bandoeng met
gejuich begroet
FEUILLETON
De interlocale telefoongids
Wij luisteren morgen
naar.
Van Boek tot Boek
De groei der katholieken
(Telegrafisch van onze Indische
correspondent)
Behalve de vondst van 37,5 mil-
lioen tikals in het gebouw van de
Ned.-Indische Landsdrukkerij, die
tot voor enige dagen bij de Repu
blikeinen in gebruik was (de cij
fers, die Aneta noemde, zUn nader
hand onjuist gebleken), zijn er nog
andere ontdekkingen gedaan, waar
door de vermoedens van Republi
keinse faqadebouw met betrekking
tot de oplagecijfers der dagbladen
volkomen bevestigd worden.
Gebleken is n.1., dat de dagbladen
„Merkeda" en „Het Nieuwsblad" on
derscheidenlijk in 3000 en 2000 exem
plaren verschenen, hetgeen in een stad
als Batavia beslist gering moet wor
den genoemd. Van de weekbladen had
„Masjarakat" een oplage van 3000
exemplaren. „The Voice of Free In-
donesia" 2500, „Het Weekblad2000.
„Minggoe Merdeka" 3000, „Sadar" 3000,
„Soeara Boeroek" 2500 en „Pemban-
goenan 2500. Dit zijn de cijfers van
8 Juli. Zij bewijzen, dat de belang
stelling voor de Republikeinse bladen
onder het millioenenvolk van Java in
feite gering is. De cijfers, waarmee de
uitgevers en redacteuren plachten te
schermen, doen denken aan de metho
den van het Duitse Propaganda-minis-
terium.
De gearresteerde republikeinen te
Batavia zijn correct behandeld. De mi
litaire politie informeerde bij het eer
ste verhoor naar de activiteit tijdens
de Japanse bezetting, waarna de aan
gehoudenen met de gegevens werden
doorgezonden naar de Nefis voor con-
tróle. Reeds meer dan de helft der
arrestanten is weer vrij gelaten we
gens gebrek aan bewijs.
Achteraf blijkt, dat men in Republi
keinse kringen volkomen overbluft is
door het militair optreden, dat men
niet eerder dan tegen Dinsdag had ver
wacht. Misschien is het daaraan te
danken, dat er hier en daar interes
sante en voor de Republiek nogal com
promitterende vondsten zijn gedaan,
bijv. de brief in. het kantoor van de Re
publikeinse Voorlichtingsdienst, die
uitvoerige instructies bevat vooy infil
tratie-eenheden. Aangeraden wordt
daarin een goede „pelopper" (dit is een
verbastering van het Nederl. woord
„voorloper") te benoemen om voor de
leider van de troep uit te zenden. He
laas, zo meldde de brief, moest de belo
ning per eenheid verlaagd worden van
30.000 tot 18.000 Voepiah in verband met
's lands financiën.
Met betrekking tot de schaarste aan
gegevens betreffende de resultaten der
militaire actie deelde men ons in re
geringskringen mede, dat de snelheid
meestal zo groot is, dat er geen gele
genheid tot seinen bestaat. In bepaal
de gebieden bestaat trouwens geen
enkele mogelijkheid om verbinding met
het hoofdkwartier tot stand te bren
gen.
Met de woorden „ik heb zeer naar
deze zetel verlangd, wa'' ik bracht er
de ti°n beste jare-> nn —ijn leven in
door" heeft president Trumr- de on"~-
wone beslissi-" genomer daartoe
aangespoord door zijn Senaatsvr-'---Jen,
zijn oude -1-1 in de senaat weer in te
nemen. De president "d be"~e-,t door
de voorzitter, Arthur Vandenberg, die
opmerkte: „dit is nog nooit gebeurd".
Het doel.
