Regeringsverklaring over Indonesië
in de Tweede Kamer
Rantsoenvermindering voor
brood, melk en kaas
De uitslag van onze
sportprijsvraag
Toestand bevrijde gebieden wordt geconsolideerd
Beroep op goedwillende elementen
in de. Republiek
Het lot van Italië's
koloniën
Gevolg van slrenge winter
en grote droogte
Rede van Min. Mansholt
lüeerêedcht
Dinsdag 23 Sept. 1947
DE NOORDHOLLANDSCHE COURANT
70ste Jaargang No. 9617
DAGBLAD VOOR DEN HELDERKOEGRASTEXEL, WIERINGEN EN ANNA PAULOWNA
Einde van
Comm.-Generaal
Hors d'Oeuvre
J
Bevin waarschuwt
dwarsbomende
krachten
Ver. Naties
Zou een reus sidderen
voor een dwerg?
Arabieren tegen verdeling
van Palestina
BUREAU:
Koningstraat 78-80
Den Helder
Telefoon 2345
Giro 449041
Dlr.: J. Bljlsma
Voortzetting van de
HELDERSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 14 cent per
millimeter. Familieberichten
17 cent per m.m. Kleine ad
vertenties („Juttertjes") tot
IS woorden 75 cent, elk woord
meer 5 cent
Abonnementen: per Irwertaa:
t 3.—, per post f s.«8
H> ofdredsctenr: M. H. E. Uyldert, Rayonredacteuren C. A. Dekkers en W. Kok.
De minister-president, Dr. L. Beel, heeft heden in de Tweede Kamer een
regeringsverklaring over het Indonesische beleid afgelegd: Hij zeide o.m.:
,Toen ik op 23 Juli, twee dagen na de aanvang onzer politionele actie op
Java en Sumatra, voor deze Kamer trad om de overwegingen uiteen te zetten,
die de regering tot dit hoogst ernstige besluit hadden gevoerd, heb ik gemeend
bovenal duidelijk te moeten zeggen, dat dit middel zijn begrenzing vond in zijn
doel.
De regering stelde zich ten doel, een einde te maken aan een onhoudbare
noodtoestand binnen de toenmalige demarcatielijnen, een noodtoestand, ont
staan doordat de regering van de Republiek het bestand van 14 October 1946
niet nakwam. Zij ging ondanks het bestand voort de Nederlandse troepen te
bestoken, de bevolking aan te zetten tot daden van geweld tegen Nederlanders
en de voedseltoevoer naar deze gebieden te blokkeren. De regering hoopte
door het opheffen van deze onhoudbare toestand betere voorwaarden te
scheppen voor de uitvoering van de overeenkomst van Linggadjati.
Deze doelstelling kon slechts een
beperkt gebruik van de aanwezige
militaire machtsmiddelen tot een zui
ver politionele actie, begrensd zowel
in omvang als in tijdsduur, rechtvaar
digen.
Beperkt kon de actie van onze troe
pen voorts blijven omdat aan de an
dere zijde geen sprake was van een
goed-geordende weerstand.
Onze troepen hebben slechts zelden
een redelijk werkend gezagsapparaat
aangetroffen. Veelal vonden zij de be
volking gebukt onder willekeur en
terreur.
De politionele actie bleef tot twee
HET ÖNBEGREPENE
„Ronduit gezegd begrijp ik het
niet", zei Zandkoek, bedachtzaam
terwijl hij zich over zijn kin'
krabde.
Ik evenmin, antwoordde ik.
maar wat bedoel je eigenlijk?
„Wat ik niet begrijp", zuchtte
Zandkoek, „is dat gescharrel met
die dollars. Amerika wil ons dol
lars lenen, opdat wij daarvoor
Amerikaanse producten kopen.
Goed, tot zover is alles duidelijk,
maar dit alles is nog niet veel.
Wij kopen die producten dus en
betalen die met de dollars die
wij hebben geleend Maar dan
kon Amerika zich de moeite ook
wel besparen en zijn dollars
rechtstreeks aan zijn producenten
betalen en ons de producten stu
ren met een blanco factuur. Dat
zou wel zo eenvoudig zijn. Waar
om dat geld eerst naar Holland
sturen als het toch weer per
kerende post naar Amerika
moet?"
