Valt Maandagavond de beslissing in Veiligheidsraad? Mr. van Kleffens en zult gij thans ten Hors d'Oeuvre „Gij faaldet reeds twede male falen?" SPANNING en AFWACHTING 'IVeeeêecicAt Zaterdag 23 Aug. 1947 DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT 70e Jaargang No» 9392 DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRASTEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA Nieuwe resoluties komen Maandag in stemming Tariefsverlaging voor wasserijen Stadhuis van Philadelnh'a door exnlosie verwoest De Leusderheide-brand CONFERENTIE inzake Duitse industrie geopend Amerikaanse wapenen voor Griekenland Reichswald brandt opnieuw En dat met deze hitte! Boodschap van H.M. de Koningin Vrouw poogde haar man te vergiftigen Lening van Wereldbank aan Denemarken Anke Servaes stervende Exodus 1947 c.s. op weg naar Duitsland Peelbrand bedreigt woningen BOBEAU: Koningstraat 78-80 Den Heider Telefoon »*5 Oiro 449041 Dtr.: J. BIJlsma Voortzetting wan He HELDERSCHE COURANT TARIEVEN: Advertenties: 14 een» per millimeter. Familieberichten 17 cent per m.m. Kleine ad vertenties (..Juttertjes") tot 15 woorden 75 cent, elk woord meer 5 cent Abonnementen: per kwartaal f 5.per poet t ï.«6 H'ofdredaeteor: M. H. E. Cyldert, Rayonredaeteuren C. A. Dekken en W. Kok, De Veiligheidsraad heeft gister avond, zonder verdere beslissing, de behandeling van de Indonesische kwestie tot Maandagavond 20 uur verdaagd. Als enige spreker staat nog Sjahrir op de agenda. Na zijn rede verwacht men, dat er over de gisteravond ingediende Chinees- Australische, Australische en Ame rikaanse resoluties zal worden ge stemd. Als eerste spreker tijdens de zitting van de Veiligheidsraad van Vrijdag middag heeft mr. Van Kleffens het woord gevoerd. Hij begon zijn toe spraak met nogmaals te wijzen op het zeer belangrijke precedent, dat de Raad zou stellen. Hierna besprak hij nogmaals de kwestie van de competentie van de Raad in de In donesische aangelegenheid. Mr. Van Kleffens wees hierbij op het feit, dat er geen enkele noodzaak is voor de Raad om handelend op te tre den. Wij hebben reeds een vrij inter nationaal onderzoek voorgesteld, zodat de Raad voldoende inlichtingen kan ontvangen. Mr. Van Kleffens deelde mede, dat de Nederlandse regering reeds in contact is getreden met de consuls in Batavia en niets te verber gen heeft. MR. VAN KLEFFENS' WOORD". .LAATSTE Mr. Van Kleffens verklaarde, dat dit „zijn laatste woord" zou zijn. „De re publikeinse regering kan niet au se- SPREIDING VAN BEZIT Juffrouw Zeem, de schoonzuster van de buurvrouw van de oud tante van een mijner achternich ten, is een tobberig mens. Zij zit er wampjes in, maar klagen is haar leven en lust en zij is doodsbang voor haar geld. Ik be doel, voor het verlies van haar geld. „Ik moet toch leven", pleegt zij uit te roepen en het zou on vriendelijk zijn om daarop te ant woorden met de vraag: Waarom? Een poos geleden had zij een bericht onder ogen gekregen over regeringsmaatregelen tot „sprei ding van bezit over de massa de3 Volks". Daar men moeilijk iets verspreiden kan als men het niet heeft en de regering het zeker niet heeft of zij moet het ergens vandaan halen, bekroop haar de vrees, dat de regering haar weer eens een deel van haar kapitaal tje afnemen zou om het onder minder begunstigde volksgenoten te verspreidén, en ze kwam bij mij, tobberig meer dan ooit. En zij jammerde zo nadrukkelijk dat ik de telefoon maar ter hand nam en Den Haag opbelde, nummer 180040. Minister Drees, als altijd zeer actief, kwam zelf aan het toestel. „Drees", zei ik. want ik ken hém nog van vroeger. „Drees, wat maak je de mensen weer on gerust. Ga je met Lieftinck sa men-spannen en de mensen hun