17
Hollandse soldaten vermoord
Slechts snelle hulp kan
Europa redden
Bevin over Europa's
laatste kans
Nieuwe Bonnen
Kopenhagen klopte
Amsterdams elftal
Donderdag 4 Sept. 1947
DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT
70e Jaargang No. 9601
DAGBLAD VOOR DEN HELDER, KOEGRAS, TEXEL, WIERINCEN EN ANNA PAULOWNA
„Een voor een varen
ier helle!"
Balans slaat naar onze
ZIJ
zijde door
Hors d'Oeuvre
Amerika op de bres
voor Petkof
Arsenal verplettert Charlton
mmm
Er kan niet gewacht
worden op aanvaarding
van het plan-Marshall
Leider der Hongaarse
kleine boeren gearresteerd
Kolentreinen reden twee jaar
over landmijnen
'lüeec&eticht
Gandhi vast weer
Schmeling weer in de ring
Britse ambassadeur gaat heen
yAN f\JABIJ
EN VERRE
Misbruik van Veto
Automobilisten,
gebruikt uw asbakje!
Veertien Gestapo-agenten
krijgen de strop
BUREAU:
Koningstraat 78-80
Den Helder
I
Telefoon 2345
Olro 449041
DlT.: J. Btjlsma
Voortzetting pan de
HELDERSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertentie»: 14 cent per
millimeter. Familieberichten
17 cent per m.m. Kleine ad
vertenties (..Juttertjes") tot
15 woorden 75 cent, elk woord
meer 5 cent
Abonnementen: per kwartaa;
I.per post f 3.65
He of dredacteor: M. H, E. Ujidert, Rayon red acUaren O. A. Dekkers en W. Kok.
Een militair woordvoerder van
het Nederlandse leger in Indone
sië, die Woensdagmiddag in het
vliegtuig, waarin ook dr. van
Mook de reis naar Nederland
heeft gemaakt, op Schiphol arri
veerde, deelt het A.N.P. in een
uitvoerig militair overzicht o.a.
mede, dat de voortgezette zui
veringsacties in het door het
Nederlandse leger bezette ge
bied op Java uitstekende resul
taten hebben opgeleverd.
In enkele gevallen, zo schrijft hg,
bijv. in Oosr-Java, heeft de burger
bevolking, r,beu van het ontruststo-
ken door de republikeinse rad
draaiers" medegeholpen de aanvallers
uit hun woonplaatsen te verdrijven.
Als voorbeeld van de republikeinse
opvatting over het verzoek van de
Veiligheidsraad de vijandelijkheden te
staken, haalt hij een boodschap aan,
die de republikeinse generaal-majoor
Moestopo op 17 Augustus j.1. tot de
onder zijn bevel staande troepen
zond ter gelegenheid van de Moham
medaanse jaarwisseling, daarin wordt
o.m. gezegd, dat „het uitmoorden van
Nederlandse soldaten moet wordéB
geïntensiveerd, aangezien de Neder
landers bij voortduring bestandschen
dingen plegen".
Op de zelfde dag hield ook luite
nant-generaal Soetomo ter viering
van het tweejarig bestaan der Indo
nesische onafhankelijkheid voor radio
Djokja een redevoering, waarin hij
volgens de militair commentator o.m.
uitriep: „Iedere avond wordt een of
twee Hollanders door onze broeders,
die niet onderdrukt willen worden,
de nek omgedraaid. Een voor een
varen zij ter helle.
Bravo broeders. Het kan geen zon
de zijn, wanneer jullie er nog wat
meer de nek omdraait". De Indone
siërs in de door het Nederlandse leger
bezette gebieden, zou Soetomo hebben
toegeroepen: „Broeders In de bezette
dant van de eerste divisie zün ge
lukwensen over te brengen en hem
tevens te berichten, dat hjj deze
daad ten zeerste waardeerde. Vdjprts
wekte hU de commandant op de on
geregeldheden tegen de Nederlan
ders voort te zetten.