Ik denk, zei ik peinzend, dat
het niet voldoende is de Ameri
kaanse producenten te stimule
ren; met wil daarginds ook de
illustie koesteren, dat de artike
len, die naar Europa gaan. nog
te gelegener tijd worden betaald
„Maar iedereen weet toch dat
Europa die nooit betalen k a n!"
riep Zandkoek uit. „Iedereen
weet toch dat Europa zo arm ,s
als een kerkrat en dat het jaren
en jaren duren zal voor van af
betaling der geleende milliarden
sprake kan zijn en dat zulk een
lening dus eigenlijk met een
schenking gelijk staat. En als men
dat hier nog niet inzien mocht,
dan begrijpt de Amerikaan het
toch zeker, want de Amerikaan
is, wat commerciële aangelegen-
betreft, een realist en geen kind
Kijk, dat weet ik nu nog zo
niet. antwoordde ik Als er iemand
ten wereld behoefte aan illusies
heeft, dan is het de Amerikaan
Vergeet niet dat Amerika de ba
kermat van de film is. En wat is
de film, op de keper beschouwd?
Het levensgrote prentenboek voor
meerderjarige kinderen, het pren
ten- en sprookjes-boek, waaruit
zij hun dromen opkweken De
Amerikanen zijn er op verzot. De
Amerikaan een realist? Het
mocht wat! Hij is een fantast
En dank zij zijn fantasie, zijn ver
beeldingskracht, heeft hij het zo
ver gebracht.
„Zo ver gebracht?", vroeg Zand
koek „Zó ver, dat hij ons nu
artikelen levert die hij uit zijn
eigen zak betaalt en zich wijs
maakt, en de wereld tracht wijs
te maken, dat wij ze zullen be
talen en de wereld met dat waan
denkbeeld paait? Alleen maar
om zijn eigen productie in gang
te houden? Noem je dat „ver
gebracht"?"
Ik vind Je ondankbaar, Zand
koek". zei ik, beripend. Als Je
straks een boterham krijgt, al is
het er dan een zonder boter oi
ham, heb je dit alleen te danken
aan de Amerikaan. Overigens is
economie een vak waarvan ik
geen verstand heb Ga daarvoor
maar naar Lieftinck.
Toen ging Zandkoek zijns wees
Of hij naar Lieftinck is gegaan
weet ik niet. Maar ik vrees dal
het hem als hij het deed, niet
veel helpen zou. Ik vrees dat
Lieftinck het eigenlijk ook niet
goed begrijpt al grijpt hij het
goed, waar hij het krijgen kan
KREEFT
weken beperkt. Het directe doel der
operatie was zo goed als bereikt.
Intussen werd de Indonesische kwes
tie door de regering van India en door
de vertegenwoordiger van Australië
tegelijkertijd in de Veiligheidsraad
aanhangig gemaakt. Hoewel de verte
genwoordiger van Nederland er op
wees, dat hier van geen oorlog spra
ke is en dat Nederland slechts aan
anarchie, chaos en rechteloosheid een
einde wenste te maken, hoewel hij
met de meeste nadruk het recht van de
Veiligheidsraad ontkende, nam de
Veiligheidsraad op 1 Augustus een re
solutie aan, waarbij een beroep werd
gedaan op Nederland en de Republiek
beide om de vijandelijkheden onmid
dellijk te staken.
De uitnodiging van de Veiligheids
raad kwam op een ogenblik, waarop
het doel van de politionele actie vrij
wel was bereikt. In de nacht van 4
op 5 Augustus werd het gevraagde
bevel gegeven en de politionele actie
beëindigd. De regering der Republiek
gaf eveneens bevel tot staking der
vijandelijkheden.
Nederland huldigde het standpunt,
dat de verantwoordelijkheid voorrecht
en veiligheid in Indonesië bij Neder
land berust en dat krachtens het hand
vest de Veiligheidsraad niet bevoegd
is te treden in een „conflict" tussen
Nederland en de Republiek Indonesië.
De regering had dus de behandeling
in de Veiligheidsraad kunnen ignore
ren en haar weg kunnen kiezen.
Daarmee zou Nederland echter de
schijn op zich genomen hebben de ge
dachte der internationale rechtsorde en
internationale samenwerking te ver
loochenen. De regering heeft gemeend
zich te moeten richten naar de uit
spraken van de raad. Zij heeft hierbij
overwogen, dat de internationale rechts
orde thans mede gegrondvest is op
de Verenigde Naties en derzelver or
ganen, waaronder de Veiligheidsraad.