De opzet van de luitenant-gou
verneur-generaal is vermoedelijk,
zo deelde men ons in regerings
kringen mede, het bezette gebied
belangrijk te vergroten om daarna
de Republiek in de gelegenheid te
stellen de situatie opnieuw te be
zien en haar houding te bepalen.
De toestand te Semarang was bij
voorbeeld buitengewoon hachelijk
geworden door het afsnijden van
de toevoer van voedsel.
De 27-jarige monteur L. Koster uit
Haarlem werd door het gerechtshof
van Ille en Vlaine tot levenslange
dwangarbeid veroordeeld wegeni
moord op een blinde van 73 jaar.
K. trachtte ter terechtzitting zijn
daad te schuiven op krankzinnigheid.
Een commissie van geeneesheren-des-
kundigen heeft hem echter toereke
ningsvatbaar verklaard. Wegens spio
nage ten voordele van Duitsland werd
Koster tot 20 jaar dwangarbeid ver
oordeeld.
SOVJET-UNIE ZAL ITALIAANS
VREDESVERDRAG RATIFICEREN.
De Italiaanse minister van Buiten
landse Zaken. Graaf Sforza, heeft in
de constituerende vergadering ver
klaard, dat de Sovjet-Unie het Italiaan
se vredesverdrag zal ratificeren.
De kogel, waarmede de Belgische geleerde, prof. Piccard en zijn assis
tent Cosyns hun diepzeetocht zullen maken tot het doen van weten
schappelijke onderzoekingen, wordt te Antwerpen aan boord van de
„Schaldis" getransporteerd.
De „kleine man" in Parijs is van
daag de dag bezorgd om zijn be
staan. Hij is misschien niet zo be
vreesd voor ecu derde wereld-oor
log als sommige mensen in andere
landen dat op het ogenblik zijn, of
schoon hij zich ook déérover zorgen
maakt. Maar zijn grootste zorg is
dë vraag, of hij morgen te eten zal
hebben, of hij zijn baantje zal ver
liezen, of hij kou zal lijden in de
komende winter en of hij nu nooit
van zijn voortdurende vrees zal
worden bevrijd.
Natuurlijk liggen al deze dingen
nog in een eventuële toekomst,
want op het ogenblik heeft de Pa-
rijzenaar nog altijd te eten en kan hij
nog altijd leven. Maar deze bezorgd
heid heeft zijn werkkracht verlamd.
„Waarom zou ik proberen een beter
baantje te krijgen?" zo vraagt Jean
Gauthier, een jonge met er-opnemer
van het electriciteitsbedri.if, zich af.
„Ik verdien nu een tien duizend
francs (ongeveer f220) per maand. Om
meer te verdienen zou ik harder moe
ten werken, maar ik zou nog altijd
niet genoeg hebben om de kinderen
werkelijk goed groot te brengen. En.
bovendien, wie weet? Misschien nemen
zij dit vandaag of morgen niet meer
aan bij de slager." En Jean steekt een
vuil, gescheurd biljet van 20 francs
omhoog.
„Ik zou waarschijnlijk beginnen miin
tegenwoordige baantje te verliezen vóór
ik een nieuw gevonden heb."
Jean werkt overigens niet al te hard
in zijn huidige baan. Vaak stapt hij
op zijn rondgang een café binnen om
een glas waterig bier te drinken en
dan over zijn lege glas te bliiven zit
ten praten met wie toevallig maar
binnen komt. „Mijn vrouw had nooit
gedacht dat haar huwelijk nu zo zou
zijn", zegt hij, „en bijna iedere dag
dreigt zij terug te zullen gaan naar
haar ouders in Lyon,"
Paul Gusset is wat gelukkiger, Hij is
redactiehulp bij een Parijs ochtendblad
en verdient 12,000 francs (ongeveer 235
gulden) per maand, maar hij is onge
trouwd. Hij betaalt 1400 francs per
maand voor een kleine hotelkamer zon
der verwarming en warm water. Hij
zorgt voor zijn eigen linnengoed. Na
zijn werk geeft hij nog les in Engels
en Duits en vertaalt brieven voor een
sportvereniging om zijn inkomen wat
te vergroten. Zijn pak is zes jaar oud:
„Ik spaar al lang voor een nieuw pak,
maar iedere keer als ik 200 francs op
zij heb gelegd, stijgen de prijzen met
een 100 francs." Paul is al twee-en-
een-half jaar verloofd, maar „wij kun
nen niet trouwen, want wij zouden
nooit 'n huisje kunnen vinden." En ook
Paul's meisje heeft de angst van alle
kleine luiden uit Parijs: de angst voor
de toekomst, in haar geval beheerst
door de vraag: „Zal ik Paul ooit kun
nen trouwen?"
