Kinderen der gehele wereld
vragen om liefde
Dalton gaf inlichtingen aan de pers
Weerbericht
Vrijdag 14 Nov. 1947
70e Jaargang no. 7661
Dagblad voor Den Helder, Koegras, Texel, Wieringen en Anna Paulowna
Mackenzie King voor de Siaien-Generaal:
Nederland herdenkt Canada's zonen
Koningin Wilhelmina
een der grootste vrouwen
aller tijden
Holl. Mij voor Landbouw
100 jaar
Nobelprijswinnaars
Engels minister
afgetreden
Varken legde een ei
Minister
Schagen van Leeuwen
Schulte Boeyen winnen
Brusselse Zesdaagse
Je geld of je leven!
Noodzakelijke
verjonging
BUREAU:
Koningstraat 7880
Den Helder
Telefoon 2345
Postgironummer
449041
Dir.: J. Bijlsma
COURANT
TARIEVEN:
Advertenties: 16 cent
per
millimeter. Familieberichten
20 cent per trom. Kleine ad
vertenties („Juttertjes") tot
15 woorden 1.elk woord
meer 5 cent
Abonnementen:
per kwartaal 3.90.
Wrnd Hoofdredacteur: Jac. Broersen, Rayonredacteur C. A. Dekkers
Een straffe Hollandse wind woei door
de haren van de grijze Canadese pre
mier, toen deze gistermiddag op het
Binnenhof een ere-detachement van
de wachtcompagnie van het detache
ment van het ministerie van Oorlog
inspecteerde.
Klokke vier arriveerde William
Mackenzie King bij de Ridderzaal.
Toen hij uit zijn wagen stapte luis
terde hij eerst blootshoofds naar het
Canadese volkslied, dat door de Ko
ninklijke Militaire Kapel werd ge
speeld.
In de Ridderzaal heeft de plech
tige ontvangst van de Canadese
minister-president Mackenzie King
door ons parlement plaats gehad.
Toen de heer Mackenzie King de
zaal betrad, werd hij met applaus be
groet.
WIJ GEDENKEN.
De voorzitter der Verenigde Verga
dering hield daarop een rede in de
Engelse taal, waarin hij o.m. zeide:
Uw land heeft een speciale plaats
in de harten van onze landgenoten
veroverd. Voor ons, Nederlanders, zijn
de Canadezen onuitwisbaar verbonden
met het uur van onze bevrijding. In
onze oren klinkt nog het gejuich,
waarmee ons volk de onversaagde
Canadese jongens begroette, toen zij
in hun jeeps onze steden en dorpen
binnenreden, een levende getuigenis,
dat wij eindelijk van het onverdraag
lijke juk van onze onderdrukkers wa
ren bevrijd.
Met ingehouden adem hadden wij
de heroïsche strijd vaö uw dappere
landgenoten langs de spoordijk van
Zuid-Beveland, op Walcheren, ja in zo
vele delen van ons land, gevolgd. Met
diepe bewogenheid gedenken wij de
grote offers, welke die heroïsche strijd
uw land heeft gekost, de vele dappere
mannen, wier bloed op Nederlandse
bodem is gevloeid. Wij zullen hen al
tijd met diepe eerbied gedenken.
Er was dit jaar een ogenblik, dat
ik nooit zal vergeten. Wij stonden op
de begraafplaats van Groesbeek bij
de graven van uw gevallen landgeno
ten, een eindeloos veld van eenvoudige
witte kruisen, dat ligt tussen de gol
vende heuvels in een vredige, Schone
omgeving. Op een teken keerden onze
Koningin en uw ambassadeur zich
naar de graven en op hetzelfde ogen
blik waren de witte kruisen overdekt
met bloemen, neergelegd door de kin
deren van Nederland: voor elk kruis
stond een kind. Een ontroerende
df nkhulde van de jonge generatie van
ons land aan de zonen van uw land.