spaarduitjes afhandig maken?' („Ik moet toch leven", riep juf frouw Zeem er met schelle stem tussendoor). „Welnee", riep Drees (hij be doelde dit niet als antwoord aan juffrouw Zeem), „welnee; wij gaan alleen maar ten departe mente van sociale zaken een com missie instellen." „O, juist, alleen maar een com missie", zei ik gerustgesteld. „Natuurlijk, en een wetenschap pelijke", antwoordde Drees. „Zij zal moéten onderzoeken hoe het mogelijk zal zijn de niet-bezitten- de klasse enig bezit te verschaf fen, bijv, door stimulering van het bouwspaarkas-systeem en door deling in de bedrijfswinst. 'Snap je het?" „Nee, maar dat behoeft ook niet", zei ik. „Ik begrijp alleen dat het de bedoeling is bezit te spreiden over commissies en zo, om wetenschappelijk vast te stel len wat iedereen vast wel weet Als je maar niet weer onteigenen gaat. Juffrouw Zeem maakt zich ongerust „Geen sprake van", zei Drees die heel gemoedelijk kan praten als hij met zijn gedachten maar niet „ten departemente" ver toeft. „Iedere gedachte aan ont eigening of beslaglegging op ver worven bezit is aan de opzet vreemd." Juffrouw Zeem zuchtte opge lucht. En toen ging zij ijlings weer heen. Ook ik zuchtte toen opgelucht. „Maar het moet toch ergens vandaan komen?" meende mijn vrouw. „Dat hoeft niet, betoogde ik. „In mijn kinderjaren heb ik een meneer konijnen zien halen uit zijn hoge hoed; die kwamen ook nergens van daan." KREEFT. rieux genomen worden". De Neder landse verliezen sinds de wapenstil stand benaderen het aantal verliezen gedurende de militaire actie, indien zij dit niet reeds overtreffen. Spreker wees verder nog op het aantal slacht offers onder de Indonesiërs. „Ik vrees voor de toekomst van de Veilig heidsraad, als hij op deze wijze door gaat zich door de Republiek te laten beïnvloeden". „Het is een illusie, te menen dat de Republikeinse regering iets anders ver tegenwoordigt dan zichzelf", aldus mr. van Kleffens. Nadat de Franse afgevaardigde ge vraagd had of de voorzitter bij zijn partij kiezen in de kwestie van de jurisdictie als Syriër of als voorzitter gesproken had en Parodi zich eens verklaard had met de mening van Amerika de toelating van Oost-Indo- nesië en West-Borneo alsnog te over wegen, was het de Belg Nisot, die het formele voorstel daartoe deed. Gromyko (S.U.) en de vertegen woordiger van India verzetten zich heftig tegen het toelaten van deze Sta ten. De vertegenwoordiger vanColum- bia achtte de Raad competent en stelde voor, Nederland te verplichten de troe pen terug te trekken achter de demar catielijnen van October 1946. BELGISCH VOORSTEL VERWORPEN. In de avondvergadering werd het Belgische voorstel om Oost-Indo- nesië en West-Borneo alsnog toe te laten met 7 onthoudingen en 4 stemmen vóór verworpen. NIEUWE VOORSTELLEN Vervolgens diende de afgevaardigde der V. S. een resolutie in, waarbij de Veiligheidsraad zijn goede diensten tot een vreedzame oplossing aan Neder land en de Republiek aanbiedt. China en Australië hebben een ge combineerde resolutie ingediend, waar in wordt aanbevolen, dat consulaire vertegenwoordigers van de mogendhe den, welke lid zijn van de Veiligheids raad, een gezamenlijk rapport over de situatie uitbrengen, ter voorlichting van de Veiligheidsraad. Australië diende tevens een eigen resolutie in, volgens welke een arbitra ge-commissie zou worden ingesteld, bestaande uit drie leden: één gekozen door Nederland, één door de Republiek en één door de Veiligheidsraad. CONSULS UITGENODIGD. M». van Kleffens zei in antwoord hierop, dat indien de Australische of de Chinees-Australische resoluties in stemming zouden worden gebracht, ieder lid dat een bevestigende stem uitbrengt hiermede zegt, dat deze aan gelegenheid