Vliegende brigades stemden
meerdere n alen
Huis van Oranje rustpunt in
de branding
Brandstoffenkaarten voor
kamerhuurders
CIJFER 6
Nederland kiest België in
Commissie van Drie
Benzineprijs met 3
cent verhoogd
Rode haan kraaide weer Victorie
Bijna honderd doden bij bioscoopbrand
te Parijs
Dinsdag 2 Sept. 1947
DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT
70e Jaargang No. 9399
DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Hongaarse verkiezingen
Sociaal-democratische minis
ters uit protest afgetreden
voor Schoenenbon
ïüeeriecicht
God behoede onze
Vorstin
Vuur vrat aan hooi, bos en heide
Von Paulus pleitbezorger
der Sovjets
Staking bij de
„Holland" duurt voort
Joodse en Arabische
Staat in Palestina
Verklaring onzet
regering
Ouders wierpen hunkinderen
van het brandende balcon
Mr. Van Royen in
v ons land
BUREAU:
Koningstraat 78-80
Den Helder
Telefoon 2345
Oiro 449041
Dtr.: J. Bijlsma
Voortzetting van de
HELDERSCHE COURANT
TAftTBVKN:
Advertentie*: 14 cent per
millimeter. Familieberichten
17 cent per m.m. Kleine ad
vertenties („Juttertjes") tot
14 woorden 7j cent. elk woord
meer 5 cent
Abonnementen: per kwartaal
f 1.—, per poet t 3 S6
H' ofdredacteur: M. H. E, Uyldert. Ra.vonredacteuren C. A. Dekken en W. Kok.
De Hongaarse verkiezingen hebben Zondag een „overwinning" voor de
communisten opgeleverd, welke zege evenwel door de oppositie en de
Engels-Amerikaanse waarnemers betwist wordt. Weliswaar is de stemming
overal strikt geheim geweest en is in of b« de stemlokalen geen pressie op
de kiezers uitgeoefend, doch het staat vast, dat zgn. „vliegende brigades",
voor de meerderheid bestaande uit comT»"'nisten, in vele districten in meer
dere stembureaus hebben gestemd.
Op grond van deze „systematische fraude r verkiezingen, zullen, naar
gisterend bekend is gemaakt, de sociaal-democratische ministers in het
Hongaarse coalitie-kabinet aftreden. Dit besluit is genomen, nadat de soc.-
democratische minister van Justitie, Istvan Ris, tijdens een heftige nachte
lijke zitting van de politieke commissie der partij zijn ontslag had inge
diend, daar, zoals hij verklaarde, de politie het door hem bevolen onder
zoek naar de waarheid van berichten over verkiezingsfraude heeft belet.
De afgetreden ministers gaven echter te kennen, dat zij de uitspraak van
de nieuwgekozen parlementsleden zullen aanvaarden.
Aan de vooravond van de verkiezin
gen is een groot aantal kiezers van de
kiezerslijst geschrapt. Dit gebeurde, al
dus de Engelse en Amerikaanse waar
nemers om het stemmen van de .vlie
gende brigades" mogelijk te maken,
zonder dat het aantal uitgebrachte
stemmen boven het aantal kiesgerech
tigde burgers zou stijgen. De brigades
waren voorzien van blauwe formulie
ren, welke recht gaven om buiten de
plaats van inwoning te stemmen. Het is
bekend, dat 500.000 van deze formulie
ren zijn gedrukt, waarvan er 200.000 op
wettige wijze over de kiescommissies
zijn verdeeld, doch 280.000 zijn „ver
dwenen".
Een secretaris van de sociaal-demo
cratische partij heeft verklaard, dat in
één district 15 a 20% van de oude par
tijleden plotseling hun stemrecht ver
loren. Verder deelde hij mede, dat 300
personen, die het communistisch partij-
insigne droegen, in vrachtwagens naar
verschillende plaatsen waren vervoerd,
waar zij meerdere malen stemde»-. Zij
waren allen in het bezit van blauwe
formulieren. Zij werden door sociaal
democraten nagegaan en bleken elders
een derde en vierde keer te stemmen,
aldus de secretaris.