Ook de komende generatie zal hen
altijd gedenken.
Gisteren hield de Hollandsche Maat
schappij van Landbouw in Krasna-
polsky te Amsterdam haar 157e alge
mene vergadering onder voorzitter
schap van de heer F. den Hartog. De
ze voorzitter zou reglementair aftre
den, doch aanvaardde de voortzetting
van zijn presidium op éénstemmige
aandrang van de vergadering.
„Het is juist honderd jaar geleden,
dat onze maatschappij werd opge
richt", zo zeide de voorzitter, die een
zeer uitvoerig exposé gaf van de ge
schiedenis van de maatschappij.
Op 13 November 1847 telde de
maatschappij 500 leden en thans, mede
tengevolge van de toetreding van de
Nederlandse Tuindersbond, circa
12.500. „De Maatschappij heeft zich in
velerlei opzichten zelf overtroffen,
maar op andere punten is zij te kort
geschoten" zeide spreker, „bv. schoot
zij te kort waai het gold de verster
king van het standsbewustzijn der
plattelandsbevolking en waar -- het
ging om de economische gelijkstelling
van stad en platteland. Het in het licht
stellen van vroegere tekortkomingen
kan een waarschuwing inhouden voor
de toekomst", aldus de heer den
Hartog.
WISSELEND BEWOLKT.
Weersverwachting, geldig tot he
denavond:
Krachtige, aan de Waddenkust
tijdelijk nog harde Noordwestelijke
wind. Wisselend bewolkt met
enkele buien. Weinig verandering
van temperatuur.
DANK AAN CANADA.
Mag ik hieraan toevoegen, dat wij
in Nederland zeer in het bijzonder de
warme gastvrijheid waarderen, welke
gij, als hoofd van de Canadese rege-
rii g en het Canadese volk, gedurende
de jaren van onze tegenspoed zo wel
willend aan de troonopvolgster, Prin
ses Juliana, en haar gezin tijdens
haar ballingschap hebt verleend.
Noch ook zullen wij ooit de bewijzen
van hartelijkheid en sympathie in
onze tegenspoed, en in onze vreugde
bij de geboorte van een prinses in uw
land, vergeten. Moogt gij naar uw
land de boodschap terugdragen. dat
gij hier in Nederland een volk hebt
gevonden, dat door dezelfde idealen
van vrijheid, rechtvaardigheid en zelf-
hestuur is bezield als leven in uw
jonge, sterke gemeenschap, een volk
bereid om te lijden en te strijden voor
aeze idealen, overtuigd, dat het recht
uiteindelijk zal overwinnen.
MACKENZIE KING SPREEKT.
In zijn rede tot de Staten-Generaal,
heeft Mackenzie King, Canada's pre
mier, te kennen gegeven, dat nimmer
meer een natie het zal wagen de vrij
heid en het leven in de democratische
landen te bedreigen, indien de demo
cratische naties de eenheid en de
kracht tonen, die zij gedurende de
oorlog aan de dag hebben gelegd. Bij
eenkomsten zoals die van heden, zo
vervolgde hij, moeten aan andere na
ties tonen, dat de banden tussen de
vrije volken steeds sterker worden en
dit zou 'n afschrikwekkend middel zijn
bij nieuwe pogingen tot aggressie en
wereldheerschappij.
Mackenzie King bracht de grote
dankbaarheid onder woorden, die het
Canadese volk koestert wegens de
liefdevolle zorg, die het Nederlandse
volk aan de graven van Canadese sol
daten geeft.
De Nederlandse kinderen, die bloe
roen naar deze graven brengen, zag
hij als een symbool van de kinderen
der gehele wereld, die verlangden met
liefde en medelijden te worden behan
deld.
Hij bracht hulde aan Koningin Wil
helmina, die dbor het Canadese volk
als „een der grootste vrouwen aller
tijden" wordt beschouwd, „een todn-
beeld van zielskracht". Het verheugde
dc premier te vernemen, dat zij thans
in de gelegenheid was de rust te ge
nieten, die zij zo zeer behoefde.