Geheel in lijn met deze opwekkingen
zijn de Republikeinse troepen vorige
week voortgegaan met aanvallen op
Nederlandse posten, verbindingswegen
en patrouilles, maar in vele gevallen
ook op kampongs en dessa's, waarin
de eigen bevolking werd getroffen.
VERTROUWEN NEEMT TOE.
In deze gebieden neemt het ver
trouwen in het Nederlands bestuur on
der de Inheemse bevolking toe, het
geen de commentator voor een niet
gering deel het resultaat noemt van de
door het binnenlands bestuur geno
men maatregelen tot verkoop van tex
tiel, en levensmiddelen en tot aan
koop van voorraden rijst en andere
landbouwproducten.
Daardoor kan men in zekere mate
van een terugkeer van de normale
toestand spreken en „is de balans bij
de Inheemse bevolking naar Neder
landse zijde doorgeslagen".
In een rede, welke Ernest Bevin voor
de Engelse vakverenigingen heeft uit
gesproken, heeft hij o.m. verklaard,
dat de in November te houden confe
rentie van de Raad van Ministers van
Buitenlandse Zaken belangrijker zal
zijn dan de vredesconferentie. Ik
spreek hier frank en vrij, aldus Bevin,
en zal geen diplomatieke taal gebrui
ken om de betekenis van mijn woor
den te verdoezelen, maar deze con
ferentie te Londen is naar mijn me
ning de laatste kans om tot economi
sche eenheid in Duitsland te komen
en de wederopbouw van Europa te
gebieden, wanneer de Hollanders sla- re§elen. Dit werelddeel is thans geheel
miw/l '7 A.. J#». J. -71
pen, moet ge olie in hun hulzen wer
pen en deze vervolgens in brand ste
ken, maar ge kunt ze ook de keel
afsnijden, zo ge wilt. Dit geschiedt
gemakkelijker dan het slachten van
een kip, want daarbij moet nog wor
den gebeden. Vermoordt de Hollan
ders en neemt daarna hun kleren,
want die hebt ge verdiend."
Volgens het hoofd van de verbin
dingsdienst der eerste Republikeinse
divisie werd op 20 Augustus jl. te cir
ca 15 uur een treinformatie aan het
station Wanaredja te Garoet door
„volkstroepen" overrompeld.
De 17 Hollandse soldaten, die zich
in deze trein bevonden, werden
vermoord. Naar aanleiding van dit
bericht, haastte de Republikeinse
legercommandant, It.-gen. Oerip
Soemohardjo zich aan de commart-
DUITSE BRAND.
Onze oostelijke buren zijn tuk
op brand. Eerst hebben zij de
wereld in brand gestoken, toen
de „Reichstag" tenminste het
gebouw waar dit lichaam zit
ting te hebben placht, toen
nog eens de wereld en het eigen
land bovendien, en nu brandt
het „Reichswaid" vlak bij onze
grens. Het heeft tenminste van 20
brand. Een oppervlakte van 20
vierkante kilometer heeft eraan
moeten geloven, en veel voor ons
land bestemd mijnhout is ver
loren gegaan. Om het blussings-
werk hebben de Duitsers zich
niet druk gemaakt. Waarom zou
den zij ook? Het hout was im
mers voor Nederland bestemd.
De droogte heeft ons al heel
wat schade berokkend; nu komt
dit brandje er nog bij. De Duit
ser is ons dit hout verschuldigd
geweest; het maakte deel uit
een klein deel overigens van
de schadeloosstelling die wij te
vorderen hebben van onze buur.
Vandaar misschien, of waar
schijnlijk dat de Duitse brand
weer het weren van de brand
aan de Nederlandse overgelaten
heeft.