Het gebouw „Duinrust" te Overveen
oorspronkelijk tehuis voor Ouden van
dagen, zal als marine-hosp'taal wor
den ingericht. Het gerechtshof
to Athene heeft drie leden van de
EAM ter dood veroordeeld wegens t
stenigen van een priester en diens
bloeder. Te Spandau (voorstad
van Berlijn) is brand uitgebroken in
•een tehuis voor Ouden van Dagen.
7 vrouwen kwamen in de vlammen
om. Twee Belgische toeristen,
die in de bergen bij Chamonix (Frank
ri.ik) verdwaald waren geraakt, zijn
na vier dagen hongeren door reddings
brigades in veiligheid gebracht
Bj; Bordeaux zijn 13 padvindsters,
die speurtochten op het strand hiel'
den, door de vloed verrast. Er ver
dronken er elf, terwijl twee nog in
levensgevaar verkeerden. In de
eerste helft van het lopende jaar zijn
90.000 Italianen naar Zwitserland ge-
emigreerd. In Saksen, in de
Sovjet-zone. is een leger van honder
duizenden, waaronder ook schoolkin
deren, gemobiliseerd om de Colorado
kever, die reeds 15% van de aardap
peloogst heeft aangetast, te bestrijden.
De Britse filmmagnaat Arthur
Ranks onderhandelt over de overne
ming van de Ufa. Toen te Bier
vliet een gepantserde smokkelauto
niet stopte na sommatie van CCD-
ambtenaren, openden deze het vuur.
De inzittenden schoten terug, waar
door een van de controleurs in een
zijner handen geraakt werd. De smok
kelaars wisten te ontkomen. De
V.S. hebben in het afgelopen jaar
reeds 4 milliard dollar voor hulp aan
het buitenland uitgegeven.
pANNEN
De Haarlemse politie kwam bij
een controle op de naleving van
arbeidswetten in een Haarlemse
apparatenfabriek tot de ontdekking,
dat men zich daar onledig hield
met het demonteren met behulp
van hamer en beitel van pro
jectielhulzen, waarin zich nog
slaghoedjes bevonden. In dezelfde
onderneming werd geconstateerd,
dat jongens, die nog onder de
leerplicht vielen, tewerk gesteld
waren onder om-tandigheden, die
spotten met de veiligheidsvoor
schriften. Zij w.uKten in de onmid
dellijke nabijheid van smeltovens,
die niet, zoals is voorgeschreven,
afgeschermd war.n. De mijnop-
ruimingsdienst heeft in de fabriek
een hoeveelheid in beslag genomen
gevaarlijke voorwerpen wegge
haald. De politie heeft bovendien
proces-verbaal opgemaakt tegen
de directie.
In het gehele land is in de afgelopen
week een grondig onderzoek ingesteld
naar de wijze waarop door de winke
liers in huishoudelijke artikelen de
prijsvoorschriften worden nageleefd.
Aan ongeveer 1200 zaken is een be
zoek gebracht.