PROTEST DER KLEINE BOEREN
De partij der kleine boeren heeft of
ficieel geprotesteerd tegen de „systema
tische en grove kuiperijen in verband
met de verkiezingen."
De communistische vice-premier Ra-
kosi beloofde in een radiorede aan de
vooravond der verkiezingen een „reme
die voor de ondoelmatigheden van de
Hongaarse democratie", indien zijn par
tij de nodige invloed zou verkrijgen.
DE UITSLAGEN.
De einduitslag van de verkiezingen
is gistermiddag bekend gemaakt. De
communisten hebben een vijfde van de
4.996.161 uitgebrachte stemmen ge
haald. Bijna 93 procent van de kie
zers heeft gestemd. De regerings
coalitie van communisten, kleine boe
ren, soc. democraten en nationale boe
renpartij kreeg 3.007.022 stemmen of
iets .méér dan 60 procent.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat op nader door de
distributiediensten te bepalen dagen
kamerverhuurders aanvragen om
brandstoffen kunnen indienen ten be
hoeve van hun kamerhuurders. Zowel
huurder als verhuurder moet de op
desbetreffend formulier gestelde vra
gen beantwoorden. Voor brandstoffen
komen slechts in aanmerking kamer
huurders, die een afzonderlijk te ver
warben woninggedeelte hebben ge
huurd, hetwelk zij gedurende ten
minste vijf dagen per week bewonen.
Niet in aanmerking komen kinderen
van verhuurders, kostgangers met
huiselijk verkeer, inwonend dienstper
soneel, personen, die alleen een
slaapkamer hebben gehuurd en per
sonen geboren na 1 October 1931. De
brandstoffenkaarten voor kamer
huurders worden uitgereikt aan de
verhuurders, doch zijn eigendom van
de kamerhuurders. Tenslotte wordt
medegedeeld, dat pensions met tien
of meer gasten brandstoffen moeten
aanvragen bij het toewijzingskantoor
van het Rijkskolenbureau.
Het C.D.K. deelt mede, dat in
het tijdvak van 2 t.e.m. 27 Sep
tember een schoenenbon naar
keuze zal worden verstrekt aan
hen, wier stamkaartnummer ein
digt op het cijfer zes, voor zo
ver de bon 612 zich nog aan huq
inlegvel bevindt.
Tevens zal in genoemd tijdvak aan
kinderen geboren in de maand Sep
tember van een der jaren 1932 t.e.m.
1945, alsmede aan kinderen geboren
in de maand November van het jaar
1946, een schoenenbon worden ver
strekt van de soort en de maat als
overeenkomst met leeftijd en ge
slacht van het kind.
Officiéél wordt medegedeeld:
Ingevolge de uitnodiging van de
Veiligheidsraad, om een land aan
te wijzen, dat bereid is zitting te
nemen in de Commissie van Drie,
bedoeld in het tweede lid van de
Amerikaans eresolutie, welke door
de Veiligheidsraad werd aangeno
men, heeft de Nederlandse rege
ring zich tot de Belgische rege
ring gewend.
De Belgische regering heeft het
verzoek van Nederland, om in
deze commissie zitting te nemen,
aanvaard.
Met ingang van 1 September
is de benzineprijs met 3 cent
verhoogd en op 22 cent per liter
gebracht. Het Egalisatiefonds,
waardoor de prijs tot nu toe op
19 cent kon worden gehouden, is
op die datum uitgeput.
In Mei van het vorige jaar werd
de benzineprijs van 30 cent tot 20
verlaagd, terwijl zij in October met
nog één cent verlaagd kon worden.
Dit geschiedde mede op grond van
de verwachting, dat de benzineprijs
op de wereldmarkt zou gaan dalen.
Deze verwachting is echter niet uit
gekomen. De prijzen zijn daarentegen
aanzienlijk gestegen en liggen thans
circa 75 pet hoger dan in Mei 1946.