onder de jurisdictie van de Raad valt. Onze afgevaardigde conclu deerde daaruit, dat niemand zijn stem kon geven. Hij wees erop, dat hoe de uitslag ook mag zijn, Nederland dit als een interne kwestie beschouwt en waarschuwde de voorzitter „niet met twee maten te meten!". De wereldvre de wordt door ons niet in gevaar ge bracht. Tevens deelde mr. van Kleffens mede, dat de Nederlandse regering de consuls van Australië, België, China, Frankrijk, Zwitserland. Groot-Brrt- tannië en Amerika uitgenodigd heeft de situatie in Indonesië te onderzoe ken. Wij hebben alles te winnen bij een onpartijdig onderzoek. Ons voor stel een onpartijdige mogendheid te doen aanwijzen door twee andere mogendheden, gekozen door de beide partijen, blijft eveneens van kracht, doch de Republiek heeft hierover tot nu toe gezwegen. „GIJ FAALDET" „Alles wat gij kunt doen en het spijt mij het te moeten zeggen alles wat gij gedaan hebt is een in de kaart spelen van de extremisten. Nooit tevoren hebben republikein se troepen zoveel gemooid als sedert Uw uitnodiging de vijandelijkheden te staken. Ik vraag U niet slechts het Atlantisch Handvest na te komen, maar ook om reëel te zijn en de din gen te zien, zoels ze zijn, niet zoals gij denkt of gaarne zoudt willen dat zij zijn. „Indien gij ons zoudt willen toe staan recht en vrede te herstellen, dan zult gij een gemeenschap zien ont staan, die streeft naar inwendige vre de en rechtvaardigheid en terugkeert naar de arbeid voor zichzelf en de ge hele wereld. Dit is de realiteit. Maar gij hebt verkozen de illusie te volgen, de illusie n.l„ dat Uw uitnodiging tot het staken van de vijandelijkheden orde en rust zou brengen. Gij faaldet, omdat gij U niet ftaliseerdet, wat de ze republikeinse regering in werke liikheid is. Zult gij voor de tweede maal een nog ernstiger fout begaan door plechtig te verordenen, dat een commissie voor onderzoek moet wor den ingesteld, terwijl Uw uitnodiging tot het staken der vijandelijkheden door de republiek tot een bespotting wordt gemaakt? Sprekende over de weigering Oost- ïndonesië en West-Borneo toe te laten, zeide mr. van Kleffens: „Het is voor mij vreemd te zien, dat deze raad, het werktuig, dat ter verdediging van de vrijheid is ge kozen, de stem der vrijheid ver stikt. Het is een belangrijke beslis sing, waarvoor de Veiligheidsraad thans staat. Deze kwestie is zo be langrijk, dat de op Uw be slissing wacht en de gevolgen van deze beslissing zjjn van buitenge woon groot belang. Brengt dan Uw stem uit, mijne heren, en moge Uw beslissing blijken een wijze beslis sing te zjjn". De Amerikaanse vertegenwoordiger verklaarde, dat de V. S. zich zullen onthouden van enige beslissing dat de Veiligheidsraad ter zake bevoegdheid bezit. Gromyko karjtte zich nog tegen de Amerikaanse resolutie tot het aan bod van goede diensten. Met ingang van Donderdag a.s. zijn de tarieven voor de wasserijen ver laagd. De kilogramprijs van de gewo ne huishoudwas is nu op f 0.44 vast gesteld en zal daardoor 8 pet. lager worden. Het tarief voor de minimum- huishoudwas van 6 kg is terugge bracht van f 2.28 op f 2.25. Daarnaast is een tarief opgenomen voor de luxe was, waarbij de goederen met de hand worden gestreken en waarvan de ki logramprijs f 0.60 bedraagt. De mogelijkheid, die tot nu toe be staat boven het gewone wastarief het tarief voor z.g. persopmaak te bere kenen, komt thans te vervallen. Pers- opmaak mag n.1. niet meer als zelf standige wasbehandeling worden be rekend. Een huishoudwas, zoals die in bijna 90 pet. van alle wasbehande- lingen voorkomt, bijvoorbeeld van een gewicht van 4 kg en met 2 overhem den en 3 boorden, mag tot op heden worden berekend voor 6 kg vermeer derd met