Opvallend was, dat in de Noordelij
ke provincies aan de prijsvoorschriften
over het algemeen goed de hand wordt
gehouden. Daarentegen bleek, dat de
grotere koopkracht in de mijnstreek
oorzaak van veel prijsovertredingen
was, terwijl de schaarste in Zeeland en
de getroffen gebieden eveneens ongun-
tig op het prijspeil blijkt te werken.
Glas, porselein en aardewerk werd
over het algemeen tegen de juiste prijs
aangeboden, in één geval zelfs bene
den de utilityprijs. De prijzen en kwa
liteiten van de borstelwaren lieten
echter, enkele uitzonderingen daarge
laten, veel te wensen over. Er werden
tienduizenden borstels in beslag geno
men. Tijdens de contróle kwam bo
vendien veel achtergehouden vooroor
logs goed te voorschijn. Hier en daar
moest de fiscale recherche er aan te
pas komen om bij belastingdelicten in
te grijpen.
G. B. Shaw, de beroemde Engelse
auteur en toneelschrijver, die mor
gen a.s. zijn 91ste verjaardag viert.
Woensdagavond vertrok per K.L.M.
Constellation naar New-York de be
kende Nederlandse filmproducer, Loet
C. Barnstijn. Hij zal eind Augustus weer
naar Nederland terugkeren. De heer
Barnstijn hoopt dan 30 40 nieuwe
films in Nederland uit te brengen.
Een sproeier was dezer dagen
op een aardappelland bij Rotter
dam op jacht naar coloradokevers.
Hij vond er welgeteld dertig,
maakte er lijkjes van, knoopte die
in z'n dakdoek en ging naar het
politiebureau Charlois, om er de
buit te deponeren. Maar toen hij
in zijn zak greep, vond hij daar
niets dan een lege ruimte. De
kevercadavers waren er n.1. met
de zakdoek van door. De man
heeft van zijn vermissing aangifte
gedaan.
Per K.L.M.-Constellatio- vertrok j.1.
Woensdagavond naa N-York, de 84-
jarige oude dame, mevrouw A. Goed-
koop-Beu' Van 1 w-Y waar zij
haar zcon hoopt te ont- ten, zal zij
zich per v' "aar Toronto Ca
nada begeven.' Hier woont haar dochter,
die zij in 25 jaar niet gezien heeft.
Mevrouw Goedkoop, - haar eerste
luchtreis maakte, wil haar oude dag
doorbrengen bij *•- kinderen in de
nieuwe wereld.
Een g'imlach is eerst char
mant als er mooie witte tanden
te voorschijn komen. Maar
witte tanden moeten ook ge
zond zijn, dus vrij van tand
steen. Solidox maakt dat moge
lijk, Solidox bevat sulforicin-
oleaat, het unieke middel, dat
tandsteen bestrijdt en voorkomt
vb.n -6»d- re-
D« correspondent van Aneta te Ban
doeng heeft een bezoek gebracht aan
de gebieden rondom Bandoeng, wel
ke juist waren bevrijd. Van actie
viel nergens iets te bespeuren. Iedere
militaire auto werd door de bevol
king met gejuich en opgestoken dui
men begroet. Van enige terughou
dendheid was niets te merken. Uit
de plaatselijke bevolking werden on
middellijk politie eenheden gevormd.
Aan de bevolking werd kleren en
voedsel verstrekt, terwijl het Rode
Kruis gewonden van de T. N. L, die
overigens zeer weinig in aantal waren,
verzorgde. De bevolking stroomde toe
voor medische behandeling. De men
sen zagen er armoedig uit en velen
hebben schurft.
is
Dr. Soekarno, het hoofd van de Repu
blikeinen (links), in conferentie met de
vice-minister-president, dr. Gani ter
bespreking van de situatie, zoals deze
zich bij de aankondiging van de Neder
landse maatregelen voordeed.
In de tweede helft van Augustus
wordt begonnen met het afleveren van
het tweede deel van de naamlijst voor
de interlocale telefoondiep-' t.m. Z).
De oplaag bedraagt 185.000 exempla
ren.