Herinnerend aan het bezoek van dc
Prinses-Regentes aan Canada, zei Mac
kenzie King, dat naar zijn mening
nimmer enig land een zo schitterende
ambassadrice had gehad. Men koester
de genegenheid voor de Prinses. In
alle delen van het land was zij bekend
en haar naam zal in dankbare herin
nering blijven.
Mackenzie King heeft voorts een
brief van generaal H. Crerar, comman
dant van het Canadese eerste leger,
voorgelezen, waarin de generaal de
dank van het leger voor de verzorging
der Canadese oorlogsgraven in Neder
land onder woorden brengt en de na
druk legt op de banden tussen twee
volken. Deze banden zijn versterkt
door de emigratie van Nederlanders
naar Canada.
M R P wil geert contact
met RPF
Het bestuur van de Mouvement Re-
publicain Populaire heeft met veer
tien tegen dertien stemmen besloten
géén besprekingen te beginnen met de
Rassemblement du Peuple Francais
van Generaal de Gaulle, aldus is in
parlementaire- kringen te Parijs ver
nomen.
De Nobelprijs voor litteratuur is
toegewezen aan de Franse schrij
ver André Gide.
De Nobelprijs voor natuurkunde is
toegekend aan Sir Edward Victor
Appleton te Londen, voor zijn onder
zoekingen ten aanzien van de atmos
feer.
Hugh Dalton, de Britse minister
van Financiën, is afgetreden. Sir
Stafford Cripps, minister van Econo
mische Zaken, is tot zijn opvolger be
noemd.
Tijdens de bijeenkomst van het par
lement op Donderdag gaf Dalton toe,
dat hij sommige gegevens uit zijn be
groting vóór de mededeling daarvan in
het parlement had doen toekomen aan
een Londens blad. Dalton excuseerde
zich daarbij voor deze „ernstige indis
cretie".
Donderdagavond werden ministeriële
besprekingen gevoerd en naar verluid
de kwam het kabinet in spoedvergade
ring bijeen in de kamer van Attlee in
het parlementsgebouw, Tegelijkertijd
bespraken een aantal conservatieve le
den van 't parlement de zaak in privé-
bij eenkomst.
Het laatste geval van voortijdige me
dedeling over de begroting kwam voor
in 1936, toen de voormalige minister
van koloniën, Thomas, zich daaraan
schuldig maakte. Thomas trad toen ook
af als minister, doch bleef zijn zetel in
het parlement behouden.
Dalton's begroting ondervond ernsti
ge critiek in de pers. Verklaard werd,
dat deze begroting ontoereikend was
om een oplossing te bieden voor de
problemen van inflatie en uit het even
wicht geraakte balans van in- en uit
voer.
Sir Stafford Cripps zal de coördinatie
van economische aangelegenheden blij
ven behartigen.
De minister-president, Attlee, heeft
Dalton een schrijven doen toekomen,
waarin hij verklaart, zich ervan be
wust te zijn, dat de begane indiscretie
op zichzelf geen benadeling van de
staat tengevolge had gehad, doch dat
het beginsel van de onschendbaarheid
van de begroting van het grootste be
lang is en dat de discretie van de mi
nister van financiën, die noodzakelij
kerwijs veel vertrouwelijke gegevens
ontvangt, buiten kwestie moet zijn.
Dit schrijven van Attlee was in ant
woord op een brief van Dalton zelf,
waarin deze, naar aanleiding van het
ter sprake komen van het geval in het
parlement, zijn ontslag aanbood, onder
de verzekering dat hij, ook buiten de
regering staande, de uitvoering van het
regeringsprogram zou blijven steunen.