Deze verhoging kon tot op heden
voor het binnenland worden opgevan
gen door een bij de oliemaatschap
pijen gevormd fonds, waaruit het
prijsverschil werd bijgepast. Thans is
dit fonds echter uitgeput, zodat ds
binnenlandse benzineprijs aan de inter
nationale prijs moet worden aange
past.
WISSELENDE BEWOLKING.
Weersverwachting, geldig tot he
denavond:
In de nacht opnieuw, vorming van
nevel- of mistbanken, die in de
ochtend snel oplossen. Wisselend
bewolkt met hier en daar een
een enkel licht buitje. Normale
temperatuur voor de tijd van het
jaar. Meest zwakke wind uit
Noordelijke richtingen.
De minister-president Dr. L. J. M.
Beel, heeft gisteren ter gelegenheid van
de verjaardag van Koningin Wilhelmina
een rede uitgesproken, waarin hij o.m.
zeide:
Gelijk ieder jaar maken ook thans
gevoelens van oprechte vreugde zich bij
deze gelegenheid meester van ons volk.
Ons volk immers ziet haar met een on
beperkt vertrouwen aan de leiding van
's lands regering en heeft redenen te
over om dankbaar te zijn voor ieder
jaar, dat het Gode behaagt haar weder
om tot geluk van ons vaderland te laten
in haren regiment Dankbaar, dat het
Huis van Oranje, door deze sterke
vrouw bijkans een halve eeuw ge
schraagd, nog altijd het belangrijkste
Ter gelegenheid van de verjaardag van H.M. de Koningin vonden voor het
Valeis Huis ten Bosch een aubade en een défilé plaats. Ook leden van het
Leger des Heils brachten het Koninklijk Huis hun groet.
rustpunt vormt, waaromheen zich een
vredige, gestaag voortschrijdende ont
wikkeling van ons maatschappelijk
leven met zijn zo verwarde en beang
stigende problemen voltrekt.
In de rij der levensjaren, luiste
raars, die onze geëerbiedigde Vorstin
geschonken zijn, leende een te groot
aantal zich helaas tot geen uitbundig
vreugdebetoon. Geesels, die de wereld
teisterden, troffen ook ons vaderland.
Crisis en werkloosheid, oorlog en be
zetting bleven ons niet gespaard. Tel
kens gingen onder zulke omstandig
heden de gedachten van de Koningin
op haat verjaardag meer naar her. die
door zulke geesels werden geslagen,
dan naar enige feestelijkheid. Zijzelf
was de eerste, die in zulke jaren tot
soberheid maande.
Zij heeft thans wederom tot sober
heid gemaand.
Luisteraars, ik noemde zo-even onze
Koningin het vaste punt, waaromheen
zich een rustige, gestadig-voortschrij-
dende ontwikkeling voltrekt. Meer
nog: Zij was het, die tot zodanige ont
wikkeling ook ten aanzien van Indo
nesië de richting heeft gewezen.
Zij was het, die in haar bekende,
diep-indrukwekkende Londense radio
rede het begin aankondigde van een
nieuw tijdperk in onze betrekkingen
tot Indonesië, Suriname en de Neder
landse Antillen, een tijdperk van sa
menwerking op basis van vrijwillig'
heid en zelfstandigheid.
Het moge haar gegeven zijn hiervan
de vervulling te aanschouwen en in
deze nieuwe verhouding tussen de ge
biedsdelen nog vele jaren de waarborg
hunner eenheid te vormen.
Eerdaags, gaat het vijftigste jaar van
Koningin Wilhelmina's regering in.
Moge dit jaar beslissend zijn voor
de opbouw van een nieuwe, vrede
lievende gemeenschap van Nederland
met Indonesië en de gebiedsdelen in
het Verre Westen.
Wij richten de bede tot de Aller'
hoogste, dat in deze moeilijke uren
voor ons Koninkrijk, hij onze Vor
stinne moge sparen voor de volken
waarover zij is gesteld en welke zij
zozeer ten zegen is.
In een der grootste opslagplaatsen van riet te Genemuiden brak brand uit.