Ook thans --«•n al exc -da-
ren niet tegelijk gereed zijn. De abon-
né's krijgen et exemplaar, Jat zij be
stelden, dus in volgorde thuis.
NAAR HET ENGELS
VAN BERTA RUCK
OOORi J.JORISSEN
35
Ik voelde een prop in mijn keel ko
oien en boog mij over mijn werk, een
Richelieu borduurwerkje, dat ik ge
lukkig niet verzuimd had, mee te ne
men, gedachtig aan de raad van juf
frouw Robinson, die zij ons eens ge>
geven had.
„Denk er aan, meisjes",x had zij toen
gezegd, „dat je nooit zonder een hand
werkje uit logeren gaat, als je een
goede indruk wilt geven. Een man
bewondert het zeer in een meisje, als
zij urenlang tegenover hem kan zitten
met 'n haakpennetje en 'n kluwen.
Hij denkt er dan zeker van te kunnen
zijn, dat zij zacht en echt vrouwelijk
is Wat een aanstaande schoonmoeder
be treft, die verbeeldt zich ook altijd,
dat een meisje meer vrouwelijk is
aangelegd, als zij geen tien minuten
met lege handen kan 7'tten Verder
geeft een handwerkje, waai bij je dra
den moet uithalen of iets dergelijks je
een schone gelegenheid om er schijn
baar al je gedachten op te concentre-
ten, als je voor een ogenblik niets te
praten of te vertellen hebt".
Die laatste reden was het, die mij
de ogen zo op mijn werk gericht deed
houden, toen mevrouw Waters opeens
zachtjes zei
„Nancy, weet je, dat je net bent,
zoals ik gehoopt had, dat je zijn
zoudt?"
„Meent u dat heus?"
Ik voelde, alsof ik een grote be
driegster was.
(Ja, meneer William Waters, en wie
heeft mij in deze onaangename posi
tie gebracht?)
„Zo knap en zo lief en zo rustig en
toch merk je alles op met je bruine
ogen", vervolgde mevrouw Waters.
„Eerst was ik bang, dat iemand, die
mijn jongen alleen in zijn werk ont
moet had, niet voor hem zou kunnen
voelen, zoals wij; maar ik bemerk, dat
jii verder gekeken hebt. Je hebt be
grepen, dat al dat korte in zijn op
treden en die autoriteit moet dienen,
on; zijn zenuwachtigheid te verber
gen; want hij is eigenlijk even verle
gen en zenuwachtig als Blanche en
ik. Ik geloof", zij glimlachte vrolijk.
„dat hij daarom nooit wil, dat we even
bi) hem aankomen, als we in de stad
zijn. De employé's mochten gaan ver
moeden, dat hij nog een andere ma
nier van optreden heeft dan waarmee
hij op kantoor door de ceiefoon
spreekt. Ik wed, dat hij jou eerst ook
anders leek dan nu. Totdat hij wat
meer toonde, wie hij was, leek hij jou
zeker ook een soort automaat, is 't
niet, Nancy?"
„Ik vrees van wel", zei ik zacht.
Ik voelde mij, hoe langer hoe min
der op mijn gemak tegenover die lie
ve, onschuldige mevrouw Waters, die
zich zo'n ideaal gemaakt had van het
karakter van haar zoon.
„Hoe lang is het al, sedert je de
ware Billy leerde kennen?"
Dat was een lastige vraag. Geluk
kig werd het antwoord mij bespaard.
Op dat ogenblik kwam juist een
van de dienstboden binnen met een
blad, waarop een zilveren koffiepot
en een snoeperig Japans servies ston
den.
Blanche stond van het kussen op,
waarop zij gezeten had en begon de
koffie in te schenken.
„Moeder, u veel warme melk en
weineg suiker. Nancy ,hoe heb jij ze
het lièfste?"
„Dank je, ik drink nooit koffie".