de tarieven van overhem den en boorden. Dit kost ten hoogste f 4.12. Wanneer de nieuwe regeling ingaat, bedraagt de maximumprijs voor zulk een was f 2.84. Een explosie, waarvan de oorzaak tot dusver onbekend is gebleven, heeft het stadhuis van Philadelphia totaal verwoest Veldmaarschalk Montgomery, ofte wel „Monty", heeft zjjn befaamde roed met vele kentekenen op de hand cadeau gedaan aan de rege ring van Australië, waar hjj onlangs een bezoek bracht. De hoed zal een goed plaatsje krijgen in het Memo- rial Museum te Canberra. Dr. Walter A. Foote, de consul-generaal In Batavia der Ver. Staten, heeft te Djokjakarta een onderhoud gehad met Soekarno betreffende het aanbod van Amerika om in het Indonesische probleem te bemiddelen. Gisteren is opnieuw een deel van de Leusderheide aan de zijde van te Doornse grintweg in brand gestoken. De mijnenopruimdienst gaat Dinsdag a.s. over tot het schoonvegen van de geblakerde grond, waarin zich waar schijnlijk nog onontplofte projectielen bevinden. De grote stroken heidegrond in de richting van Austerlitz zullen eerst na 10 September worden afgej brand. De toestand van de beide mili tairen en de vrouw, die bij de ontplof-l fing van een vnna^t werden gewond, is redelijk we' Gisteren zijn de 21 Amerikaanse, Britse en Franse gedelegeerden te Londen in beslott.i zitting bijeenge komen voor de eerste vergadering van de conferentie over de Duitse industrie. Naar verluidt, zullen alle besprekin gen met gesloten deuren worden ge voerd. Van betrouwbare zijde wordt ver nomen, dat Nederland, België en Lu xemburg officiëel verzocht hebben om van de resultaten der besprekingen op de hoogte te worden gehouden. Men neemt aan, dat Nederland verzocht heeft, dat er geen uiteindelijke beslis sing over het peil van de Duitse in dustrie zal worden genomen zonder dat het is geraadpleegd. Men verwacht, dat de Britse dele gatie, het voorstel van de Benelux gun stig gezind is. Een groep uit de drie delegaties, voornamelijk bestaande uit bezettings autoriteiten, stelde voor om op tech- nisch-economisch gebied van gedach ten te wisselen en de conferentie niet op hoog politiek niveau te voeren. Uit een verklaring, die de Ameri kaanse bevelhebber in Duitsland, ge- generaal Clay, vóór zijn vertrek te Ber lijn aflegde, is duidelijk gebleken, dat de Amerikaanse bezettingsautoriteiten verwachten, dat op de besprekingen 'n definitief besluit over het nieuwe peil der Duitse industrie in de Amerikaan se zóne zal worden genomen. Generaal Clay neemt aan de besprekingen deel. Het Amerikaanse departement van Buitenlandse Zaken heeft medege deeld, dat een zending van meer dan vijftigduizend ton dringend beno digde militaire voorraden op weg is van Amerika naar Griekenland. Voor medio Augustus zijn 12 trans portschepen naar Griekenland afgeva ren, aldus werd door het departement verklaard, geladen met vrachtauto's, voedsel én andere voorraden, tezamen meer dan 20.000 ton. In de vorige if nogmaals een 30.000 verscheept. Restant van Amerikaanse lening aan Engeland wordt geblokkeerd Engeland heeft een bedrag ad 150 millioen dollar van de Amerikaanse lening opgenomen, en is voornemens op 25 en 29 Augustus gelijke bedra gen op te nemen. Hierdoor zou het saldo der lening verminderd worden tot 400 millioen dollar. Toen de Engels-Amerikaanse financiële besprekingen Maandag jl. te Washington aanvingen, bedroeg het saldo nog 850 millioen dollar. Het werd Engeland toegestaan nog 450 milllioen dollar op te nemen ter beta ling van in de V. S. bestelde goede ren. Wanneer de laatste termijn van 150 millioen dollar op 29 Augustus wordt opgenomen, zal het saldo ad 400 millioen dollar voor onbepaalde tijd worden geblokkeerd. Volgens