Deze aanvankelijk gunstige ontwik
keling werd echter door de Repu
bliek doorkruist door een ophitsende
propaganda en een terreur, die paal
noch perken scheen te kennen.
Gedurende de politionele actie had
den zich reeds vele afschuwwekkende
taferelen van terreur afgespeeld, met
name tegen de Chinese bevolkings
groep.
Tekenend ook voor de wijze, waar
op de regering der Republiek de Ne
derlandse politionele actie beant
woordde is de toepassing van de poli
tiek der verschroeide aarde.
Een wilde en doelloze vernielzucht
bleek zich van de Republikeinse
strijdkrachten te hebben meester ge
maakt.
Het behoeft geen betoog, dat dit al
les uitermate belemmerend werkte op
de bereidwilligheid der bevolking en
der bestuurders in de bevrijde ge
bieden.
De Britse regering heeft de Verenigde
Staten, de Sowjet-Unie en Frankrijk
uitgenodigd deel te nemen aan een
conferentie, waarop de plaatsvervan
gende ministers van buitenlandse zaken
der Grote Vier het lot zullen moeten
bepalen van de voormalige Italiaanse
koloniën. Voor het geval dezen niet tot
overeenstemming kunnen komen, zal
de geheel kwestie aan de Algemene
Vergadering van de UNO worden voor
gelegd.
Deze conferentie is voorzien in het
vredesverdrag met Italië en zal vóór
half September 1948 een beslissing moe
ten hebben genomen. De Verenigde
Staten en Frankrijk hebben de Britse
uitnodiging aangenomen; Rusland heeft
echter nog niet geantwoord.
HEILIGE OORLOG.
Sterker nog werd deze kentering
toen de Veiligheidsraad deze zaak in
behandeling nam en de Republiek tot
een volkenrechtelijk met Nederland
gelijkwaardige partij scheen te ver
heffen. Drie dagen na het uitvaardi
gen van het bevel „Staakt het vuren"
maakte het Republikeinse ministerie
van voorlichting bekend, dat „de ge
vechten zullen voortduren zolang de
Nederlandse troepen temidden van de
onze blijven".
Op 17 Augustus, twee weken na het
stakingsbevel dus, drong generaal
Moestono aan op intensivering van het
uitmoorden der Nederlanders. De Re
publikeinse propaganda maakte ge
bruik van koranteksten, op de hei
lige oorlog betrekking hebbend.
Sedert 5 Augustus, de dag, waar
op de vijandelijkheden zouden
worden gestaakt, hebben de Re
publikeinse benden bijna 1400
aanvallen op Nederlandse troepen
gepleegd, niet slechts langs nieu
we grenslijnen, doch ook diep in
de bevrijde gebieden, soms zelfs
binnen de oude demarcatielijnen.
REPUBLIEK
SUCCES.
HAD GEEN
Gelukkig heef' deze kentering ten
ongunste zich niet blijvend doorgezet
en mag men van een neiging tot om
mekeer, ditmaal ten goede, spreken.
De omstandigheid, dat de repu
bliek in de Veiligheidsraad geen
enkel wezenlijk succes bereikte,
het feit, dat de Nederlanders, alle
republikeinse aanvallen ten spijt,
blijven waar zij zijn en daarin ook
niet worden belemmerd, de gerust
stellende verzekeringen, die de
Luitenant-Gouverneur-Generaal
heeft gegeven omtrent de terug
keer van orde, veiligheid en recht
in de bevrijde gebieden, het groei
ende inzicht ten slotte, dat gevolg
geven aan de ophitsende oorlogs
propaganda van de republiek
slechts tot ellende van eigen land
en volk voeren, dit alles brengt
bezinning en doet het vertrouwen
weer ingang vinden, dat Nederland
er uiteindelijk toch in zal slagen
een definitieve bevrijding uit de
terreur der onverantwoordelijke
elementen in de republiek te be
werkstelligen.
De republiek verliest haar vat op de
vredelievende bevolking der bevrijde
gebieden en het terrein wordt rijp voor
consolidatie.