Reuters correspondent wijst er op.
dat Daltons aftreden het heengaan be
tekent van een der „Grote Vijf" in de
hiërarchie van het kabinet en dat de
samenstelling van het kernkabinet
hierdoor geheel gewijzigd wordt.
De kern wordt thans uitgemaakt
door Attlee met Bevin en Sir Stafford
Cripps als zijn eerste assistenten en
Herbert Morrison als vierde.
Sinterklaas Kapoentje gooi wat in mijn schoentje....! De dag van 5 Decem
ber nadert alweer met rasse schreden en de schoentjes worden dus weer
voor de schoorsteen gezet.
Het gebeurde in het landelijke
Midden-Limburgse dorp Haelen.
Of het door de wilde zwijnen
kwam die ook in deze buurt
reeds herhaaldelijk gesignaleerd
werden is niet bekend, maar
in elk geval vond de landbouwer
B„ dat zijn krulstaart in de stal
niet op zijn gemak was. Het dier
maakte naar de wijze der vogels
een nest en legde daarin, tot
grote verwondering van B„ een
ei. Opgewonden raapte hij het op
en toonde het de huisgenoten. Bij
het afwassen werd het geheim
ontsluierd: het bleek een stenen
nestei te zijn. Het varken is nu
weer rustig
De minister-president heeft in
zijn antwoord-rede op de alge
mene beschouwingen van de Rijks
begroting medegedeeld, dat de mi
nister van marine, Schagen van
Leeuwen, hem inderdaad heeft
medegedeeld voornemens te zijn
zijn ontslag als minister van ma
rine aan te bieden. Aangezien over
de aanvaarding van dit ontslag nog
niet is beslist, stelt de minister
president de Kamer voor op de
motieven van dit ontslag niet
nader in te gaan.
MAARTEN KUIPER KOMT VOOR.
De beruchte S. D.-er Maarten Kui
per, die in bezettingstijd tal van wan
daden heeft gepleegd en meerdere
moorden op zijn geweten heeft, zal
zich Zaterdag 22 November a.s. voor
het Bijz. Gerechtshof te Amsterdam
hebben te verantwoorden.
Als gevolg van de breuk tussen Brazilië en de Sovjet-Unie zjjn de diplo
maten van beide landen teruggeroepen. Hier ziet met de Braziliaanse am
bassadeur bij zijn aankomst te Helsinki. In het midden de Braziliaanse
gezant in Helsinki.
Het Nederlandse koppel Schulte
Boeyen eindigde als eerste in de 25e
Brusselse Zesdaagse. De einduitslag
luidt als volgt: 1. SchulteBoeyen 245
pnt. Op één ronde: 2. Thijssende
Pauw 243 pnt. Op 2 ronden: 3.
Speltede Kuysscher 278 pnt.; 4. Van
SteenbergenSterckx 205 pnt. Op 3
ronden: 5. Acouvan Simaeys 291 pnt.;
6. OckersJanssens 194 pnt.; 7. Lavaux
Adriaenssens 123 pnt. Op 8 ronden:
8. SaenRogiers 194 pnt. Op 15 ron
den: 9. NaeyeBruneel 428 pnt.
In 144 uur werd 3329,575 km door de
renners afgelegd.
Tommy Lawton voor 20.000
Pond Sterling naar
Notts County
Na maanden van onderhandelingen
tekende Tommy Lawton gisteren
voor Notts County. Cbelsea ontving
voor Lawton 17.000 Pd. St. plus de
linkshalf Dickson, wiens waarde op
3000 Pd. St. bepaald is, zodat het to
taal in feite 20.000 Pd. St. bedraagt,
de hoogste transfersom, die ooit in
de Engelse voetbalgeschiedenis voor
een speler betaald is.
Lawton zal reeds a.s. Zaterdag
voor Notts County tegen Northamp-
ton uitkomen en behoudt zijn plaats
ir. het Engelse elftal, dat op 19 No
vember tegen Zweden speelt.