de laatste berichten brandt het Reichswald opnieuw. De vlammen zijn nu overgeslagen naar het Noorden en hebben aan de Zuid-Oost kant van het Nederlandse dorp Groesbeek het z.g. Brandenbos bereikt. In dit bos van omstreeks 100 ha heeft het vuur nieuw voedsel gevonden in de hoge dennen, maar ook in de percelen kleinhout, i waaruit de vlammen als tongen omhoog lekken. Dezer dagen bleef het speurend oog van de immer waakzame kommiezen op het perron van het Enschedése station rusten op een reiziger van omvangrijke afmetin gen, die zich puffend in de trein naar Mariënberg wilde hijsen. Zij verzochten hem even mee te gaan en moeizaam sleepte de reiziger zich naar de visitatiezaal. Daar moest hij zich ontkleden, maar dat was makkelijker gezegd dan gedaan. Hij stapte n.1. maar liefst uit 7 onderbroeken, terwijl hij bovepfiien nog twee lappen textiel van zijn lichaam afwikkel de resp. van 3 en 3'A meter. Het was een komisch tafereeltje. H. M. DE KONINGIN RICHT DE VOLGENDE BOODSCHAP TOT HAAR VOLK: „Ten zeerste begaan met de zor gen, waarin zoveel landgenoten verkeren en het leed, dat in vele gezinnen zjjn intrede heeft gedaan, zou ik U allen warm willen aan bevelen ter gelegenheid van mijn aanstaande verjaardag alles te ver mijden, wat deze zwaar beproefde landgenoten smartelijk zou kun nen treffen. WILHELMINA". De vrouw J. A. L„ echtgenote van de Zwollenaar Ch. A„ heeft verscheidene pogingen gedaan om haar man door middel van rattenkruid van het leven te beroven. In het begin van dit jaar begon zij „Rodent" in de koffie en thee van haar man te doen. In April herhaal de zij haar pogingen tot moord, tot haar man argwaan kreeg en zijn vrouw in de keuken bij het inschenken van de koffie gadesloeg. In de keukenkast ont dekte hij een mosterdpotje met gele fosfor. De vrouw J. A. L. stond nu voor de arrondissementsrechtbank te Zwolle terecht. De Officier van Justitie achtte bewe zen, dat de vrouw kalm en met rustig overleg haar echtgenoot van het leven had willen beroven en eiste tien jaar gevangenisstraf. De wereldbank heeft aan Denemar ken een crediet verleend ten bedrage van 40 millioen dollar, rentende 3 Yk pet., en aflosbaar in een periode van 25 jaar. De bekende schrijfster Anke Servaes, echtgenote van de schrijver Rein Valk hof, die sedert enige tijd in het St, Elisabeth-ziekenhuis te Alkmaar wordt verpleegd, is gisteren door dom. Beek man O.S.B. van de laatste HH sacra menten der stervenden voorzien. De drie Britse schepen met Joodse emigranten aan boord hebben Vrijdag middag Port de Bouc verlaten en voe ren in de richting van Gibraltar. Men moet aannemen, dat de sche pen op weg zijn naar de Britse zóne in Duitsland. Een woordvoerder van de Britse am bassade te Parijs verklaarde, dat de emigranten in twee kampen in de Brit se zóne van Duitsland zullen worden j ondergebracht en dat zij de officiële I rantsoenen voor vluchtelingen zullen krijge Uit tal van berichten valt op te ma ken dat onze regering aan de voor avond staat van een zeer ingrijpende beslissing, ingrijpender dan die welke tot de politionele actie heeft geleid. Want toen men tot politionele actie overging mocht men nog rekening houden met de mogelijkheid dat de wereld voor de noodzaak ervan begrip tonen zou. Bovendien heeft het destijds niet in de bedoeling gelegen de gewa pende actie door te trekken tot Djokja, de zetel der Republiek. Thans echter staat onze regering er anders voor. Zij heeft van haar vrede lievende gezindheid ten duidelijkste blijk gegeven; zij is tegemoet gekomen aan de wens van de Veiligheidsraad en heeft de opmars gestaakt; de door Amerika aangeboden „goede diensten" zijn aanvaard. Van republikeinse zijde echter is van enige