„Nu, dan zal ik Billy maar inschen
ken. Zou hij binnenkomen er voor?"
Haar moeder glimlachte.
„Misschien wil Nancy ze hem wel
brengen. Zou je het willen doen? Hij
is op zijn eigen kamer, de deur hier
vlak over aan de andere kant van de
hall".
Zonder de ondeugende blik die zij
mij toewierp, zou ik toch wel begre
pen hebben wat ze bedoelde. Zij, die
zo argeloos was en zo voor mij meende
te kunnen voelen, dacht dat ze mij zo
doende heel tactvol de gelegenheid
gaf, om eens even alleen met hem te
zijn.
Zij veronderstelde, dat wij echt ver
langden eens een tête a tête te hou
den en wat onzin met elkaar te pra
ten en te lachen, zoals Smithie dat
zou gedaan hebben.
Ja, natuurlijk zullen de mensen dat
ook nog van ons denken. Daar had ik
nog niet eens op gezonnen. Nu besef
te ik het goed.
Ik voelde, dat ik hevig bloosde,
maar dat deed er niets toe. Mevrouw
Waters schreef dat natuurlijk toe aan
mijn heel begrijpelijke verlegenheid.
Zij kon onmogelijk weten, welke ge
mengde gevoelens mij die hoogrode
kleur bezorgden.
Met opgeheven hoofd en vaste stem
antwoordde ik:
(wordt vervolgd)
HILVERSUM I, 301 m., geeft nieuws om
7, 8, l, 7, 8 en 11 uur. KRO: s.is Pluk
de dag 9.00 Morgenconcert 10 15 Gra
mofoonmuzlek. 11.00 De Zonnebloem
12,03 Vlooi en plano 12,35 Dans-or-
kest Klaas van Beeck 1,00 Ned Strijd
krachten 3,00 New Mayfalr Orkest
2.30 Toneelkijker 2,45 Dansmuziek
2,15 Strijkorkest 4,00 Mars- en wals
muziek 5,00 De Wigwam 6,00 We
reldkampioenschap wielrennen 6,30 Ne
derl. Strijdkrachten 7,20 Kareol-Sep-
tet 8,12 De gewone man 8,30 Henrl
de Greeve 9,00 Negen helt de klok
10,00 En morgen ls het Zondag 11,15
Beethoven-programma.
HILVERSUM II, 415 m., geeft nieuws
om 7, 8, 1, 6, 8 en 11 uur VARA: 7,30
Gramofoonmuzlek. 8,15 André de Raaff
en Jacques Schutte 8,38 Gramofonmu-
ziek 9,35 HAidel VPRO: 10,00 Mor
genwijding VARA: 10,35 Bach 11,00
Arbeiders continu-bedrijven 12 00 Har-
nionle-muziek 12,35 Cor Steyn 1,15
Tango-Rumba-orkest 2,15 Vioolconcert.
3,30 Vaudeville-orkest s.oo Sport-
praatje 5,15 Gramofoonmuzlek 6,15
ETA-trio 6.30 Om en nabij de twintig
7,00 Piano en cello VPRO: 7,30 Jeugd
uitzending VARA: 8,15 En nu.... Oké
9,30 Zangplaten 10,00 De ellendlgen
10,25 The Ramblers 11,15 Schaak-
tb urnooi 11,25 Gramofoonmuzlek.
Door het sociologisch Instituut „Kerk
en Wereld", één der organen van de
Ned, Herv, Kerk, ls een boekje gepu
bliceerd, dat de belangstelling van velen
verdient en ln het bijzonder van velen
ln Noord-Holland.
De schrijver, prof J P Kruyt, die reeds
bekendheid had verworven met zijn
proefschrift over de onkerkelijkheid, heeft
hier ln weinige bladzijden een probleem
behandeld, dat in Noord-Holland en voor.
al in West-Friesland actueel is. In de/e
streek, waar globaal genomen de Protes
tanten en de Katholieken elkaar opvol
gen, zijn de tegenstellingen vaak scherp.