Dit droge en fel brandbare materiaal veranderde in een wilde vuurzee. De
vind was gelukkig zeewaarts, zodat de vonkenregen niet in het plaatsje
Genemuiden zelf terecht kwam.
Nu de aarde met al wat er op
is, reeds weken achtereen door de
zon ls geblakerd en uitgedroogd,
is één vonkje vaak voldoende om
een brand te ontketenen, die a's
laaiende fakkel over de velden
jaagt en die in zijn vaart nauwe-
Ijjk is te stuiten.
Ook met het afgelopen week
end kraaide de rode haan weer In
tal van oorden van het land
victorie, waardoor grote opper
vlakten bos en heide aan het al-
vernielend vuurt ten prooi violen.
Een zeer ernstige brand woedde
Zaterdagmorgen vroeg wel te Gene
muiden, waar door onbekende oorzaak
brand uitbrak in een hojischelf. Het
vuur sloeg op andere schelven over
en in minder dan geen tijd stonden
er twintig in lichterlaaie, waardoor
naar schatting 1Yi millioen pond hooi
verloren is gegaan; 25 boeren zijn
h'erdoor in ernstige mate gedupeerd,
vooral waar verzekering slechts voor
een gering gedeelte de schade dekt.
Brand op de Brunsummer
heide.
Diezelfde morgen omstreeks ju uur
brak brand uit op de Brunsummer
heide. Door de langdurige droogte
greep het vuur met grote snelheid
om zich heen en eerst na de middag
kon dit door de brandweer uit Heer
len met assistentie van een groot
aantal vrijwilligers worden bedwon
gen; er was toen pl.m. X hectare ver
woest. 's Avonds brak wederom brand
uit, n.1. in een perceel jdnge denne-
bomen, maar door kordaat optreden
van de vrijwillige brandweer uit
Brunssum, geassisteerd door politie
en burgers uit de omgeving,
groot onheil worden voorkomen.
kon
In het Reichswald.
Ook in het Reichswald brandde het
weer. De vlammen sloegen meer dan
tien meter hoog uit. Naar schatting
stonden ongeveer 10 ha bos wederom
in vlammen. Er ligt een enorme voor
raad gekapt en geschilferd dennen
hout, dat geëxploiteerd wordt door
,en Eindhovense firma en bestemd is
voor de Nederlandse kolenmijnen. Het
vuur bevond zich ongeveer op drie
kilometer van de Nederlandse grens.
Opmerkelijk is, dat juist des Zater
dags, wanneer de Nederlandse werk
lieden het werk hebben verlaten,
nieuwe branden ontstaan.
Bjj Tegelen
brak op Duits gebied een zware bos
brand uit, die onder Belfeld op Ne
derlands gebied oversloeg. Hier wa
ren de brandweercorpsen echter pa
raat en wisten door krachtig ingrij
pen erger te voorkomen. Inmiddels
woedde op Duits gebied de brand
over een breedte van 6 kilometer
voort.
Radio-Hamburg meldt, dat ex-
veldmaarschalk Friedrich von Paulus,
voormalig bevelhebber van het Duit
se zesde leger, die bij Stalingrad door
de Sovjets gevangen werd genomen,
te Berlijn is aangekomen om met de
leiders van de politieke partijen in de
Oostelijke zöne besprekingen te voe
ren over het stichten van een „nieu
we gematigde partij" in de Oostelijke
zóne.
Volgens berichten gedurende het
afgelopen jaar zou von Paulus, die
na zijn gevangenneming naar Moskou
werd gebracht, een belangrijk advi
seur in het kader van het Sovjet
leger zijn geworden, en zouden hij en
andere Duitse generaals posities in
de Sovjet-zóne van Duitsland over
nemen.
De staking by de N.V. Meelfabriek
Holland te Amsterdam duurt nog
steeds voort. De 160 ton regerings-
tarwe, die reeds een bewerking had
den ondergaan en waren gaan
broeien, zijn inmiddels ter droging
weggehaald. Of deze tarwe nog voor
consumptie geschikt is, zal moeten
worden afgewacht.