Het bestuur van Notts County heeft
medegedeeld dat het genegen is 100.000
Pd. St. te besteden voor de aankoop
van spelers nodig om de derde divi
sie-club op een hoger plan te brengen.
Veertig met geweren gewapende
Chinezen hebben een bezoek gebracht
aan 't Nederlandse schip „Tjitjolenka"
dat in de haven van Amoy lag. Zij wa
ren slecht te spreken over het feit, dat
een hoeveelheid goederen, bestemd
voor de Chinezen, door de Engelse
douane te Hongkong in beslag was ge
nomen. De Chinezen dreigden de ka
pitein van de „Tjitjolenka" neer te
schieten en deze kon zijn leven slechts
redden door betaling van 7000 Hong-
kongdollars als schadevergoeding voor
de in beslag genomen goederen.
Voortaan zal het schip de dienst Sin
gaporeAmoy onderhouden zonder
Hongkong aan te doen, teneinde op die
wijze de controle door de Engelse
douane, en de gevolgen daarvan voor
het humeur van de Chinezen, te ver
mijden.
Volksvertegenwoordigers
vóór
De vergadering der Tweede Kamer,
die gistermorgen te 11 uur zou aanvan
gen, kon geen voortgang vinden, aan
gezien het vereiste aantal leden niet
aanwezig was. Te 11.30 uur werd ge
constateerd, dat het quorum niet pre
sent was.
Eerst te twaalf uur kon met de ver
gadering een aanvang worden gemaakt.
Lesvliegtuig neergestort
Gisterochtend is te Huis ter Heide
in de gemeente Zeist een tweemotorig
lesvliegtuig van de Rijksluchtvaart
school uit Gilze-Rijen, bemand met
twee leerlingvliegers, neergestort, ver
moedelijk wegens gebrek aan benzine.
Het vliegtuig werd zwaar beschadigd,
doch de beide inzittenden liepen
slechts onbetekenende kwetsuren op.
Een onderzoek naar de toedracht van
het ongeval wordt ingesteld.
OEKRAÏNE LID VAN DE
VEILIGHEIDSRAAD
Oekraine is gekozen tot lid van de
Veiligheidsraad der Verenigde Naties.
Totaal werden 26 stemmen op de
Oekraïne uitgebracht.
Het nationaal-socialisme en fascisme
zijn verslagen. Toen wij in de strijd
stonden tegenover deze systemen, die
in hun practijk nog verdoemelijker wa
ren dan in hun theorie, was het niet de
tijd na te gaan in hoeverre er een ele
ment van juistheid school in de critiek
die zij op het bestaande stelsel oefen
den en in hoeverre de parlementaire
democratie tekort geschoten was. Want
in het hevigst van het gevecht met de
doodsvijand redeneert men niet. Zij of
wij was de keus. Wij hebben gewon
nen. Nu is het onze plicht na te gaan
waarin 't stelsel, dat wij verdedigden,
tekort geschoten was, en vervolgens
moeten wij de wegen ter verbetering
aangeven. Natuurlijk ware het nog veel
beter geweest als wij vooraf de demo
cratische organen hadden aangepast
aan de eisen van de tijd, maar dat is
helaas niet gebeurd en nu moeten we
laten zien, dat wij door veel schade en
schande althans iets geleerd hebben.
De parlementaire democratie, zoals
wij die in ons land nog hebben, stamt
uit de 19e eeuw, toen de bemoeienis
sen van de staat nog gering waren. De
laatste 70 jaar echter heeft de overheid
zich bewogen op een steeds breder ter
rein en sociale en economische maat
regelen volgden elkaar in een steeds
sneller tempo op. Na de eerste wet op
de kinderarbeid zijn sociale wetten
zonder tal gevolgd, die iemand, ook niet
de meest principiële tegenstander van
.staatsbedil", meer zou willen missen.