Het beperkte doel, dat de Nederland
se regering ziel bij de aanvang der
politionele actie voor ogen stelde, komt
dus in zicht.
(Zie vervolg pagina 4).
Zaterdag had de plechtige installatie plaats van het nationale Demobilisatie-
Comité onder voorzitterschap van Z. K. H. Prins Bernhard. Tijdens de rede
van Z. K. H. Vele autoriteiten waren hierbij aanwezig.
gehele beeld voor de graanvoorzie-
ning.
Ons land kan niet in zijn behoefte
aan graan voorzien. Wij zijn op im
port aangewezen, zodat een ongustige
weerslag op onze voorziening onver'
mijdelijk is.
De droogte en de strenge winter
De droogte en de strenge winter
hebben onze graanoogst een verlies
bezorgd van 350.000 ton, waardoor een
oogstderving van 25% ten opzichte
van 1946 is ontstaan. Aan broodgraan
is tengevolge hiervan uit eigen oogst
200.000 ton minder beschikbaar. Ge
rekend naar het huidige broodrant
soen, zouden we deze 200.000 ton méér
moeten importeren, waardoor onze to
tale broodgraaninvoer 1 millioen ton
zal moeten bedragen voor een termijn
tot eind Augustus 1948. Helaas is het
zo, dat we niet in staat zijn ons een
zo grote import te verschaffen.
Door de droogte is er dit jaar ge>
brek aan gras geweest, de oogst aan
hooi, stro en ruwvoeder, zoals voeder,
bieten e.d., bedroeg 50 a 60% van nor
maal. Dit heeft geleid tot het terug
lopen van de melkproductie. Met een
verlies van tenminste 200.000 ton moet
rekening worden gehouden.
Het peil der rantsoenering.
De regering tracht het peil van de
rantsoenering zo goed mogelijk te.
Hoe betreurenswaardig de noodzaak handhaven, maar zij mag het er niet
De minister van Landbouw, Visserij
en Voedselvoorziening, de heer S. L.
Mansholt, heeft gisteravond over bei
de zenders een rede gehouden over
„Onze voedselvoorziening in de naas
te toekomst".
De minister zeide: Het lijkt mij 'n
redelijke veronderstelling dat velen
van u met een meer of mindere ken
nis van de internationale voedselsitu
atie en met de wetenschap, dat* een
harde winter en een uitzonderlijk dro
ge zomer grote schade aan de agra
rische productie hebben berokkend,
zich zullen hebben afgevraagd, welke
gevolgen deze voor het Nederlandse
volk zullen hebben. Moeten wij dras
tische verlagingen verwachten van de
ons toegemeten rantsoenen? Zal alles,
wat wij ons volk aan voedingsmidde
len uit eigen voortbrenging kunnen
verschaffen, weer gebonden worden
aan strenge normen van een karige
rantsoenering en distributie? Op deze
angstaanjagende vragen dat stel ik
wel gaarne voorop past een ontken
nend antwoord. Het laat zich nog niet
aanzien, dat er gebrek zal optreden.
Ge hebt u echter wel voor te bereiden
op enkele beperkingen, waartoe de
regering heeft besloten.
van beperkingen op zichzelf ook is, er
bestaat geen grond voor ernstige on
gerustheid.
Het tekort aan granen.
Het uitblijven van een voldoende
herstel van de wereldproductie heeft,
behalve een vergrote behoefte aan
import, bovendien een grote mate van
afhankelijkheid van de graanleveran-
ties van Noord-Amerika veroorzaakt.
Deze afhankelijkheid blijkt het duide
lijkst uit een vergelijking van het ge
deelte waarmede de V. S. en Canada
de wereld van graan voorzien, en dat
vóór de oorlog 37% bedroeg en 84%
in het oogstjaar 1946-47. De situatie in
deze gebieden beheerst derhalve het
De sportprijsvraag „NederlandZwitserland" heeft ons een lawine van
oplossingen bezorgd. Bij honderden kwamen ze binnen uit alle oorden
der provincie en bij het controleren van alle inzendingen is door de
redactie een berg werk verzet.
Wij laten hier de uitslag volgen, zoals deze na Zondagmiddag is ge
bleken juist te zijn:
1. Welke plpeg neemt de leiding? (1 pt.) N.
Hoe is de stand met de rust? (3 pt.) 11
Welke ploeg doelpunt het eerst na de rust? (1 pt.) N.