Ook de productie van veevoeder in
de Holland ligt stil, hetgeen bij de
huidige droogte de veevoedervoorzie
ning ernstig stagneert.
De directie van de Holland deelde
ens mede, dat meer dan de helft der
arbeiders het werk wel wil hervatten,
maar dit uit angst voor molestatie
niet aandurft. De fabriek ligt thans
een week stil.
Sedert het uitbreken van de sta
king op 25 Augustus hebben zowel
de directie van de Holland als de
stakingsleiding herhaalde' malen con
tact gehad met de burgemeester van
Amsterdam, doch het is deze tot op
heden niet mogen gelukken, de beide
partijen tot elkander te brengen.
De speciale commissie der V.N.
heeft Zondagavond haar rapport en
aanbevelingen inzake de Palestijnse
kwestie aan de algemene vergadering
der V.N. gezonden. In dit rapport
wordt door de meerderheid der com
missie Canada, Tsjecho-Slowakije,
Guatemala, Nederland, Peru, Zweden
en Uruguay voorgesteld om Pa
lestina te verdelen in een Joodse en
Arabische staat en de stad Jeruza
lem, welke delen echter een economi
sche eenheid moeten vormen. Na een
overgangstijdperk van 2 jaar, dat 1
September 1947 moet beginnen, die
nen de Joodse en Arabische staat on
afhankelijk te worden.
Volgens het meerderheidsontwerp
zou de Joodse staat de volgende ge
bieden omvatten: Oost-Galilea, vlakte
van Izreel en het grootste deel van
ae kustvlakte, terwijl de Arabische
staat zou bestaan uit: West-Galilea,
het heuvelland van Samaria, Judea
(met uitzondering van Jeruzalem) en
de zuidelijke kustvlakte tot de Egyp
tische grens.
Blijkens het communiqué, Vrijdag
door Den Haag gepubliceerd, heeft
het Kabinet zijn houding ten aanzien
van het besluit van de Veiligheidsraad
bepaald en wij mogen daaruit de ge
volgtrekking maken, dat hieromtrent
dus in de regering eensgezindheid
heerst. Dit op zichzelf is reeds een
verheugend feit. Onoverbrugbare on
enigheid met, als gevolg, een kabinets
crisis zou op dit ogenblik slechts tot
grotere verwarring hebben geleid en
zeker ons aanzien in de wereld en ons
gezag ten opzichte van de regering te
Djokja niet ten goede gekomen zijn.
Wjj willen op dit ogenblik slechts
met enkele korte kanttekeningen bjj
het communiqué volstaan, in afwach
ting van een uitvoeriger verklaring,
die ongetwijfeld, na aankomst van
en ampel overleg met dr. Van Mook,
die heden in 't moederland aankomen
zal, aan de Kamers van onze volks
vertegenwoordiging zal worden ver
strekt.
Het zal ongetwijfeld voldoening ge
ven, dat onze regering haar medede
ling aanvangt met nog een nadruk
kelijk vast te stellen, dat zij de com
petentie van de Veiligheidsraad, om
zich te mengen in een aangelegenheid,
welke een interne van het Koninkrijk
is, ontkennen blijft. Met handhaving
dus van haar onafhankelijkheid toont
zij zich echter bereid de resoluties, wat
hun algemene strekking betreft, te
aanvaarden. De beroepsconsuls zullen
alle gelegenheid krijgen zich te oriën
teren-en het aanbod van „goede dien
sten" wordt niet van de hand gewezen
noch aan voorwaarden verbonden van
beperkende aard. Men zal zich her
inneren, dat het aanbod van goede
diensten, door de regering te Wash
ington aan beide partijen gedaan,
tengevolge van dergelijke beperkende
voorwaarden, van de zijde der Repu
bliek gesteld, ingetrokken werd.
Dat men het in regeringskringen
nog niet eens is over de keuze van 't
land, dat, tezamen met een land naar
de keuze van de Republiek, een derde
kiezen moet om aldus de commissie
te vormen, welke de partijen tot elkaar
brengen moet, mag uit de medede
ling der regering worden opgemaakt.