Maar moet Nederland hierin
nu maar berusten? Als er kwaad
willigheid in het spel is. dient die
dan niet te worden geboet? Het
zal goed zijn als hieromtrent een
nauwkeurig onderzoek wordt in
gesteld; ook naar de ijver die
de Duitse brandweer, naar men*
meent te weten, niet heeft be
toond. En dat wij dan voor het
verbrande hout van elders scha
deloos worden gesteld Duitsland
is rijk aan hout. Als het dan met
alle geweld vuurtjes stoken wi>,
laat het dit dan op eigen kosten
doen. Het Duitse vuurwerk heeft
ons al genoeg gekost. Wij mof
ten hier toch al op een houtje
bijten. Maar het snijdt geen hout
als men ons daartoe het hout
onthoudt. KREEFT.
verscheurd. Zouden de volken van
Europa een kans krijgen een betere
levensstandaard te bereiken, de socl
aal-democratie en hun vrijheid te
handhaven of zouden zij overal aan
de dictatuur ten prooi vallen? Zo
vroeg Bevin zich af. Daarover zal in
November worden beslist. Bevin kon
geen succes beloven, doch zou zijn
uiterste best doen.
De V. S. hebben de Sowjet-Uniè er
van beschuldigd de overeenkomst yan
Jalta te hebben geschonden door haar
weigering stappen te doen inzake het
vonnis tegen Nikola Petkof, de leider
der Boerenpartij in Bulgarije.
Amerika wenst met Engeland en de
Sowjet-Unie de algemene politieke
toestand in Bulgarije te bespreken.
De uitslagen van de gisteren ge
speelde wedstrijden in de Engelse
League luiden:
Eerste divisie: ArsenalCharlton
Athletic 60; Derby CountyBurnley
11; Grimsby TownWolverhampton
W 04; LiverpoolMancherster Uni
ted 22; Manchester CityEverton
01; MiddlesbroughSheffield United
30; Portsmouth—Stoke City 30.
Voor het tijdvak van 7 t/m 20 Sep
tember a.s. geeft elk der volgende
bonnen recht op het kopen van:
Bonkaarten KA, KB, KC 709 (Serie LV
L-04 Diversen 100 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel
of kindermeel (niet
uit rijst bereid)
L-05 Diversen 500 gram suiker, bo
terhamstrooisel enz.
of 1000 gram jam,
stroop enz. of 500
gram versnaperingen
Bonkaarten KD, KE 709 (Serie L).
L-14 Diversen 100 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel
of kindermeel (niet
uit rijst bereid)
L-15, L-16 Div. 250 gram suiker, bo
terhamstrooisel enz.
of 500 gram jam,
stroop enz. of 250
gram versnaperingen
L-17 Reserve 500 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel
of kindermeel (niet
uit rijst bereid)
Bonkaarten MA, MD 710 (bijz. arbeid,
a.s. moeders en zieken (Serie L).
L-21 Suiker 250 gram suiker, bo
terhamstrooisel enz
of 500 gram jam,
stroop enz. of 250
gram versnaperingen
Tabak- en versnaperingenkaarten enz.
QA, QB, QC 707.
L-35, L-31 Tabak 2 rantsoenen sigaret
ten of kerftabak
L-33 Versnaperingen
200 gram versnape
ringen of 200 gram
suiker, boterham
strooisel enz. of 400
gr. jam, stroop enz.
L-36 Versnaperingen
100 gram versnape
ringen of 100 gram
suiker, boterham
strooisel enz. of 200
gr. jam, stroop enz.
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 5 September worden
gebruikt. De niet aangewezen bonnen
van serie K kunnen worden vernietigd.
Dr. van Mook en Min. Neher arriveerden op het vliegveld Schiphol. Ver
scheidene ministers en de Commissie-Generaal waren ter begroeting aan
wezig. V.l.n.r Prof. Schermerhorn, Baron van Boetzelaer, Min. Fievez,
Min. Pres. Dr. Beel, Dr. H. J. van Mook, Min. Neher en de heer v. Poll.
In het Olympisch Stadion te Am
sterdam werd gisteravond de voetbal
wedstrijd AmsterdamKopenhagen ge
speeld, die in een 32 overwinning
voor de Denen eindigde. Deze kleine
zege gaf zeker de verhouding juist
weer Gedurende de gehele wedstrijd
toonden de Denen een verbluffende
snelheid en fraaie combinaties. Vóór
het doel lieten zij zich ecbter vaak
verleiden tot eindeloos combineren,
waardoor vele goede kansen om zeep
werden gebarcht. De ruststand was
1—1.