Hoeveel doelpunten maakt Wilkes?
(het juiste antwoord geeft 3 pt.) 2
Hoeveel doelpunten maakt Lenstra?
(Het juiste antwoord geeft 3 pt.) 1
Welke ploeg doelpunt het laatst? (1 pt.) N.
Hoe is de eindstand? (3 pt.) 62
In totaal waren er dus 15 punten te behalen, een maximum, dat door
niemand is bereikt.
De werkelijkheid is het dichtst benaderd door de heer
A. v. d. EIJK, Sluisdijkstraat 5, Den Helder,
die met 12 punten de eerste prijs ad. 10.in de wacht sleepte.
Verscheidene inzenders hebben het voorts tot een totaal van elf punten
gebracht en na loting zijn de prijzen onder hen als volgt verdeeld:
A. ZONNEVELD, Wolff en Dekenstraat 7, Beverwijk, 7.50;
B. VISSER, Noord 90 F., Schagen, 5.
D. HAASBROEK, Kerkstraat 7, Bergen aan Zee, 2.50;
Een troostprijs kenden wij toe aan
V. AAY, Dorpstraat A 171, Berkhout.
zijnde de enige inzender, die de 62-einduitslag juist geraden had.
Wij complimenteren de prijswinnaars van harte en delen hun mede, dat
de prijzen heden worden afgezonden.
Aan de velen, die geen prijs verwierven, willen wij zeggen: Houdt
goede moed. We staan eerst aan de vooravond van de competitie en
wie weet, behoort U aanstonds tot de gelukkigen, die met de krant naar
Antwerpen gaan.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
op aan laten komen. Dat brengt mede,
dat wij reeds thans de rantsoenen zul
len moeten verminderen.
Met ingang van 28 September a.s.
dus bij het ingaan van de nieuwe
eerstvolgende bonnenlij st, zal het
broodrantsoen voor personen van vijf
jaar en ouder met tweehonderd gram
per week worden verlaagd. Daarnaast
moet binnenkort vijf procent aardap
pelmeel in de brood-bloem-melange
opgenomen worden. De besparing, op
deze wijze bereikt, geeft een belang
rijke verlichting van het tekort.
Ter bestrijding van het tekort aan
melk zullen drie wegen worden be
wandeld, waarbij de consumptiemelk-
verzorging zo goed mogelijk is ont
zien. Het melkrantsoen wordt per 28
September a.s. verlaagd en wel als
volgt: voor kinderen van 04 jaar van
twaalf liter per 2 weken tot tien liter
oer 2 weken; voor kinderen van 514
jaar van zeven liter per 2 weken tot
zes en een halve liter per 2 weken;
voor personen van 1520 jaar van
zeven liter per 2 weken tot zes liter
per 2 weken. Voor personen van 21
jaar en ouder van vier liter per 2 we
ken tot drie en drie-kwart liter per
2 weken.
De grote aanvoer van slachtvee
maakt in de laatste tijd een extra
rantsoen vlees noodzakelijk. Rekening
houdend met deze situatie is, in het
kader van het totale rantsoen aan
dierlijk eiwit, een tijdelijke halvering
van het kaasrantsoen verantwoord te
achten. De extra toeslag van de 15
20-jarigen van vijftig gram blijft ge
handhaafd. Zodra een verminderde
aanvoer van slachtvee geen extra
vleesbonnen meer mogelijk maakt, zal
het kaasrantsoen weer worden ver
hoogd. zo mogelijk tot het oude peil,
terwijl het tevehs in de bedoeling ligt,
terzelfder tijd het basisrantsoen van
150 gram vlees per week tot het oude
peil van 200 gram te verhogen. Het
vleestekort van eigen productie zal
dan uit import moeten worden aange
vuld.
Herziening programma export
zuivelproducten.
Tenslotte zal het programma voor
de export van zuivelproducten ter
stond worden herzien.
Ik ben er mij van bewust, dat het
geen ik u heb moeten aankondigen,
onplezierig voor u is, maar ik kan u
de verzekering geven, dat ik goede
hoop heb, dat wanneer er geen verde
re tegenslagen komen, het by deze be
perkingen zal kunnen blijven", aldus
besloot de minister.