Inderdaad is de keuze niet gemakke
lijk. Deze toch zal moeten vallen op
een mogendheid, die niet alleen ons
land en onze belangen welgezind is,
maar die tevens een gezaghebbende
machtspositie bekleedt en die, ten
overvloede, niet zelf op enigerlei wijze
door belangen in het Aziatisch gebied
in haar vrijheid van handelen beïn
vloed of belemmerd wordt.
Het zwaartepunt der verklaring ligt
echter in het slot. In de laatste alinea
wordt, voor het gevolg geven aan de
besluiten van de Veiligheidsraad als
voorwaarde gesteld, dat de Republiek
harerzijds „elke vijandige actie in
woord en daad staakt", dus een einde
maakt, niet slechts aan de onophou
delijke schendingen van het bestand,
maar ook aan de tegen Nederland ge
voerde propaganda, welke voor de be
volking inderdaad noodlottige gevol
gen hebben moet.
Want niet de Veiligheidsraad, maar
de regering van Nederland, en deze
regering alleen, draagt de gehele ver
antwoordelijkheid voor het lot van
de bevolking in .het gebied, dat nog
niet door ons politioneel optreden te
gen daden van terreur en agressie be
veiligd wordt.
Het is evenwel zeer de vraag of de
regering der Republiek bi) machte zal
zijn aan deze eis te voldoen. U.
In de bioscoop „Le Select" in een
westelijke voorstad van Parijs is
door kortsluiting brand uitgebro
ken, waarbij tot nu toe 92 personen
om het leven kwamen en 30 zwaar
gewonden te betreuren zijn.
Een officieel onderzoek heeft uitge
wezen, dat de brand werd veroorzaakt
door kortsluiting in het electrisch net
tussen het eerste en tweede balcon. De
meeste mensen op het tweede balcon
werden door de vlammen ingesloten en
verstikten. Die op het eerste balcon lie
pen zulke ernstige brandwonden op, dat
velen hieraan zijn overleden. Sommige
cuders gooiden hun kinderen van het
balcon naar de mensen beneden toe om
hen voor verbranding te sparen.
Toen het tweede balcon door 't vuur
wa- aangetast, stortte het op het eerste
en vervolgens op de daaronder gelegen
parterre.
Door de brand, die bij het begin van
de voorstelling uitbrak, werd een grote
paniek verooorzaakt, waardoor velen
onder de voet werden gelopen.
De directeur van de bioscoop, Antoi-
ne Mouillade, is door de politie in
hechtenis genomen. Hij wordt ervan
beschuldigd, dat hij de aanwijzingen ties. welke
van de commissie voor de veiligheid vangt.
van openbare gelegenheden niet heeft
opgevolgd.
De minister van Binnenlandse Zaken,
Depreux, heeft een bedrag van 1 milli
oen franc ter beschikking van de
slachtoffers gesteld. Ook de gemeente
raad van Rueil-Malmaison heeft 1 mil
lioen franc uitgetrokken voor een hulp
actie Op last van het Ministerie van
Binnenlandse Zaken zal een technisch
onderzoek naar de verantwoordelijk
heid voor en de juiste oorzaken van de
brand worden ingesteld.
Mr. J. H. van Royen, Nederlands am
bassadeur in Canada wordt hedenavond
in Nederland verwacht. Het bezoek van
mr. van Royen die de gehele behande
ling van de Indonesische kwestie in de
Veiligheidsraad heeft meegemaakt,
houdt verband met de verdere bespre
kingen, welke de regering deze week in
Den Haag over het Indonesische vraag
stuk met de Luitenant-Gouverneur-
Generaal Dr. van Mook zal voeren.
Het bezoek van Mr. van Royen houdt
nede verband met het feit, dat hij als
plaatsvervangend leider zal optreden
van de Nederlandse delegatie in de al
gemene vergadering der Verenigde Na-
midden September aan-