In een onbevredigende, harde wed
strijd won een Bondselftal met 57
van het Utrechts elftal. Slechts stop
perspil Van Schijndel (S.V.V.) en
Vonk (Elinkwijk) staken boven hun
medespelers uit.
De wnd. minister van buitenlandse
zaken van de V. S., Robert Lovett,
heeft op een persconferentie ver
klaard, dat Amerika van mening
is dat de toestand in Europa zo
snel slechter wordt, dat niet op de
aanvaarding van het plan-Marshall
kan worden gewacht en tussentijdse
hulp aan verschillende Europese
landen als Engeland, Frankrijk en
Italië noodzakelijk is.
Het is duidelijk, aldus Lovett, dat
de verslechtering van de toestand in
Europa tengevolge van slechte oogsten
vooral in Frankrijk en de uit
putting der financiële reserves ge-
De leider van de gematigde vleugel
der Hongaarse kleine-boerenpartij,
Istvan Szolmoky, is door de politieke
politie gearresteerd. Hij heeft aange
drongen op een krachtige partijver
klaring wegens de onregelmatigheden
bij de verkiezingen van Zondag.
typeerd door de economische crisis in
Engeland ons vroeg of laat in een
geweldige crisis kunnen storten.
Daarom moeten tijdelijke maatrege
len worden genomen, liever in de ko
mende maanden dan het volgend jaar.
Onze missles in het buitenland mel
den, dat de toestand in versneld tem
po achteruit gaat. Op 6et ministerie
van buitenlandse zaken heeft dit be
zorgdheid gewekt en we zullen vóór
het eind van het jaar een beslissing
moeten nemen.
Hij wees er op, dat de wereldbank
en de export en importbank in enkele
gevallen met een lening zouden kun
nen helpen. Er moet echter een tijde
lijk middel worden gevonden om gel
den te verschaffen.
Lovett verklaarde verder, dat des
kundigen thans de mogelijkheid van
het vormen van een „Pool tot steun
der valuta" bespreken om de finan
ciële stabiliteit van Europa te bevor
deren.
Het idee ,zou zijn de valuta der lan
den met te geringe productie door
middel van goud of dollars te steunen.
Als de twee voornaamste oorzaken
van de snelle economische achteruit
gang in Europa beschouwt Lovett de
terugslag van de economische crisis in
Engeland in verband met de kwestie
van de omwisselbaarheid van het pond
en het feit, dat vele landen gedwongen
zijn hun economie in de eerste plaats
te richten op hef verkrijgen van
voedsel.
REDE HAD GOEDE ONTVANGST.
Welingelichte kringen te Washing
ton achten de verklaring van Lovett
de meest betekenisvolle uitspraak be
treffende de Amerikaanse politiek je
gens Europa sinds de rede van Mars
hall. te Harvard, waar deze zijn plan
heeft voorgesteld. Lovett zeide niet
welke vorm deze hulp zou aannemen.
De Britse reactie op de rede is er
een van „onvermengde voldoening".
VAN HET ENE UITERSTE IN HET ANDERE. De geweldige hittegolf te
New-York werd plotseling afgebroken door een verschrikkelijke storm, ge
paard gaande met hevige regens, zodat het verkeer ernstige vertraging
ondervond.
Bij werkzaamheden op de Dominiale
mijn te Kerkrade ontdekte men aan
weerszijden van een dwarsligger twee
landmijnen van 3 kg. Sinds de bevrij
ding hadden kolentreinen de spoorlijn
bereden. Het vervoer op de lijn werd
terstond stopgezet. De projectielen
waren van een drukontsteking voor
zien en zouden volgens de deskundi
gen uit Venlo, die ze onschadelijk
maakten, reeds tot ontploffing geko
men zijn indien ze een halve centi
meter hoger hadden gelegen.
NOG WEINIG VERANDERING.
Weersverwachting, geldig tot he
denavond:
In de nacht op vele plaatsen vor
ming van nevel of mistbanken,
die in de ochtend weer oplossen.