Conferentie van Parijs
De zestien West-Europese landen,
die deelnamen aan de conferentie te
Parijs over het plan-Marshall, heb
ben Maandagavond éénstemmig het
aan Washington voor te leggen rap
port goedgekeurd. De respectieve
lijke gedelegeerden plaatsten hun
handtekening onder het rapport.
Tevoren had Bevin, de Britse mi
nister van buitenlandse zaken, ge
wezen op Europa's recht op vrede
en welvaart, de hoop uitgesproken,
dat nog ontbrekende leden van de
Europese gemeenschap zich alsnog
zouden aansluiten by de zestien
landen, en gewaarschuwd tegen
niet nauer genoemde krachten, die
de ondernomen pogingen zouden
willen dwarsbomen.
De Nederlandse minister van bui
tenlandse zaken, baron van Boetze-
laer van Oosterhout, bracht uit naam
van de regeringen van België, Lu
xemburg en Nederland in het bijzon
der dank aan de uitnodigende mo
gendheden: het Verenigd Koninkrijk
en Frankrijk. Hij wees op het belang
van vermindering der handelsbelem
meringen door soepeler monetaire
overeenkomsten en van een onderzoek
naar de mogelijkheid van een Euro
pese tolunie.
De Franse gedelegeerde, Pierre
Henri Teitgen, verklaarde, dat zijn
regering de afwezigheid van Sovjet-
Rusland en de Oost-Europese staten
betreurde.
Hij betoogde de noodzaak van een
speciale overeenkomst betreffende de
steenkoolproductie van het Ruhrge-
bied en zeide, dat Frankrijk binnen
kort landbouwproducten zou gaan
uitvoeren. De Italiaanse minister van
buitenlandse zaken, graaf Sforza,
drong aan op spoedige hulpverlening
door Amerika teneinde revolutie als
gevolg van hongersnood te voorko
men.
KOEL EN VEEL WIND.
Weersverwachting, geldig tot he
denavond:
Wisselend bewolkt met enkele
buien. Vooral aanvankelijk nog
tijdelijk harde wind tussen West
en Noordwest. Koel weer.
Hector McNeil, de Britse minister
van Staat, heeft in de algemene ver
gadering der V.N. verklaard te hopen,
dat de vergadering volledige aandacht
zal schenken aan Marshali's voorstel
len betreffende een commissie voor
vrede en veiligheid.
Engeland zal elke werkwijze be
proeven, die de V.N. effectief zou
kunnen maken en verwelkomt deze
nieuwe Amerikaanse poging om de
moeilijkheden tot oplossing te bren
gen, aldus McNeil.
McNeil verklaarde, dat de Britse re
gering geen voorkennis heeft gehad
van Marshall's voorstellen.
Hij stelde vervolgens vast, dat ..geen
land almachtig of alwetend is of de
waarheid alleen bezit". „Indien de
Sowjet-Unie dan ook denkt," zo ging
McNeil voort, „dat alleen haar visie
op internationale problemen steeds de
juiste is en dat de andere landen deze
moeten aanvaarden, dan kan ik zonder
nadere qualificatie verklaren, dat de
V.N. ten gronde zullen gaan en er
een onzekere vrede zal heersen met
alle consequenties ervan, die Wysjins-
ky heeft beschreven".
Wysjinsky's rede noemde McNeil *n
„comedie" en h« zeide niet te willen
ingaan op het „belacheiyke beeld", dat
Wysjinsky getekend had, volgens wel
ke de Sowjet-Unie zou sidderen door
bedreigingen van Athene en Ankara.
Met betrekking tot Wysjinsky's aan
val op het plan-Marshall voor hulp
aan Europa, zeide McNeil, dat de 16
West-Europese landen geheel uit vrije
wil te Parijs zijn byeengekomen om
volgens het plan-Marshall tot samen
werking te komen.
De Iraakse regering heeft aan de
Britse en Amerikaanse ambassade een
nota doen toekomen, waarin wordt
gewaarschuwd, dat regering en volk
van Irak, wanneer de V. N. zouden
besluiten tot verdeling van Palestina
zullen strijden voor algehele onafhan
kelijkheid en veiligheid van Palestina
Naar verluidt, hebben ook de andere
Arabische staten dergelijke nota's aan
de Britse en Amerikaanse instanties
doen toekomen.