Kruyt waarschuwt al dadelijk tegen
complexen, ln dit verband tegen anti
papisme van de zijde der niet-Katholie-
ken en tegen het antl-kettercomplex van
de zijde der Katholieken.
Eerst wordt nagegaan of en in hoeverre
de Invloed van katholicisme en protes
tantisme is gewijzigd gedurende de laat
ste honderd jaar en daarna tracht Kruit
de oorzaken daarvan aan te geven.
Hij laat dan zien, dat de Protestanten
van 18301930 van rond 60 percent tot ruim
45 percent zijn gedaald.
De verloren 15 pet. zijn vrijwel geheel
aan de onkerkelijken toegevallen. Het
zal voor menigeen een verrassing zijn,
dat de katholieken, die ln 1830 bijna
38 pet van de bevolking uitmaakten, tot
1909 voortdurend hun aandeel zagen slin
ken en ln 1930 met 36,4 pet nog niet op het
peil van 100 jaar geleden waren aan
geland. We zullen afwachten, of het juist
ls, dat het percentage r.k. bij de huidige
volkstelling de 40 overschrijdt.
Het staat vast, dat de groeiende In
vloed der Katholieken vergeleken mat
dit der Protestanten in de eerste plaats
het gevolg ls van het grotere geboorte
overschot bij de Katholieken. Dit gro
tere overschot is gedurende de laatst!
tientallen jaren zelfs ln staat de afval te
camoufleren. Deze afval, die veel min
der groot ls dan bij de Protestanten, is
ln de grote steden vrij aanzienlijk.
Het aantal „non-paschanten", d.w z.
Katholieken, die hun Pasen niet houden,
was ln het dekanaat Amsterdam 38 pet
Rctterdam 35 pet., s-Gravenhage 24,8 pet.
In de agrarische gebieden ls het ver
dwijnend klein. In het bisdom 's-Herto-
genbosch was het ln 1929 1,48 pet.
Het geboorte-overschot, de voornaamste
oorzaak van de groei van het Katholieke
volksdeel, was in 1940 voor het hele land
10,9 per 1000 de bevolking. Voor Noord-
Brabant en Limburg waren de cijfers
16 0 en 15,3, voor Noord- en Zuid-Holland
6.5 en 5,5.
Echter loopt het aantal geboorten ook
bil de Katholieken terug. Kruyt geeft hier
over treffende cijfers.
Over West-Friesland deelt Kruyt mee,
dat daar ln de tijd van de reformatie
een sterke R.K. minderheid bleef be
staan, die nu tot de helft of een kleine
meerderheid is gegroeid (1930 46 pet).
De vooruitgang der R.K. ls hier reeds
60 jaar aan de gang.
Kruyt geeft een tabel van 47 Westfriese
gemeenten, waarvan ln 9 de R.K. per
centsgewijze achteruit gingen, in 9 ble
ven zij ongeveer gelijk, ln 29 gingen zij
vooruit, „vaak zeer aanzienlijk, zoals bij
voorbeeld ln Bovenkarspel, Harenkarspel,
Koedijk, Langedijk, Ursem, Venhulzen en
De Rijp."
Kruyt geeft als zijn mening te ken
nen, dat het verschil ln geboorte-cijfers
tussen R.K. en Prot. een hoogstwaar
schijnlijk tijdelijk verschijnsel ls, dat
echter wel zo lang kan duren „dat er
belangrijke verschuivingen ln de kwan
titatieve verhoudingen der gezindten
plaats vinden"
Wij bevelen de lezing van dit belang
wekkende boekje sterk bij onze lezer3
aan. H. VAN HULST.
Dr J P Kruyt: Rooms-Katholieken
en Protestanten ln Nederland. Ultg. Boe
kencentrum N V, Den Haag.