Wisselend bewolkt met slechts
enkele verspreide regenbuien.
Zwakke wind. Weinig verandering
in temperatuur.
De 78-jarige Mahatma Gandhi is
reeds meer dan 40 uur in hongersta
king. Hij zal vasten „totdat de nor
male toestand in Calcutta weergekeerd
is". Zijn lijfarts zeide dat Gandhi's
lichamelijke gesteldheid beslist minder
goed is dan gewoonlijk. Onder Gandhi's
vrienden heerst de vrees, dat het vas
ten teveel voor hem zou kunnen zijn.
Max Schmeling, de twee en veer
tigjarige oud-wereldkampioen zwaar
gewicht, tekende voor een ontmoeting
met Werner Vollmer uit Kassei. Dit
eerste na-oorlogse gevecht van Schme
ling zal 20 September te Frankfort
plaats hebben.
Berichten uit Den Haag, dat de
Britse ambassadeur in Nederland, Sir
Nevile Bland, zich binnenkort zal
terugtrekken, worden in welingelichte
kringen te Londen bevestigd. Men ge
looft, dat Sir Philip Nichols, ambas
sadeur te Praag, hem zal opvolgen.
Onze Oosterburen leren het onder
duiken al aardig. Van de te repatriëren
Duitsers, die in Kaapstad aan boord
van de „Winchester Castle" gebracht
zouden worden, worden er 51 vermist.
Op een terrein in de nabijheid
van Forti, dat toebehoord heeft aan
Mussotini, zijn opgravingen begonnen
Men hoopt kisten te vinden met waar
devolle voorwerpen, die door de vrouw
van de ex-duce zouden zijn verbor
gen. Zij werkte dus ook ondergronds.
Een berichtje voor onze huis
moeders: Moskou meldt, dat de groen-
tenprijzen in enkele grote Russische
steden de laatste maanden met 60 pet
zijn gedaald. Bij de begrafenis
van de beroemde stierenvechter Mano-
leta te Cordova waren alle winkels
en gelegenheden gesloten en van de
balkons hingen zwarte draperieën. Of
de stieren ook rouwden, wordt niet
bericht Een ernstig tekort aan
energie tengevolge van de droogte
heeft er toe geleid, dat 25 percent van
alle Oostenrijkse fabrieken is gesloten.
Ook de industrie begint dus al op te
drogen. De kapitein van de „Ka-
rel Doorman" is gisteren van zijn
vliegtuigmoederschip in het huwelijks
bootje gestapt. Goede reis, kapitein!
De Franse automobilisten wor
den weer eens drooggelegd: het ben
zinerantsoen van 20 L. per maand
wordt n.1. voorlopig niet meer ver
strekt. Te Moroo, een inboorlin-
genstad in de nabijheid van Johannes-
burg, zijn blanke politie-agenten door
woedende negers met stenen aangeval
len. Drie agenten werden gedood.
Ten laatste kunnen wij mededelc i,
dat voor de stroopwafels maximum
prijzen zijn vastgesteld. Waarschijnlijk
om ons zoet te houden.
Dat de Veiligheidsraad bij de be
handeling van het Indonesische pro
bleem een deel van zijn crediet in de
wereld heeft verspeeld zal iedereen
duidelijk zijn. Het is gemakkelijk ge
noeg een klein land als het onze, zon
der rekening te houden met het Volks
recht, de wet te stellen. Dezelfde gro
te mogendheden die zich dit hebben
aangematigd, behoeven voor een der
gelijke rechtschennis niet beducht te
zijn, daar zij iedere voor hunne be
langen schadelijke uitspraak van de
Raad met hun veto kunnen vernieti
gen. Maar de kleine mogenheden kun
nen de dupe worden van deze betrek
kelijke rechteloosheid.
Natuurlijk had het beginsel onzer
souvereiniteit de Raad geenszins hoe
ven te weerhouden de Indonesische
kwestie in behandeling te nemen.