verzoeningsgezind heid, of tenminste van een tegemoet komende houding geen sprake geweest. Op het aanbod van Washington is in afwijzende zin gereageerd en de aan vallen op onze troepen zijn voortgezet. Als thans de beslissing onzer regering tot een hervatting van het politioneel optreden leidt gesteld dat zij dit doet dan zal zij van ingrijpender be tekenis zijn, omdat dan dit optreden plaats hebben zal óndanks de gezind heid welke in de Veiligheidsraad tot uitdrukking gekomen is en omdat het naar alle waarschijnlijkheid niet meer mogelijk zal zijn, en ook niet in de bedoeling zal liggen Djokja, de zetel van het republikeins bewind, te ont zien. De berichten welke Nederland uit Indië bereiken blijven zorgwekkend en dit is begrijpelijk. De gezindheid welke in de Veiligheidsraad tot uitdrukking gekomen is heeft invloed geoefend op de extremistische elementen in de Re publiek welke daardoor wel aangemoe digd moesten worden tot feller verzet. Bovendien schijnt er een zwenking ge komen te zijn in de gestemdheid der bevolking van de streken waar onze troepen de orde hebben hersteld. Ook daar is men ingelicht over de houding van de Veiligheidsraad en men houdt daar nu rekening met een terugkeer van het republikeins gezag. Vrees voor represailles, wantrouwen ten aanzien van onze machtspositie, ziedaar facto ren welke niet te verwaarlozen zijn, en de Nederlanders op Java schijnen er dan ook meer dan ooit van overtuigd te zijn, dat alleen een zeer snelie her vatting van de politionele actie en een doortrekking daarvan tot de haard der tegen Nederland gerichte propaganda uitkomst brengen kan. Het toelaten van Sjahrir tot de dis cussies in de Veiligheidsraad; de wei gering om de vertegenwoordigers van Oost-Indones.i en Borneo op gelijke voet te behandelen, heeft ook in de gebieden buiten de Republiek vrees en onzekerheid verwekt, zodat de actie der republikeinen daar veld schijnt te winnen. De Veiligheidsraad heeft zeer zeker aan het Nederlandse gezag grote afbreuk gedaan. Wat onze regering betreft, het ge vaar voor een kabinetscrisis dat enige tijd zeker niet denkbeeldig is geweest, is klaarblijkelijk afgewepd. De beide regeringspartijen zijn, naar men aan nemen mag, van de noodzaak om ge meenschappelijk op te treden over tuigd. Leiders van de K.V.P. hebben zich onverbloemd uitgesproken ten gunste van een hervatting der politio nele actie, desnoods ondanks de beslis singen van de Veiligheidsraad, daar Nederland en niet deze Raad de ver antwoordelijkheid draagt voor het her stel van orde en recht in het Indone sisch gebied en de P.v.d.A. schijnt zich naar deze opvatting te hebben gevoegd. Wij beleven zeer zeker een uiterst cri- tieke periode in onze geschiedenis, die .gevolgen van verre draagkracht heb ben kan. u. Weersverwachting geldig van Zaterdagochtend tot Zaterdag avond. DEZELFDE TEMPERATUUR. Matige, tijdelijk krachtige wind tussen Noord en Noord-Oost. Op de meeste plaatsen, vooral in het Oosten van het land, tijdelijk be wolking, doch vrijwel overal droog weer met ongeveer dezelfde temperatuur als gisteren. De Peelbranden in de gemeenten Asten, Meyel en Nederweert hebben ongeveer 300 ha. in de as gelegd. Gis teren hebben de gehele dag vier brand weren het vuur bestreden. Thans wor den de blussingswerkzaamheden nog voortgezet door drie brandweren. Zui delijk van het Peelkanaal breidt het vuur zich uit in de richting van de Zuid-Willemsvaart. De brandweer van Someren zal waarschijnlijk het vuur daar een halt kunnen toeroepen; dit is van groot belang omdat er in deze omgeving verscheidene boerderijen en arbeiderswoningen staan.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Heldersche Courant | 1947 | | pagina 1