Daarnaast is de overheid opgetreden
als wegwijzer, steun en zoals sommigen
zeggen dwarskijker op economisch ge
bied. Maar ook hier zou men raar staan
te kijken, als de staat zich plotseling
geheel zou terugtrekken. Men probere
eens te bedenken, wat er gebeuren zou,
als de overheid geen loon- en prijs
politiek voerde, als de landbouw aan
zijn lot werd overgelaten en prof. Lief-
tinck zou zeggen: Deviezen interes
seren mij niet. De groeiende overheids
bemoeiing is trouwens geen Nederlands
verschijnsel alleen en het plan-Mar
shall kan men zelfs beschouwen als 'n
super-overheidszorg, waarbij de Ver
enigde Staten als super-overheid fun
geren. bij gebrek aan kracht bij de
Verenigde Naties. Rusland is dan de
super-overheid aan gene zijde van het
befaamde gordijn.
Het parlementaire stelsel, dat in zijn
ongeveer honderdjarig bestaan niet
wezenlijk is gewijzigd, is tekort ge
schoten, toen de overheidstaak zich zo
sterk uitbreidde. In een Kamer van
Honderd kan onmogelijk de deskundig
heid opgehoopt zijn, die nodig is om
het gehele bedrijfsleven met kennis
van zaken te beoordelen en er mede
leiding aan te geven. En indien al twee
of drie of vier deskundigen ten aan
zien van bijvoorbeeld de energie-voor
ziening in de Tweede Kamer zitten,
dan betekent dit, dat 96, 97 of 98 leden
op het kompas van die weinige des
kundigen moeten varen.
Men moet dus decentraliseren. De
volksvertegenwoordiging heeft en houdt
een (belangrijkepolitieke taak. Voor
de economische taak zullen nieuwe or
ganen moeten worden geschapen, die
evenals het parlement wetgevende
men spreekt hier van verordenende
bevoegdheid krijgen.
Reeds vóór de oorlog heeft men dit
beseft en gepoogd ontwerpen te ma
ken voor zulke nieuwe organen. In de
Katholieke wereld leefde de „corpora
tieve" gedachte, die echter besmet
werd door Italiaanse en Portugese
voorbeelden. De toenmalige S.D.A.P.
deed een rapport Nieuwe Organen ver
schijnen, waarin vooral Mr. van der
Goes van Naters een systeem van be-
drijfsschappen had uitgewerkt. De prac
tijk bracht in de bezettingstijd de Wol-
tersomse bedrijfsraden, die als alle be
zettingsproducten 't democratisch ken
merk misten en allerwege verzet op
riepen. Maar.in principe werkt men
nu bijna drie jaar na de bezetting nog
steeds met dit apparaat, eenvoudig om
dat er nog geen ander is. Ir. Vos heeft,
toen hij nog minister was, een vóór-
ontwerp van wet op de bedrijfsraden
ingediend, dat zoveel critiek onder
vond, dat het nooit verder gekomen is.
De moeilijkheid was en is! om de
bedrijfsraden zodanig te organiseren,
dat de werkgever en de werknemer
en niet te vergeten de consument, om
wie alles begonnen is, er 'n redelijk en
merkbare plaats in krijgen. Ir. Vos liet
de consument vertegenwoordigen door
de staat en noemde die vertegenwoor
diger tot overmaat van ramp regerings
commissaris!
Het is thans aan minister Huysmans
een wet op de bedrijfsraden in te die
nen, die meer bevrediging schenkt, ons
van het Woltersomse bouwsel afhelpt,
de Stichting van de Landbouw op een
wettelijk en solide fundament zet en
het Parlement ontlast. Dit is geen ge
ringe taak. Maar als de Regering er in
slaagt nog vóór de Kamerontbinding,
die in het voorjaar van 1948 verwacht
wordt, hiermee klaar te komen, heeft
zij een belangrijk stuk werk verricht.
Tegen die tijd komen wij er nog wel
op terug.
H. VAN HULST.