Evenmin het standpunt van onze re
gering, dat het geschil met Djokja een
interne aangelegenheid van het Ko
ninkrijk was. In juridische zin is dit
standpunt vermoedelijk onaanvecht
baar en vandaar dat de Raad een uit
spraak van het Intern. Hof van Justi
tie dan ook uit de weg is gegaan en
een Belgische resolutie, welke op het
uitlokken van een dergelijke uitspraak
aanstuurde, verworpen heeft. Immers,
de Raad kon zich op het standpunt
plaatsen dat ieder gewapend conflict,
waar ter wereld het zich ook mocht
voordoen, in Griekenland, Egypte,
Hindoestan, Palestina, of op Java, een
aangelegenheid van heel de wereld
was. Want de wereldbelangen zijn te
nauw vervlochten dan dat dit niet het
geval zou kunnen zijn. Wat de Raad
in discrediet heeft gebracht is dan ook
niet het feit dat hij de Indonesische
kwestie in behandeling genomen heeft,
maar uitsluitend de wijze waarop hij
het heeft 'gedaan en die van grote
partijdigheid blijk gegeven heeft. Dat
men naast de vertegenwoordiger van
Nederland ook die van de Republiek
heeft willen horen is juridisch ver
moedelijk niet in de haak, maar het
laat zich begrijpen. Doch dat men ge
weigerd heeft dan ook de vertegen
woordigers der andere Indische deel
staten, die in het kader van het Ko
ninkrijk gelijkgerechtigd zijn aan da
Republiek, tot de besprekingen toe te
laten, is moeilijk te verdedigen en ge
tuigt van vooringenomenheid.
Het is deze partijdigheid ook op
andere wijze aan de dag getreden
waardoor het crediet van de Raad is
geschokt, indien van crediet nog ge
sproken mag worden na de willekeur
waarmede het recht van veto in de
Raad werd en wordt gehanteerd. Door
dit recht van veto is het de Verenigde
Naties alleen nog maar mogelijk ge
bleven kleine en vrijwel weerloze sta
ten dwang op te leggen of te ringel
oren. De grote mogendheden zelf gaan
vrijuit. Hetgeen overigens nog niet
zeggen wil dat zij door de Veiligheids
raad worden beveiligd. Het tegendeel
is waar. Want wanneer een kleine mo
gendheid een grote aantast en wanneer
dan de Veiligheidsraad hierover de
staf zou willen breken, behoeft slechts
een andere grote mogendheid haar ve
to uit te spreken en de kwestie is
daarmee afgedaan.
Het laat zich dus indenken, dat de
Verenigde Naties haar gezag trachten
te herstellen en dat er stemman op
gaan om het veto-recht te beperken.
Maar hoe wil men dit doen nu het er
eenmaal is? Ieder besluit dienaangaan
de zou door een veto kunnen worden
getroffen. De wereld wordt thans d~or
het veto-recht beheerst en dit heeft
het Instituut der Verenigde Naties
vrijwel machteloos gemaakt, tenminste
wat de beveiliging van de wereld be
treft. De schepping, welke de UNO
heet, is als een appel waarin een wurm
knaagt. De wurm die veto heet.
U.
Het is in lioge mate onnadenkend
om thans, nu grote droogte heerst
in bos en hei, een nog brandende
sigaar of sigaret uit het portier
raampje van een auto te werpen.
Daarom brengen wij het verzoek
van de K.N.A.C. om de automobi
listen hierop te wijzen, gaarne
over. Een achteloos weggeworpen
„peukje" kan oorzaak van onmete
lijke schade zijn.
Het Hamburgse gerechtshof voor oor
logsmisdaden heeft 14 van de 18 gesta-
po en ss-tieden, die hebben deelgeno
men aan een moord op 50 geallieerde
vliegerofficieren, tot de strop veroor
deeld.
De beschuldigden hadden zich allen
onschuldig verklaard aan het ten laste
gelegde. Thans heeft het gerechtshof
hen echter schuldig bevonden aan
moord op 50 geallieerd-? vliegerofficie
ren, die in Maart 1944 getracht hadden
tezamen uit een krijgsgevangenkamp in
Silezië te ontsnappen. Het bevel tot de
moord is van Hitier uitgegaan.
